ERGONOMIA
ERGONOMIA
Wprowadzenie
Wprowadzenie
System Ergonomiczny i
System Ergonomiczny i
Środowisko Pracy
Środowisko Pracy
Pojęcie ergonomii:
Pojęcie ergonomii:
Termin ergonomia - pierwszy raz w skali światowej został użyty w
Termin ergonomia - pierwszy raz w skali światowej został użyty w
Polsce, w roku 1857 przez przyrodnika Wojciecha Jastrzębowskiego w pracy p.t. „Rys
Polsce, w roku 1857 przez przyrodnika Wojciecha Jastrzębowskiego w pracy p.t. „Rys
ergonomii, czyli nauka o pracy, tj. o używaniu nadanych człowiekowi przez Stwórcę sił i
ergonomii, czyli nauka o pracy, tj. o używaniu nadanych człowiekowi przez Stwórcę sił i
zdolności.”. Termin pochodził o słów greckich:
zdolności.”. Termin pochodził o słów greckich:
ergon
ergon
(praca),
(praca),
nomos
nomos
(prawo, zasada)
(prawo, zasada)
Systematyczne badania w dziedzinie
ergonomii rozpoczęły się dopiero w czasie
drugiej wojny światowej w USA, Wielkiej
Brytanii i Niemczech.
UK. Ergonomics Research Society - 1949r.
Ergonomia wg Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego
(PTErg)
Ergonomia
to nauka stosowana, zmierzająca do optymalnego
dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń, technologii, organizacji i
materialnego środowiska pracy oraz przedmiotów powszechnego
użytku do wymagań i potrzeb fizjologicznych, psychicznych i
społecznych człowieka.
Ergonomia wg Międzynarodowego Stowarzyszenia
Ergonomicznego (IEA)
Ergonomia
zajmuje się związkami zachodzącymi między
człowiekiem, a jego zajęciem, sprzętem, otoczeniem materialnym w
najszerszym znaczeniu włączając w to pracę, wypoczynek, sytuacje
w domu i w podróży.
W 1977r. w Warszawie w trakcie Kongresu Stowarzyszenia
Ergonomicznego (International Ergonomics Association)
zatwierdzono pierwszeństwo Polaków w propagowaniu
tego nurtu.
Multidyscyplinarny charakter
ergonomii.
Ergonomia wykorzystuje wiedzę wielu nauk do
podstawowego, pragmatycznego celu -
polepszania warunków pracy, wypoczynku
człowieka - poprzez dostosowanie urządzeń
technicznych do jego potrzeb i edukacji
użytkownika. Wymieniona niżej orientacyjna lista
dyscyplin naukowych nie jest pełną, ponadto
naukowcy w ramach poszczególnych specjalności
wypracowują szczegółowe, nowe rozwiązania.
źródło tabeli: MOLENDA Maria, BIELEC Jerzy: Ergonomia w naukach ekonomicznych.
W: Dydaktyka w naukach ekonomicznych. Red. T. Kiziukiewicz. Szczecin: Akademia Rolnicza w Szczecinie, 2003. ISBN 83 - 88057 - 60 - X, s. 75.
Tak więc przez ERGONOMIĘ można rozumieć dyscyplinę naukową i
działalność praktyczną zajmującą się zarówno studiowaniem
psychicznych i fizycznych możliwości osób w zależności od wymagań
stawianych im przez różne rodzaje pracy, jak również działania
zmierzające do zaprojektowania takiego obiektu technicznego, aby był
on:
- produktywny i bezpieczny
- łatwy do nauki, obsługi i serwisowania,
-estetyczny, wygodny i przyjemny w użyciu.
Obiekty:
- stanowiska pracy: maszyny, urządzenia, oprogramowanie,
- artykuły konsumenckie, organizacje i usługi.
CEL: dopasowanie obiektu do potrzeb i ograniczeń użytkownika:
- aspekt techniczny, organizacyjny i ekonomiczny,
-aspekt marketingowo-finansowy.
W definicji Komisji Kwalifikacyjnej dla Dyplomowanych
Ergonomistów (BCPE-USA), ergonomia określana jest jako
dziedzina
wiedzy
o
ludzkich
możliwościach,
ludzkich
ograniczeniach i ludzkich charakterystykach mających
znaczenie w projektowaniu. Ergonomiczne projektowanie jest
wykorzystaniem tej dziedziny wiedzy do projektowania
narzędzi, maszyn, systemów, czynności, zawodów i otoczenia w
celu bezpiecznej, wygodnej i wydajnej pracy człowieka
(BCPE,1993).
Główne cele ergonomii:
- zmniejszenie obrażeń i zachorowań w wyniku wykonywanej
pracy,
-ograniczenie kosztów odszkodowań pracowniczych
-
- poprawa jakości,
- zmniejszenie absencji,
- poprawa jakości pracy,
- wypełnienie regulacji ustawodawczych.
Cele te osiągane są za pomocą metod, które dotyczą:
- oceny czynników zagrożenia w miejscu pracy,
- identyfikacji i oceny ilościowej istniejących warunków zagrożenia w
miejscu pracy,
- zaleceń dotyczących kontroli inżynierskiej i administracyjnej w celu
zmniejszenia rozpoznanych warunków zagrożeń,
- kształcenia kierownictwa i pracowników w rozpoznawaniu warunków
zagrożeń.
Zawód
Zawód
ergonomisty obejmuje dwie główne
ergonomisty obejmuje dwie główne
dziedziny, które wzajemnie się przenikają:
dziedziny, które wzajemnie się przenikają:
1.
1.
ergonomię przemysłową albo biomechanikę pracy –
ergonomię przemysłową albo biomechanikę pracy –
dotyczy ona fizycznych aspektów pracy i możliwości
dotyczy ona fizycznych aspektów pracy i możliwości
ludzkich takich jak: siły, pozycje pracy i częstotliwości
ludzkich takich jak: siły, pozycje pracy i częstotliwości
powtarzania ruchów roboczych,
powtarzania ruchów roboczych,
2.
2.
czynniki ludzkie – ukierunkowana jest ona na
czynniki ludzkie – ukierunkowana jest ona na
psychologiczne aspekty pracy takie jak obciążenie
psychologiczne aspekty pracy takie jak obciążenie
psychiczne i podejmowanie decyzji.
psychiczne i podejmowanie decyzji.