1

Pomiar aktywności

gospodarczej

Produkt Krajowy Brutto

(PKB)

2

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO

PRZEPŁYWY RZECZOWE I FINANSOWE W GOSPODARCE
1 – USŁUGA PRACY 2 – PŁATNOŚCI 3 - ZAKUPY DÓBR
4 – PODAŻ DÓBR I USŁUG 5 – OSZCZĘDNOŚCI
6 – INWESTYCJE

Gospodarstwa

domowe

PRZEDSIĘBIORSTWA

RYNKI FINANSOWE

1, 3

2, 4

6

5

3

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO - DEFINICJE

Produkt krajowy brutto

 Wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych i

sprzedanych w danym roku (+ zapasy);

 Wartość produkcji netto (dodanej) w danym roku;

 Wielkość dochodów czynników produkcji dóbr i usług;

Są to trzy ujęcia (sposoby pomiaru, liczenia) PKB.

 PKB (jego wzrost w %) pokazuje, o ile

zamożniejsze stało się na przestrzeni roku

dane społeczeństwo (jako całość!!)

 Istotne: ile USD (PLN) na 1 mieszkańca? Jaka

jest struktura?

4

OBLICZANIE PKB

TRZY SPOSOBY

5

SKŁADNIKI PKB W GOSPODARCE ZAMKNIĘTEJ

• Y = C + I
Y – PKB
C – wydatki końcowe (finalne) na konsumpcję
I – wydatki na inwestycje (+ zapasy)

• Y = C + S
S – oszczędności

• I  S

• Tożsamość: źródłem inwestycji są oszczędności, czyli

faktyczne inwestycje równają się
faktycznymoszczędnościom

6

DOBRA FINALNE

DOBRA POŚREDNIE

WARTOŚĆ DODANA

• DOBRA FINALNE

– dobra nabywane przez

ostatecznego użytkownika; nie służą dalszemu

przetworzeniu dla celów wytwórczych. Są to

dobra kapitałowe nabywane przez producentów

lub dobra konsumpcyjne.

• DOBRA POŚREDNIE

– dobra częściowo

przetworzone, stanowiące nakład rzeczowy w

procesie wytwarzania w innych

przedsiębiorstwach, gdzie są przetwarzane w

procesie produkcji.

• WARTOŚĆ DODANA

– przyrost wartości dóbr w

procesie wytwarzania

7

SKŁADNIKI PKB W GOSPODARCE OTWARTEJ

 Uwzględniamy saldo
- eksportu (X)
- importu (Z)
w ramach wskaźnika eksportu netto

(Nx)

Nx = X – Z

 Uwzględniamy wydatki sektora publicznego

(G)

- dochody sfery budżetowej
- transfery finansowe
- zakup dóbr i usług przez sektor publiczny

8

PKB w gospodarce otwartej

• Import nie jest częścią produkcji

krajowej i nie kreuje dochodów
czynników wytwórczych. Import nie
jest ujęty w PKB, ujmowanym od
strony produkcji, który odnosi się do

wartości dodanej

przez producentów

krajowych. Import trzeba uwzględnić
w wydatkach.

9

SKŁADNIKI PKB W GOSPODARCE

OTWARTEJ I SEKTOR PUBLICZNY

Y

B

= C + I

BRUTTO

+ G +Nx

• I

BRUTTO

= I

NETTO

+ Amotryzacja

• Y

CR

= C

k

+ I

k

+ G

k

+ E

xk

czyli miara produkcji krajowej w

kategoriach cen dóbr i usług finalnych

krajowych odbiorców (wraz z

podatkami pośrednimi –Te)

• Y

c.czyn. Prod.

= Y

CR

– Te + Subsydia

• PNB => PKB +/- saldo dochodów

kapitałowych (kraj – zagranica)

10

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (GDP)

A

PRODUKT NARODOWY BRUTTO (GNP)

 Różnica:
• Produkt narodowy brutto (PNB - GNP) –

miernik dochodów podmiotów (obywateli,
firm) niezależnie od miejsca świadczenia
usług (kraj lub zagranica);

• PNB, to PKB skorygowany (powiększony

lub pomniejszony) o dochody majątkowe
netto z tytułu własności za granicą, czyli
dywidendy, zyski, odsetki...

11

WZROST PKB

12

PKB w ujęciu nominalnym i ujęciu

realnym

Yn
Df =
Yr
Df – deflator (np. 1,28), oznacza, że ceny

wzrosły

o 28% w danym okresie;
Yn – PKB nominalny, w cenach bieżących
(danego roku);
Yr – PKB realny, w cenach stałych, z tzw. roku
bazowego, oczyszczony z wpływu zmian

cen,

czyli inflacji.

13

Realny PKB – w cenach roku bazowego (np. 1972)

14

PKB trend

15

PKB – nominalny i realny

 PKB nominalny => w cenach bieżących (dany

rok)

 PKB w ujęciu realnym => w „cenach stałych”,

czyli przeliczony na ceny z jakiegoś roku (tzw.
rok bazowy)

16

PKB per capita + korekta PPP (parytet siły nabywczej)

17

PKB w ujęciu realnym – przykład USA w XX w.

18

PKB strefy euro – ceny bieżące (mln €)

19

PKB strefy euro – ceny stałe

20

Wzrost realnego PKB – świat

21

PKB w strefie euro - dynamika

22

PKB w strefie euro - kryzys

23

Czynniki wzrostu PKB w Polsce

24

PKB W CENACH STAŁYCH W POLSCE

25

Prognozy PKB

26

BILANS PŁATNICZY

 Bilans płatniczy to zestawienie wszystkich transakcji

zrealizowanych między podmiotami krajowymi
(rezydentami) i podmiotami zagranicznymi
(nierezydentami) w danym okresie (miesiącu,
kwartale, roku).

 Według takiego ujęcia (zgodnie z zasadami

rachunkowości bilansu płatniczego przyjętymi i
stosowanymi przez Polskę, a opracowanymi i
zalecanymi przez MFW i EBC) polskimi rezydentami w
rozumieniu metodologii bilansu płatniczego są:
polska turystka w Tajlandii, polski ambasador w
Waszyngtonie, polski robotnik w Szwecji, ale także
firma Fiat Auto Poland, ING Bank Śląski itd.

 W bilansie płatniczym ujmujemy – oprócz

transakcji, którym towarzyszą płatności
(mają charakter odpłatny) – także transakcje
nieodpłatne, np. darowizny, jednostronne
transfery.

27

Struktura bilansu płatniczego (VIII/2011),

mln EUR

A. Rachunek bieżący -

1730

• Saldo obrotów towarowych ( - 750)
• Saldo obrotów usługowych ( +259)
• Saldo dochodów (-1674)
• Saldo transferów bieżących ( +435)

B. Rachunek kapitałowy + 394
C. Rachunek finansowy + 846

D. Saldo błędów i opuszczeń - 101

Oficjalne aktywa rezerwowe - 591

28

Bilans obrotów bieżących

29

PKB – Inflacja - Deficyt

30

DZIĘKUJĘ