LOGISTYKA ZAOPATRZENIA

Znaczenie procesów zakupów

• Zaopatrzenie – wszystkie czynności

związane z identyfikowaniem
potrzeb, lokalizowaniem i
wybieraniem dostawców,
negocjowaniem warunków i
obserwowaniem działalności
kontrahenta w celu upewnienia się,
że spełnia on wymogi dotyczące
wydajności.

I.

Przesłanki znaczenia procesów

zakupów w kształtowaniu

ekonomiki przedsiębiorstwa

Sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa zależy od

efektywnego zaspokojenia potrzeb
materiałowych, energetycznych, a także w
zakresie usług.

Wartość zużycia materiałów, paliw, energii i usług

obcych stanowi podstawowy składnik kosztów
działalności przedsiębiorstw produkcyjnych ( ok.
65 % ). W tym składniku zawsze występują
możliwości redukcji kosztów.

• Znaczna część majątku obrotowego, zwłaszcza

poziom i struktura zapasów materiałowych, a także

produkcji nie zakończonej, jest kształtowana pod

wpływem funkcjonowania procesów zakupu.

• Postępujące procesy specjalizacji, także w zakresie

produktów jak i usług, zwiększają udział gotowych

części, elementów i zespołów w strukturze zakupu

( dotyczy to także wszelkiego rodzaju usług

specjalistycznych ); czynnik ten także zwiększa

znaczenie procesów zakupu; koszty usług w

strukturze kosztów już obecnie wynoszą 21 – 23 %,

a w wielu przedsiębiorstwach przekraczają nawet

30 % całości kosztów.

• Strategia w zakresie jakości produktów

przedsiębiorstwa nie może być zrealizowana
bez ścisłej współpracy z dostawcami.

• Konieczność zapewnie wysokiej dynamiki

przepływów materiałowych i
informacyjnych, które umożliwiają redukcję
kosztów, podnoszenie jakości obsługi
klienta, a także wzmocnienie pozycji
przedsiębiorstwa na rynku

.

• Zaangażowanie pokaźnego majątku trwałego jako
infrastruktury technicznej w procesach logistycznych

sfery zakupu: budynki i budowle magazynowe, środki
transportu, maszyny i urządzenia techniczne stosowane
w czynnościach manipulacyjnych i magazynowaniu
materiałów.

• Znaczna liczba zatrudnionych w komórkach realizujących

fizyczne i informacyjne funkcje związane z zakupem.

• Istnienie zapasów materiałów, a także innych ich

rodzajów ( produkcji nie zakończonej, towarów )
powodujących powstawanie kosztów ich utrzymania.

II. Podział przedmiotów zakupu na grupy o

zbliżonych procedurach zakupowych

•

Surowce i materiały wyjściowe ( powszechnego zastosowania lub
wykonane według specjalnych warunków ), podlegające w danym
przedsiębiorstwie przetwarzaniu w procesach aparaturowych bądź
obróbczych.

•

Półfabrykaty podlegające obróbce ( np. odlewy żeliwne, staliwne,

z metali nieżelaznych ).
•

Gotowe elementy kooperacyjne, montowane w wyrobach finalnych
przedsiębiorstw.

•

Specjalizowane podzespoły i zespoły.

•

Materiały powszechnego zastosowania (np. na potrzeby biurowe).

•

Paliwa stałe, płynne, gazowe, a także – energia cieplna, elektryczna
i inna.

•

Usługi : budowlane, remontowe, logistyczne ( transportowe,
magazynowe ), telekomunikacyjne, informatyczne i inne.

• W odniesieniu do każdej z wymienionych grup produktów mogą

mieć zastosowanie pewne stałe elementy kształtujące proces
zakupu, oprócz których także pewne specyficzne
uwarunkowania np. dostawa energii cieplnej, gazu, energii
elektrycznej , co wymaga zarówno odpowiedniej infrastruktury
technicznej, jak i szczegółowych uzgodnień co do
podstawowych parametrów dostaw. Realizuje się to w drodze
długookresowych porozumień i umów, których tylko pewne
fragmenty mogą być na bieżąco korygowane ( np. ceny ).
Podobnie dostawa technicznie złożonych zespołów będących
składnikiem wyrobów przedsiębiorstwa wymaga ścisłych
uzgodnień opartych na wieloletnich umowach.

• Sterowanie procesami zakupu, którego składniki zostaną

przedstawione w tabeli, należy więc do ważnych sfer
działalności służb zakupu.

Struktura kosztów rodzajowych w sektorze

przedsiębiorstw w latach 1997 i 2004

Rodzaje kosztów

1997
W mld zł %

2004
W mld zł
%

Ogółem
W tym :
Zużycie materiałów i
energii
Usługi obce
Wynagrodzenia
Ubezpieczenia

społeczne i inne
świadczenia
Amortyzacja

424,7
100,0

187,2
44,0

69,9
16,4
68,7
16,2
30,1

7,1

22,1
5,2

868,5
100,0

387,1
44,5

195,4
22,5
125,8
14,5
29,8

3,4

52,8
6,1

Wnioski

• Z zestawienia wynika, że w ciągu 8 lat udział

zakupu usług obcych zwiększył się w tym okresie z

16 % do blisko 23 %.Jednocześnie występuje

stabilizacja udziału zużycia materiałów i energii ( 44

% ) i spadek udziału kosztów wynagrodzeń z

narzutami z 23 % do 18 %.

• Ponadto z zestawienia wynika, że sfera zakupu

materiałów i usług w roku 2004 obejmowała 67 %

całkowitych kosztów rodzajowych. Zatem racjonalne

kształtowanie tych pozycji kosztów w znacznym

stopniu decyduje o poziomie kosztów całkowitych,

a w konsekwencji determinuje strategię zakupów
i operacyjną działalność w tym zakresie.