Zasady postępowania w

obrażeniach wojennych

narządów ruchu

- obrażenia kręgosłupa

Obrażenia kręgosłupa

Obrażenia kręgosłupa

• 7 kręgów szyjnych

• 12 kręgów piersiowych

• 5 kręgów lędźwiowych

• 5 kręgów krzyżowych

oraz 4-5 kręgów ogonowych, czyli
guzicznych.
Stanowi on ruchomy słup kostny,
rozciągając się

- od podstawy czaszki do dolnego końca
tułowia

położony w linii pośrodkowej i

grzbietowej stronie ciała

tworzy podporę dla górnej części dała - w miarę
zstępowania ku dołowi - zwiększają się wymiary i
masa kręgów.
miejsce przyczepu mięśni szkieletowych tułowia

Obrażenia kręgosłupa

Obrażenia kręgosłupa

•

Część szyjna i część lędźwiowa

kręgosłupa uwypuklają się ku

przodowi (lordozy).

Część piersiowa i część krzyżowa

kręgosłupa uwypuklają się ku

tyłowi (kyfoza).

Najsilniejsza krzywizna występuje

w części krzyżowej,

najmniejszy zaś stopień

skrzywienia kręgosłupa wykazuje

jego część piersiowa.

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

W każdym kręgu odróżnia

W każdym kręgu odróżnia

się część przednią -

się część przednią -

trzon

trzon

kręgu

kręgu

,

,

oraz część tylną –

oraz część tylną –

łuk kręgu

łuk kręgu

.

.

Trzon kręgu

Trzon kręgu

ma kształt

ma kształt

niskiego walca i dwiema ze

niskiego walca i dwiema ze

swych powierzchni - górną i

swych powierzchni - górną i

dolną - zrasta się z

dolną - zrasta się z

przylegającymi do nich

przylegającymi do nich

krążkami

krążkami

międzykręgowymi.

międzykręgowymi.

Między trzonem a łukiem
znajduje się otwór kręgowy
- otwory kręgowe tworzą
razem kanał kręgowy,
przebiegający przez całą
długość kręgosłupa.

W kanale kręgowym znajduje
się część ośrodkowego układu
nerwowego, zwana rdzeniem
kręgowym.

Obrażenia kręgosłupa

Obrażenia kręgosłupa

Łuk kręgu

Łuk kręgu

w miejscach odejścia od

w miejscach odejścia od

trzonu jest znacznie od niego niższy

trzonu jest znacznie od niego niższy

Ten początkowy odcinek łuku nosi nazwę

Ten początkowy odcinek łuku nosi nazwę

nasady łuku kręgu

nasady łuku kręgu

W miejscach tych zaznaczają się dwa

W miejscach tych zaznaczają się dwa

wcięcia kręgowe

wcięcia kręgowe

-

-

górne płytsze - i dolne

górne płytsze - i dolne

głębsze

głębsze

- wcięcie dolne górnego kręgu uzupełnia

- wcięcie dolne górnego kręgu uzupełnia

wcięcie górne kręgu dolnego

wcięcie górne kręgu dolnego

- w ten sposób tworzy się

- w ten sposób tworzy się

otwór

otwór

międzykręgowy

międzykręgowy

przez który przechodzą

przez który przechodzą

nerwy i naczynia.

nerwy i naczynia.

Od łuku kręgu odchodzi 7 wyrostków:



nieparzysty tylny wyrostek kolczysty,

nieparzysty tylny wyrostek kolczysty,



parzyste wyrostki poprzeczne

parzyste wyrostki poprzeczne



dwie pary wyrostków stawowych - górne i

dwie pary wyrostków stawowych - górne i

dolne.

dolne.

Wyrostki stawowe służą do stawowego

Wyrostki stawowe służą do stawowego

połączenia kręgów między sobą, wyrostki

połączenia kręgów między sobą, wyrostki

kolczyste i poprzeczne są miejscami

kolczyste i poprzeczne są miejscami

przyczepów mięśni i więzadeł.

przyczepów mięśni i więzadeł.

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

KOŚĆ KRZYŻOWA

KOŚĆ KRZYŻOWA



ma kształt klina, w którym

ma kształt klina, w którym

odróżnia się

odróżnia się

podstawę

podstawę

,

,

łączącą się z

łączącą się z

ostatnim kręgiem lędźwiowym,

ostatnim kręgiem lędźwiowym,



wierzchołek

wierzchołek

z którym łączy się

z którym łączy się

kość guziczna,

kość guziczna,



wklęsłą powierzchnię przednią,

wklęsłą powierzchnię przednią,

zwaną miedniczą i wypukłą

zwaną miedniczą i wypukłą

powierzchnię tylną, czyli

powierzchnię tylną, czyli

grzbietową.

grzbietową.



powstała ze

powstała ze

zrośnięcia się

zrośnięcia się

pięciu kręgów krzyżowych

pięciu kręgów krzyżowych

.

.



Na kości znajdują się

Na kości znajdują się

otwory

otwory

krzyżowe miedniczne i

krzyżowe miedniczne i

grzbietowe

grzbietowe

,

,



Na każdej z tzw. części bocznych

Na każdej z tzw. części bocznych

kości krzyżowej

kości krzyżowej

,

,

znajduje się

znajduje się

powierzchnia uchowata

powierzchnia uchowata

dla

dla

połączenia z kością biodrową.

połączenia z kością biodrową.

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Obrażenia kręgosłupa na współczesnym polu walki

stanowią poważny problem ze względu na trudności w

działaniu leczniczo – ewakuacyjnym

- mogą one dotyczyć kośćca oraz być powikłane

uszkodzeniem rdzenia kręgowego lub korzeni nerwowych

- złamania postrzałowe kręgosłupa mogą współistnieć z

uszkodzeniami

narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej

- obrażenia mogą być także spowodowane upadkami z wysokości,

wypadkami komunikacyjnymi lub obrażeniami detonacyjnymi

(powietrzna fala uderzeniowa)

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Objawy kliniczne złamania kręgosłupa

•

powstanie patologicznej kyfozy

- zależy od stopnia uszkodzenia trzonu kręgu (kształt klina)
- w części szyjnej i lędźwiowej może być spłycona naturalna lordoza

•

ból na wysokości złamania

- występuje przy obmacywaniu lub opukiwaniu wyrostków

kolczystych

złamanych kręgów
- „objaw szczytowy” – przy ucisku na szczyt głowy ból z

przeniesienia na

wysokości uszkodzonego kręgu
- bóle opasujące są wywołane uciskiem odpowiednich korzeni

nerwowych

Może wystąpić poszerzenie odległości między wyrostkami

kręgowymi jeśli po rozerwaniu więzadeł międzykolcowych

powstanie śródmięśniowy krwiak

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

•

Przy współistnieniu uszkodzeń rdzenia kręgowego występują

Przy współistnieniu uszkodzeń rdzenia kręgowego występują

niedowłady

niedowłady

lub

lub

porażenia

porażenia

w obrębie kończyn i tułowia, a także

w obrębie kończyn i tułowia, a także

porażenia zwieraczy

porażenia zwieraczy

(mimowolne oddanie moczu lub kału)

(mimowolne oddanie moczu lub kału)

!!! sprawdzi

!!! sprawdzi

ć

ć

czucie dotyku u rannego - zapami

czucie dotyku u rannego - zapami

ę

ę

ta

ta

ć

ć

i przekaza

i przekaza

ć

ć

innym służbom medycznym (le

innym służbom medycznym (le

karzowi) poziom lub okolic

karzowi) poziom lub okolic

ę

ę

gdzie wyst

gdzie wyst

ę

ę

puj

puj

ą

ą

zaburze

zaburze

nia

nia

czucia

czucia

•

W złamaniach górnego odcinka kręgosłupa szyjnego

W złamaniach górnego odcinka kręgosłupa szyjnego

C

C

1

1

– C

– C

3

3

powikłanych uszkodzeniem rdzenia przedłużonego dochodzi

powikłanych uszkodzeniem rdzenia przedłużonego dochodzi

do

do

natychmiastowej śmierci

natychmiastowej śmierci

na skutek uszkodzenia ośrodków

na skutek uszkodzenia ośrodków

zawiadujących oddychaniem i krążeniem

zawiadujących oddychaniem i krążeniem

- objawy duszenia - bezdech lub szybki płytki oddech

- objawy duszenia - bezdech lub szybki płytki oddech

-

-

wypadnięcie funkcji mięśni międzyżebrowych i/lub przepony

wypadnięcie funkcji mięśni międzyżebrowych i/lub przepony

zależna od

zależna od

wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego

wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego

C

C

4

4

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

•

zawsze zabezpieczyć w pierwszym rzędzie odcinek szyjny

kręgosłupa (kołnierz ortopedyczny )

należy 

- zbada

- zbada

ć

ć

ruchy czynne i bierne kończyn

ruchy czynne i bierne kończyn

- dotykiem oceni

- dotykiem oceni

ć

ć

oś kręgosłupa oraz ko

oś kręgosłupa oraz ko

ń

ń

czyn,

czyn,

-

-

ucisn

ucisn

ąć

ąć

delikatnie na talerz biodrowy lub spojenie

delikatnie na talerz biodrowy lub spojenie

ł

ł

onowe,

onowe,

(ocena uszkodzeń miednicy)

(ocena uszkodzeń miednicy)

- oceni

- oceni

ć

ć

czy ranny zg

czy ranny zg

ł

ł

asza b

asza b

ó

ó

l lub zmienia si

l lub zmienia si

ę

ę

wygl

wygl

ą

ą

d

d

jego

jego

twarzy (grymas b

twarzy (grymas b

ó

ó

lu, zgieciowa reakcja obronna – u

lu, zgieciowa reakcja obronna – u

chorych nieprzytomnych)

chorych nieprzytomnych)

 

 

•

r

r

ozpoznanie z

ozpoznanie z

ł

ł

ama

ama

ń

ń

opieramy na podstawie obrazu

opieramy na podstawie obrazu

klinicznego, na kt

klinicznego, na kt

ó

ó

ry sk

ry sk

ł

ł

ada si

ada si

ę

ę

wywiad i badanie

wywiad i badanie

ortopedyczne.

ortopedyczne.

•

m

m

o

o

ż

ż

liwo

liwo

ść

ść

pe

pe

ł

ł

nej diagnostyki obra

nej diagnostyki obra

zowej jak najszybciej

zowej jak najszybciej

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Unieruchomienie transportowe w złamaniach
kręgosłupa

Przy unieruchamianiu i transporcie chorych ze zranieniem
kręgosłupa obowiązuje zasada utrzymania jego ciała w pozycji
pośredniej, między nadmiernym zgięciem, a wyprostem.

Udzielając pomocy pod żadnym pozorem nie wolno:

- unosić chorego za barki i biodra
- chory nie powinien być przenoszony z noszy, aż do chwili
zbadania go przez lekarza i wykonania zdjęć
rentgenowskich – opatrunki wykonywać bez przekładania

zasada jednych noszy

Do transportu należy używać specjalnej deski ortopedycznej,

a do podnoszenia rannego specjalnych noszy podbierakowych

Przed rozpoczęciem jakimikolwiek zabiegów należy zabezpieczyć

kręgosłup szyjny (kołnierz ortopedyczny)

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Jeżeli zachodzi konieczność przeniesienia chorego

Jeżeli zachodzi konieczność przeniesienia chorego

na inne nosze, czynność ta powinna być wykonana

na inne nosze, czynność ta powinna być wykonana

przez kilka osób, podtrzymujących chorego

przez kilka osób, podtrzymujących chorego

jednocześnie za głowę, klatkę piersiową, okolicę

jednocześnie za głowę, klatkę piersiową, okolicę

lędźwiową oraz miednicę i uda.

lędźwiową oraz miednicę i uda.

Jeśli przy wynoszeniu chorego z miejsca, gdzie uległ

Jeśli przy wynoszeniu chorego z miejsca, gdzie uległ

wypadkowi,

wypadkowi,

nie można użyć nawet prowizorycznych

nie można użyć nawet prowizorycznych

noszy

noszy

, należy go transportować w pozycji leżącej na

, należy go transportować w pozycji leżącej na

brzuchu.

brzuchu.

Transport prowizoryczny – twarde prowizoryczne

Transport prowizoryczny – twarde prowizoryczne

„nosze” – szerokie deski, drzwi, itp...

„nosze” – szerokie deski, drzwi, itp...

Transport na desce ortopedycznej max 30 min. –

Transport na desce ortopedycznej max 30 min. –

ucisk tkanek miękkich – niedokrwienie – potencjalne

ucisk tkanek miękkich – niedokrwienie – potencjalne

uszkodzenie – odleżyny u chorych leżących

uszkodzenie – odleżyny u chorych leżących

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

•

Ranny

Ranny

na

na

twardym podłożu powinien mieć zapewnione

twardym podłożu powinien mieć zapewnione

utrzymanie fizjologicznych wygięć kręgosłupa w odcinku

utrzymanie fizjologicznych wygięć kręgosłupa w odcinku

szyjnym i lędźwiowym

szyjnym i lędźwiowym

•

Na czas transportu należy zabezpieczyć go przed zmianą

Na czas transportu należy zabezpieczyć go przed zmianą

pozycji przez przymocowanie pasami do podłoża.

pozycji przez przymocowanie pasami do podłoża.

Transport rannych powinien odbywać się z dużą ostrożnością

Transport rannych powinien odbywać się z dużą ostrożnością

najlepiej transportem lotniczym

najlepiej transportem lotniczym

W ramach pomocy lekarskiej obowiązuje

W ramach pomocy lekarskiej obowiązuje

1.

1.

kontrola czynności wykonanych na poprzednim etapie ewakuacji,

kontrola czynności wykonanych na poprzednim etapie ewakuacji,

2.

2.

możliwa jest zmiana opatrunku, zmiana unieruchomienia

możliwa jest zmiana opatrunku, zmiana unieruchomienia

prowizorycznego na transportowe.

prowizorycznego na transportowe.

3.

3.

w złamaniach kręgosłupa w odcinku szyjnym stosuje się

w złamaniach kręgosłupa w odcinku szyjnym stosuje się

unieruchomienie kołnierzem ortopedycznym WIZLOCK lub

unieruchomienie kołnierzem ortopedycznym WIZLOCK lub

unieruchomieniem typu „omega" wykonanym z szyn Kramera

unieruchomieniem typu „omega" wykonanym z szyn Kramera

4.

4.

Podajemy powtórnie środek przeciwbólowy, przy trudnościach

Podajemy powtórnie środek przeciwbólowy, przy trudnościach

oddychania wskazana jest intubacja rannego.

oddychania wskazana jest intubacja rannego.

W BPO lub DPO

w przypadku złamania kręgosłupa w odcinku

w przypadku złamania kręgosłupa w odcinku

szyjnym z objawami niewydolności oddechowej może zaistnieć

szyjnym z objawami niewydolności oddechowej może zaistnieć

konieczność wykonania tracheostomii lub konikotomii.

konieczność wykonania tracheostomii lub konikotomii.

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa



W złamaniach otwartych (ranach postrzałowych) ranny powinien

W złamaniach otwartych (ranach postrzałowych) ranny powinien

otrzymać antybiotyk - penicylinę lub linkomycynę na polu walki

otrzymać antybiotyk - penicylinę lub linkomycynę na polu walki

lub w bpo (I poziom)

lub w bpo (I poziom)



W przypadku, kiedy trafi on do BPO i DPO (poziom II), obowiązuje

W przypadku, kiedy trafi on do BPO i DPO (poziom II), obowiązuje

pełna diagnostyka kliniczna obrażeń i udzielenia porażonemu

pełna diagnostyka kliniczna obrażeń i udzielenia porażonemu

pomocy kwalifikowanej w pełnym lub ograniczonym zakresie w

pomocy kwalifikowanej w pełnym lub ograniczonym zakresie w

zależności od sytuacji taktyczno-medycznej

zależności od sytuacji taktyczno-medycznej



Badanie miednicy

Badanie miednicy

winno obejmować oglądanie ze specjalnym

winno obejmować oglądanie ze specjalnym

zwróceniem uwagi na przymusowe ułożenie kończyn oraz na

zwróceniem uwagi na przymusowe ułożenie kończyn oraz na

obecność ewentualnych podbiegnięć krwawych w okolicy

obecność ewentualnych podbiegnięć krwawych w okolicy

moszny, warg sromowych, więzadeł pachwinowych i pośladków.

moszny, warg sromowych, więzadeł pachwinowych i pośladków.

Te ostatnie objawy świadczą o istnieniu rozległego krwiaka

Te ostatnie objawy świadczą o istnieniu rozległego krwiaka

wewnątrzmiednicznego.

wewnątrzmiednicznego.

Ucisk miednicy w kierunku strzałkowym i czołowym powoduje

Ucisk miednicy w kierunku strzałkowym i czołowym powoduje

zwykle bolesność w miejscu złamania.

zwykle bolesność w miejscu złamania.

Badanie per rectum, (uskok k.krzyżowej), per vaginam –

Badanie per rectum, (uskok k.krzyżowej), per vaginam –

krwawienie

krwawienie

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Rozpoznanie

Rozpoznanie

wywiad (przebieg wypadku)

wywiad (przebieg wypadku)

objawy kliniczne

objawy kliniczne

diagnostyka uszkodzeń na podstawie oceny ruchomości kończyn dolnych, przepony,

diagnostyka uszkodzeń na podstawie oceny ruchomości kończyn dolnych, przepony,

kończyn górnych i palców, mięśni międzyżebrowych, granic zaburzeń czucia itp.

kończyn górnych i palców, mięśni międzyżebrowych, granic zaburzeń czucia itp.

Postępowanie

Postępowanie

- nie spowodować dalszego uszkodzenia rdzenia -

- nie spowodować dalszego uszkodzenia rdzenia -

od 3 do 25% urazów rdzenia

od 3 do 25% urazów rdzenia

kręgowego powstaje w okresie po pierwotnym urazie

kręgowego powstaje w okresie po pierwotnym urazie

dochodzi do nich w

dochodzi do nich w

czasie transportu lub podczas udzielania pierwszej pomocy

czasie transportu lub podczas udzielania pierwszej pomocy

- na miejscu wypadku należy przede wszystkim:

- na miejscu wypadku należy przede wszystkim:

- zabezpieczyć funkcje życiowe (oddychanie, krążenie)

- zabezpieczyć funkcje życiowe (oddychanie, krążenie)

- unieruchomienie kręgosłupa szyjnego za pomocą dostępnych środków

- unieruchomienie kręgosłupa szyjnego za pomocą dostępnych środków

- ochronić chorego przed wyziębieniem

- ochronić chorego przed wyziębieniem

- unikanie jakiegokolwiek gwałtownego ruchu chorego

- unikanie jakiegokolwiek gwałtownego ruchu chorego

- nie podejmować prób repozycji na miejscu wypadku

- nie podejmować prób repozycji na miejscu wypadku

- przewozić poszkodowanego bez wstrząsów przy całkowitym unieruchomieniu,

- przewozić poszkodowanego bez wstrząsów przy całkowitym unieruchomieniu,

- przy przenoszeniu lub wydobywaniu poszkodowanego np. z samochodu -

- przy przenoszeniu lub wydobywaniu poszkodowanego np. z samochodu -

najlepiej twarda, płaska deska (ortopedyczna) lub

najlepiej twarda, płaska deska (ortopedyczna) lub

kamizelka KED

kamizelka KED

tak aby nie

tak aby nie

dopuścić do uszkodzenia rdzenia kręgowego - najlepiej poprzez tylną szybę

dopuścić do uszkodzenia rdzenia kręgowego - najlepiej poprzez tylną szybę

lub z wycięciem całego fotela

lub z wycięciem całego fotela

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa



Każdego nieprzytomnego należy traktować jako pacjenta z urazem

Każdego nieprzytomnego należy traktować jako pacjenta z urazem

rdzenia

rdzenia



Jeżeli pacjent jest przytomny, przy badaniu należy uwzględnić skargi

Jeżeli pacjent jest przytomny, przy badaniu należy uwzględnić skargi

pacjenta na ból w szyi, w plecach i w kończynach - nie wolno zapominać,

pacjenta na ból w szyi, w plecach i w kończynach - nie wolno zapominać,

że objawy mogą być bardzo dyskretne, tak więc badanie neurologiczne

że objawy mogą być bardzo dyskretne, tak więc badanie neurologiczne

powinno być pełne i dokładne.

powinno być pełne i dokładne.



należy uwzględnić zewnętrzne rany, a w przypadku kręgosłupa widoczne

należy uwzględnić zewnętrzne rany, a w przypadku kręgosłupa widoczne

skręcenie i zbyt duży kąt pochylenia w jednym kierunku - brak tych

skręcenie i zbyt duży kąt pochylenia w jednym kierunku - brak tych

objawów nie przesądza jednak o możliwości występowania uszkodzenia

objawów nie przesądza jednak o możliwości występowania uszkodzenia

kręgosłupa

kręgosłupa



Urazy mogą być zamaskowane

Urazy mogą być zamaskowane

przez współistniejące obrażenia innych

przez współistniejące obrażenia innych

narządów, np. głowy, czy klatki piersiowej i brzucha, jak również spożyte

narządów, np. głowy, czy klatki piersiowej i brzucha, jak również spożyte

środki odurzające, jak alkohol czy narkotyki lub środki przeciwbólowe.

środki odurzające, jak alkohol czy narkotyki lub środki przeciwbólowe.



Każdy pacjent z podejrzeniem urazu rdzenia kręgowego

Każdy pacjent z podejrzeniem urazu rdzenia kręgowego

powinien dostać

powinien dostać

tlen podczas transportu.

tlen podczas transportu.



Podczas reanimacji

Podczas reanimacji

głowę należy utrzymywać w pozycji neutralnej (tj. nie

głowę należy utrzymywać w pozycji neutralnej (tj. nie

wykonywać ruchów maksymalnego przygięcia i odgięcia).

wykonywać ruchów maksymalnego przygięcia i odgięcia).



należy ograniczyć

płyny podawane dożylnie, może to doprowadzić do

płyny podawane dożylnie, może to doprowadzić do

przeciążenia układu krążenia i spowodować niewydolność krążeniowo-

przeciążenia układu krążenia i spowodować niewydolność krążeniowo-

oddechową (obrzęk płuc, zawał mięśnia sercowego)

oddechową (obrzęk płuc, zawał mięśnia sercowego)



Niezwykle istotne jest prowadzenie bilansu płynów.

Niezwykle istotne jest prowadzenie bilansu płynów.

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa



Nie wolno zapomnieć o możliwości wystąpienia powikłań związanych z

Nie wolno zapomnieć o możliwości wystąpienia powikłań związanych z

samym urazem, czasami bardzo groźnych dla życia i zdrowia. Należą tu

samym urazem, czasami bardzo groźnych dla życia i zdrowia. Należą tu

między innymi:

między innymi:

–

–

powikłania płucne

powikłania płucne

, szczególnie w przypadku całkowitego uszkodzenia

, szczególnie w przypadku całkowitego uszkodzenia

rdzenia kręgowego, które wymagają w razie potrzeby intubacji i terapii

rdzenia kręgowego, które wymagają w razie potrzeby intubacji i terapii

tlenowej

tlenowej

–

–

zaburzenia urologiczne

zaburzenia urologiczne

ze szczególnym uwzględnieniem niemożności

ze szczególnym uwzględnieniem niemożności

wydalania moczu i związane z tym zagrożenia zakażeniem dróg

wydalania moczu i związane z tym zagrożenia zakażeniem dróg

moczowych. Ważne jest nie tylko właściwe cewnikowanie, ale również

moczowych. Ważne jest nie tylko właściwe cewnikowanie, ale również

wyjęcie cewnika we właściwym momencie i ewentualne leczenie

wyjęcie cewnika we właściwym momencie i ewentualne leczenie

antybiotykowe

antybiotykowe

–

–

odleżyny

odleżyny

, które są spowodowane koniecznością przebywania chorego

, które są spowodowane koniecznością przebywania chorego

w pozycji leżącej, najczęściej na dość twardym podłożu, przy czym

w pozycji leżącej, najczęściej na dość twardym podłożu, przy czym

niemożność zmiany pozycji przez samego chorego sprzyja rozwojowi

niemożność zmiany pozycji przez samego chorego sprzyja rozwojowi

odleżyn

odleżyn



Mogą również zaistnieć powikłania związane z przeprowadzonym

Mogą również zaistnieć powikłania związane z przeprowadzonym

zabiegiem chirurgicznym, ropienie rany

zabiegiem chirurgicznym, ropienie rany

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Postępowanie ewakuacyjne w obrażeniach kręgosłupa

Postępowanie ewakuacyjne w obrażeniach kręgosłupa

Poszkodowani z obrażeniami kręgosłupa bez objawów

Poszkodowani z obrażeniami kręgosłupa bez objawów

neurologicznych podlegają ewakuacji zwykłym trybem,

neurologicznych podlegają ewakuacji zwykłym trybem,

natomiast z objawami niedowładu lub porażenia po udzieleniu im

natomiast z objawami niedowładu lub porażenia po udzieleniu im

pomocy lekarskiej winni być ewakuowani do szpitali WRL, nawet z

pomocy lekarskiej winni być ewakuowani do szpitali WRL, nawet z

pominięciem DPO w pierwszej kolejności (poziom III)

pominięciem DPO w pierwszej kolejności (poziom III)

Pierwsza pomoc powinna obejmować

Pierwsza pomoc powinna obejmować

•

ostrożne wyniesienie rannego z pola walki,

ostrożne wyniesienie rannego z pola walki,

•

ułożenie na twardym podłożu, prowizoryczne unieruchomienie oraz

ułożenie na twardym podłożu, prowizoryczne unieruchomienie oraz

podanie środka przeciwbólowego i udrożnienie dróg oddechowych.

podanie środka przeciwbólowego i udrożnienie dróg oddechowych.

•

postępowanie przeciwwstrząsowe

postępowanie przeciwwstrząsowe

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa

Obrażenia

Obrażenia

kręgosłupa

kręgosłupa