Zaburzenia okresu

przekwitania.

Za i przeciw hormonalnej

terapii zastępczej.

Przekwitanie (klimakterium)

obejmuje zmiany somatyczne i psychiczne

związane z procesem wygasania czynności
jajników. Wg WHO naturalna menopauza to
ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym
przez 12 miesięcy miesiączka nie występuje i nie
stwierdza się żadnych patologicznych przyczyn
tego stanu.

Perimenopauza

(okres okołomenopauzalny)

• Okres kilku lat poprzedzający menopauzę, w którym

zmiany rytmu miesiączkowania i objawy kliniczne
zapowiadają mającą nastąpić menopauzę oraz 1 rok po
menopauzie.

• Sztuczna menopauza to przerwanie miesiączkowania

wskutek:

• usunięcia obu janików
• zniszczenia tkanki Janika przez radioterapię lub

chemioterapię

Wiek menopauzy kobiet kultury zachodniej

wynosi ok. 50 lat.

Zaburzenia okresu

perimenpauzalnego i

pomenopauzalnego

• Objawy wypadowe
• Zaburzenia gospodarki tłuszczowej i
węglowodanowej
• Choroby układu sercowo- naczyniowego
• Osteoporoza
• Objawy zanikowe w obrębie żeńskiego
narządu płciowego
• Objawy neurobiologiczne i psychiczne

Objawy wypadowe

• objawy naczynioruchowe (uderzenia
gorąca, nocne pocenie)

• objawy somatyczne (zawroty i bóle
głowy, drętwienie)

•

objawy

psychiczne

(drażliwość,

depresja)

Zaburzenia gospodarki

tłuszczowej i

węglowodanowej

• hipoestrogenizm
• wzrost frakcji LDL
• hiperinsulinemia
• insulinooporność komórkowa
• cukrzycy typu II

Osteoporoza

•

ubytek masy kości

• zmiany jej jakości i struktury
prowadzących do złamań

• przyspieszenie utraty masy
kostnej

• wzrost ryzyka złamania szyjki
kości

udowej,

kręgosłupa,

przedramienia.

Objawy zanikowe w obrębie

żeńskiego narządu

płciowego

• zmiany zanikowe w pochwie
• nawracające zapalenia cewki i
pęcherza moczowego
• częstomocz
• nietrzymanie moczu
• bolesne oddawanie moczu

Objawy neurobiologiczne i

psychiczne

• zmiany nastroju i zachowania
• zaburzenie funkcji poznawczych
• uczucie napięcia i zdenerwowania
• drażliwość, napady paniki lęku,
•

trudności

koncentracji,

uczucie

zmęczenia,

płaczliwość,

uczucie

zmęczenia
• depresja
•

zaburzenia

snu

(insomnia)

i

zaburzenia oddychania

Hormonalna terapia (HT)

korzystny wpływ na

• Objawy

wazomotoryczne-

udowodniono

skuteczność stosowania estrogenów w leczeniu
uderzeń gorąca

• Objawy urogenitalne i seksuologiczne- suchość

pochwy, starcze zapalenie pochwy, dyspareunia, czy
częste oddawanie moczu połączone z uczuciem parcia
na cewkę moczową poddają się łatwo korzystnemu
działaniu estrogenów

• Osteoporozę-

redukcja

ryzyka

złamań

osteoporotycznych pod wpływem HT

• ryzyko raka okrężnicy- zmniejszenie ryzyka

wystąpienia nowotoworu o 1/3 u kobiet stosujących HT

Ryzyko stosowania HT

• Rak sutka – HT ma podobny wpływ na ryzyko raka sutka co

późna, naturalna menopauza. Ryzyko nowotworu wzrasta wraz z
długością terapii szczególnie, gdy HT rozpoczynana jest po 50
roku życia kobiety. Progestageny w HTZ dodatkowo zwiększają
ryzyko raka sutka. Stosowanie samych estrogenów nie wpływa na
wzrost ryzyka raka sutka. W większości badań zwiększone ryzyko
raka sutka w trakcie terapii długoterminowej ogranicza się do
grupy szczupłych kobiet z BMI < 25 kg/m2.

• Rak błony śluzowej trzonu macicy – niezrównoważona

progestagenami

ciągła

estrogenowa

hormonalna

terapia

zastępcza (ETZ) zwiększa ryzyko raka błony śluzowej
macicy. Do wzrostu ryzyka tego nowotworu nie dochodzi
natomiast podczas ciągłej, złożonej HT.

• Żylna choroba zatorowo–zakrzepowa (ŻChZZ) – HTZ

zwiększa dwukrotnie ryzyko ŻChZZ, a największe ryzyko powikłań
zakrzepowo-zatorowych istnieje w pierwszym roku terapii.
Zaawansowany wiek i otyłość znacząco nasilają ryzyko ŻChZZ..

HT- Problemy niejasne

Choroby serca i naczyń – rola HT prewencji chorób układu krążenia

pozostaje nadal niejasna i w chwili obecnej HT nie powinna być w
tym celu stosowana. Decydujące znaczenie w tym przypadku może
mieć czas włączenia terapii, jej typ i dawka. Stosowanie HT u kobiet
obciążonych chorobami układu krążenia należy zawsze rozważać
indywidualnie, z uwzględnieniem korzyści i ryzyka tej terapii.

Choroba Alzheimera (ChA) – stosowanie estrogenów może opóźniać

rozwój lub wpływać na zmniejszenie ryzyka choroby, nie poprawia
natomiast jej przebiegu.

Rak jajnika – dane dotyczące stosowania samych estrogenów

świadczą o wzroście ryzyka tego nowotworu w przypadku terapii
trwającej powyżej 10 lat, natomiast ciągła, estrogenowo-
progestagenna HTZ wydaje się nie wpływać w sposób widoczny na
to ryzyko.

Jakość życia – istniejące doniesienia są sprzeczne (poprawa lub jej

brak).