Nowotwory płuc
1) raki niedrobnokomórkowe (80%):
- płaskonabłonkowy
- gruczołowy
- wielkokomórkowy
2) rak drobnokomórkowy (20%)
Rak płuca jest to najczęstszy
nowotwór złośliwy na świecie!!!
Nowotwory płuc
1) raki niedrobnokomórkowe (80%):
- płaskonabłonkowy
- gruczołowy
- wielkokomórkowy
2) rak drobnokomórkowy (20%)
Rak płuca jest to najczęstszy
nowotwór złośliwy na świecie!!!
Nowotwory płuc
Etiologia:
- 90% zachorowań czynne palenie tytoniu
- predyspozycja genetyczna
- narażenie na: radon, azbest, przemysłowe
zanieczyszczenia powietrza, metale
ciężkie, promieniowanie jonizujące
Nowotwory płuc
Płaskonabłonkowy rak płuca:
- 40% wszystkich nowotworów płuca
- lokalizacja duże oskrzela (w RTG guz
przywnękowy)
- wykrywany w badaniu cytologicznym
plwociny
- rozwija się wolno
Nowotwory płuc
Gruczolakorak:
- 30% nowotworów płuc
- lokalizacja w drobnych drogach
oddechowych (obwodowe części płuc)
- stosunkowo częściej u kobiet
Nowotwory płuc
Rak wielkokomórkowy:
- 10% nowotworów płuca
- lokalizacja, duże lub średnie oskrzela,
nierzadko też obwodowe części płuc
Nowotwory płuc
Rak drobnokomórkowy:
- klinicznie agresywny wzrost, wczesny rozsiew do
węzłów chłonnych i odległych narządów,
- najczęściej lokalizacja przywnękowa
- towarzyszy mu powiększenie węzłów chłonnych
wnękowych i śródpiersiowych
- lokalizacja przerzutów: wątroba, kości, szpik kostny,
OUN, skóra, tkanki miękkie
- paranowotworowe objawy endokrynologiczne i
neurologiczne
Nowotwory płuc
Objawy podmiotowe:
-
we wczesnej fazie bezobjawowo
-
postępujące wychudzenie i osłabienie
-
objawy związane z miejscem wzrostu:
• kaszel
• duszność
• ból w klatce piersiowej
• krwioplucie
• nawracające zapalenia płuc
• zespół żyły głównej górnej
• ból barku i zespół Hornera
• zaburzenia rytmu serca
• chrypka
Nowotwory płuc
- objawy związane z przerzutami
odległymi:
• ból kości, patologiczne złamania
• ból głowy i inne objawy neurologiczne
• ból w nadbrzuszu, nudności, żółtaczka
- zespoły paranowotworowe
Nowotwory płuc
Objawy przedmiotowe:
- naciek, niedodma lub płyn w jamie
opłucnej
- powiększenie węzłów chłonnych
- powiększenie wątroby
Nowotwory płuc
Badania pomocnicze:
- RTG klatki piersiowej
- TK klatki piersiowej i PET
- MR
- badanie morfologiczne plwociny
- badanie z płynu jamy opłucnej
- bronchoskopia
- biopsja przezskórna
- badania laboratoryjne (CEA, CK19, NSE – markery
nowotworowe)
Nowotwory płuc
Rozpoznanie różnicowe:
- guzy łagodne
- gruźlica
- ogniska przerzutowe
- nowotwory układu chłonnego (ziarnica
złośliwa, chłoniak nieziarniczy)
Przerzuty nowotworowe do płuc
- rak jelita grubego
- rak piersi
- rak nerki
- czerniak
- mięsak kości i tkanek miękkich
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
Wrzód trawienny jest to ograniczony ubytek,
sięgający w głąb poza blaszkę mięśniową
błony śluzowej, z naciekiem zapalnym i
martwicą skrzepową w otoczeniu.
Choroba wrzodowa to cykliczne pojawianie się
wrzodów
trawiennych
w
żołądku
lub
dwunastnicy.
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
Etiologia i patogeneza:
- zakażenie Helicobacter pylori
- niesteroidowe leki przeciwzapalne
- czynniki genetyczne (grupa krwi 0)
- palenie papierosów
- alkohol
- nieprawidłowe odżywianie się
- stres fizjologiczny w warunkach OIT
- zespół Zollingera i Ellisona (guz produkujący gastrynę)
- choroba Leśniowskiego i Crohna
- kortykosteroidy
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
Objawy podmiotowe i przedmiotowe:
ból lub dyskomfort w nadbrzuszu, pojawiający się 1-
3 godzin po posiłku i ustępujący po spożyciu
pokarmu lub przyjęciu leków zobojętniających kwas
solny. Dość często ból występuje w nocy lub
wcześnie rano. Mogą występować nudności i
wymioty. U wielu chorych przebieg może być
bezobjawowy.
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
Badania pomocnicze:
1) endoskopia
2) testy wykrywające zakażenie H. pylori
3) RTG żołądka
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
Leczenie:
• dieta
• niepalenie papierosów
• unikanie niektórych leków
• eradykacja H. pylori
• inhibitory pompy protonowej
• H2-blokery
• leczenie operacyjne
Choroba wrzodowa żołądka i
dwunastnicy
Powikłania:
• krwotok
• przedziurawienie
• zwężenie odźwiernika
Zespół jelita drażliwego
Jest to przewlekła choroba jelita cienkiego i
grubego, objawiająca się bólem brzucha i
zaburzeniami rytmu wypróżnień, które nie są
uwarunkowane zmianami organicznymi lub
biochemicznymi.
Zespół jelita drażliwego
Przyczyna nie jest dokładnie znana.
Najważniejsze
czynniki
patofizjologiczne to:
• zaburzenia czucia trzewnego i
czynności jelit
• zaburzenia regulacji osi mózg-jelito
• przebycie biegunki infekcyjnej
Zespół jelita drażliwego
Postaci:
• biegunkowa
• z dominującym zaparciem
• mieszana
Zespół jelita drażliwego
Objawy podmiotowe i przedmiotowe:
- ból brzucha
- biegunka lub zaparcia
- wzdęcie brzucha
- domieszka śluzu w kale
- nudności, wymioty i zgaga
- ból głowy, uczucie zmęczenia
- zaburzenia miesiączkowania i częstomocz u
kobiet
Zespół jelita drażliwego
Rozpoznanie różnicowe:
- nieswoiste zapalenia jelit
- choroba trzewna
- choroba uchyłkowa okrężnicy
- nowotwory jelita grubego
- guzy endokrynne
- nadczynność tarczycy
- cukrzyca
- niedobór laktazy
Zespół jelita drażliwego
Leczenie:
- zasady ogólne
- dieta
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Jest to rozlany, nieswoisty proces zapalny
błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i
okrężnicy,
prowadzący
w
niektórych
przypadkach do powstania owrzodzeń.
Szczyt zachorowalności na wiek 20-40 lat.
Choroba ta przebiega pod postacią ostrych
rzutów i okresów remisji.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Epidemiologia i patogeneza:
- czynniki genetyczne
- czynniki środowiskowe
- czynniki immunologiczne
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Objawy podmiotowe i przedmiotowe:
- biegunka i domieszka krwi w kale ( nawet
do 20 wypróżnień na dobę)
- osłabienie
- zmniejszenie masy ciała
- w cięższych przypadkach: odwodnienie,
tachykardia, obrzęki, ból brzucha, gorączka
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Badania pomocnicze:
• badania laboratoryjne (leukocytoza, nadpłytkowość,
CRP, niedokrwistość, hipoalbuminemia, pANCA,
zaburzenia elektrolitowe)
• RTG przeglądowe jamy brzusznej
• kontrastowy wlew doodbytniczy
• USG, TK, MR jamy brzusznej
• endoskopia
• badanie morfologiczne
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Rozpoznanie różnicowe:
- biegunka bakteryjna lub pasożytnicza
- rzekomobłoniaste zapalenie jelita
grubego
- choroba Leśniowskiego-Crohna
- rak odbytnicy lub esicy
- niedokrwienne zapalenie okrężnicy
- popromienne zapalenie odbytnicy
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Leczenie:
- niefarmakologiczne
- farmakologiczne
- operacyjne
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Powikłania:
• polipowatość zapalna
• ostre rozdęcie okrężnicy
• rak jelita grubego
• perforacja okrężnicy
• krwotok
• zwężenie jelita
• przetoki
• ropnie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(colitis ulcerosa)
Powikłania pozajelitowe:
- układ kostno-stawowy
- wątroba i drogi żółciowe
- skóra
- narząd wzroku
- układ naczyniowy
Choroba Leśniowskiego i Crohna
Jest
to
pełnościenne,
przeważnie
ziarniniakowe zapalenie, które może dotyczyć
każdego odcinka przewodu pokarmowego od
jamy ustnej aż do odbytu.
Wiek 15-25 lat, przewaga u płci żeńskiej.
Wieloletni przebieg. Często objawy występują
stale, powodując znaczne inwalidztwo.
Choroba Leśniowskiego i Crohna
Objawy podmiotowe i przedmiotowe:
- osłabienie
- gorączka
- zmniejszenie masy ciała
- skryty początek (~zapalenie wyrostka robaczkowego)
- przykurcz w prawym stawie biodrowym – ropień
zakątniczy
- niedokrwistość
- awitaminoza
- hipoproteinemia
- zaburzenia elektrolitowe
- biegunka
- ból jamy ustnej i dziąseł
- dysfagia
- owrzodzenia, szczeliny, ropnie, przetoki! (okolica odbytu)
Choroba Leśniowskiego i Crohna
Badania pomocnicze:
- badania laboratoryjne (przeciwciała ASCA)
- kontrastowe badanie radiologiczne
- USG, TK, MR jamy brzusznej
- endoskopia
- badanie morfologiczne
Choroba Leśniowskiego i Crohna
Rozpoznanie różnicowe:
• gruźlica jelit
• ostre zapalenie jelita krętego
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• niedokrwienne zapalenie jelita grubego
• rak okrężnicy
• zespół jelita drażliwego
Choroba Leśniowskiego i Crohna
Leczenie:
1) zachowawcze:
- zalecenia ogólne i uzupełnianie niedoborów
- leczenie żywieniowe
- leczenie p/zapalne
- leczenie immunosupresyjne
- leczenie objawowe
2) leczenie operacyjne