Zabiegi z
Zabiegi z
wykorzystaniem
wykorzystaniem
hydrodynamiczneg
hydrodynamiczneg
o ciśnienia wody.
o ciśnienia wody.
Zabiegi te można
Zabiegi te można
podzielić na:
podzielić na:
Polewania:
Polewania:
-
Zimne
Zimne
-
O zmiennej temperaturze
O zmiennej temperaturze
Natryski:
Natryski:
-
Stałe
Stałe
-
Ruchome
Ruchome
-
Z masażem
Z masażem
Polewania
Polewania
Stanowią podstawowy zabieg wodoleczniczy
Stanowią podstawowy zabieg wodoleczniczy
wprowadzony do lecznictwa przez Kneippa.
wprowadzony do lecznictwa przez Kneippa.
Doskonale hartują organizm oraz mają działanie
Doskonale hartują organizm oraz mają działanie
lecznicze w chorobach przewlekłych.
lecznicze w chorobach przewlekłych.
Cechują się tym, że strumień wody wypływa pod
Cechują się tym, że strumień wody wypływa pod
ciśnieniem z węża połączonego z kranem i
ciśnieniem z węża połączonego z kranem i
swobodnie spływa po polewanej części ciała. Wąż
swobodnie spływa po polewanej części ciała. Wąż
ma średnicę 18-20 mm i długość 2-3 m. Pacjent
ma średnicę 18-20 mm i długość 2-3 m. Pacjent
stoi na tzw. raszkach z tworzywa sztucznego.
stoi na tzw. raszkach z tworzywa sztucznego.
Najczęściej stosuje się polewania zimne, wg
Najczęściej stosuje się polewania zimne, wg
zasady Kneippa:
zasady Kneippa:
„Stosować tyle ciepła ile jest to
„Stosować tyle ciepła ile jest to
konieczne, a zimna tyle, ile jest tylko możliwe”
konieczne, a zimna tyle, ile jest tylko możliwe”
Polewania dzielimy ze
Polewania dzielimy ze
względu na temperaturę na:
względu na temperaturę na:
Bardzo zimne: temp. 10-12
Bardzo zimne: temp. 10-12
o
o
C
C
Zimne: temp. 18-20
Zimne: temp. 18-20
o
o
C
C
Gorące: 40-42
Gorące: 40-42
o
o
C
C
O zmiennej temperaturze: czyli od10-16
O zmiennej temperaturze: czyli od10-16
o
o
C do
C do
38
38
o
o
C
C
Temperaturę wody za każdym
Temperaturę wody za każdym
razem powinien ustalić lekarz
razem powinien ustalić lekarz
zależnie od wskazań!
zależnie od wskazań!
Działanie zimnych
Działanie zimnych
polewań:
polewań:
Hartowanie
Hartowanie
Dobre ukrwienie tkanek
Dobre ukrwienie tkanek
Działanie ćwiczące naczynia krwionośne i
Działanie ćwiczące naczynia krwionośne i
limfatyczne
limfatyczne
Pobudzanie przemianę materii i układ
Pobudzanie przemianę materii i układ
nerwowy
nerwowy
Działanie przeciwzapalnie i przeciwbólowo
Działanie przeciwzapalnie i przeciwbólowo
Utrzymywanie równowagi gospodarki cieplnej
Utrzymywanie równowagi gospodarki cieplnej
Ćwiczenia serca, układu krążenia i
Ćwiczenia serca, układu krążenia i
oddechowego
oddechowego
Przeciwwskazania:
Przeciwwskazania:
Astma oskrzelowa
Astma oskrzelowa
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
Choroby serca i układu krążenia
Choroby serca i układu krążenia
Zasady wykonywania
Zasady wykonywania
polewań:
polewań:
Wykonujemy je tylko u pacjentów z prawidłową gospodarką
Wykonujemy je tylko u pacjentów z prawidłową gospodarką
cieplną.
cieplną.
Pacjent przed zabiegiem nie może być zmarznięty, najlepiej
Pacjent przed zabiegiem nie może być zmarznięty, najlepiej
gdyby był lekko ogrzany np. poprzez rozgrzewkę.
gdyby był lekko ogrzany np. poprzez rozgrzewkę.
Po większym wysiłku fizycznym przed rozpoczęciem
Po większym wysiłku fizycznym przed rozpoczęciem
zabiegu należy odczekać ok. 30 min, po posiłku ok. 2 h.
zabiegu należy odczekać ok. 30 min, po posiłku ok. 2 h.
Zabieg kończymy z chwilą wystąpienie objawów tj. lekkie
Zabieg kończymy z chwilą wystąpienie objawów tj. lekkie
zaczerwienienie skóry, uczucie ciepła lub bólu w polewanej
zaczerwienienie skóry, uczucie ciepła lub bólu w polewanej
części ciała.
części ciała.
Zabieg powinien być krótki- szacuje się go na o. 40-60 s, w
Zabieg powinien być krótki- szacuje się go na o. 40-60 s, w
szczególnych przypadkach 80s.
szczególnych przypadkach 80s.
Po zabiegu należy ogrzać skórę, pacjent powinien
Po zabiegu należy ogrzać skórę, pacjent powinien
natychmiast się ubrać.
natychmiast się ubrać.
Pomieszczenie zabiegowe powinno mieć stałą temperaturę
Pomieszczenie zabiegowe powinno mieć stałą temperaturę
ok. 20-22
ok. 20-22
o
o
C.
C.
Po zabiegu pacjent powinien odpocząć.
Po zabiegu pacjent powinien odpocząć.
Wykonywanie polewań:
Wykonywanie polewań:
Zabieg zaczyna się od polewania stóp, wpierw
Zabieg zaczyna się od polewania stóp, wpierw
prawa strona ciała, potem lewa, przednią
prawa strona ciała, potem lewa, przednią
powierzchnię od dołu ku górze, z tyłu odwrotnie.
powierzchnię od dołu ku górze, z tyłu odwrotnie.
W górę polewa się powoli, w dół szybciej.
W górę polewa się powoli, w dół szybciej.
Można zastosować podpórki w celu
Można zastosować podpórki w celu
ustabilizowania postawy pacjenta.
ustabilizowania postawy pacjenta.
Wylot węża znajduje się ok. 10-15 cm. od ciała.
Wylot węża znajduje się ok. 10-15 cm. od ciała.
Polewanie o zmiennej temperaturze: zaczyna się
Polewanie o zmiennej temperaturze: zaczyna się
ciepłą wodą przez 1-2 min. potem zimną 20 s.
ciepłą wodą przez 1-2 min. potem zimną 20 s.
Zabieg kończy się po 2 zmianach zimnym
Zabieg kończy się po 2 zmianach zimnym
polewaniem.
polewaniem.
Natryski
Natryski
Wykorzystuje się w nich oprócz
Wykorzystuje się w nich oprócz
działania termicznego, mechaniczne
działania termicznego, mechaniczne
działanie ciśnienia wody. Są
działanie ciśnienia wody. Są
silniejsze od polewań i słabsze od
silniejsze od polewań i słabsze od
biczy. Podobnie jak bicze są
biczy. Podobnie jak bicze są
przeciwwskazane dla osób słabych, o
przeciwwskazane dla osób słabych, o
zwiększonej pobudliwości nerwowej
zwiększonej pobudliwości nerwowej
i dzieci poniżej 6 lat.
i dzieci poniżej 6 lat.
Dzielimy je na:
Dzielimy je na:
Stałe: wykonywane za pomocą urządzeń
Stałe: wykonywane za pomocą urządzeń
utrzymujących stały kierunek padania
utrzymujących stały kierunek padania
wody na ciało.
wody na ciało.
Ruchome: za pomocą giętkiego węża
Ruchome: za pomocą giętkiego węża
połączonego z katedrą natryskową
połączonego z katedrą natryskową
umożliwiają regulacje temperatury i
umożliwiają regulacje temperatury i
ciśnienia, którym porusza wykonujący
ciśnienia, którym porusza wykonujący
zabieg.
zabieg.
Deszczowe: łagodny wypływ dobrze
Deszczowe: łagodny wypływ dobrze
rozbitego strumienia wody, należą do
rozbitego strumienia wody, należą do
natrysków stałych.
natrysków stałych.
Działanie bodźcowe
Działanie bodźcowe
natrysku…
natrysku…
…
…
jest tym większe im mniejsze są
jest tym większe im mniejsze są
otwory i większe ciśnienie wody.
otwory i większe ciśnienie wody.
Natrysk płaszczowy
Natrysk płaszczowy
Bicze, polewania biczowe,
Bicze, polewania biczowe,
ruchome natryski biczowe
ruchome natryski biczowe
Bicze działają nie tylko termicznie, ale
Bicze działają nie tylko termicznie, ale
również mechanicznie- ciśnienie wody
również mechanicznie- ciśnienie wody
wynosi od 100 do 300 kPa.
wynosi od 100 do 300 kPa.
Ze względu na zmianę temperatury
Ze względu na zmianę temperatury
wyróżniamy bicze zimne, gorące i
wyróżniamy bicze zimne, gorące i
zmiennocieplne.
zmiennocieplne.
ZE względu na stopień rozdrobnienia
ZE względu na stopień rozdrobnienia
strumienia i ciśnienia wody wyróżniamy:
strumienia i ciśnienia wody wyróżniamy:
natryski deszczowe, nitkowate i
natryski deszczowe, nitkowate i
wachlarzowate.
wachlarzowate.
Aparatura:
Aparatura:
Katedra natryskowa
Katedra natryskowa
składa się z
składa się z
giętkiego węża z
giętkiego węża z
wymienną końcówką
wymienną końcówką
o różnych otworkach
o różnych otworkach
tzw. głowicą. Zabieg
tzw. głowicą. Zabieg
wykonuje się w
wykonuje się w
dużym
dużym
pomieszczeniu
pomieszczeniu
wyłożonym
wyłożonym
kafelkami.
kafelkami.
Zasady wykonania:
Zasady wykonania:
Należy stale poruszać strumieniem
Należy stale poruszać strumieniem
wody.
wody.
Bicze całkowite można stosować
Bicze całkowite można stosować
jedynie u osób zdrowych.
jedynie u osób zdrowych.
Czas wykonania nie może
Czas wykonania nie może
przekraczać 4 min.
przekraczać 4 min.
Zabieg zaczyna się i kończy
Zabieg zaczyna się i kończy
natryskiem deszczowym.
natryskiem deszczowym.
Inne natryski:
Inne natryski:
Szkockie: natryski o zmiennej temperaturze,
Szkockie: natryski o zmiennej temperaturze,
wykonuje się je wachlarzowatym strumieniem
wykonuje się je wachlarzowatym strumieniem
wody stosując na przemian natrysk deszczowy
wody stosując na przemian natrysk deszczowy
i kolczysty. Używa się do tego katedry
i kolczysty. Używa się do tego katedry
natryskowej.
natryskowej.
Z masażem: klasyczny masaż częściowy lub
Z masażem: klasyczny masaż częściowy lub
całkowity z równoczesnym niskociśnieniowym
całkowity z równoczesnym niskociśnieniowym
natryskiem stałym wykonywanym za pomocą
natryskiem stałym wykonywanym za pomocą
odpowiedniego urządzenia. Wykonuje się do
odpowiedniego urządzenia. Wykonuje się do
ciepłą lub gorącą wodą.
ciepłą lub gorącą wodą.
Opracowanie:
Opracowanie:
Barbara Październiok
Barbara Październiok