•
W Traktatach ustanawiających Wspólnoty
zawarte były odniesienia tylko do nielicznych
aspektów polityki społecznej
•
1974 Rada przyjmuje Pierwszy Program
Działań Społecznych
•
1989 Rada Europejska w Strasburgu
przyjęła Wspólnotową Kartę Podstawowych
Praw Socjalnych Pracowników
•
1991 Porozumienie w sprawie Polityki
Społecznej dołączone jako protokół do Traktatu z
Maastricht
•
Dopiero w Traktacie z Amsterdamu nadano
wspólnotowej polityce społecznej i zatrudnienia
istotne znaczenie
•
Traktat z Nicei
Traktat o funkcjonowaniu
UE zawiera odrębny
rozdział :
Tytuł X – „ Polityka
społeczna” – obejmujący
art. 151 – 164
art. 151 TFUE (dawny 136 TWE):
Promowanie zatrudnienia
Poprawa warunków życia i pracy, tak by
umożliwić ich wyrównanie z jednoczesnym
zachowaniem postępu
Odpowiednia ochronę socjalną
Dialog między partnerami społecznymi
Rozwój zasobów ludzkich pozwalający podnieść
i utrzymać poziom zatrudnienia
Przeciwdziałanie wyłączeniu
W Polityce społecznej UE
dzieli kompetencje z p. czł.
Wyłączone z kompetencji UE
kwestie wynagrodzeń, prawa do
zrzeszania
się,
prawa
do
strajku , prawa do lokautu
•
Wysoki
i
szybko
rosnący
poziom
bezrobocia w WE na początku lat 90
KE 1993
Biała Księga „Wzrost
Konkurencyjności i zatrudnienia: zmiany i
drogi zbliżania do XXI wieku”
–
Utworzenie do 2000 roku 15 mln nowych miejsc
pracy
–
Aktywna polityka zatrudnienia + uelastycznienie
runku pracy
•
Spotkanie Rady Europejskiej w Essen –
12.1994 zainicjowano zintegrowaną
strategię zatrudnienia
•
Dopiero w Traktacie
Amsterdamskim
po
raz
pierwszy
włączono
zatrudnienie jako odrębny rozdział w
ramy regulacji wspólnotowych
zinstytucjonalizowano
proces
formułowania polityki zatrudnienia -
podział
ról
pomiędzy
p.czł.
a
instytucje wspólnotowe
•
Art. 3 ust 3 TUE
Podstawą dla trwałego rozwoju Europy jest
„społeczna gospodarka rynkowa o wysokiej
konkurencyjności zmierzająca do pełnego
zatrudnienia i postępu społecznego”
•
Tytuł IX – „Zatrudnienie” – art. 145 – 150 TFUE
Horyzontalna klauzula społeczna
Art. 9 TFUE
„przy określaniu i realizacji swoich polityk i
działań Unia bierze pod uwagę wymogi
związane ze wspieraniem wysokiego
poziomu zatrudnienia, zapewnianiem
odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem
wyłączenia społecznego, a także z wysokim
poziomem kształcenia, szkolenia oraz
ochrony zdrowia ludzkiego”
•
Art. 145 TFUE
„Państwa Członkowskie i Unia działają,
(…), w celu wypracowania strategii dla
zatrudnienia, a w szczególności w celu
wsparcia siły roboczej
wykwalifikowanej, przeszkolonej
zdolnej do dostosowania się, jak
również rynków pracy reagujących na
zmiany gospodarcze …”
Co do zasady w domenie p.czł.,
ale
w Traktatach uznaje się rolę
UE
w koordynacji i wspieraniu
wysiłków p.czł w realizowaniu
krajowych polityk
zatrudnienia, tak aby
odzwierciedlały one cele unijne
Procedura koordynacji w
dziedzinie zatrudnienia = art.
148 + 149 TFUE
•
Rada Europejska co roku bada sytuację
zatrudnienia w UE i przyjmuje konkluzje oparte na
wspólnym sprawozdaniu rocznym Rady i Komisji
•
Na podstawie konkluzji RE, RUE na wniosek KE i
po konsultacji z PE, Komitetem Ekonomiczno –
Społecznym, komitetem Regionów i Komitetem ds.
Zatrudnienia opracowuje co roku wytyczne, które
p.czł. uwzględniają w swoich politykach
zatrudnienia
•
Każde p.czł. przyszyła do RUE i KE roczne
sprawozdanie w sprawie podstawowych środków,
jakie przyjęło w celu wykonania swojej polityki
zatrudnienia w świetle wytycznych
•
Swoje opinie przedstawia Komitet ds.
Zatrudnienia
•
RUE analizuje realizację polityk zatrudnienia
p.czł.
•
Na podstawie wyników analizy RUE i
KE
kierują
do
RE
wspólne
sprawozdanie
roczne
dotyczące
sytuacji
zatrudnienia
w
UE
i
urzeczywistnienia
wytycznych
dotyczących zatrudnienia
•
PE i RUE mogą podjąć ( po
konsultacji z KES i KR)
działania zachęcające do
podjęcia współpracy między
p.czł. oraz wspierania ich
działań w dziedzinie
zatrudnienia
–
Po raz pierwszy pojawiła się ta metoda
w konkluzjach Prezydencji z Lizbony z 2000
roku
–
Cztery etapy
–
Ustalanie unijnych wytycznych
–
Zastosowanie
wskaźników
(ilościowych/jakościowych) + wprowadzenie
oceny sytuacji w UE
–
Transpozycja wytycznych do polityk krajowych i
regionalnych
–
Okresowe monitorowanie i ocena rezultatów
przy
pełnym
poszanowaniu
zasady
subsydiarności i proporcjonalności
•
Spotkanie Rady Europejskiej w sprawie
zatrudnienia – Luksemburg 12 – 20
listopada 1997
•
Spotkanie RE w Lizbonie – 23-24
marca 2000 ustanowiono nową
globalną strategię do UE –
Strategię Lizbońską na rzecz
Wzrostu Gospodarczego i
Zatrudnienia
Strategia zakładała, że do 2010 roku
UE powinna stać się „opartą na
wiedzy, a zarazem najbardziej
konkurencyjną i dynamiczną
gospodarką na świecie, zdolną do
systematycznego wzrostu
gospodarczego, zapewniającą
większą liczbę lepszych stanowisk
pracy w warunkach większej
spójności społecznej”
RE określiła 4 priorytetowe
obszaru działań na szczeblu
wspólnotowy:
–
Poprawa usług związanych z zatrudnienie i
promocja programów uzupełniających
kwalifikacje
–
Podniesienie rangi kształcenia ustawicznego
jako podstawowego elementu europejskiego
model społecznego i zachęcanie do zawierania
umów miedzy partnerami społecznymi w
sprawach innowacji i kształcenia ustawicznego
–
Zwiększenie zatrudnienia w sektorze usług
–
Promocja równości szans
2002 – KE opublikowała raport oceniający
pięcioletnie funkcjonowanie Europejskiej
Strategii Zatrudnienia
2003 utworzono specjalną grupę pod
przewodnictwem Wima Koka
2005 – rewizja Europejskiej Strategii
Zatrudnienia
Przygotowywanie nowej strategii tzw.
„Startegia UE 2020”
Europejski Fundusz Społeczny
PROGRESS – program na rzecz
zatrudnienia i solidarności społecznej
Europejski Fundusz Dostosowania do
Globalizacji (EGF)
•
Trzy główne cele
–
Osiągnięcie pełnego zatrudnienia
–
Poprawa jakości i wydajności pracy
–
Wzmocnienie spójności społecznej i
terytorialnej
•
Zadaniem horyzontalnym jest
zapewnienie równych szans i
zwalczanie przejawów
dyskryminacji
•
Realizacja celów – trzy priorytetowe
działania p.czł.
–
Włączenie do aktywności zawodowej większej
liczby osób oraz utrzymanie ich przy tej
aktywności , zwiększenie podaży pracy oraz
modernizacja systemów ochrony socjalnej
–
Zwiększanie zdolności dostosowawczej
pracowników i przedsiębiorstw
–
Zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki poprzez
lepszą edukację i poprawę umiejętności
Regulacje unijne dotyczą
dwóch głównych obszarów
Warunki pracy czas pracy,
praca w niepełnym wymiarze
godzin, etc
Informowanie i zasięganie
opinii pracowników
Warunki indywidualnego
zatrudnienia
Organizacja czasu pracy
Ochrona pracy osób młodych
Praca na czas określony
Praca w niepełnym wymiarze
godzin
Pracownicy zatrudnienie przez
agencję pracy tymczasowej
Pracownicy delegowani
Niewypłacalność pracodawcy
Transfer przedsiębiorstw
Zwolnienia grupowe
•
KE popiera konsultacje między partnerami
społecznymi na poziomie UE i podejmuje
wszelkie właściwe środki w celu ułatwienia
tego
dialogu,
zapewniając
stronom
zrównoważone wsparcie
•
Wymóg informowania i konsultowania
pracowników na poziomie wspólnotowym
Zmiany Traktatu z Lizbony
walki z ubóstwem i wykluczeniem
społecznym
reformy krajowych systemów opieki
społecznej
sprostania wyzwaniom związanym
ze zmianami
demograficznymi
dostarczania danych bezpośrednio
porównywanych w całej UE
wspólne cele
krajowe sprawozdania strategiczne
wspólne wskaźniki
wspólne sprawozdania Komisji i Rady
UE
sprawozdania Komisji dotyczące
sytuacji społecznej
Europejskie Centrum Monitorowania
Sytuacji Społecznej
podział dochodów i warunki życia
demografia
stan zdrowia, opieka zdrowotna
oraz długoterminowa opieka
zdrowotna
powołany decyzją Rady Europejskiej
z 4 czerwca 1999 r.
cel: rozbudowa współpracy pomiędzy
krajami członkowskimi oraz KE w zakresie
problematyki społecznej
zadania:
śledzenie rozwoju sytuacji społecznej w UE
wspieranie wymiany informacji i krajowych
doświadczeń w dziedzinie ochrony
socjalnej
promowanie inicjatyw i nowatorskich
przedsięwzięć w tym zakresie
problem 17% mieszkańców UE
Zadania UE:
wyeliminowanie ubóstwa wśród dzieci poprzez
przerwanie błędnego koła międzypokoleniowego
dziedziczenia
promowanie aktywnej integracji w społeczeństwie
i na rynku pracy grup najbardziej
zagrożonych
zapewnienie godziwych warunków mieszkaniowych
zniesienie dyskryminacji i wzmocnienie integracji
osób niepełnosprawnych, mniejszości etnicznych,
imigrantów i innych słabszych grup
rozwiązanie problemu nadmiernego zadłużenia
i wykluczenia finansowego
zwiększenie świadomości opinii publicznej
na temat ubóstwa i wykluczenia
społecznego
zainspirowanie obywateli Europy oraz
partnerów społecznych, aby zaangażowali się
w walkę z problemem ubóstwa i
wykluczenia społecznego
zwiększenie zaangażowania politycznego
Unii Europejskiej i państw członkowskich w
walkę z tymi problemami
Komisja Europejska
Państwa członkowskie + Norwegia i
Islandia
organizacje obywatelskie
partnerzy społeczni
konferencje
narodowe i lokalne imprezy artystyczne
warsztaty dla mediów oraz decydentów
kampanie podnoszące świadomość
społeczną
warsztaty oraz seminaria informacyjne
w szkołach
filmy, magazyny prasowe i inne materiały
informacyjne
eurokorporacjonizm → współpraca
podmiotów publicznych i prywatnych
w wymiarze społecznym UE
Komisja Europejska
konsultacje społeczne
kontakty z przedstawicielami europejskich
związków zawodowych i organizacjami
pracodawców, tzw. partnerami społecznymi
współpraca z organizacjami
pozarządowymi z sektora społecznego (→
dialog społeczny)
współpraca z ekspertami z państw UE