background image

Henryk Januszek

Henryk Januszek

                       

                       

SOCJOLOGIA

SOCJOLOGIA

                        

                        

  

  

  

  

                         

                         

Wykład IX

Wykład IX

       

       

ZAŁOGA ZAKŁADU PRACY JAKO 

ZAŁOGA ZAKŁADU PRACY JAKO 

PRACOWNICZA GRUPA SPOŁECZNA 

PRACOWNICZA GRUPA SPOŁECZNA 

                         

                         

background image

POJĘCIE GRUPY PRACOWNICZEJ

POJĘCIE GRUPY PRACOWNICZEJ

Szczególnym przypadkiem grupy 

Szczególnym przypadkiem grupy 

społecznej jest załoga każdego zakładu 

społecznej jest załoga każdego zakładu 

pracy

pracy

Załoga jest swoistą pracowniczą grupą 

Załoga jest swoistą pracowniczą grupą 

społeczną ukształtowaną historycznie w 

społeczną ukształtowaną historycznie w 

zakładzie na tle warunków produkcyjno-

zakładzie na tle warunków produkcyjno-

technicznych, potrzeb społeczno-

technicznych, potrzeb społeczno-

ekonomicznych i jednostkowych zakładu. 

ekonomicznych i jednostkowych zakładu. 

background image

POJĘCIE GRUPY PRACOWNICZEJ cd

POJĘCIE GRUPY PRACOWNICZEJ cd

   

   

Załoga to wyodrębniony z szerszych 

Załoga to wyodrębniony z szerszych 

zbiorowości zbiór ludzi realizujących 

zbiorowości zbiór ludzi realizujących 

wspólnie określone cele i zadania 

wspólnie określone cele i zadania 

zakładu pracy.

zakładu pracy.

background image

ZAŁOGA ZAKŁADU PRACY JAKO 

ZAŁOGA ZAKŁADU PRACY JAKO 

PRACOWNICZA GRUPA SPOŁECZNA

PRACOWNICZA GRUPA SPOŁECZNA

  

  

zdeterminowana jest w swoim 

zdeterminowana jest w swoim 

istnieniu i zachowaniu celami i 

istnieniu i zachowaniu celami i 

interesami zakładu

interesami zakładu

   

   

powiązana jest szeregiem interakcji, 

powiązana jest szeregiem interakcji, 

norm i systemem kontroli społecznej 

norm i systemem kontroli społecznej 

ukształtowanych na platformie 

ukształtowanych na platformie 

wspólnej pracy oraz wspólnego losu 

wspólnej pracy oraz wspólnego losu 

zdeterminowanego przez szersze 

zdeterminowanego przez szersze 

zbiorowości

zbiorowości

background image

ZAŁOGA ZAKŁADU PRACY JAKO 

ZAŁOGA ZAKŁADU PRACY JAKO 

PRACOWNICZA GRUPA SPOŁECZNA

PRACOWNICZA GRUPA SPOŁECZNA

Składa się z wielu subgrup pracowniczych 

Składa się z wielu subgrup pracowniczych 

zróżnicowanych ze względu na miejsce,  

zróżnicowanych ze względu na miejsce,  

     w zakładowym podziale pracy, 

     w zakładowym podziale pracy, 

hierarchii władzy, aktywność zawodową 

hierarchii władzy, aktywność zawodową 

itd.

itd.

 

 

Załoga uwarunkowana jest takimi 

Załoga uwarunkowana jest takimi 

cechami obiektywnymi jej członków jak: 

cechami obiektywnymi jej członków jak: 

płeć, wiek, staż pracy, kwalifikacje, a 

płeć, wiek, staż pracy, kwalifikacje, a 

także takimi cechami subiektywnymi, 

także takimi cechami subiektywnymi, 

jak stosunek do pracy, zawodu, zakładu. 

jak stosunek do pracy, zawodu, zakładu. 

background image

Rodzaje grup pracowniczych

Rodzaje grup pracowniczych

Ze względu na sposób powstania 

Ze względu na sposób powstania 

grupy

grupy

   

   

formalne - celowe 

formalne - celowe 

/sekcje, brygady, 

/sekcje, brygady, 

                                

                                

oddziały, wydziały/

oddziały, wydziały/

  

  

   

   

nieformalne – spontaniczne 

nieformalne – spontaniczne 

/kolektywy, 

/kolektywy, 

                                   

                                   

zespoły, kliki, gangi, bandy, 

zespoły, kliki, gangi, bandy, 

mafie/

mafie/

background image

Cechy małych grup pracowniczych

Cechy małych grup pracowniczych

formalnych

formalnych

akceptacja celów

akceptacja celów

wzajemna kontrola

wzajemna kontrola

mobilizacja do realizacji zadań

mobilizacja do realizacji zadań

nieformalnych

nieformalnych

silna więź

silna więź

częste interakcje

częste interakcje

dbanie o interes grupy

dbanie o interes grupy

background image

Rodzaje grup pracowniczych

Rodzaje grup pracowniczych

Ze względu na dostępność

Ze względu na dostępność

inkluzywne – dostępne dla nowych       

inkluzywne – dostępne dla nowych       

      

      

członków, jasne kryteria doboru nowych

członków, jasne kryteria doboru nowych

ekskluzywne – ograniczony dostęp dla 

ekskluzywne – ograniczony dostęp dla 

nowych    

nowych    

               

               

członków, nie jasne kryteria doboru 

członków, nie jasne kryteria doboru 

                            

                            

background image

Rodzaje grup pracowniczych

Rodzaje grup pracowniczych

Ze względu na proces pracy

Ze względu na proces pracy

technologiczne – zachowania 

technologiczne – zachowania 

podporządko-

podporządko-

                  

                  

wane reżimowi technologicz.

wane reżimowi technologicz.

                  

                  

np. taśmie produkcyjnej.

np. taśmie produkcyjnej.

zadaniowe – zachowania podporządko-

zadaniowe – zachowania podporządko-

                  

                  

wane celom i zadaniom

wane celom i zadaniom

background image

Rodzaje grup pracowniczych

Rodzaje grup pracowniczych

 

 

Ze względu na aktywność

Ze względu na aktywność

apatyczne

apatyczne

zmienne

zmienne

strategiczne

strategiczne

zachowawcze

zachowawcze

background image

Zachowania ludzi w małych grupach

Zachowania ludzi w małych grupach

Członkowi grupy często bardziej zależy na zgodności 

Członkowi grupy często bardziej zależy na zgodności 

z opinią grupy niż z faktami

z opinią grupy niż z faktami

Im bardziej członkowi grupy zależy na przynależności 

Im bardziej członkowi grupy zależy na przynależności 

do niej tym bardziej jest  konformistyczny wobec 

do niej tym bardziej jest  konformistyczny wobec 

grupy /zgadza się z normami grupy/ i odwrotnie

grupy /zgadza się z normami grupy/ i odwrotnie

Członkowie grapy maję tendencje do zgadzania się z 

Członkowie grapy maję tendencje do zgadzania się z 

tymi, których lubią. Nadto sądzą, że ci których nie 

tymi, których lubią. Nadto sądzą, że ci których nie 

lubią nie zgadzają się z nimi

lubią nie zgadzają się z nimi

Im grupa mniej pewna swoich norm i wzorów tym 

Im grupa mniej pewna swoich norm i wzorów tym 

słabszą sprawuje kontrolę zachowań swoich 

słabszą sprawuje kontrolę zachowań swoich 

członków

członków

Im mniej zmian w grupie tym większa jest jej 

Im mniej zmian w grupie tym większa jest jej 

spoistość.

spoistość.

background image

Przywódcy grupy jeśli mają do wyboru kierownictwo 

Przywódcy grupy jeśli mają do wyboru kierownictwo 

formalne i popularność to rezygnują z kierownictwa  

formalne i popularność to rezygnują z kierownictwa  

formalnego na rzecz popularności

formalnego na rzecz popularności

Przywódcy grupy, którzy kontrolują i egzekwuję zachowania 

Przywódcy grupy, którzy kontrolują i egzekwuję zachowania 

członków grupy według obowiązujących w niej norm w 

członków grupy według obowiązujących w niej norm w 

dłuższym okresie tracę popularność.

dłuższym okresie tracę popularność.

Informacje w grupie częściej  przechodzą między członkami 

Informacje w grupie częściej  przechodzą między członkami 

grupy o równym statusie niż między członkami o różnym 

grupy o równym statusie niż między członkami o różnym 

statusie społecznym

statusie społecznym

Informacje w grupie częściej  płyną od członów zajmujących 

Informacje w grupie częściej  płyną od członów zajmujących 

wyższe pozycje do członków zajmujących niższe pozycje niż 

wyższe pozycje do członków zajmujących niższe pozycje niż 

odwrotnie.

odwrotnie.

Na zachowania członka grupy bardziej skuteczne jest 

Na zachowania członka grupy bardziej skuteczne jest 

wpływanie poprzez grupę niż w sposób zindywidualizowany

wpływanie poprzez grupę niż w sposób zindywidualizowany

background image

 

 

SYNDROM GRUPOWEGO MYŚLENIA

SYNDROM GRUPOWEGO MYŚLENIA

 

 

spadek intelektualnej efektywności, a 

spadek intelektualnej efektywności, a 

także realistycznej i moralnej oceny, 

także realistycznej i moralnej oceny, 

spowodowany działaniem procesów 

spowodowany działaniem procesów 

dynamiki grupowej, a w 

dynamiki grupowej, a w 

s2ćźegótności naciskami wewnątrz 

s2ćźegótności naciskami wewnątrz 

grupowymi

grupowymi

background image

OBJAWY, ZALETY I WADY

OBJAWY, ZALETY I WADY

1. Zgrany zespół 

1. Zgrany zespół 

-     poczucie wzrastającej spójności grupy  ale też odizolowanie się od ekspertów i 

-     poczucie wzrastającej spójności grupy  ale też odizolowanie się od ekspertów i 

współpracowników spoza grupy

współpracowników spoza grupy

2. Najlepsi z najlepszych 

2. Najlepsi z najlepszych 

– 

– 

osiągniecie poczucia własnej mocy rozłożenie ciężaru odpowiedzialności na 

osiągniecie poczucia własnej mocy rozłożenie ciężaru odpowiedzialności na 

wszystkich członków grupy  ale też zbyt optymistyczne podejście do powierzonego 

wszystkich członków grupy  ale też zbyt optymistyczne podejście do powierzonego 

zadania, lekceważenie sygnałów ostrzegawczych. podważających wiarę w sukces

zadania, lekceważenie sygnałów ostrzegawczych. podważających wiarę w sukces

3. W jedności siła 

3. W jedności siła 

powstanie nieformalnej zasady unikania konfliktów w grupie ale też odrzucenie 

powstanie nieformalnej zasady unikania konfliktów w grupie ale też odrzucenie 

dewiantów mających niepopularne pomysły, stosowanie autocenzury, odrzucenie 

dewiantów mających niepopularne pomysły, stosowanie autocenzury, odrzucenie 

pomysłów i koncepcji twórczych, burzących dotychczasowe ustalenia

pomysłów i koncepcji twórczych, burzących dotychczasowe ustalenia

4. Stróż porządku 

4. Stróż porządku 

zaakceptowanie przez grupę przywódcy ceniącego własne zdanie, wyłonienie osoby 

zaakceptowanie przez grupę przywódcy ceniącego własne zdanie, wyłonienie osoby 

stojącej na straży porządku obrad ale też blokowanie nowatorskich pomysłów, 

stojącej na straży porządku obrad ale też blokowanie nowatorskich pomysłów, 

twórczego swobodnego myślenia jednomyślność grupy staje się po prostu przyjęciem 

twórczego swobodnego myślenia jednomyślność grupy staje się po prostu przyjęciem 

propozycji lidera

propozycji lidera

background image

PRZYCZYNY NIEPOWODZENIA

PRZYCZYNY NIEPOWODZENIA

KIEROWNIKA ZESPOŁU ZADANIOWEGO

KIEROWNIKA ZESPOŁU ZADANIOWEGO

1. Nieumiejętność współżycia z 

1. Nieumiejętność współżycia z 

ludźmi

ludźmi

2. Niemożność przystosowania się

2. Niemożność przystosowania się

3. Syndrom myślenia „tylko ja”

3. Syndrom myślenia „tylko ja”

4. Strach przed działaniem

4. Strach przed działaniem

5. Nieumiejętność podniesienia się z 

5. Nieumiejętność podniesienia się z 

upadku

upadku

background image

JASNOŚĆ CELÓW A FUNKCJONOWANIE 

JASNOŚĆ CELÓW A FUNKCJONOWANIE 

GRUP ZADANJOWYCH

GRUP ZADANJOWYCH

1.

1.

Im jaśniej określony cel grupowy i sposób jego 

Im jaśniej określony cel grupowy i sposób jego 

realizacji - tym chętniej jednostka pracująca w 

realizacji - tym chętniej jednostka pracująca w 

danej grupie wykonuje przydzielone zadania

danej grupie wykonuje przydzielone zadania

2.

2.

Im większa jest jasność celu - tym mniej 

Im większa jest jasność celu - tym mniej 

napięć przeżywa jednostka w związku z 

napięć przeżywa jednostka w związku z 

wykonaniem zadania

wykonaniem zadania

3.

3.

Im jaśniejszy jest cel i drogi prowadzące do 

Im jaśniejszy jest cel i drogi prowadzące do 

jego osiągnięcia - tym mniej uczuć wrogich 

jego osiągnięcia - tym mniej uczuć wrogich 

przeżywa jednostka w sytuacji pracy grupowej

przeżywa jednostka w sytuacji pracy grupowej

4.

4.

Im jaśniejszy jest cel I sposób jego realizacji - 

Im jaśniejszy jest cel I sposób jego realizacji - 

tym bardziej jednostka czuje się związana z 

tym bardziej jednostka czuje się związana z 

grupą zadaniową

grupą zadaniową

background image

ZALETY GRUPOWEGO PODEJMOWANIA 

ZALETY GRUPOWEGO PODEJMOWANIA 

DECYZJI

DECYZJI

Większa wiedza

Większa wiedza

Różnorodność sposobów podejścia

Różnorodność sposobów podejścia

Akceptacja rozwiązania przez grupą 

Akceptacja rozwiązania przez grupą 

Większe zrozumienie rozwiązani

Większe zrozumienie rozwiązani

background image

WADY GRUPOWEGO PODEJMOWANIA 

WADY GRUPOWEGO PODEJMOWANIA 

DECYZJI

DECYZJI

1. Duża presja społeczna

1. Duża presja społeczna

2. Koncentracja na pierwszym 

2. Koncentracja na pierwszym 

zadowalającym rozwiązaniu

zadowalającym rozwiązaniu

3. Dominacji jednostki

3. Dominacji jednostki

4. „Wygrywanie” własnych interesów

4. „Wygrywanie” własnych interesów

5. Są drogie

5. Są drogie

background image

CZYNNIKI, KTÓRE MOGĄ BYĆ ZALETAMI 

CZYNNIKI, KTÓRE MOGĄ BYĆ ZALETAMI 

LUB WADAMI

LUB WADAMI

1. Dyskusja prowadząca do różnicy 

1. Dyskusja prowadząca do różnicy 

zdań

zdań

2. Nieporozumienia

2. Nieporozumienia

3. Długie, czasochłonne dochodzenie 

3. Długie, czasochłonne dochodzenie 

do rozwiązania

do rozwiązania

4. Dobry klimat

4. Dobry klimat

5. Konieczność uniżmy zdania przez 

5. Konieczność uniżmy zdania przez 

niektórych uczestników

niektórych uczestników


Document Outline