LEKI W CIĄŻY

Monika Szymańska

Klasyfikacja FDA

• A brak ryzyka dla płodu, uszkodzenie płodu mało

prawdopodobne

• B zwierzęta- brak ryzyka dla płodu (brak badań na

ciężarnych) /zwierzęta-działanie niepożądane, u
ciężarnych nie stwierdzono działań niepożądanych

• C zwierzęta- dz.teratogenne/zabójcze(brak badań na

ciężarnych) / brak badań na zwierzętach i na
ciężarnych

• D istnieją dowody na szkodliwe działanie na płód ale

korzyści przewyższają ryzyko (np.stan zagrożenia
życia)

• X działanie teratogenne

Farmakokinetyka leków

w ciąży

 wchłaniania leków lipofilnych (zwolnienie

perystaltyki, wydzielania soków

trawiennych

 dystrybycji leku bo względnyalbumin=

łatwiejsze przechodzenie leków przez
łożysko

 eliminacji leku (przepływu nerkowego,

gromadzenie leków w tkance tłuszczowej)=
subterapeutyczne stężenia leków

Działanie leku na płód

• 18-20 dzień od zapłodnienia -

zabicie zarodka -
brak działania teratogennego

• 3-8 tydzień ORGANOGENEZA -

nic -
poronienie
- efekt teratogenny
- ukryta embriopatia

• po okresie organogenezy małe ryzyko

działania teratogennego

WITAMINY

• Preparaty wielowitaminowe dla kobiet w ciąży- od II

trymestru!

• Kwas foliowy 0,4-15 mg 3 miesiące przed

zapłodnieniem- do końca ciąży Profilaktyka:
1) wady cewy
nerwowej 2)
niedokrwistość megaloblastyczna
3) małopłytkowość
4) leukopenia
5) zab. rozwoju trofoblastu
(poronienia, IUGR, nieprawidłowe usadowienie
łożyska, przedwczesne oddzielenie łożyska)

NIEDOKRWISTOŚĆ

• Preparaty żelaza 200-300mg/dobę

Fe II: (Ferro-Gradumet,
Hemofer, Hemofer prolongatum)
Fe III : (Ferrum Lek)
preparaty złożone :
Fe+Ac. Folicum (Tardyferon-Fol, Hemofer F
prolangatum) Fe+
wit. C ( Tardyferon, Ascofer, Sorbifer Durules)

• Kwas foliowy 0,4-15 mg/dobę
• Wit. B12 sc. lub im. 1000µg co 2 dni

Zakażenia dróg

moczowych

• Gr. B :ampicylina

ampicylina +sulbaktam (Unasyn)

amoksycylina (Novamox)

amoksycylina + kwas

klawulanowy(Augmentin, Forcid)

cefalosporyny I i II

generacja nitrofurantoina +wit.C

(Furagin)

• p/wsk: Tetracykliny (po 4 miesiącu

przebarwienia zębów, zab. wzrostu kości),

(gr.D), Chinolony-gr.C

Zakażenia grzybicze w

ciąży

• Natamycyna tabl. dopochwowe

(Natamycyna, Pimafucin)

• Nystatyna glob.vag.

(Nystatyna+furagin=Macmiror complex)

• Klotrimazol krem
• NIE ! w I trymestrze: flukonazol

(Flumycon), ketokonazol, ekonazol (Gyno-
Pevaryl), mikonazol (Gyno-femidazol)

Zakażenia bakteryjne w

ciąży

• Ampicylina (kumuluje się w płynie

owodniowym), amoksycylina

• cefalosporyny I generacji p/wsk w I trymestrze,

nie! u kobiet z niewyd. wątroby i nerek

• cefalosporyny II generacji (Biotraxon,

Biofuroxym Zinnat)

• Makrolidy gr.B (Rovamycyna, Erytromycyna),

Klarytromycyna (Klacid) gr. C-NIE w ciąży!

p/wsk w karmieniu piersią ( kumulują się w

mleku matki i niszczą florę saprofityczną

dziecka)

Zakażenia bakteryjne w

ciąży cd.

• Likozamidy- Klindamycyna gr B. (Dalacin krem

dopochwowy)

• Sulfonamidy- Furagin I trymestr i po 36 Hbd-

nie! (żółtaczka u noworodka)

• Metronidazol- I trymester nie!
• Chinolony gr.C (zab. OUN, nefropatia)
• Antybiotyki polipeptydowe-Wankomycyna gr.D
• Tetracykliny-gr.D (zab. wzrostu kości, zaćma)
• Chloramfenikol-gr.D

Poronienie zagrażające

• Spazmolityki:
No-Spa, Scopolan tabl., czopki

(gr. C)

• Luteina tabl. podjęzykowe lub

dopochwowe 2x100 mg

• Duphaston 2x1 tabl
• Kaprogest 1 amp. im. co 3 dni

ZAGRAŻAJĄCY PORÓD

PRZEDWCZESNY

• Spazmolityki: No-spa, Scopolan

• Tokolityki: najsilniejsze działanie przeciw

skurczowe:

Fenoterol (B2 –mimetyk) iv./po

Isoptin ( Ca-bloker) iv./po.

• Gestageny Luteina 2x100mg s.l/ per vaginam

• Ca-blokery Cordafen

p/wsk. do tokolityków

- Wady serca u matki (zwężenie aorty. zab. rytmu serca,

wady zastawki mitralnej, choroby mięśnia sercowego)

- nadczynność tarczycy

- Nie wyrównana cukrzyca

- Nadciśnienie tętnicze

- Choroby matki z gorączką

- śmierć płodu

- infekcja wewnątrzmaciczna

- wady rozwojowe płodu

- objawy zagrożenia płodu

- przedwczesne oddzielenie łożyska

- krwawienia o nieznanej etiologii

- Jaskra

- Rozwarcie 5 cm

Objawy niepożądane

tokolityków

• Tachykardia ciężarnej

HR>120/min=odstawić tokolizę!

• Tachykardia płodu FHR

>180/min=odstawić/zmniejszyć tokolizę!

• Kołatanie serca, duszność, ucisk w klatce

piersiowej, niemiarowa czynność serca

 glukozy
  potasu

Nadciśnienie w ciąży

• Metyldopa (Dopegyt) szczyt działania 2-3h

  i β-bloker Carvedilol (Vivacor)

• Dihydralazyna szczyt dz. po 1 h.

• Nifedipina (Cordafen)

leki p/wsk.: inh.konwertazy( II i III

trymestr: uszk. nerek, małowodzie, IUGR,

niedorozwój sklepienia czaszki, PDA, urodzenie

martwego płodu),

β-blokery (IUGR, niedociśnienie,

hyperglikemia, nadmierne owłosienie)

Cukrzyca w ciąży

• Tylko Insuliny ludzkie krótko i

długo działające!-leczenie z wyboru

• NIE doustne leki hipoglikemizujące!
nie mają działań teratogennnych
pochodne sulfonylomocznika

przechodzą przez
łożysko=hypoglikemia u płodu

Antykoagulanty w ciąży

• Zakrzepica żył głębokich
• Żylaki kk.dolnych i sromu
• z. antyfosfolipidowy
• inne trombofilie (niedobór białka

C, S, AT III, mutacja genu
protrombiny,mutacja cz.V v.
Leiden)

Antykoagulanty w ciąży

cd.

• Heparyna niefrakcjonowana sc/iv. Pod kontrolą

APTT (1,5-2,5 wartości referencyjne) dz.
niepożądane: krwawienia, małopłytkowość
immunologiczna

• Heparyny drobnocząsteczkowe

profilaktycznie: Clexan 1x 0,04 sc.,
leczniczo 1mg/kg mc/24h

• NIE doustne antykoagulanty!- z.warfarynowy

(hypoplazja nasady k.nosowej, atrofia
n.wzrokowego, niedorozwój kończyn, wady serca,
agenezja ciała modzelowatego, wylewy do OUN)

Choroby tarczycy

• Nadczynność tarczycy

PROPYLOTIOURACYL=Propicyl, Thyrosan

(blokowanie syntezy hormonów tarczycy+ ham.
obwodowej konwersji T4 do T3) 3x100-150 mg/dobę (3x 2-
3 tabl./dobę)

Karmienie piersią do 4 tabl/dobę.

Propranolol przy tachykardii
Witaminy Elevit, Prenatal (bez
jodu) NIE: Tiamazol (Metizol)-

okres

krytyczny do 9 Hbd: aplazja skóry czaszki, plackowate
owłosienie głowy, zarośnięcie nozdrzy, przełyku, wady
twarzy, brak brodawek sutkowych opóźnienie rozwoju,
wole

! NIE: jod promieniotwórczy!

Choroby tarczycy - cd.

• Niedoczynność tarczycy

- zwiększenie dawki
tyroksyny o 40-60% na początku
ciąży!
- TSH=1 mj
- preparaty:
Eutyrox, Letrox

Padaczka w ciąży

•

Monoterapia + najmniejsze dawki + leki

najnowszej generacji (wady 2x częściej/4x w

politerapi)

Gabapetyna, Felbamat, Lamotrygina,

Lewetiracetam, Okskarbezina, Tiagabina, Zonisamid-

gr.C

starsze leki: kw.walproinowy,benzodiazepina,

fenytoina, karbamazepina, fenobarbital- gr.D

Padaczka: poronienia, porody przedwczesne,wady,

upośledzenia psychoruchowe i poznawcze (leki,

napady, geny)

Profilaktyka : kwas foliowy 3 miesiące przed ciążą 4

mg/dobę, wit. K 10mg/24h

Astma oskrzelowa w ciąży

• Sterydy wziewne+B2 mimetyki wziewne

długodziałajace (leczenie z przed ciąży)

• leki objawowe: B2 mimetyki krótkodziałające

( Fenoterol=Berotec, Salbutamol)

• NIE teofilina (nudności, tachykardia)
• unikać sterydów doustnych (rozszczep

podniebienia, IUGR)

• Indukcja porodu: oxytocyna
• Poród: Hydrokortyzon 100 mg iv. co 8h do

24h

po porodzie

Sterydy w ciąży

• Zagrażajacy poród przedwczesny

24-35,6 Hbd Dexaven 24mg iv. celem
pobudzenia pneumocytów II-go rzędu do
produkcji surfaktantu

• małopłytkowość
• Choroby przewlekłe

- RZS
- SLE
- astma oskrzelowa

Leki przeciwbólowe

Lek

Ryzyko dla płodu

Kwas acetylosalicylowy

Poronienie, wytrzewienie,
krwawienia (karmienie-NIE
bo kumulacja leku)

Paracetamol

Bezpieczny, wytrzewianie?

Indometacyna

Poronienia, zamknięcie
PDA, krwawienia OUN,
małowodzie, perforacja jelit

Ibuprofen

Poronienie, wytrzewienie,
zamknięcie PDA,

małowodzie

Kodeina (Talvosilen,

Thiocodin, Tussipini),
Petydyna , Oksykodon

bezpieczny

Inh. COX-2

nieznane

Efedryna/pseudefedryna

(sympatykomimetyk,

bronchodylatator)

• Rubital Compositum, Syrop

prawoślazowy złożony, Tussipect

• Sudafed, Actifed, Cirrus,

Clarinase, Disophrol retard,
Gripex, Grypostop, Ibuprom
zatoki, MaxFlu, Modafen, Nurofen
Antigrip, Tabcin Trend, Zyrec-D

Dziękuję za uwagę

Czas dla dociekliwych