Projektowanie procesu
technologicznego
części klasy dźwignia
•
Części klasy dźwignia są technologicznie
podobne do tulei, gdyż każdą z dźwigni
można rozważać jako dwie lub więcej
tulei połączonych trzonem w jedną
całość. Połączenie to sprawia, że ze
względu na długość trzonu, często nie
ma możliwości obróbki dźwigni na
tokarkach, a najczęściej wykonuje się je
na wiertarkach.
Wymagania obróbkowe dla
części klasy dźwignia
•
Dźwignie mają zwykle obrobione tylko otwory i
powierzchnie czołowe, ale zdarzają się takie, w
których obrabia się również trzon i to niekiedy
nawet dokładnie. W częściach klasy dźwignia
wymagania konstruktorów dotyczą przede
wszystkim otworów, najczęściej dokładnych, o
żądanym rozstawieniu osi, przy zachowaniu ich
równoległości. Warunek związany z powierzchniami
czołowymi dotyczy przeważnie zachowania ich
prostopadłości do osi otworu. Rysunek
konstrukcyjny dźwigni z narzuconymi warunkami
dokładności przedstawiono na rys. 10.1
Technologiczność konstrukcji
części klasy dźwignia
• Dźwignię powinno się tak projektować, ażeby czołowe
powierzchnie, przynajmniej z jednej strony, leżały w jednej
płaszczyźnie (rys. 10.2). Tak zaprojektowana dźwignia
znakomicie ułatwia opracowanie i wykonanie procesu
technologicznego, gdyż obrobiona w pierwszej operacji
powierzchnia będzie stanowiła bazę obróbkową do wszystkich
dalszych operacji. Przy nierównej wysokości łbów, niezależnie
od stosowanej metody obróbki, zawsze istnieje
niebezpieczeństwo, że w serii przedmiotów będzie się zmieniał
wymiar b (rys. 10.3), a tym samym trudno wówczas obydwie
powierzchnie czołowe 1 i 2 uznać za powierzchnie bazujące. Dla
tych przypadków bardzo komplikuje się konstrukcja uchwytów
obróbkowych, gdyż wtedy ustalenie może się odbywać na jednej
powierzchni, a druga musi być podparta elementem nastawnym.
Bardzo istotna jest konstrukcja otworów.
Powinny być gładkie, przelotowe, ażeby
ich obróbkę można było wykonać na
wiertarce, co w przypadku części klasy
dźwignia jest najbardziej właściwe.
W konstrukcji dźwigni należy również
dążyć do zmniejszenia szerokości a (rys.
10.3) powierzchni czołowej, bo przy
niezbyt dużych szerokościach będzie
można obrobić te powierzchnie na
wiertarce pogłębiaczem, w tej samej
operacji co otwory.
Półfabrykaty dla części klasy
dźwignia
• Półfabrykatami części klasy dźwignia są z
reguły odlewy lub odkuwki, w zależności od
przewidzianego przez konstruktora
materiału. Niekiedy w produkcji jednostkowej
spotyka się konstrukcje spawane, wykonane z
materiałów walcowanych. Technolog
przystępując do projektowania procesu, musi
znać półfabrykat i musi wiedzieć, czy otwory
są wstępnie odlane, odkute, czy też materiał
jest pełny.
Podział części klasy dźwignia
•
W celu ustalenia pewnych procesów ramowych
przyjęto następujący podział:
a) dźwignie jednostronne, tzn. z jedną tuleją
b) dźwignie dwustronne, dla których istnieje dalszy
podział:
dźwignie dwustronne, w których otwór z jednej
strony ma znacznie większą średnicę niż otwór z
drugiej strony,
dźwignie dwustronne, w których otwory mają w
przybliżeniu jednakowe średnice, z tym że odległość
między osiami otworów może być mała
(dźwignia krótka) lub duża (dźwignia długa) w
porównaniu ze średnicami otworów.
Ramowe procesy technologiczne
części
klasy dźwignia
• W częściach klasy dźwignia najczęściej są obrabiane
otwory i powierzchnie czołowe. Nie oznacza to, że
części te nie wymagają wykonania innych operacji,
takich jak: frezowanie nadlewów, wiercenie i
gwintowanie małych otworów usytuowanych na
powierzchni czołowej, dłutowanie lub przeciąganie
rowka wpustowego. W zamieszczonych procesach
ramowych wszystkie te operacje są ujęte w jednym
punkcie jako operacje drugorzędne. Wynika to stąd,
że kolejność tych operacji może być w zasadzie
dowolna i rozpisanie ich w procesie technologicznym
nie powinno przedstawiać trudności.
Ramowy proces technologiczny
dźwigni jednostronnej
1) obróbka powierzchni czołowych,
2) obróbka otworu na gotowo,
3) wykonanie operacji drugorzędnych,
4) toczenie rękojeści,
5) kontrola jakości
.
Ramowy proces technologiczny
dźwigni
dwustronnej -wersja l
1) obróbka powierzchni czołowych,
2) obróbka otworu o większej średnicy z
jednoczesną obróbką powierzchni czołowej,
3) obróbka otworu o mniejszej średnicy i
powierzchni czołowej z ustaleniem dźwigni
na wykonanym otworze,
4) wykonanie operacji drugorzędnych,
5) kontrola jakości
.
Ramowy proces technologiczny
dźwigni dwustronnej -wersja II
1) obróbka powierzchni czołowych,
2) obróbka otworów na gotowo,
3) wykonanie operacji drugorzędnych,
4) kontrola jakości.
Możliwości kształtowania
powierzchni występujących w
częściach klasy dźwignia
• Z przedstawionych procesów ramowych wynika
jednoznacznie, że w częściach klasy dźwignia
występuje przede wszystkim obróbka powierzchni
czołowych i otworów
.
• Obróbka powierzchni czołowych, przynajmniej z
jednej strony, może być wykonana w różny sposób.
Najprościej
można
ją
wykonać
wtedy,
gdy
powierzchnie obydwu czół leżą w jednej płaszczyźnie.
Powierzchnie czołowe frezuje się wówczas w jednym
przejściu.
• Przy różnej wysokości czół dobre wyniki można
uzyskać,
frezując jednocześnie
obydwa czoła
zespołem frezów.
Obróbka otworów
• W częściach klasy dźwignia otwory najczęściej
obrabia się na wiertarce. Obróbka otworów na
wiertarce nie dotyczy tylko części klasy
dźwignia, ale części wszystkich klas. Jest to
najczęściej wykonywana operacja spośród
wszystkich operacji technologicznych.
Wyjątkowo dla dźwigni krótkich ,gdzie jeden z
otworów ma większą średnicę, obrabia się go
na tokarce, ażeby następnie - używając go jako
bazy - obróbkę drugiego lub dalszych otworów
wykonać na wiertarce.
