Rozwój
w ciągu całego życia
Rozwój w ciągu całego
życia
I
Rozwój przez całe
życie.
II
Okres dorastania.
III
Dorosłość.
IV
Starość.
I
Rozwój przez całe
życie
Wczesne teorie rozwoju w
ciągu całego życia.
Prekursorem badań nad cechami stadiów
rozwojowych składających się na życie
ludzkie był Erik Erikson.
Erikson jest przekonany, że:
Okres dojrzewania polega na odkryciu
własnego „ja” wśród zamieszania i dezorientacji
jakie powoduje otaczający nas świat.
Okres wczesnej dorosłości polega na
rozwinięciu związków emocjonalnych, moralnych
i seksualnych z innymi ludźmi.
Okres średniej dorosłości polega na
angażowaniu się w życie rodzinne, pracę,
społeczeństwo czy przyszłe pokolenia.
Okres późnej dorosłości polega na
rozwiązywaniu problemów związanych z tym aby
potrafić patrzeć w przeszłość z uczuciem
spełnienia.
Erikson twierdzi , że jeśli nie są spełnione
warunki pełnego rozwoju, to człowiek woli
zakończyć swoje życie, niż istnieć z poczuciem
niespełnienia marzeń.
Rodziny i stadia życia.
Analiza historyczna
ujawnia jak
społeczeństwo i nauka współdziałają kształtując
postępowania w rodzinie.
Określa role matki i jej opieki nad dziećmi.
Określa role dzieci i ich opieki nad rodzicami
w podeszłym wieku.
We współczesnych czasach zachowanie dzieci
jest spowodowane wysokim wskaźnikiem rozwodów,
mniejszej liczebności rodziny, zaniku rodziny
wielopokoleniowej oraz pracy obojga rodziców.
Od XVI w dzieci uważano za małych dorosłych
i zmuszano do pracy oraz traktowano je jak
niewolników, uważano za majątek ruchomy.
Dopiero w XX wieku zaczęto cenić dzieci jako
potencjalne osoby zasługujące na znaczną swobodę.
II
Okres dorastania.
Oznaki przejścia obrzędy
inicjacji.
Rytuały przejścia i obrzędy inicjacji stanowią
przejście z dzieciństwa do wieku dojrzałego:
- bolesne próby szkolenia w praktykach
seksualnych.
- próby odosobnienia związane z próbą
przetrwania.
- próby różnych form nacinania skóry czy
tatuowania.
Niezależnie od formy jaką przyjmują są
zwykle bardzo dramatyczne i pozostawiające
niezatarte wspomnienia.
Chłopcy musza rozwiązać kilka problemów
władzy, muszą identyfikować się z silnymi
mężczyznami.
Dziewczyny chcą identyfikować się ze
sławnymi top modelkami, które są dla nich ideałem
wyglądu zewnętrznego.
Okres dorastania może trwać nawet 10 lat,
dopóki ludzie nie zaczną pełnić dorosłych roli.
System prawny określa osobę dorosła w
wieku 18 lat, wiąże się to z „dorosłych” czynności,
jak picie alkoholu w miejscach publicznych,
prowadzenie samochodu, uprawianie seksu, zawiera
małżeństwa bez zgody rodziców, wstępowanie do
wojska i głosowanie w wyborach.
Oznaką dorosłości jest niezależność
finansowa , ukończenie szkoły średniej lub uczelni,
wyprowadzenie się z domu.
Mit „burzy i naporu” wieku
dorastania.
Czas „burzy i naporu” jest to wyjątkowo
niespokojny okres życia, który cechuje skrajna
zmienność nastroju i nieprzewidywalne ,
nierozsądne zachowanie.
To normalna cecha okresu dorastania jak
napisała Anna Freud, że ”bycie normalny w
okresie dorastania jest samo przez się
nienormalne”
Niewielu ludzi w wieku dorastania
doświadczyło wewnętrznej dezorientacji i
wykazywało nieprzewidywalne zachowania takie jak
niepohamowana agresja
Zadania okresu dojrzewania:
-zaakceptowania swojej dojrzałości fizycznej i
dojrzałej seksualności.
- określenie odnowa swych ról społecznych, w tym.
osiągnięcie niezależności od rodziców.
- dokonanie wyboru zawodu.
Pokwitanie i seksualność.
Po 2-3 latach od początku dojrzewania
jednostka osiąga dojrzałoś seksualną co odnosi się
do wystąpienia owłosienia rąk i nóg, pod pachami
oraz w okolicy narządów płciowych.
Dojrzałość płciowa u mężczyzn zaczyna się
wytwarzaniem plemników, a u dziewcząt
początkiem jest pierwsza miesiączka.
Dojrzałości fizycznej towarzyszy nowa
świadomości odczuć i pragnień seksualnych czemu
towarzyszy częste myślenie o seksie.
Mimo ciągłego myślenia o seksie brak im
jeszcze wystarczającej wiedzy na ten temat lub
posiadają błędne pojecie o seksie i seksualności gdyż
rodzice uważają temat seksu za taki o którym trudno
im rozmawiać ze swoimi dziećmi, niewiele rodzin
zachęca do otwartej rozmowy.
Edukacja seksualna w szkołach średnich
koncentruje się jedynie na biologii seksu i jego
negatywnych aspektach takich jak choroby
przenoszone drogą płciową oraz niepożądana ciąża
co wywołuje u młodzieży zakłopotanie i niepokój.
Te przykre uczucia utrudniają dorastającej
młodzieży ukształtowanie tożsamości seksualnej.
We wczesnym okresie fazie dorastania
najbardziej rozpowszechnionym sposobem ekspresji
impulsów seksualnych jest masturbacja.
Ogromna ilość dorastającej młodzieży ma
problem ze swoją seksualnością co pociąga za sobą
homoseksualizm. Jednakże z racji nietolerancji
społeczeństwa ukrywają się z tym tworząc związki
heteroseksualne.
Większość gejów i lesbijek po raz pierwszy
uświadamia sobie orientacje seksualną we wczesnej
fazie okresu dojrzewania, to jednak wiele z nich
osiąga pozytywną tożsamość seksualną dopiero w
wieku 20 lub 30 lat.
lub
Alkoholizm na uczelni.
Długotrwałe podpijanie alkoholu wiąże się z
uzależnieniem fizycznym, u studentów nałogowe
picie do przyjęcia ich na odział intensywnej terapii z
powodu przedawkowania lub poważnego wypadku.
Większość uczelnianych programów
antyalkoholowych spełnia funkcje czysto
informacyjne gdyż alkohol jest tak łatwo
dostępny.Polityka abstynencji jest trudna do
zrealizowania.
„Kim będziesz jak dorośniesz?”
Zawód w dużej mierze określa tożsamość
dorastającego chłopca czy dziewczyny.W czasie
nauki w szkole średniej wzrasta zainteresowanie
zawodami i stylami życia.
Na aspiracje i osiągnięcie zawodowe wpływa
wiele czynników takich jak pochodzenie z
określonej warstwy społecznej.
Duże znaczenie na gotowość wypróbowania
nowych kierunków zawodowych ma poczucie
pewności siebie, który rozwija się w trakcie
pomyślnego radzenia sobie.
III
Dorosłość
Określa zdobycie wyższego wykształcenia,
zawodu, intymnych relacji i małżeństwa.
Według Freuda, rozwojem w okresie
dorosłości kierują dwie podstawowe potrzeby :
kochać i pracować.
Abraham Maslow określił dwie główne
potrzeby miłości i przynależności, kiedy są
zaspokojone rozwijają się potrzeby sukcesu i
szacunku.
Dla Eriksona podobne potrzeby to intymność i
produktywność.
Erikson określił intymność jako zdolność
pełnego zaangażowania się seksualnego ,
emocjonalnego i moralnego.
W ostatnich latach modne jest, że młodzi
dorośli ludzie żyją ze sobą przez zawarciem
małżeństwa.Wynikiem tego są małżeństwa w
późniejszym wieku niż działo się to w przeszłości.
Powodem tego są problemy z tożsamością, wyborem
zawodu, dążeniem do kariery, w tym samym czasie,
w którym mają do czynienia z problemami
intymności.
Ci ludzie którzy radzą sobie z własną
tożsamością i intymnością przechodzą do spraw
rodziny, pracy, społeczeństwa lub przyszłych pokoleń
przeważnie jest to decydujący krok w rozwoju,
dokonywany w wieku od 35 do 50 lat.
Tym którym się nie udało rozwiązać kryzysu
tożsamości i intymności żyją z nasilający się
poczuciem niepewności i porażki.
Tym którym się nie
powiodło
Stadia rozwojowe w okresie
dorosłości.
Mężczyźni:
-Lata 20 ich życia zdają się być okresem nadziej,
optymizmu i niezależności w którym wybierają styl
życia.
- Po 30 mogą przeżywać przegląd swoich dawnych
założeń i sprawdzają w jakim stopniu je spełnili, albo
potwierdzają je, albo na nowo poszukują.
- Późne lata 30 to czasu utrwalenia i satysfakcji
- Między 40 a 50 może wystąpić kryzys wieku
średniego w czasie którego podważa dawne wybory
obecne związki i zobowiązania.
Połowa życia minęła
Dorośli mężczyźni mogą odświeżyć swoje
związki, dokonać zmian lub pogodzić się z tym jak
jest. Niektórzy wybierają samobójstwo lub
alkoholizm.
Mniej wiadomo o rozwoju osobowości u
kobiet, najważniejszą rzeczą dla nich stała się
integracja aspiracji zawodowych i rodzinnych.
Kobiety wyrażają większą niepewność co do
wyboru zawodu niż mężczyźni.U kobiet zajmujących
się wyłącznie prowadzeniem domu stwierdzono
poczucie izolacji społecznej, frustracje oraz pewne
poczucie winy z powodu nie zrealizowanych celów
do których przygotowało je wykształcenie.
Myślenie u osób dorosłych.
Styl myślenia u osób dorosłych :
- starają się aby życie ich stało się bardziej
skoncentrowane i zwrócone w określonym kierunku.
- muszą brać pod uwagę odmienne punkty wiedzenia
innych ludzi.
- musza odkryć jak się negocjuje sporne kwestie i
rozwiązuje konflikty przez kompromis.
Na koniec późnej dorosłości człowiek zmienia
swój sposób patrzenia na świat, zastanawia się nad
sensem życia i śmierci, czy troską o przetrwanie
naszej planety.
Rozwinęła styl myślenia co
świadczy o jej mądrości
.
IV
Starość
Uprzedzenia i mity dotyczące ludzi
starszych.
Starość kojarzona jest z upadkiem i słabością.
Metody badania nad starzeniem
się.
Kiedy starzejemy się możemy spodziewać się,
że:
- nasza skóra się pomarszczy
- nasze włosy przerzedzą się i posiwieją
- wysokość naszego ciała zmniejsza się o parę
centymetrów
- nasze płuca i serce działają mniej wydajniej
- spada wytrzymałość fizyczna
- niektóre zmysły ulęgają przytępieniu
Dobre starzenie się.
Polega na wyciąganiu jak największych
korzyści z zysków, a jednocześnie minimalizowaniu
wpływów strat które towarzyszą starzeniu się.Ta
strategia proponowana jest przez psychologów
Margaret Baltes i Paula Baltesa i nosi nazwę
selektywnej optymalizacji połączonej z
kompensacją, oznacza ona zmniejszanie
stawianych sobie celów.Odnosi się do tego że ludzie
ćwiczą się lub szkolą w dziedzinach , które są dla
nich najważniejsze, używają odpowiednich sposobów
radzenia sobie ze stratami np. wybierając środowiska
przyjazne dla starszego wieku.
Funkcjonowanie seksualne.
Mitem jest, że ludzie starzy nie mogą lub nie
powinni uprawiać seksu. Seks traci w starości swe
funkcje reprodukcyjne, nadal jednak może
dostarczać partnerom przyjemność.
Miłość fizyczna jest jedna ze „zdrowych
przyjemności” życia, którą powinno się regularnie
praktykować- seks sprzyja dobremu starzeniu się,
ponieważ działa pobudzająco i stanowi namiastkę
ćwiczeń fizycznych,ożywia fantazje i jest formą
interakcji społecznej.Nie ma takiego wieku w którym
zanikałby orgazm.
Zmiany poznawcze.
Wielkim lękiem z powodu starzenia się jest
strach przed utratą zdolności poznawczych:
- myślenia produktywnego i twórczego
- pamiętania
- planowania
- podejmowania właściwych decyzji
Psychologowie badają związane z wiekiem
zwiększenie się mądrości –praktycznej umiejętności
życia.
Osoby w podeszłym wieku skarżą się na
obniżenie zdolności zapamiętywania
Pod koniec życia.
Nikt z nas nie może uniknąć śmierci, główna
przyczyną śmierci są choroby przewlekłe.
Umrzeć dobrą śmiercią.
Sekwencja stadiów emocjonalnych
- zaprzeczanie to początkowe stadium pomagające
zachować nadzieję dzięki uniknięciu żalu i smutku.
- gniew wynika z utraty kontroli nad planami
życiowymi.
- pertraktacje pogodzenie się z Bogiem w zamian za
przedłużenie życia
- depresja wynika z rzeczywistego pogorszenia
- akceptacja- posiadanie czasu i oparcia w rodzinie.
Najważniejszą potrzebą może być zmniejszenie
fizycznego.
„Spieszmy się kochać ludzi tak szybko
odchodzą”
Prezentacja przygotowana
przez: