1
PIONOWY PODZIAŁ KONTA
ŚRODKI TRWAŁE
• Pionowy podział kont bilansowych, podobnie jak podział
poziomy, jest działaniem skierowanym na ukształtowanie
nowych mniejszych zakresów treści kont.
• Podział pionowy konta bilansowego polega na
wyodrębnieniu z ogółu ewidencjonowanych na
jednej stronie konta bilansowego operacji
gospodarczych, określonej ich części i
przeznaczeniu do ich ewidencji nowego konta.
• Celem takiego podziału jest uzyskanie:
- większej przejrzystości zapisów księgowych (podział
konta
"Wynik finansowy"),
- możliwości ewidencji według wartości umownych
różniących się od wartości wykazanych w bilansie (np.
podział konta "Środki trwałe").
2
KONTA KORYGUJĄCE
•
W drugim przypadku powstaje konto
korygujące, które stanowi uzupełnienie
do konta dzielonego zwanego kontem
podstawowym.
• Wartości ujęte na kontach
korygujących nie stanowią odrębnych
realnych kategorii majątkowych ani
funduszowych i są wyłącznie korektami
wartości wykazanych na kontach
podstawowych.
•Konto podstawowe i korygujące są ze
sobą ściśle powiązane i rozpatrywane z
reguły łącznie.
R. Nilidziński, Podstawy rachunkowości cz. I. ODDK, Gdańsk 1999, s.123-124.
3
KONTA KORYGUJĄCE
Konta korygujące:
• zwiększają wartość danego składnika
bilansowego, gdy wykazują takie samo saldo
jak saldo konta podstawowego ( w bilansie
saldo konta korygującego dodaje się do salda
konta podstawowego),
• zmniejszają wartość danego składnika
bilansowego, gdy wykazują saldo przeciwne do
salda konta podstawowego (w bilansie wartość
składnika jest różnicą sald konta
podstawowego i prowadzonego do niego konta
korygującego).
4
ZUŻYCIE A AMORTYZACJA
• Zużywanie się środków trwałych
powoduje konieczność zmniejszania
ich wartości początkowej, czyli
umarzania.
• Zużycie to ma jednocześnie swoje
odzwierciedlenie w amortyzacji,
która różni się od umorzenia
tym, że jest kosztem.
5
• Gdyby umorzenie było dokonywane bezpośrednio
na koncie „środki trwałe”, po jego stronie
kredytowej, wówczas zapisy te zmniejszałyby
wartość posiadanych środków trwałych wraz ze
zmniejszeniami spowodowanymi zmianami
ilościowo-wartościowymi (np. sprzedaży środka
trwałego).
• Takie ujęcie będzie powodować, że konto środki
trwałe będzie dostarczać jedynie informacji o
wartości netto (pomniejszonej o umorzenie).
• Nie dostarcza informacji o:
- wartości początkowej jaką miały obiekty środków
trwałych w momencie przyjęcia do używania,
- wartości dotychczasowego odpisu umorzenia.
Przykładem podziału pionowego, w
wyniku którego powstaje konto
korygujące jest podział konta „Środki
trwałe”
6
Zapisy na koncie „Środki
trwałe” przed jego
podziałem
7
PODZIAŁ KONTA „ŚRODKI
TRWAŁE”
• Dla uzyskania informacji o wartości
początkowej i wartości dotychczasowego
umorzenia stosuje się metodę pośredniego
odpisywania zużycia na koncie
korygującym „Umorzenie środków trwałych”.
• Powstaje ono w wyniku pionowego podziału
konta „środki trwałe” poprzez wydzielenie tej
części zapisów zmniejszających wartość
posiadanych środków trwałych (czyli ze strony
kredytowej konta „środki trwałe”), która
wyraża zużycie i przeniesieniu ich na nowe
konto o nazwie „Umorzenie środków
trwałych”.
8
Zapisy na koncie „Środki trwałe”po jego
podziale
9
ZALETY PODZIAŁU KONTA
„ŚRODKI TRWAŁE”
• Przy takim zapisie zużycia możliwe jest ustalenie w każdym
momencie:
- wartości początkowej (saldo konta „środki trwałe”)
- dotychczasowego zużycia (umorzenia) środków trwałych
(saldo konta „Umorzenie środków trwałych”)
- wartości netto (bilansowej, biężącej) jako różnicy sald kont
„środki trwałe” i „Umorzenia środków trwałych”, czyli
wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe
umorzenie.
• Konto „Umorzenie środków trwałych” funkcjonuje podobnie
jak konto pasywne (wykazuje saldo kredytowe):
- zwiększenie umorzenia jest ewidencjonowane na stronie
Ct,
-zmniejszenie umorzenia posiadanych środków trwałych (np.
z
powodu likwidacji zużytego środka trwałego,sprzedaży)
księgowane jest na stronie Dt.
10
ZADANIE
Firma posiada środki trwałe:
• o wartości początkowej 500 000 zł
• dotychczasowe ich umorzenie wynosi 300 000
zł.
Zlikwidowano środek trwały
• o wartości początkowej 100 000 zł,
• który się w całości zamortyzował.
Polecenia:
• zaksięguj operacje związane z likwidacją tego
środka trwałego.
• ustal i zinterpretuj salda kont „Środki trwałe”
oraz
„Umorzenie środków trwałych”.