LOGISTYKA ZAOPATRZENIA

Znaczenie procesów zakupów

 

 

• Zaopatrzenie – wszystkie czynności 

związane z identyfikowaniem 
potrzeb, lokalizowaniem i 
wybieraniem dostawców, 
negocjowaniem warunków i 
obserwowaniem działalności 
kontrahenta w celu upewnienia się, 
że spełnia on wymogi dotyczące 
wydajności.

 

 

 

 

I.

Przesłanki znaczenia procesów 

zakupów w kształtowaniu 

ekonomiki przedsiębiorstwa

Sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa zależy od 

efektywnego zaspokojenia potrzeb 
materiałowych, energetycznych, a także w 
zakresie usług.

Wartość zużycia materiałów, paliw, energii i usług 

obcych stanowi podstawowy składnik kosztów 
działalności przedsiębiorstw produkcyjnych ( ok. 
65 % ). W tym składniku zawsze występują 
możliwości redukcji kosztów.

 

 

• Znaczna część majątku obrotowego, zwłaszcza 

poziom i struktura zapasów materiałowych, a także 

produkcji nie zakończonej, jest kształtowana pod 

wpływem funkcjonowania procesów zakupu.

• Postępujące procesy specjalizacji, także w zakresie 

produktów jak i usług, zwiększają udział gotowych 

części, elementów i zespołów w strukturze zakupu

    ( dotyczy to także wszelkiego rodzaju usług 

specjalistycznych ); czynnik ten także zwiększa 

znaczenie procesów zakupu; koszty usług w 

strukturze kosztów już obecnie wynoszą 21 – 23 %, 

a w wielu przedsiębiorstwach przekraczają nawet 

30 % całości kosztów.

 

 

• Strategia w zakresie jakości produktów 

przedsiębiorstwa nie może być zrealizowana 
bez ścisłej współpracy z dostawcami.

• Konieczność zapewnie wysokiej dynamiki 

przepływów materiałowych i 
informacyjnych, które umożliwiają redukcję 
kosztów, podnoszenie jakości obsługi 
klienta, a także wzmocnienie pozycji 
przedsiębiorstwa na rynku

.

 

 

• Zaangażowanie pokaźnego majątku trwałego jako 
     infrastruktury technicznej w procesach logistycznych 

sfery zakupu: budynki i budowle magazynowe, środki 
transportu, maszyny i urządzenia techniczne stosowane 
w czynnościach manipulacyjnych i magazynowaniu 
materiałów.

• Znaczna liczba zatrudnionych w komórkach realizujących 

fizyczne i informacyjne funkcje związane z zakupem.

• Istnienie zapasów materiałów, a także innych ich 

rodzajów ( produkcji nie zakończonej, towarów ) 
powodujących powstawanie kosztów ich utrzymania.

 

 

 

II. Podział przedmiotów zakupu na grupy o 

zbliżonych procedurach zakupowych

•

Surowce i materiały wyjściowe ( powszechnego zastosowania lub 
wykonane według specjalnych warunków ), podlegające w danym 
przedsiębiorstwie przetwarzaniu w procesach aparaturowych bądź 
obróbczych.

•

Półfabrykaty podlegające obróbce ( np. odlewy żeliwne, staliwne, 

         z metali nieżelaznych ). 
•

Gotowe elementy kooperacyjne, montowane w wyrobach finalnych 
przedsiębiorstw.

•

Specjalizowane podzespoły i zespoły.

•

Materiały powszechnego zastosowania (np. na potrzeby biurowe).

•

Paliwa stałe, płynne, gazowe, a także – energia cieplna, elektryczna 
i inna.

•

Usługi : budowlane, remontowe, logistyczne ( transportowe, 
magazynowe ), telekomunikacyjne, informatyczne i inne.    

     

 

 

• W odniesieniu do każdej z wymienionych grup produktów mogą 

mieć zastosowanie pewne stałe elementy kształtujące proces 
zakupu, oprócz których także pewne specyficzne 
uwarunkowania np. dostawa energii cieplnej, gazu, energii 
elektrycznej , co wymaga zarówno odpowiedniej infrastruktury 
technicznej, jak i szczegółowych uzgodnień co do 
podstawowych parametrów dostaw. Realizuje się to w drodze 
długookresowych porozumień i umów, których tylko pewne 
fragmenty mogą być na bieżąco korygowane ( np. ceny ). 
Podobnie dostawa technicznie złożonych zespołów będących 
składnikiem wyrobów przedsiębiorstwa wymaga ścisłych 
uzgodnień opartych na wieloletnich umowach.

• Sterowanie procesami zakupu, którego składniki zostaną 

przedstawione w tabeli, należy więc do ważnych sfer 
działalności służb zakupu.

 

 

Struktura kosztów rodzajowych w sektorze 

przedsiębiorstw w latach 1997 i 2004

Rodzaje kosztów

             1997
W mld zł            %

            2004
W mld zł              
%

Ogółem 
W tym :
Zużycie materiałów i 
energii
Usługi obce
Wynagrodzenia
Ubezpieczenia 

społeczne i inne 
świadczenia
Amortyzacja

424,7                
100,0

187,2                  
44,0

69,9                    
16,4
68,7                    
16,2
30,1                      

7,1

22,1                      
5,2

868,5             
100,0

387,1               
44,5

195,4               
22,5
125,8               
14,5
29,8                   

3,4

52,8                   
6,1

 

 

Wnioski

• Z zestawienia wynika, że w ciągu 8 lat udział 

zakupu usług obcych zwiększył się w tym okresie z 

16 % do blisko 23 %.Jednocześnie występuje 

stabilizacja udziału zużycia materiałów i energii ( 44 

% ) i spadek udziału kosztów wynagrodzeń z 

narzutami z 23 % do 18 %.

• Ponadto z zestawienia wynika, że sfera zakupu 

materiałów i usług w roku 2004 obejmowała 67 % 

całkowitych kosztów rodzajowych. Zatem racjonalne 

kształtowanie tych pozycji kosztów w znacznym 

stopniu decyduje o poziomie kosztów całkowitych, 

    a w konsekwencji determinuje strategię zakupów 
    i operacyjną działalność w tym zakresie.