Rozliczenia pieniężne

Rozliczenia pieniężne mogą być

przeprowadzane za pośrednictwem

banków, jeżeli przynajmniej jedna

ze stron rozliczenia posiada

rachunek bankowy.

Rozliczenia pieniężne przeprowadza

się gotówkowo lub bezgotówkowo

za pomocą papierowych lub

elektronicznych nośników

informacji.

Formy rozliczeń

pieniężnych:

• rozliczenia gotówkowe przeprowadza się

czekiem gotówkowym lub przez wpłatę

gotówki na rachunek wierzyciela,

• rozliczenia bezgotówkowe przeprowadza

się w np:

– poleceniem przelewu,
– poleceniem zapłaty,
– czekiem rozrachunkowym,
– kartą płatniczą.
Na nich opierają się złożone formy rozliczeń jak

bankowe inkaso faktur i akredytywa.

Czeki:

• pisemne polecenie wystawcy czeku skierowane

do banku, by wypłacił posiadaczowi czeku

odpowiednią sumę pieniężną,

• rozliczenie za pomocą czeku następuje w formie

wręczenia go wierzycielowi przez dłużnika,

• rodzaje czeków:

– czeki gotówkowe upoważniają do podjęcia określonej

sumy,

– czeki rozrachunkowe – bezgotówkowa forma

realizacji, obciążany rachunek wystawcy (dłużnika),

a uznawany rachunek remitenta czeku (wierzyciela).

Elementy czeku:

• nazwa czek,
• bezwarunkowe polecenie zapłaty

określonej sumy pieniężnej,

• trasat,
• miejsce płatności,
• data i miejsce wystawienia,
• podpis wystawcy.
Płaty za okazaniem w ciągu 10 dni od daty

wystawienia (w kraju).

Karta płatnicza:

• karta identyfikująca wystawcę i

uprawnionego posiadacza, uprawniająca do
dokonywania zapłaty i wypłaty gotówki,
także z wykorzystaniem kredytu;

• rodzaje kart:

– charakter: debetowe (starsze siostry:

bankomatowe), kredytowe, obciążeniowe,
prepaid,

– budowa, technologia: embosowane,

elektroniczne, w tym zbliżeniowe, z paskiem
magnetycznym, z mikroprocesorem, wirtualne.

Rozliczanie płatności kartą:

Polecenie przelewu:

• jest udzieloną bankowi dyspozycją

dłużnika obciążenia jego rachunku
określoną kwotą i uznania tą kwotą
rachunku wierzyciela,

• na rachunku musi być pokrycie,
• bank nie jest zaangażowany w

przekazywanie czy inkaso faktur,
uznaje jedynie jeden rachunek, a
obciąża drugi.

Polecenie zapłaty:

• jest udzieloną bankowi dłużnika dyspozycją

wierzyciela, obciążenia określoną kwotą

rachunku bankowego dłużnika i uznania tą

kwota rachunku bankowego wierzyciela,

• dłużnik musi wyrazić zgodę na stosowanie

przez wierzyciela poleceń zapłaty,

• wierzyciel musi zgodzić się na cofnięcie, bo:

• można odwołać polecenie zapłaty w

terminie 30 dni od dnia obciążenia

rachunku (lub 5 dni),

• maksymalna wysokość równowartość w PLN

1.000 EUR lub 50.000 EUR.

Polecenie przelewu i zapłaty –

porównanie:

• któremu bankowi wydano

dyspozycję,

• kto inicjuje,
• odwołalność,
• maksymalna wysokość,
• dodatkowe warunki.

Akredytywa dokumentowa

(Prawo bankowe)

1. Bank, działając na zlecenie klienta (zleceniodawcy), ale we

własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może

zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta),

że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty

pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich

warunków określonych w akredytywie (akredytywa

dokumentowa).

2. Akredytywa dokumentowa musi w szczególności zawierać:

• nazwę i adres zleceniodawcy i beneficjenta,

• kwotę i walutę akredytywy,

• termin ważności akredytywy

• opis dokumentów, po których przedstawieniu beneficjent jest

uprawniony do żądania wypłaty w ramach akredytywy.

3. Zobowiązanie banku otwierającego staje się wymagalne z

chwilą przedstawienia przez beneficjenta dokumentów zgodnie

z warunkami akredytywy.

Rodzaje akredytyw:

• odwołalna i nieodwołalna,

• rodzaj zobowiązania banku otwierającego:

– gotówkowa – zobowiązanie do zapłaty niezwłocznie po

okazaniu dokumentów,

– inne – związane z wykorzystaniem weksla w rozliczeniu

transakcji.

• rola banku pośredniczącego:

– niepotwierdzona – wyłącznie rola pośrednika w

przekazaniu dokumentów, ewentualnie w ich zbadaniu i

przekazywaniu informacji,

– potwierdzona – gwarantuje zapłatę na rzecz beneficjenta,

• przenośna,

• odnawialna (rewolwingowa) lub jednorazowa,

• pokryta z góry lub z dołu.

Bankowe inkaso faktur:

• dostawca wystawia fakturę i przekazuje ją

swojemu bankowi z żądaniem zapłaty,

• bank dostawcy przekazuje żądanie zapłaty i

fakturę bankowi odbiorcy,

• bank odbiorcy wzywa odbiorcę do zapłaty, a

ten akceptuje (wyraża zgodę na zapłatę)
faktury,

• bank odbiorcy przelewa środki do banku

dostawcy, a ten informuje dostawcę o
otrzymaniu zapłaty.

Bankowe inkaso faktur,

akredytywa, faktoring:

•

akredytywa eliminuje ryzyko odstąpienia

odbiorcy od transakcji, zabezpiecza przed

odmową zapłaty lub niewypłacalnością odbiorcy,

•

inkaso w podstawowej wersji nie zabezpiecza

płatności, pełni funkcję rozliczeniowe, usprawnia

obieg dokumentów, bank jest pośrednikiem, nie

musi nawet być odpowiedzialny za merytoryczną

kontrolę dokumentów,

•

faktoring: przede wszystkim funkcja

finansowania, faktoring pełny także

zabezpieczenie przed niewypłacalnością

kontrahenta.

Gwarancja bankowa:

• jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po

spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta

gwarancji) określonych warunków, które mogą być

stwierdzone dokumentami, jakie beneficjent załączy

do sporządzonego we wskazanej formie żądania

zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na

rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za

pośrednictwem innego banku,

• jest zobowiązaniem pozabilansowym banku

podejmowanym na zlecenie klienta (wykonawca,

dostawca, kredytobiorca w innej instytucji), którego

kontrahent żąda gwarancji bankowej,

• za udzielenie gwarancji bank pobiera prowizję.