Choroby jako skutek
reakcji stresowej
,,Całkowita wolność od stresu to
śmierć”
Hans
Selye
Ewelina Hamryszak gr 2a
Wojciech Chrobak gr 1a
Reakcja stresowa
Są to wszelkie zmiany fizjologiczne i
behawioralne zachodzące w
organizmie pod wpływem różnego
rodzaju czynników zagrażających
(urazy,choroby,ekstremalne
temperatury,czynniki psychiczne);
zaburzają one wewnętrzny ład
organizmu (homeostazę),
warunkujący jego przetrwanie.
Natura reakcji
stresowej
Wewnętrzny mechanizm stresu wyjaśnił Walter
Cannon-wybitny fizjolog
amerykański,uznawany za ojca fizjologii stresu
(twórca koncepcji reakcji walki lub ucieczki).
Reakcja organizmu na działanie stresorów:
Pobudzenie układu współczulnego-uwolnienie
adrenaliny i noradrenaliny, powodujących
zmiany fizjologiczne niezbędne do podjęcia
nagłej akcji
Wydzielenie glikokortykosteroidów przez korę
nadnerczy (w osi CRH-ACTH-Kortyzol)-
hormonów odgrywających istotną rolę w
reakcji na stres i jej wygaśnięciu
Hormony te powodują
m.in.:
Zwiększenie akcji serca i częstości
oddechów
Wzrost napięcia mięśniowego i ciśnienia
krwi
Wzrost poziomu glukozy we krwi
Wyostrzenie percepcji, a stłumienie
wrażliwości na ból
Pojawienie się emocji jak strach, lęk, złość,
wrogość
Kierowanie tlenu i substancji odżywczych
do organów poddanych stresowi
Spowolnienie funkcji organizmu nie
uczestniczących w reakcji stresowej,jak
trawienie, wzrost, rozmnażanie
Pułapki starej koncepcji
stresu
Dawniejszy, przestarzały model mówi, że stres
jest szkodliwy. Często spotyka się zalecenie:
„Unikaj stresu, utrzymuj pozytywne
nastawienie, a będziesz zdrowy". Dlaczego ten
model nie zdaje egzaminu? Ponieważ nie można
uniknąć stresu. Ludzie nie są stworzeni do
unikania stresu.
Jednostronne, niedoskonałe spojrzenie na stres
zawdzięczamy modelowi zaproponowanemu
przez Holmesa i Rahe- skoro stresory korelują z
chorobą, to należy ich unikać, i nic więcej nie
możemy zrobić.
Współczesne poglądy na
stres
Z nowszych badań wynika, że to, czy
zachorujemy z powodu stresu zależy
od tego, jak będziemy reagować: co
będziemy czuć, co myśleć, jak się
zachowamy. Współcześni badacze
stresu zorientowani na jedność ciała i
umysłu porzucili prosty model stresu
ponieważ stwierdzili, że „pozytywne
nastawienie" nie wystarcza.
Stres a choroba
Pojęcie stresu zdefiniował młody
naukowiec Hans Selye. Jako pierwszy
udowodnił, że rozstrój emocjonalny
może doprowadzić, za pośrednictwem
chemicznych przekaźników łączących
psychikę z ciałem, do choroby
fizycznej. Stwierdził również
wyraźnie, że nie każdy stres jest
szkodliwy.
Czy reakcja stresowa nam
szkodzi?
Możemy stwierdzić, że tylko słaba,
krótkotrwała i kontrolowana reakcja stresowa
może być przyjemna i podniecajaca, działać
pobudzająco na rozwój intelektualny i
emocjonalny. Pozwala ona zdobywać nowe
doświadczenia życiowe, motywuje, mobilizuje
do efektywnego działania, rozwija osobowość.
Natomiast silny, długotrwały i
niekontrolowany stres, o negatywnym
zabarwieniu emocjonalnym działa
destrukcyjnie na nasz organizm.
Dzieje się tak dlatego gdyż,przedłużająca
się reakcja stresowa utrzymuje
organizm w ciągłej gotowości, nie
pozwalając na zużycie nagromadzonej
energii. Mobilizacja samych ,,sił
fizycznych’’ nie wystarcza, by poradzić
sobie z narastającym napięciem, gdyż
na jego powstanie mają wpływ również
czynniki psychospołeczne. W związku z
niemożnością kontroli i redukcji stresu,
dochodzi w końcu do przełamania
punktu krytycznego dla organizmu i
rozwoju choroby.
Początkowo człowiek wykonuje czynności
dużo wolniej. Potem pojawiają się
problemy z odbiorem i przekazywaniem
informacji, aż w końcu następuje
dezorganizacja życia i utrata kontroli nad
sytuacją.
Zaburzenia najwcześniej dotykają układów
krążenia i pokarmowego. Zmiany w
układzie krwionośnym wynikają z braku
wyczerpywania mediatorów reakcji
stresowej, zaś układ pokarmowy reaguje z
powodu jej częstości.
Podsumowując
Życie jest wyzwaniem, które niesie z
sobą konieczność przeżywania stresu.
Całkowite wyeliminowanie stresu nie
jest możliwe ani potrzebne. To, jak
zareagujemy na dane stresujące
zdarzenie zależy od naszej osobowości,
a skutki jakie wywoła w naszym
organizmie zależą od tego, w jakim
momencie zauważymy objawy stresu i
czy nauczymy się go kontrolować.