Zaburzenia okresu
przekwitania.
Za i przeciw hormonalnej
terapii zastępczej.
Przekwitanie (klimakterium)
obejmuje zmiany somatyczne i psychiczne
związane z procesem wygasania czynności
jajników. Wg WHO naturalna menopauza to
ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym
przez 12 miesięcy miesiączka nie występuje i nie
stwierdza się żadnych patologicznych przyczyn
tego stanu.
Perimenopauza
(okres okołomenopauzalny)
• Okres kilku lat poprzedzający menopauzę, w którym
zmiany rytmu miesiączkowania i objawy kliniczne
zapowiadają mającą nastąpić menopauzę oraz 1 rok po
menopauzie.
• Sztuczna menopauza to przerwanie miesiączkowania
wskutek:
• usunięcia obu janików
• zniszczenia tkanki Janika przez radioterapię lub
chemioterapię
Wiek menopauzy kobiet kultury zachodniej
wynosi ok. 50 lat.
Zaburzenia okresu
perimenpauzalnego i
pomenopauzalnego
• Objawy wypadowe
• Zaburzenia gospodarki tłuszczowej i
węglowodanowej
• Choroby układu sercowo- naczyniowego
• Osteoporoza
• Objawy zanikowe w obrębie żeńskiego
narządu płciowego
• Objawy neurobiologiczne i psychiczne
Objawy wypadowe
• objawy naczynioruchowe (uderzenia
gorąca, nocne pocenie)
• objawy somatyczne (zawroty i bóle
głowy, drętwienie)
•
objawy
psychiczne
(drażliwość,
depresja)
Zaburzenia gospodarki
tłuszczowej i
węglowodanowej
• hipoestrogenizm
• wzrost frakcji LDL
• hiperinsulinemia
• insulinooporność komórkowa
• cukrzycy typu II
Osteoporoza
•
ubytek masy kości
• zmiany jej jakości i struktury
prowadzących do złamań
• przyspieszenie utraty masy
kostnej
• wzrost ryzyka złamania szyjki
kości
udowej,
kręgosłupa,
przedramienia.
Objawy zanikowe w obrębie
żeńskiego narządu
płciowego
• zmiany zanikowe w pochwie
• nawracające zapalenia cewki i
pęcherza moczowego
• częstomocz
• nietrzymanie moczu
• bolesne oddawanie moczu
Objawy neurobiologiczne i
psychiczne
• zmiany nastroju i zachowania
• zaburzenie funkcji poznawczych
• uczucie napięcia i zdenerwowania
• drażliwość, napady paniki lęku,
•
trudności
koncentracji,
uczucie
zmęczenia,
płaczliwość,
uczucie
zmęczenia
• depresja
•
zaburzenia
snu
(insomnia)
i
zaburzenia oddychania
Hormonalna terapia (HT)
korzystny wpływ na
• Objawy
wazomotoryczne-
udowodniono
skuteczność stosowania estrogenów w leczeniu
uderzeń gorąca
• Objawy urogenitalne i seksuologiczne- suchość
pochwy, starcze zapalenie pochwy, dyspareunia, czy
częste oddawanie moczu połączone z uczuciem parcia
na cewkę moczową poddają się łatwo korzystnemu
działaniu estrogenów
• Osteoporozę-
redukcja
ryzyka
złamań
osteoporotycznych pod wpływem HT
• ryzyko raka okrężnicy- zmniejszenie ryzyka
wystąpienia nowotoworu o 1/3 u kobiet stosujących HT
Ryzyko stosowania HT
• Rak sutka – HT ma podobny wpływ na ryzyko raka sutka co
późna, naturalna menopauza. Ryzyko nowotworu wzrasta wraz z
długością terapii szczególnie, gdy HT rozpoczynana jest po 50
roku życia kobiety. Progestageny w HTZ dodatkowo zwiększają
ryzyko raka sutka. Stosowanie samych estrogenów nie wpływa na
wzrost ryzyka raka sutka. W większości badań zwiększone ryzyko
raka sutka w trakcie terapii długoterminowej ogranicza się do
grupy szczupłych kobiet z BMI < 25 kg/m2.
• Rak błony śluzowej trzonu macicy – niezrównoważona
progestagenami
ciągła
estrogenowa
hormonalna
terapia
zastępcza (ETZ) zwiększa ryzyko raka błony śluzowej
macicy. Do wzrostu ryzyka tego nowotworu nie dochodzi
natomiast podczas ciągłej, złożonej HT.
• Żylna choroba zatorowo–zakrzepowa (ŻChZZ) – HTZ
zwiększa dwukrotnie ryzyko ŻChZZ, a największe ryzyko powikłań
zakrzepowo-zatorowych istnieje w pierwszym roku terapii.
Zaawansowany wiek i otyłość znacząco nasilają ryzyko ŻChZZ..
HT- Problemy niejasne
Choroby serca i naczyń – rola HT prewencji chorób układu krążenia
pozostaje nadal niejasna i w chwili obecnej HT nie powinna być w
tym celu stosowana. Decydujące znaczenie w tym przypadku może
mieć czas włączenia terapii, jej typ i dawka. Stosowanie HT u kobiet
obciążonych chorobami układu krążenia należy zawsze rozważać
indywidualnie, z uwzględnieniem korzyści i ryzyka tej terapii.
Choroba Alzheimera (ChA) – stosowanie estrogenów może opóźniać
rozwój lub wpływać na zmniejszenie ryzyka choroby, nie poprawia
natomiast jej przebiegu.
Rak jajnika – dane dotyczące stosowania samych estrogenów
świadczą o wzroście ryzyka tego nowotworu w przypadku terapii
trwającej powyżej 10 lat, natomiast ciągła, estrogenowo-
progestagenna HTZ wydaje się nie wpływać w sposób widoczny na
to ryzyko.
Jakość życia – istniejące doniesienia są sprzeczne (poprawa lub jej
brak).