WŁADZA USTAWODAWCZA W POLSCE

Polski parlament



Zajmuje się tworzeniem prawa



Określa zasady działania organów
państwa, powołuje osoby, które wejdą
w ich skład



Reguluje życie społeczne za pomocą
prawa



Dwuizbowy:

Niższa izba - sejm

Izba wyższa - senat

460 posłów

100 senatorów



Podwójna struktura tego organu ma

zapobiegać podejmowaniu
nieprzemyślanych decyzji

Kto może zostać
parlamentarzystą?



Posłowie i senatorowie wybierani są w
wyborach parlamentarnych przez obywateli
Polski, mających ukończone 18 lat.



W wyborach do parlamentu może
kandydować osoba nie pozbawiona praw
publicznych: kandydat na posła powinien
ukończyć 21 lat, a na senatora 30 lat.



Nie wolno równocześnie kandydować do
obu izb parlamentu.

Kto może zostać
parlamentarzystą?



W sejmie mogą zasiadać przedstawiciele

partii, które uzyskają w wyborach

minimum 5% głosów obywateli.



Kilka ugrupowań może utworzyć koalicję

i wspólnie ubiegać się o miejsca w

parlamencie. Musi ona jednak osiągnąć

8% głosów.



Są to progi wyborcze, mające

zapobiegać zbyt dużemu rozdrobnieniu

politycznemu władzy ustawodawczej.

Funkcjonowanie parlamentu



Wybory wygrywa partia polityczna, która
zdobędzie największą liczbę głosów, a w
wyniku tego najwięcej miejsc w sejmie.



Aby samodzielnie sprawować władzę musi
uzyskać większość.



Jeżeli nie uzyska ponad 50% miejsc, zawiera
koalicję, aby móc skutecznie rządzić.



Pozostałe ugrupowania, nie wchodzące w
skład koalicji tworzą opozycję.

Funkcjonowanie parlamentu



Kadencja posłów i senatorów trwa 4 lata.



Posłom i senatorom przysługuje
immunitet (nie można ich aresztować lub
sądzić bez zgody izby do której należą).



Do głównych zadań parlamentarzystów
należy uchwalanie aktów prawnych m.in.
ustaw (zawierają przepisy dotyczące
wszystkich obywateli).

Inicjatywa ustawodawcza

Z propozycją nowej ustawy może wystąpić komisja sejmowa, grupa co najmniej 15 posłów, rząd, senat,

prezydent lub grupa 100 tys. obywateli.

Sejm

Projekt ustawy trafia do izby niższej, która może zaproponować swoje poprawki. Posłowie dyskutują o nim, po czym

przeprowadza się głosowanie nad przyjęciem dokumentu.

Senat

Gdy projekt ustawy zostaje zaakceptowany przez sejm, trafia do senatu. Tam jest opiniowany podczas prac w

odpowiedniej komisji, a następnie w ogólnej debacie. Na koniec odbywa się głosowanie nad jego przyjęciem.

Prezydent

Jeżeli sejm i senat zaakceptują ustawę, przedkładają ją prezydentowi do podpisu. Jeśli prezydent nie wnosi

zastrzeżeń do treści ustawy, podpisuje ją i przekazuje do opublikowania w Dzienniku Ustaw. Prezydent ma

jednak prawo nie zgodzić się z ustawą i zgłosić weto – wtedy wraca ona do parlamentu w celu ponownego

rozpatrzenia. Prezydent może również skierować ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, aby ten sprawdził jej

zgodność z Konstytucją RP.

Weto

Jeżeli izba niższa odrzuci weto

prezydenta większością 3/5 głosów,

w obecności połowy ustawowej

liczby posłów, musi on podpisać

ustawę. Jeśli jednak sejm nie

dysponuje większością wymaganą

do obalenia weta prezydenta,

projekt ustawy upada.

Podpisanie ustawy

Prezydent podpisuje ustawę w

ciągu 21 dni, a w wypadku

ustaw pilnych – w ciągu 7 dni

– i zarządza jej ogłoszenie w

Dzienniku Ustaw.

Trybunał Konstytucyjny

W sytuacji, gdy Trybunał

Konstytucyjny orzeknie o

zgodności ustawy z Konstytucją

RP, prezydent musi podpisać ten

dokument. W przypadku

stwierdzenia niezgodności z

Konstytucją głowa państwa nie

może zatwierdzić ustawy.

Ustawa

Po uchwaleniu ustawy akt ten zostaje wydrukowany w Dzienniku Ustaw i staje się obowiązującym prawem.

Funkcje parlamentu

Sejm RP

Pracą izby kieruje marszałek sejmu.

Podstawowe uprawnienia

sejmu:



tworzenie nowego prawa poprzez

uchwalanie ustaw (w tym

budżetu państwa) większością

głosów, przy czym w głosowaniu

musi uczestniczyć połowa, czyli

230 posłów;



zatwierdzanie składu Rady

Ministrów;



wyrażanie w głosowaniu poparcia

dla polityki rządu poprzez

podjęcie uchwały o wotum

zaufania lub sprzeciwienie się

działalności Rady Ministrów

poprzez głosowanie za wotum

nieufności;

Senat RP

Pracom izby wyższej przewodniczy

marszałek senatu.

Najważniejsze uprawnienia senatu:



ocenianie ustaw uchwalonych

przez sejm;



występowanie z inicjatywą

ustawodawczą;



udział w powoływaniu m.in..

Prezesa Najwyższej Izby Kontroli

i Rzecznika Praw Obywatelskich;



wyrażanie zgody na

przeprowadzenie referendum,

które zarządził prezydent;



Rozpatrywanie sprawozdań z

działalności Krajowej Rady

Radiofonii i telewizji oraz

Rzecznika Praw Obywatelskich;

Funkcje parlamentu

Sejm RP



nadzorowanie działalności

rządu i innych organów

państwa poprzez komisje

sejmowe (np. komisje śledcze);



udział w powoływaniu i

odwoływaniu organów państwa

– m.in. Trybunału Stanu,

Trybunału Konstytucyjnego,

Rady Ministrów, prezesa

Najwyższej Izby Kontroli,

Rzecznika Praw Obywatelskich,

Rzecznika Praw Dziecka;



decydowanie w szczególnych

sytuacjach o stanie wojny i

zawarciu pokoju.

Senat RP



opieka nad Polakami

mieszkającymi poza

granicami państwa;



Powoływanie jednego członka

Krajowej Rady Radiofonii i

Telewizji, dwóch senatorów do

składu Krajowej Rady

Sądownictwa, dwóch

członków Rady Instytutu

Pamięci Narodowej oraz

trzech członków Rady Polityki

Pieniężnej.

Document Outline