WADY WRODZONE

KRĘGOSŁUPA

(SKOLIOZA)

Justyna Stępień

Fizjoterapia

II rok

Wady wrodzone kręgosłupa

• Powstają w trakcie życia wewnątrzmacicznego. Dla
ich powstawania najbardziej ryzykownym
okresem jest drugi miesiąc ciąży.

• Ogólnie charakteryzują się one niedorozwojem
części kręgu (aplazja, dysplazja) lub brakiem
wykształcenia prawidłowego połączenia między
kręgami (zrost). Mogą też występować postaci
mieszane.

Wystąpienie wady wrodzonej kręgosłupa nie jest
równoznaczne z powstaniem widocznej deformacji
kręgosłupa.

Skrzywienie wrodzone może być widoczne od razu po
porodzie, może rozwijać się stopniowo w trakcie wzrostu
dziecka (najczęściej w 3-4 roku życia), lub może nigdy
się nie wykształcić, mimo istnienia wady.

PRZYCZYNY POWSTAWANIA

DEFORMACJI



Genetyczne uwarunkowania wad wrodzonych kręgosłupa

spotyka się niezmiernie rzadko, więc dorosłe osoby obciążone

takimi patologiami nie muszą obawiać się, że przekażą je swoim

dzieciom.



Zaburzenie rozwoju kręgosłupa może powstać na drodze

nieprawidłowości w różnicowaniu się komórek we wczesnym

etapie rozwoju płodowego, w wyniku zaburzeń rozwoju

powstających tkanek lub w sposób mieszany, łącząc oba te

mechanizmy. Efektem jest albo brak wykształcenia się

odpowiednich elementów struktur anatomicznych, albo ich

wadliwa budowa. Przykładem jest tu kręg połowiczy

(hemivertebra), czyli niekompletne wykształcenie się jednego

z kręgów. Taki patologiczny kręg ma kształt klina zwróconego

w różną stronę, co powoduje odpowiednie skrzywienie

kręgosłupa. O ile po urodzeniu może nie być zewnętrznych

objawów nieprawidłowej budowy kręgosłupa, to w trakcie

rozwoju dziecka rozwija się jedna z deformacji.

Wady te występują w postaci:



niedostatecznego rozwój części kręgu
(półkręg, kręg klinowy, kręg motyli)



nieprawidłowego zrostu między kręgami
(płytka lub blok kręgowy)



defektu mieszanego (specyficzne połączenie
półkręgu z płytką)



wad mnogich (ogólny „misz - masz”
w kręgosłupie).

RODZAJE WAD WRODZONYCH

KRĘGOSŁUPA

Deformacje, czyli zniekształcenia kręgosłupa dzielimy na:



hiperlordozę

, czyli nadmierne uwypuklenie kręgosłupa do

przodu (lordoza to wygięcie kręgosłupa do przodu i

fizjologicznie występujące w odcinku szyjnym i lędźwiowym

kręgosłupa)



kifozę

, czyli wygięcie kręgosłupa do tyłu (fizjologicznie, ale

oczywiście w pewnym zakresie normy kifoza występuje w

odcinku piersiowym kręgosłupa)



skoliozę

, czyli wygięcie kręgosłupa w bok (fizjologicznie

skolioza nie występuje w żadnym odcinku kręgosłupa, więc

jest zawsze patologią)



kifoskoliozę

, czyli połączenie kifozy ze skoliozą (stan ten

wiąże się także z rotacją kręgów wokół osi pionowej ciała).

Najczęstszą deformacją wrodzoną kręgosłupa jest skolioza (3/4

deformacji), następnie kifoza (1/5), bardzo rzadko spotyka się

lordozy i inne specyficzne wady.

SKOLIOZA WRODZONA

Skoliozy są najczęstszą formą deformacji
wrodzonych.

Ze względu na różnorodność tych wad mogących być
przyczyną powstania skoliozy wyróżnia się wady złośliwe
jak defekt mieszany:



półkręg połączony z płytką,



półkręg,



kręg klinowy i płytka boczna,



blok kręgowy i kręg motyli jest najczęstszą wadą
łagodną.

W wadach mnogich nie można przewidzieć zachowania się
skoliozy.
Skoliozy nierzadko osiągają duży stopień – nawet 180
stopni.

SKOLIOZA WRODZNA

Obrazowo ujmując
półkręg działa jak klin
wbity
w kręgosłup. Ponadto po
stronie półkręgu
kręgosłup często
szybciej rośnie
powodując postęp
skrzywienia.

Schemat różnych postaci
półkręgu bocznego tworzącego
skoliozę.

Schemat płytki bocznej
tworzącej skoliozę

Może też być wada złożona w
postaci półkręgu w połączeniu z
płytką. Zrost w miejscu
występowania dysku
powoduje gorszy wzrost w tej
części kręgosłupa i prowadzi do
rozwoju
deformacji

SKOLIOZA WRODZNA

Schemat kręgu motylego

Schemat bloku kręgowego

SKOLIOZA WRODZNA

Leczenie zachowawcze

W przypadku skolioz wrodzonych ma bardzo
ograniczone zastosowanie. Siła deformująca
wady wrodzonej jest tak duża, że gorsety są
nieskuteczne w korygowaniu skoliozy.
Gorsety stosuje się w korygowaniu
wyboczenia tułowia.
Należy też prowadzić ćwiczenia celem
utrzymania ogólnej sprawności fizycznej
chorego.