WYCHOWANIE

WYCHOWANIE

A

A

SOCJALIZACJA

SOCJALIZACJA

SOCJALIZACJA

SOCJALIZACJA

nauka wartości i norm

nauka wartości i norm

unifikacja

unifikacja

internalizacja

internalizacja

norm i zachowań

norm i zachowań

robię co muszę

robię co muszę

robię to co mi każą

robię to co mi każą



WYCHOWANIE

WYCHOWANIE

rozwój osobowości człowieka

rozwój osobowości człowieka

interioryzacja

interioryzacja

uwewnętrznianie

uwewnętrznianie

robię co czuję, że powinienem

robię co czuję, że powinienem

robię to co wypływa ze mnie i

robię to co wypływa ze mnie i

moich przekonań

moich przekonań



WYCHOWANIE

WYCHOWANIE

wiedza

wiedza

sądy

sądy

przekonania

przekonania

postawy

postawy

zachowania = OSOBOWOŚĆ

zachowania = OSOBOWOŚĆ

W wychowaniu najważniejsze jest

W wychowaniu najważniejsze jest

zapewnienie indywidualnego rozwoju

zapewnienie indywidualnego rozwoju

osobowości.

osobowości.

OSOBOWOŚĆ:

OSOBOWOŚĆ:

* sfera poznawcza: intelektualna

* sfera poznawcza: intelektualna

* sfera emocjonalna: przeżycia

* sfera emocjonalna: przeżycia

* sfera wolicjonalna (działaniowa):

* sfera wolicjonalna (działaniowa):

działanie

działanie



Koncepcje osobowości:

Koncepcje osobowości:

* WIEM dowiaduję się

* WIEM dowiaduję się

* CZUJĘ przeżywam

* CZUJĘ przeżywam

(percepuję)

(percepuję)

* DZIAŁAM podejmuję

* DZIAŁAM podejmuję

działanie, zachowanie

działanie, zachowanie

Osobowość to dynamiczna

Osobowość to dynamiczna

struktura, łącząca sferę

struktura, łącząca sferę

poznawczą, emocjonalną i

poznawczą, emocjonalną i

działaniową.

działaniową.



Struktura aktu wychowawczego:

Struktura aktu wychowawczego:



WYCHOWAWCA

WYCHOWANEK

Zamiar dokonania zmian

w osobowości

wychowanka

Interakcja wychowawcza

Interakcja wychowawcza



Wychowawca mnoży swoją osobowość

Wychowawca mnoży swoją osobowość

wychowując i odbierając działania

wychowując i odbierając działania

wychowanków.

wychowanków.

W

INTERAKCJA + WARUNKI = SYTUACJA

INTERAKCJA + WARUNKI = SYTUACJA

WYCHOWAWCZA (warunki sprzyjające w sferze

WYCHOWAWCZA (warunki sprzyjające w sferze

materialnej)

materialnej)

Ciąg jednorodnie ze sobą powiązanych sytuacji

Ciąg jednorodnie ze sobą powiązanych sytuacji

nazywamy formą wychowania (wychowanie

nazywamy formą wychowania (wychowanie

przez sport, sztukę, etc.).

przez sport, sztukę, etc.).

Proces wychowania to wywoływanie zmian w

Proces wychowania to wywoływanie zmian w

osobowości człowieka.

osobowości człowieka.

Na ukształtowanie człowieka składa się:

Na ukształtowanie człowieka składa się:

genetyka – BIOS

genetyka – BIOS

środowisko – ETOS

środowisko – ETOS

wychowanie – AGOS

wychowanie – AGOS

aktywność własna – LOS

aktywność własna – LOS



ŚRODOWISKO (teorie):

ŚRODOWISKO (teorie):

* środowisko to zespół warunków w

* środowisko to zespół warunków w

których człowiek żyje oraz zespół

których człowiek żyje oraz zespół

czynników kształtujących człowieka

czynników kształtujących człowieka

działających w sposób stały lub czasowy

działających w sposób stały lub czasowy

(Redlińska)

(Redlińska)

* środowisko to zespół elementów, z

* środowisko to zespół elementów, z

którym jednostka wchodzi w kontakt

którym jednostka wchodzi w kontakt

bezpośrednio i pośrednio

bezpośrednio i pośrednio

(Rowit)

(Rowit)

* środowisko to otoczenie determinujące

* środowisko to otoczenie determinujące

procesy życiowe człowieka

procesy życiowe człowieka

(Szczepański)

(Szczepański)



* środowisko to mniej lub bardziej

* środowisko to mniej lub bardziej

trwałe warunki świata zewnętrznego, w

trwałe warunki świata zewnętrznego, w

którym człowiek żyje

którym człowiek żyje

(Pieter)

(Pieter)

* środowisko to te elementy otaczającej

* środowisko to te elementy otaczającej

struktury przyrodniczej, społecznej,

struktury przyrodniczej, społecznej,

kulturalnej, które oddziałują na

kulturalnej, które oddziałują na

jednostkę stale lub przez dłuższy czas,

jednostkę stale lub przez dłuższy czas,

albo krótko lub ze znaczną siłą jako

albo krótko lub ze znaczną siłą jako

samorzutny lub zorganizowany system

samorzutny lub zorganizowany system

kształtujących się podniet – bodźców

kształtujących się podniet – bodźców

(Kamiński)

(Kamiński)



ŚRODOWISKO

ŚRODOWISKO

OTOCZENIE

OTOCZENIE

to składniki to cała zewnętrzna

to składniki to cała zewnętrzna

struktury struktura

struktury struktura

niezależnie otaczającej * czy jest

niezależnie otaczającej * czy jest

trwała czy jednostkę

trwała czy jednostkę

zmienna

zmienna

które:

które:

* czy stanowi źródło

* czy stanowi źródło

* działają jako system

* działają jako system

bodźców

bodźców

* wywołują określone

* wywołują określone

rozwojowych

rozwojowych

przeżycia psychiczne

przeżycia psychiczne





ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE:

ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE:



rodzina

rodzina



* naturalne

* naturalne



koledzy

koledzy



* intencjonalne – szkoła

* intencjonalne – szkoła



środowisko środowisko środowisko

środowisko środowisko środowisko



opiekuńcze wspomagające

opiekuńcze wspomagające

oświaty

oświaty



rozwój

rozwój



III grupy czynników kształtujących człowieka:

III grupy czynników kształtujących człowieka:



* rzeczy materialne (np. toalety)

* rzeczy materialne (np. toalety)



* wzory (zachowań, postaw z literatury, sztuki

* wzory (zachowań, postaw z literatury, sztuki

itp.)

itp.)



* organizacje (od organizacji)

* organizacje (od organizacji)



Należy pamiętać, że najpierw należy poznać

Należy pamiętać, że najpierw należy poznać

człowieka i środowisko, a później go

człowieka i środowisko, a później go

wychowywać. Bez poznania nie ma wychowania.

wychowywać. Bez poznania nie ma wychowania.



Poznaniu służy pomiar jakościowy (miernik,

Poznaniu służy pomiar jakościowy (miernik,

norma, skala) nie uogólniony, dotyczący

norma, skala) nie uogólniony, dotyczący

konkretnego środowiska (ankieta i

konkretnego środowiska (ankieta i

kwestionariusz wywiadu środowiskowego).

kwestionariusz wywiadu środowiskowego).

Często słyszy się, że młodzieży trzeba dać

Często słyszy się, że młodzieży trzeba dać

szansę… Jednocześnie nie pozwala się im

szansę… Jednocześnie nie pozwala się im

decydować o wielu osobistych sprawach i nie

decydować o wielu osobistych sprawach i nie

dopuszcza się możliwości popełnienia błędów.

dopuszcza się możliwości popełnienia błędów.

Pewna część młodzieży, już od starszych klas szkoły

Pewna część młodzieży, już od starszych klas szkoły

podstawowej, przejawia konsumpcyjną postawę

podstawowej, przejawia konsumpcyjną postawę

wobec świata, bo rozumie tylko „masz”, nie

wobec świata, bo rozumie tylko „masz”, nie

umiejąc nic dać z siebie. Tak postępują dzieci jeśli

umiejąc nic dać z siebie. Tak postępują dzieci jeśli

rodzice nie nauczyli ich od najmłodszych lat

rodzice nie nauczyli ich od najmłodszych lat

rozróżniać – co im wolno, a czego nie, gdy nie

rozróżniać – co im wolno, a czego nie, gdy nie

nauczyli ich współdecydowania o sobie i

nauczyli ich współdecydowania o sobie i

ponoszeniu konsekwencji tych decyzji. Funkcję

ponoszeniu konsekwencji tych decyzji. Funkcję

wychowawczą rodzice coraz częściej zastępują

wychowawczą rodzice coraz częściej zastępują

nadopiekuńczością. Zabiegani rodzice często nie

nadopiekuńczością. Zabiegani rodzice często nie

mają czasu dla swoich dzieci. Dzieci te nie mają

mają czasu dla swoich dzieci. Dzieci te nie mają

pewności siebie, brak im oparcia w kimś bliskim, są

pewności siebie, brak im oparcia w kimś bliskim, są

smutne, czują się osamotnione i niezrozumiane.

smutne, czują się osamotnione i niezrozumiane.



Mimo szerokiej na pozór wiedzy dotyczącej

Mimo szerokiej na pozór wiedzy dotyczącej

postępowania i wychowania młodzieży, wciąż

postępowania i wychowania młodzieży, wciąż

zapomina się o pozawerbalnym kontakcie z tymi

zapomina się o pozawerbalnym kontakcie z tymi

młodymi ludźmi. Nieudolnie lub błędnie stosowany

młodymi ludźmi. Nieudolnie lub błędnie stosowany

system kar, zamiast zapobiegać, pogłębia tylko

system kar, zamiast zapobiegać, pogłębia tylko

liczbę młodych buntowników. Nie tylko więc z tego

liczbę młodych buntowników. Nie tylko więc z tego

powodu główny nacisk kłaść się powinno na

powodu główny nacisk kłaść się powinno na

socjalizację i wychowanie. Odpowiednio

socjalizację i wychowanie. Odpowiednio

przeprowadzone, skutecznie zapobiegną powstaniu

przeprowadzone, skutecznie zapobiegną powstaniu

większości czynników powodujących potrzebę

większości czynników powodujących potrzebę

stosowania samej resocjalizacji.

stosowania samej resocjalizacji.



LITERATURA:

LITERATURA:



Aleksander Makowski

Aleksander Makowski

„Nieprzystosowanie społeczne

„Nieprzystosowanie społeczne

młodzieży i jej resocjalizacja”

młodzieży i jej resocjalizacja”



Jan Bradshow „Zrozumieć rodzinę”

Jan Bradshow „Zrozumieć rodzinę”



Santon E. Semenow „Zanim będzie

Santon E. Semenow „Zanim będzie

za późno”

za późno”