Metoda grupowa w pracy 

socjalnej.

Jerzy Szmagalski

Dlaczego grupa?

Zasady pracy grupowej

1. Głównym źródłem pomocy są inni 

członkowie grupy, indywidualnie i 

zbiorowo.

2. Wspólne rozwiązywanie problemów, 

wyrażanie stosunku do i wobec 

innych, kształtowanie wzorów 

stosunków interpersonalnych, 

wpływanie na innych.

3. Należy dążyć do max czynników 

korzystnych i min niekorzystnych.

Zasady pracy grupowej

4. Dążenie do osobowości potrafiących 

funkcjonować samodzielnie i 
autonomicznie zarówno jako 
jednostki jak i w grupie.

5. Umiejętność przeniesienia sytuacji 

grupowej na życie codzienne.

Prowadzący grupę musi się 

skoncentrować na pomaganiu 

uczestnikom grupy w staniu się 

systemem wzajemnej pomocy!

3 odmiany metody 

grupowej

• Grupy rozwojowo – wychowawcze

• Grupy rewalidacyjne

• Grupy psychoterapeutyczne

Przykładowe typologie grup 

Charlsa Zastrowa:

• grupy rekreacyjne,
• grupy umiejętności rekreacyjnych,
• grupy socjalizacyjne,
• grupy terapeutyczne,
• grupy spotkaniowe, trening wrażliwości,
• grupy edukacyjne,
• grupy samopomocy,
• grupy problemowe i decyzyjne.

Typologia grup A. Browna

• Diagnoza indywidualna,
• Indywidualne wsparcie,
• Indywidualna zmiana,
• Edukacja, informowanie, uczenie umiejętności,
• Kompensacja przez zajęcia czasu wolnego,
• Mediacja pomiędzy jednostkami a instytucjami 

,

• Wsparcie lub zmiana grupowa,
• Zmiana w środowisku,
• Zmiana społeczna

4 typy grup wg L. Browna

• Grupy terapeutyczne
• Grupy socjoedukacyjne
• Grupy akcji społecznej 
• Grupy robocze

Liniowy model procesu 

grupowego:

1. Tworzenie grupy,
2. Stabilizacja jej struktury i norm,
3. Realizacja jej celu
4. Ocena efektów i decyzja o jej 

dalszym istnieniu lub rozwiązaniu.

1) Tworzenie grupy

Ludzie z różnymi oczekiwaniami i 
dotychczasowymi doświadczeniami 
społecznymi wkraczają w grupę czyli 
nieznaną zbiorowość innych osób.

Tworzenie grupy – rola 

pracownika

• Tworzy okazje do współdziałania 

poszczególnych osób,

• Wyjaśnia cel grupy i uzgadnia z resztą 

uczestników,

• Ustala reguły – zawiera kontrakt,
• Przedstawić swoją rolę i sposoby pracy z 

grupą,

• Rozpoczyna kształtowanie norm i wartości 

grupowych,

• Dba o to by wszyscy mogli zaistnieć w grupie.

2) Stabilizacja jej struktury i 

norm

Kształtują się sposoby 
funkcjonowania grupy, które będą 
przesądzać o jej efektywności w 
realizacji celów.

Metody aktywizujące i 

zwiększające produktywność w 

pracy z grupą:

• Stosowanie informacji zwrotnej

• Orientowanie na problem

• Supozycje

• Upowszechnianie wątpliwości

• Wsparcie jednostki lub podgrupy

• Reorganizacja w podgrupy

• Trudności i konflikty

• Posługiwanie się językiem grupy

• Ustanawianie granic

• Modelowanie, trenowanie i kształtowanie

Techniki pomocnicze:

• Utrwalanie wszelkich efektów na 

piśmie

• Techniki inscenizacyjne - odgrywanie 

ról

• Zabawy grupowe

3) Realizacja celu 

grupowego

• Grupa jako demokratyczny 

mikroświat!

• Powinna być samorządna
• Działa na zasadzie odpowiedzialnej 

autonomii

4) Ocena efektów działania i 

decyzja o jej dalszym istnieniu 

lub rozwiązaniu.

Wspólna decyzja dotycząca 
przyszłości grupy. Należy dążyć do 
tego, aby jak najszybciej jej 
uczestnicy zaczęli radzić sobie sami.

Zadania do zrealizowania po 

opuszczeniu grupy.

• Podtrzymywanie zmian,
• Generalizowanie zmian,
• Budowanie samopomocowego 

systemu wsparcia.

Działanie razem jest 

zasadniczym przedmiotem 

ludzkich interakcji. To co ludzie 

robią razem stanowi o 

odkrywczości ludzkiego 

doświadczenia społecznego i 

dostarcza podstawowej materii 

kształtującej postrzeganie 

siebie i innych.