background image

Handel elektroniczny

Prof. dr hab. Celina M. Olszak

background image

Handel elektroniczny
(według Światowej Organizacji 
Handlu)

   Produkcja, reklama sprzedaż, 

dystrybucja

   produktów poprzez sieci 

teleinformatyczne

background image

Relacje w handlu 
elektronicznym

B2B

B2C, C2B

C2C

B2A, A2B

C2A, A2C

background image

Cechy systemu handlu 
elektronicznego

Dostępność
Łatwość stosowania
Przejrzystość i jasność
Funkcjonalność
Pewność i wiarygodność
Poufność
Uwzględnienie standardów

background image

5

Z pojęciem handlu elektronicznego 
wiążą się takie kategorie jak:

Towar na rynku elektronicznym może być 
zarówno  dobrem  materialnym  –  towary 
dostępne  na  rynku  tradycyjnym,  jak  i 
niematerialnym – dobra informacyjne.

Kontrahent 

występujący 

na 

rynku 

elektronicznym 

jest 

stroną 

elektronicznych  transakcji.  Kontrahenci 
mogą  być  sobie  znani  lub  anonimowi,  w 
zależności od wyboru sposobu zawierania 
transakcji oraz dokonywania płatności.

background image

6

Z pojęciem handlu elektronicznego 
wiążą się takie kategorie jak:

Pieniądz  elektroniczny  (cybergotówka) 

powinien  być  anonimowy,  odporny  na 

fałszerstwa, 

funkcjonować 

w  trybie 

zdalnym 

podlegać 

sieciowemu 

transferowi  rynkowemu  w  celu  realizacji 

płatności finansowych.

Dokument 

elektroniczny 

to 

poświadczenie 

określonej 

operacji 

gospodarczej 

w rozumieniu 

formalnoprawnym.  Występuje  on  obok 

lub  zamiast  tradycyjnego  dokumentu 

papierowego. 

background image

7

Z pojęciem handlu elektronicznego 
wiążą się takie kategorie jak:

Operacja elektroniczna to 
procedura rozliczeniowa realizowana 
sieciowo, w trybie zdalnym, między 
kontrahentami rynkowymi. W takim 
modelu obrotu finansowego 
pieniądze właściwie nie opuszczają 
systemu bankowego, chociaż 
zmieniają właściciela 
i przemieszczają się z miejsca na 
miejsce. 

background image

8

Prowadzenie 

handlu 

elektronicznego 

stanowi  zazwyczaj  doskonałe  uzupełnienie 
dotychczasowej  działalności  gospodarczej,  a 
zwłaszcza uzupełnienie handlu tradycyjnego. 
Pozwala także zaistnieć na rynku globalnym 
MŚP,  co  w  warunkach  krajowych  ma 
ogromne  znaczenie.  Warto  w  tym  miejscu 
zauważyć,  że  wśród  zarejestrowanych  firm, 
ponad  99%,  to  przedsiębiorstwa  małe  i 
średnie 
W  handlu  tradycyjnym  klient  zawiera 
transakcję 

handlową 

bezpośrednio 

ze 

sprzedawcą  produktu  i  sam  decyduje  o 
sposobie jego dystrybucji. 

background image

Kategorie handlu 
elektronicznego

Bezpośredni – cała transakcja handlowa 

od momentu złożenia zamówienia do 

realizacji płatności i dostawy towaru 

odbywa się wyłącznie elektronicznie 

poprzez sieć komputerową. Dotyczy 

towarów i usług, które mogą być przesyłane 

drogą elektroniczną 

Pośredni – poszukiwanie nowych parterów 

handlowych, dystrybutorów, dostawców raz 

przesyłanie dokumentacji odbywa się w 

sposób elektroniczny, natomiast sama 

dostawa realizowana jest w sposób 

tradycyjny

background image

Etapy rozwoju E-commerce

1.Przedinterentowy e-commerce (lata 

70-te,  EDI, poczta elektroniczna, sieci)

2.Internetowy e-commerce

E-commerce I (przekazywanie informacji 

o firmie i jej produktach – statyczne strony 
www)

E-commerce II obejmujący:

 Prowadzenie interakcji
Zawieranie transakcji
Transformacje procesów biznesowych

background image

Korzyści z e-commerce (1)

Oszczędność kosztów (częściowa rezygnacja z 

magazynów, skrócenie dystrybucji, zmniejszenie 

personelu, rezerwacje, wyposażenie biur)
Możliwość indywidualizacji przekazu (model 

one to one – komunikacja z konkretnym 

odbiorcą)
Interaktywność 
Elastyczność (szybkie zamieszczanie na 

stronie, szybka przebudowa strony)
Dostępność- 24 h/7dni
Możliwość podwyższenia jakości 

oferowanych usług (np. pomoc na każdym 

etapie cyklu obsługi klienta)

background image

Korzyści z e-commerce (2)

Pełna analiza rynku (możliwość 

gromadzenia, przetwarzania i 

analizowania danych o transakcjach)
Możliwość wyboru rozwiązań 

dostosowanych do potrzeb 

konkretnej firmy (od tanich i prostych 

programów komputerowych 

umożliwiających tworzenie rozwiązań e-

commerce, po drogie, rozbudowane, 

dedykowane systemy integrujące cała 

firmę)
Globalizacja i liberalizacja handlu

background image

Ograniczenia w rozwoju e-commerce

Niedostateczna infrastruktura techniczna (jakość 

łączy, narzędzia inf. w rozwoju, trudności w 

integracji oprogramowania)

Nierozwinięte standardy obiegu dokumentów 

elektronicznych

Zagrożenie bezpieczeństwa transakcji 

Brak możliwości wypróbowania lub oględzin 

kupowanego towaru

Brak dostatecznych uregulowań prawnych

Opór materii ludzkiej

background image

Zagrożenia w handlu 
elektronicznym

Wewnętrzne  (związane z oprogramowanie, 

sprzętem i ludźmi)

Zewnętrzne 
dotyczą transmisji danych (podsłuchanie, kradzież 

danych), 
autoryzacji (używanie nieprawdziwej tożsamości i 

podawanie fałszywych danych, trudności w 

identyfikacji klienta), 
dostępności (ataki z zewnątrz, których celem jest 

zablokowanie serwera),
płatności (opłaty z wykorzystaniem kradzionych kart), 
ochrony prywatności (zagwarantowanie klientom, że 

ich dane osobowe  nie będą ujawniane  osobom 

trzecim)

background image

Rozwiązania służące poprawie bezpieczeństwa

1.

Narzędzia podstawowe 
Oprogramowanie antywirusowe
Urządzenia do podtrzymywania napięcia (UPS, generatory 

prądu itd.)
Łaty na oprogramowanie  - likwidacja słabych punktów  w 

oprogramowaniu,
Procedury bezpieczeństwa – dotyczą haseł dostępu, tworzenia 

kopii  bezpieczeństwa, ograniczonego dostępu do serwera itd.

2.

Narzędzia zaawansowane
Firewall
Szyfrowanie połączeń (szyfr asymetryczny: komunikat 

szyfrowany kluczem publicznym, a rozszyfrowywany kluczem 

prywatnym)
Narzędzia uwierzytelniania – podpis elektroniczny, certyfikaty 

uwierzytelniające
Narzędzia wspomagające – generatory liczb losowych, listy 

haseł jednorazowych itd..

background image

Formy handlu 
elektronicznego

Sklepy internetowe
Pasaże handlowe
Aukcje internetowe
Serwisy ogłoszeniowe
Portale internetowe
Rynki elektroniczne
Giełdy wirtualne

background image

Sklep internetowy

Serwis WWW umożliwiający przeglądanie, 

wybór i dokonywanie zakupu produktów 

1996 rok- 

pierwsze sklepy 

w Polsce

 

Większość sklepów 

posiada nieinternetowe

 kanały dystrybucji

background image

Struktura sklepów 

Horyzontalne (sprzedają szeroki i 
płytki asortyment towarów dla 
szerokiej grupy klientów)

Wertykalne (sprzedają wąski i 
głęboki asortyment towarów dla 
wyspecjalizowanej grupy klientów)

background image

Elementy wpływające na 
funkcjonalność sklepu 
internetowego 

Historia zakupów
Jasno napisany regulamin zakupów,
Wyczerpująca, napisana prostym językiem pomoc (FAQ)
Dobry wygląd strony
Zaopatrzenie produktów w zdjęcia z możliwością ich 

powiększania
Wyczerpujący opis produktów
Recenzje internautów
Numery telefonów, adresy osób odpowiedzialnych za 

kontakty z klientami
Jasne procedury zamawiania towarów, ewentualne 

zwroty
Drobne usługi )możliwość odsłuchania fragmentu 

muzyki itp..)

background image

Modelowy układ pierwszej strony sklepu 
internetowego

Banery reklamowe

Kategorie produktów

Belka nawigacyjna (moje ustawienia, zaloguj się)

Wyszukiwarka

Spis kategorii 

produktów

Dziś polecamy

Hity tygodnia

Wyprzedaże

Informacje (FAQ, 

Czat, regulamin

Nowości

Linki (o firmie, kontakty, praca itp.)

Koszyk

background image

Oprogramowanie do tworzenia 
sklepów

Specjalistyczne oprogramowanie 
dostarczane przez wyspecjalizowane 
firmy

Programowe kreatory sklepów

Internetowe kreatory

background image

Specjalistyczne oprogramowanie 
dostarczane przez 
wyspecjalizowane firmy

   Sposób drogi, wymagający 

indywidualnego podejścia do 

każdego projektu, oferuje jednak 

najbardziej funkcjonalne 

rozwiązanie

background image

Programowe kreatory 
sklepów

  Wyspecjalizowane programy, 

oferujące tworzenie produktów o 

ograniczonych możliwościach, jakość 

produktów bywa różna

background image

Internetowe kreatory

Aplikacje pozwalające na szybką i 

tanią budowę on-line sklepu 
internetowego 

Korzysta się z gotowych wzorców, a 

zatem powstają produkty bardzo 
podobne do siebie 

background image

Rekomendacje przy wyborze 
rozwiązań z dziedziny e-
commerce

Należy uwzględniać te propozycje, za 
którymi stoi strategiczne wsparcie ze 
strony producenta, czy dostawcy
Korzystać z list referencyjnych dostawców 
i na podstawie zrealizowanych usług 
poznać ich słabe oraz mocne strony
Polska wersja sklepu internetowego
Preferowanie raczej znanych rozwiązań 
(spora liczba dostępnych rozwiązań 
uzupełniających)

background image

Pasaże handlowe

Miejsce gdzie zgrupowana jest oferta 

wielu sklepów 

Rodzaje pasaży:

• Będące zbiorem całkowicie 
niezależnych sklepów,

• Całkowicie wchłaniające ofertę     
indywidualnego sklepu,

• Mieszane. 

background image

Pasaże otwarte – do pasażu może 
przystąpić każdy sklep,

Pasaże zamknięte – same decydują 
kto będzie ich uczestnikiem  
(rozsyłają  np. imienne zaproszenia 
lub na które wejście możliwe jest po 
podaniu identyfikatora i hasła).

background image

Korzyści z pasaży

Dla klientów:

Możliwość 

wyboru w 

jednym miejscu 

wielu ofert,
Bardziej 

konkurencyjne 

ceny i promocje

Dla sklepów:

Zyskują dużą liczbę 

potencjalnych 

nabywców 
Wydatki na 

promocję mogą być 

podzielone  bardziej 

efektywnie i 

podzielone na wiele 

podmiotów

 

background image

Elementy pasażu

Prezentacja kategorii produktów
Szczegółowa prezentacja produktów
Prezentacja sklepów (w pierwszej kolejności 
powinny być prezentowane produkty, a 
dopiero na życzenie klienta sklepy je 
oferujące)
Prowadzenie rankingu sklepów,
Prowadzenie rankingu najchętniej 
kupowanych produktów
Powinien obowiązywać jednolity system 
obsługi płatności

background image

Aukcje internetowe

   Miejsce gdzie odbywają  się 

transakcje   oparte na licytacjach 

kupowanych dóbr i usług

   Model biznesu charakterystyczny 

dla B2B, B2C, C2C, C2B

background image

Rodzaje aukcji

Klasyczne – podbijanie ceny 

wyjściowej przez osoby, które 
przystąpiły do licytacji.

   Aukcja kończy się po ustalonym  z 

góry czasie, a przedmiot zostaje 
sprzedany gdy jego cenę 
wylicytowano na poziomie 
przekraczającym wstępnie ustaloną 
cenę minimalną 

background image

Rodzaje aukcji

 Holenderskie – sprzedawca ustala cenę 

wywoławczą i cenę minimalną

    Cena wywoławcza jest najwyższą z 

oferowanych. Jest ona automatycznie 

obniżana z algorytmem wybranym przez 

sprzedawcę do ceny minimalnej 

 Osoba licytująca może tylko raz podać 

cenę 

 Aukcję wygrywa osoba, która zaoferuje 

najwcześniej najwyższą cenę

background image

Rodzaje aukcji

             Jedno i wielokrotne
  Jednokrotne – sprzedający 

wystawia tylko jeden artykuł

  Wielokrotne – sprzedający oferuje 

w jednej licytacji kilka identycznych 
produktów  (produkty sprzedawane 
są kilku zwycięzcom po różnych 
cenach)

background image

Rodzaje aukcji

 Błyskawiczne

Czas przeznaczony na licytację 
jest krótki (np. do 60 min),
Często nie określa się ceny 
minimalnej, a cena wyjściowa 
jest bardzo niska, 
Zwycięzcom jest osoba, która 
wylicytuje najwyższą kwotę.

background image

Rodzaje aukcji

  Inne np. przetargowe, odwrócone, 
wertykalne, horyzontalne

Allegro, e-Bay

Rejestracja użytkownika 

background image

Serwisy internetowe

   

Zbiór stron internetowych – gdzie 

prezentuje się, sprzedaje i kupuje 

produkty oraz usługi, prowadzi 

rozmowy , współpracuje, podejmuje 

decyzje itp.

background image

Rodzaje serwisów 
internetowych

Serwisy informacyjne
Serwisy reklamowe
Serwisy transakcyjne
Portale komercyjne
Vortale
Portale korporacyjne
Serwisy szkoleniowe

background image

Serwis informacyjny

   Celem serwisu informacyjnego jest 

udostępnianie użytkownikom stale 
aktualnych informacji na temat firmy i 
jej oferty handlowej

    Charakteryzują się dużymi zasobami 

treści a podstawowe znaczenie mają: 

 Zawartość informacyjna,
 Aktualność przekazu i jej walory 

merytoryczne

background image

Serwisy reklamowe

Cel – prowadzenie działalności 

promocyjnej firmy i jej produktów

Zawierają szczegółowe informacje na 

temat parametrów produktów, cenniki, 

adresy, telefony

Umożliwiają użytkownikom 

personalizację produktów

Zawierają dużo grafiki, elementów 

dźwiękowych itp.

background image

Serwisy transakcyjne

    Służą wspomaganiu procesu 

sprzedaży oraz obsługi 

posprzedażowej

   Najważniejsze elementy serwisu 

transakcyjnego to:
Pełna oferta firmy,
Możliwości zakupu produktów.

Dotyczą relacji B2B i B2C

background image

Portale komercyjne

   

Wielotematyczne serwisy 

internetowe oferujące dostęp do 

wielu, różnorodnych  informacji 

(Onet, Interia

)

Funkcje:

•Biznesowe

•Dostarczają wiedzy z nauki, polityki

•Umożliwiają zawieranie kontaktów

•Ułatwiają dostęp do różnorodnych usług

•Zamieszczanie reklam

Wortale (portale wertykalne) – dedykowane 
wybranym grupom użytkowników, wybranym 
branżom

background image

Portale korporacyjne

   

Głównym celem jest profesjonalna 

prezentacja firmy, jej działalności i 

produktów

W ramach portali korporacyjnych budowane są:

Systemy intranetowe (dla pracowników)

Systemy ekstranetowe (dla klientów, dostawców)

background image

Serwisy szkoleniowe

   Umożliwiają uczącym się zdobywanie 

wiedzy oraz ocenę zdobytej wiedzy

background image

Jakość serwisów 
internetowych

  Jakość oprogramowania to 

całość cech i właściwości 

produktu programowego 

wpływająca na jego zdolność do 

zaspokojenia określonych lub 

implikowanych potrzeb 

(ISO9126)

background image

Cechy decydujące o jakości 
serwisów internetowych

Funkcjonalność
Niezawodność
Użyteczność
Wydajność
Modyfikowalność
Przenośność

background image

Funkcjonalność serwisu
(możliwości serwisu)

Odpowiedniość funkcji serwisu 
do wymagań organizacji
Zdolność do interakcji z innymi 
systemami
Zgodność ze standardami i 
przepisami prawnymi
Bezpieczeństwo

background image

Niezawodność
(sprawność działania)

Dojrzałość – częstotliwość awarii i 
niepowodzeń powstałych w wyniku 
błędów w serwisie
Tolerancja błędów  - zdolność serwisu do 
pracy w przypadku wystąpienia błędu
Zdolność do powrotu do normalnej 
pracy serwisu i możliwość odzyskania 
danych po wystąpieniu  tzw. błędu 
krytycznego

background image

Użyteczność
(przydatność)

Zrozumiałość 
łatwość opanowania obsługi serwisu
łatwość operowania

background image

Wydajność

   Wielkość zużycia przez serwis 

zasobów typu: 
inne produkty programistyczne, 
zasoby sprzętowe, 
koszty obsługi i konserwacji itp.

background image

Modyfikowalność

Łatwość analizy elementów 
serwisu, które mają być 
modyfikowalne
Łatwość wprowadzania zmian
Stabilność – ryzyko wystąpienia 
nieoczekiwanych problemów w 
następstwie modyfikacji serwisu
Łatwość testowania

background image

Przenośność
(możliwość instalowania i używania serwisu 
w różnych środowiskach implementacyjnych

Zdolność do adaptacji do różnych 
środowisk 
Łatwość instalowania  i użytkowania 
w różnych środowiskach
Zgodność ze standardami
Zastępowalność (użycie serwisu w 
miejsce innego serwisu)

background image

Metody do badania i oceny 
jakości serwisów internetowych 

Metoda obserwacyjna (oceny dokonują 
członkowie zespołu projektowego lub grupy 
ekspertów, stosując proces formalnego przeglądu 
serwisu; metoda szybka i niekosztowna)
Metoda laboratoryjna – testowanie przez 
reprezentatywnych użytkowników 
Metoda ankietowa
Ocena heurystyczna i empiryczna
 - skupiają 
się na faktycznych zachowaniach użytkowników, 
sposobie poruszania po serwisie WWW i jak 
użytkownicy próbują wykonać konkretne zadania


Document Outline