14.05.21

Wykład 2

1

Metalurgia i

Odlewnictwo

Dr inż. Kowalski Jerzy

14.05.21

2

Stopy metali



Wymagania stawiane stopom

odlewniczym



skład chemiczny stopu powinien

zapewnić

odlewom

zakładane

właściwości fizyczne, mechaniczne i
fizykochemiczne;



właściwości i struktura stopu

powinny być zachowane w całym
okresie eksploatacji odlewu

14.05.21

3

Stopy metali

Ogólny podział stopów

odlewniczych

Stopy żelaza z węglem

Stopy metali nieżelaznych

14.05.21

4

Stopy żelaza z węglem

Staliwo

Jest to stop żelaza z węglem (zgodnie z
wykresem Fe–Fe

3

C) zawierający do 2,0% C oraz

inne składniki, jak: Si, Mn, P i S.

Staliwo węglowe

Niskowęglowe

Średniowęglowe

Wysokowęglowe

Staliwo stopowe

Niskostopowe Średniostopowe

Staliwo stopowe

14.05.21

5

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo

Żeliwem nazywamy stop odlewniczy żelaza z węglem,

w którym podczas krzepnięcia zachodzi przemiana

eutektyczna

Białe

Ciągliwe

niestopowe i stopowe

Szare

Niestopowe

Stopowe

14.05.21

6

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo ciągliwe

niestopowe i

stopowe

Białe

Czarne

Perlityczne

14.05.21

7

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo ciągliwe

niestopowe i

stopowe

Żeliwo ciągliwe czarne – węgiel

żarzenia

Zgład nietrawiony, pow. 100x

Żeliwo ciągliwe czarne – węgiel

żarzenia

Głębokie trawienie, pow. 100x

14.05.21

8

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo szare z

grafitem

Płatkowym

Wermikularnym Sferoidalnym

Niestopowe

Stopowe

Modyfikowane

Niestopowe

Stopowe

14.05.21

9

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo szare z

grafitem płatkowym

Żeliwo szare

niemodyfikowane

Zgład nietrawiony, pow.

100x

Żeliwo szare

modyfikowane

Zgład nietrawiony, pow.

100x

Grafit w żeliwie szarym

Głębokie trawienie,

pow.100x

14.05.21

10

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo szare z

grafitem

wermikularnym

Żeliwo wermikularne

Zgład nietrawiony, pow.

100x

Żeliwo wermikularne

Głębokie trawienie, pow.

100x

14.05.21

11

Stopy żelaza z węglem

Żeliwo szare z

grafitem

sferoidalnym

Żeliwo sferoidalne

Zgład nietrawiony,

pow.100x

Żeliwo sferoidalne

Głębokie trawienie,

pow.100x

14.05.21

12

Stopy metali

nieżelaznych

Ciężkie

Lekkie

14.05.21

13

Stopy metali

nieżelaznych

Ciężkie

Stopy miedzi Stopy niklu Stopy kobaltu

Stopy ołowiu

Stopy cyny

Stopy cynku

Stopy łożyskowe

Stopy szlachetne

Stopy o składzie złożonym

14.05.21

14

Stopy metali

nieżelaznych

Stopy miedzi

Miedź

Brązy

Mosiądze

Miedziowo–niklowe

O składzie złożonym

14.05.21

15

Stopy metali

nieżelaznych

Stopy miedzi – Brązy

Cynowe

Specjalne

14.05.21

16

Stopy metali

nieżelaznych

Stopy miedzi –

Mosiądze

Proste

(podwójne)

Specjalne

(wieloskładnikowe)

Aluminiowe

Krzemowe

Manganowe

Niklowe

Ołowiowe

Cynowe

14.05.21

17

Stopy metali

nieżelaznych

Szlachetne

Złote

Platynowe

Srebrne

14.05.21

18

Stopy metali

nieżelaznych

Lekkie

Aluminiowe

Magnezowe

Tytanowe

14.05.21

19

Stopy metali

nieżelaznych

Lekkie – Aluminiowe

Siluminy

Magnezowe

Miedziowe

Krzemowo–miedziowe

O składzie złożonym

14.05.21

20

Stopy metali

nieżelaznych

Lekkie – Magnezowe

Magnez

Aluminium

Cynk

Modyfikowane metalami

ziem rzadkich

i cyrkonem

Zawierające tor