Twórczość, Intuicja, Mózgi

Twórczość, Intuicja, Mózgi

i Komputery

i Komputery

Twórczość, Intuicja, Mózgi

Twórczość, Intuicja, Mózgi

i Komputery

i Komputery

Włodzisław Duch & Co

Włodzisław Duch & Co

Katedra Informatyki Stosowanej

Katedra Informatyki Stosowanej

,

,

Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Google:

Google:

W.

W.

Duch

Duch

PTI 12.10.2007

PTI 12.10.2007

Plan

Plan

1. Informatyka neurokognitywna: ilustracja
2. Badania kreatywności: psychologia i

neuronauki.

3. Intuicja i wgląd.
4. Rzut oka na neurokognitywny model wyższych

czynności psychicznych.

5. Słowa w mózgu i ich komputerowe modele.
6. Przykłady zastosowań: tworzenie nowych słów,

zagadki i gry słowne.

7. Wymyślanie nowych idei.
8. Program badań nad kreatywnością.
9. Przyszłość.

Neurokognitywna infromatyka

Neurokognitywna infromatyka

Computational cognitive neuroscience: szczegółowe modele funkcji

poznawczych i neuronów, pierwsza doroczna konferencja 11/2005.

Informatyka neurokognitywna: uproszczone modele wyższych

czynności poznawczych, myślenia, rozwiązywania problemów, uwagi,

języka, kontroli zachowania i świadomości => praktyczne algorytmy.

Wiele spekulacji, ponieważ nie znamy szczegółów procesów

zachodzących w mózgu, ale modele jakościowe wyjaśniające

przyczyny syndromów neuropsychologicznych oraz chorób

psychicznych rozwijają się szybko od ~ 10 lat tj. od 1995 roku.

Nawet proste mózg-podobne przetwarzanie informacji daje

podobne rezultaty => złożoność mózgu nie jest głównym

problemem!

Brain As Complex System (BRACS, EU Project) centralne

założenie: najważniejsza jest ogólna neuroanatomiczna struktura

kory i obszarów podkorowych mózgu, należy ją w modelach

zachować.
“Roadmap to human level intelligence” , WD + John Taylor (KCL).

Neurony pobudzające i

Neurony pobudzające i

hamujące

hamujące

Kwas

Kwas

glutaminowy

glutaminowy

otwiera kanały

otwiera kanały

Na

Na

+

+

,

,

pobudzająco,

pobudzająco,

GABA działa na

GABA działa na

kanały Cl

kanały Cl

-

-

hamując

hamując

pobudzanie.

pobudzanie.

Siatkówka

Siatkówka

• Siatkówka nie jest pasywną matrycą rejestrującą obrazy.
• Kluczowa zasada: wzmacnianie kontrastów podkreślających

zmiany w przestrzeni i czasie, wzmacnianie krawędzi,
jednolicie oświetlone obszary są mniej istotne.

• Fotoreceptory w czopkach i pręcikach,
• 3-warstwowa sieć, komórki zwojowe =>LGN.

Pole recepcyjne: obszar, który

Pole recepcyjne: obszar, który

pobudza daną komórkę.

pobudza daną komórkę.

Kombinacja sygnałów w

Kombinacja sygnałów w

siatkówce daje pola

siatkówce daje pola

recepcyjne typu centrum-

recepcyjne typu centrum-

otoczka (on-center) i

otoczka (on-center) i

odwrotnie, wykrywa

odwrotnie, wykrywa

krawędzie.

krawędzie.

Każde z pól indywidualnych

Każde z pól indywidualnych

komórek można modelować

komórek można modelować

Gaussem, więc takie pola

Gaussem, więc takie pola

otrzymuje się jako różnicę

otrzymuje się jako różnicę

(DOG).

(DOG).

Wzrok

Wzrok

• Z siatkówki przez ciało kolankowate boczne (część wzgórza)

informacja trafia do pierwotnej kory wrokowej V1 i stamtąd
wędruje dwiema drogami.

Złożony model rozpoznawania

Złożony model rozpoznawania

Prezentacja dwóch obiektów, uwzględnia LGN, V1, V2, V4/IT, V5/MT

Model ma dodatkowe

Model ma dodatkowe

dwie warstwy

dwie warstwy

Spat1 połączone z V1

Spat1 połączone z V1

i Spat2 połączone z

i Spat2 połączone z

V2.

V2.

Spat1 ma pobudzenia

Spat1 ma pobudzenia

wewnątrz warstwy,

wewnątrz warstwy,

skupia się na

skupia się na

obiekcie.

obiekcie.

Przeniesienie uwagi z

Przeniesienie uwagi z

jednego obiektu na

jednego obiektu na

drugi jeśli wszystko

drugi jeśli wszystko

dobrze działa; łatwo

dobrze działa; łatwo

badać możliwe

badać możliwe

problemy.

problemy.

Efekty ...

Efekty ...

Brak akomodacji neuronów spowoduje trudności z przeniesieniem

uwagi, a w efekcie u dziecka:
•skupienie tylko na jednym, absorbcje
•schematyczne, powtarzalne ruchy
•niechęć do zróżnicowanej stymulacji czy zabaw
•brak kontaktu z opiekunem
•trudności językowe
•echolalię
•traktowanie ludzi tak jak przedmioty
•brak „teorii umysłu”, normalnych relacji
Co to przypomina?

Autyzm, lub podobne formy spektrum autyzmu 6:1000 dzieci.
Zaburzenia budowy kanałów upływu?
Istotnie, stwierdzono mutacje genów zarówno w kanałach

potasowych (gen

CASPR2

CASPR2

)

) jak i sodowych (gen

SCN2A

SCN2A

)

):

http://www.autismcalciumchannelopathy.com/

http://www.autismcalciumchannelopathy.com/

Najbardziej tajemnicze …

Najbardziej tajemnicze …

Jakie cechy naszego umysłu są najbardziej tajemnicze?

Świadomość? Wyobraźnia? Intuicja? Emocje, uczucia?

Wyższe czynności psychiczne?

Masao Ito (dyrektor RIKEN, neurofizjolog): kreatywność, tworzenie.
Lady Lovelace (Turing 1950) napisała o projekcie maszyny analitycznej

Babbage'a „Nie ma ona pretensji by cokolwiek zapoczątkować samemu

a robi tylko to, co się jej każe”.

MIT Encyclopedia of Cognitive Sciences, 1100 stron.

6 artykułów na temat logiki, ponad 100 odwołań do logiki w

indeksie.
Kreatywność: 1 strona (+1 strona o „osobie twórczej”).
Intuicja: 0, nie wymieniona w indeksie.

W życiu codziennym częściej wykorzystujemy kreatywność niż

logikę.

O czym mówimy?

O czym mówimy?

Jak zdefiniować kreatywność?

Bink & Marsh (2001): Liczba fachowych definicji pojęcia „kreatywność”

równa jest liczbie podejść do studiowania tego zjawiska.

M. Boden (1991): kreatywność to „a matter of using one’s

computational resources to explore, and sometimes to break out

of, familiar conceptual
spaces.” Według niej można wyróżnić:
H-creativity, twórcze idee nieznane dotąd w historii ludzkości;
P-creativity, twórcze idee nowe dla agenta, który je wygenerował.
E-creativity, twórczość opartą na eksploracji przestrzeni

koncepcyjnych, inkrementalną, kombinatoryczną.
T-creativity, transformacje podstaw koncepcyjnych, zmiany

paradygmatu.

Sternberg (Handbook of Human Creativity, 1998): „działania

kreatywne wynikają ze zdolności znajdywania rozwiązań

nowatorskich i stosownych do sytuacji”, a więc nie tylko nowych

teorii i wynalazków, lecz również codziennych decyzji, rozumienia

języka, interakcji między ludźmi.

Badania kreatywności

Badania kreatywności

Rozważania nad zdolnościami twórczymi nadal są domeną filozofów i
psychologów, np. pisał na ten temat Eysenck, Weisberg, czy Sternberg.

M.A. Boden, The Creative Mind: Myths and Mechanisms (Abacus
1991).

Theories of Creativity (Sage, 1990), red. M.A. Runco & S. Albert
Handbook of Human Creativity (CUP, 1998), red. R.J. Sternberg
Encyclopedia of creativity (Elsevier, 2005), red. M. Runco & S.
Pritzke,
167 artykułów, ale nie zawiera testowalnych modeli
komputerowych.

Pisma:

Creativity Research Journal, od 1988 r, LEA.

Journal of Creative Behavior, od 1967 r, Creative Education
Foundation.

Powiązania: inteligencja, pomiary IQ, niezwykłe uzdolnienia,
geniusz, psychopatalogie (cyklofrenia jest 10x częstsza u
twórczych pisarzy niż średnia), intuicja, procesy wglądu (insight,
Eureka lub Aha!), i inne.

Psychologia kreatywności

Psychologia kreatywności

G. Wallas, The art of thought (1926): model rozwiązywania
problemów w ramach psychologii postaci (Gestalt).
4 stadia: przygotowanie, inkubacja, iluminacja i weryfikacja.

Model stosowany jest nadal do opisu kreatywnego rozwiązywania
problemów przez jednostki i małe grupy ludzi.

Rozszerzenia: dokładniejszy opis poszczególnych etapów, np.
przygotowanie wymaga zauważenia problemu i sformułowania
pytań, iluminację może poprzedzać okres frustracji, możliwe jest
cofanie się, itd.

Szczegółowy opis tego rodzaju uważany jest za centralne zadanie
psychologii twórczości, ale dla zrozumienia jej mechanizmów nie
wystarczy.

Poincare (1948) uważał intuicję i kreatywność matematyczną za
zdolność do rozróżnienia pomiędzy obiecującymi i mało
przydatnymi ideami i ich kombinacjami, sugerując, że jest to
wynikiem heurystycznych metod poszukiwania rozwiązań przy
udziale wyobraźni przestrzennej, abstrakcji i przybliżonego
rozumowania, co istotnie widać w fMRI (Dehaene, 1999).

Intuicja

Intuicja

Intuicja jest rzadko badana ale powszechnie wierzymy w
jej istnienie. Najczęstsza definicja intuicji to
„wiedza bez możliwości wyjaśnienia skąd to wiemy”.

Definicja Sinclair & Ashkanasy (2005):

intuicja to „non-sequential information-processing mode, which
comprises both cognitive and affective elements and results in
direct knowing without any use of conscious reasoning”.

Testy psychologiczne intuicji wprowadził Wescott (1961), obecnie
używane są testy Rational-Experiential Inventory (REI), Myers-
Briggs Type Inventory (MBTI) oraz Accumulated Clues Task (ACT),
ale ich wyniki są słabo skorelowane, mierząc inne aspekty intuicji.

Stwierdzono korelację pomiędzy skalą intuicji REI a skalami
kreatywności.

Intuicja jest wynikiem złożonych ocen na podstawie podobieństwa,
które trudno jest wyrazić w symboliczny (logiczny) sposób, oraz
utajonego uczenia (implicit learning), zachodzącego w
nieświadomy sposób – łatwa!

Wglądy i mózgi

Wglądy i mózgi

Można badać aktywność mózgu w czasie rozwiązywania problemów,
które wymagają wglądu lub które rozwiązywane są schematycznie.
E.M. Bowden, M. Jung-Beeman, J. Fleck, J. Kounios, „New approaches
to demystifying insight”. Trends in Cognitive Science 2005.

Po rozwiązaniu problemu badani za pomocą EEG i fMRI sami
określali, czy w czasie rozwiązywania pojawił się wgląd, czy nie.

Około 300 ms przed pojawieniem się wglądu w zakręcie
skroniowym górnym prawej półkuli (RH-aSTG) obserwowano salwę
aktywności gamma.

Interpretacja autorów: „making connections across distantly
related information during comprehension ... that allow them to
see connections that previously eluded them”.

Moja: lewa półkula reprezentująca w STG konkretne obiekty nie
może znaleźć pomiędzy nimi związku =>impas; prawa STG widzi
jej aktywność na meta-poziomie, ogólne abstrakcyjne kategorie,
które może powiązać; salwa gamma zwiększa jednoczesną
aktywność reprezentacji w lewej półkuli, emocje Eureka konieczne
są do utrwalenia bezpośrednich koneksji.

Pamięć i kreatywność

Pamięć i kreatywność

Mózgi osób kreatywnych reagują na więcej sygnałów dochodzących

ze środowiska, nie blokują mocno sygnałów, które wcześniej były

nieistotne, nie ulegając łatwo habituacji (Carson, 2003).
Może się to wiązać z bogatszą reprezentacją koncepcji i sytuacji w

umysłach osób kreatywnych.
Podobne zachowania obserwowano u mnichów Zen.

PRIMA, technika skojarzeń par słów pozwala badać, czy w mózgu
danej osoby jest ścieżka, łącząca dane koncepcje.

A. Gruszka, E. Nęcka, Creativity Research Journal 2002.

Słowa mogą być łatwe lub trudne do skojarzenia;
słowa torujące mogą być pomocne lub neutralne;
pomocne to skojarzenie semantyczne lub fonologiczne (hogse do
horse);
neutralne mogą być bezsensowne lub nie związane z
prezentowaną parą.

Rezultaty dla grupy ludzi silnie/słabo kreatywnych są zadziwiające
…

Słowo
1

Torowanie 0,2 s

Słowo
2

Skojarzenia i kreatywność

Skojarzenia i kreatywność

Hipoteza: kreatywność zależy od pamięci skojarzeniowej,
zdolności do łączenia odległych koncepcji ze sobą.
Rezultat: kreatywność jest skorelowana ze zdolnością do skojarzeń i
podatnością na torowanie; trudniejsze skojarzenia mają dłuższe latencje.

Torowanie neutralne działa dziwnie:

• dla prostych skojarzeń nonsensowne słowa torujące
przeszkadzają osobom
kreatywnym, pomagają reszcie; w pozostałych przypadkach
pomagają!

• dla odległych skojarzeń torowanie zawsze zwiększa siłę skojarzeń,

u osób kreatywnych dając najsilniejszy efekt.

Podobnie zagadkowe są wyniki dla czasów reakcji.

Konkluzje autorów:

Gęstsze połączenia => lepsze skojarzenia => większa
kreatywność.

Wyniki dla neutralnych słów torujących są niezrozumiałe.

Architektura mózgopodobna

Architektura mózgopodobna

Stany mózgu są czasoprzestrzennymi rozkładami pobudzeń tkanki
neuronów. Procesy poznawcze operują na znacznie przetworzonych
sygnałach dochodzących od zmysłów.

• Czerwień, słodycz, ból ... to fizyczne (relacyjne) stany

mózgu.

• Widzę, słyszę i czuję tylko stany mózgu! Np. złudzenia

optyczne.

Kora: zbiór mikroobwodów,
rezonatorów tworzących
stany kolektywne, pojedyncze
neurony mają niewielkie
znaczenie.
Aktywna część kory: pamięć
robocza, całkiem odmienna
od pamięci w komputerach.

Rejestry komputera to nie są
stany dynamiczne, które
automatycznie prowadzą do
skojarzeń.

Metafora systemu

Metafora systemu

dynamicznego

dynamicznego

Umysł/mózg jak system dynamiczny:

• Thelen E. and Smith L.B. A Dynamic Systems Approach to

the Development of Cognition and Action. MIT Press 1994.

• Smith L.B. and Thelen E, Eds. A Dynamic Systems Approach

to the Development. MIT Press 1994.

• J. A. Scott Kelso, Dynamic Patterns. The Self-Organization of

Brain and Behavior. MIT Press 1995

Jak połączyć neuro i psyche ?

• R. Shepard (BBS, 2001): uniwersalne prawa należy

sformułować w odpowiednich abstrakcyjnych przestrzeniach
psychologicznych; próba uproszczenia neurodynamiki =>
geometryczne modele umysłu.

• K. Lewin, koncepcyjna reprezentacja i pomiary siły

psychologicznych (1938), stan kognitywny jako ruch w p-ni
fenomenologicznej.

• George Kelly (1955), personal construct psychology (PCP),

geometria p-ni psychologicznych jako alternatywa dla logiki.

Słowa w mózgu

Słowa w mózgu

Eksperymenty psycholingwistyczne dotyczące mowy pokazują, że w
mózgu mamy dyskretne reprezentacje fonologiczne, a nie akustyczne.
Sygnał akustyczny => fonemy => słowa => koncepcje semantyczne.
Aktywacje semantyczne następują 90 ms po fonologicznych (N200 ERPs).
F. Pulvermuller (2003) The Neuroscience of Language. On Brain Circuits of
Words and Serial Order. Cambridge University Press.

Fonologiczna gęstość otoczenia słowa = liczba słów brzmiących
podobnie jak dane słowo, czyli dająca podobne pobudzenia
mózgu.

Semantyczna gęstość otoczenia słowa = liczba słów o podobnym
znaczeniu (rozszerzona podsieć aktywacji).

Sieci działania –
postrzegania,
wnioski z badań
ERP i fMRI.

Słowa

Słowa

:

:

prosty model

prosty model

Cele:
• zrobić najprostszy model kreatywnego myślenia;
• tworzyć interesujące nowe nazwy, oddające cechy produktów;
• zrozumieć nowe słowa, których nie ma w słowniku.

Model zainspirowany przez procesy zachodzące w mózgu w czasie
wymyślania nowych słów. Dany jest zbiór słów kluczowych, które
pobudzają korę słuchową.

Fonemy (allofony) są rezonansami, uporządkowane pobudzenie
fonemów aktywuje zarówno znane słowa jak i nowe kombinacje;
kontekst + hamowanie w procesie zwycięzca bierze wszystko
zostawia jedno słowo.

Kreatywność = wyobraźnia (fluktuacje) + filtrowanie

(konkurencja)

Wyobraźnia: wiele chwilowych rezonansów powstaje równolegle,
aktywując reprezentacje słów i nie-słów, zależnie od siły połączeń
oscylatorów.
Filtrowanie: skojarzenia, emocje, gęstość
fonologiczna/semantyczna.

Skojarzenia - powtórka

Skojarzenia - powtórka

Dlaczego torowanie neutralne dla prostych skojarzeń i
nonsensownych słów torujących pogarsza wyniki osób kreatywnych?

Słaba kreatywność = słabe skojarzenia (połączenia) miedzy oscylatorami;
dodanie szumu (nonsensownych słów) wzmacnia już zachodzące oscylacje
umożliwiając wzajemne pobudzenia, dla silniej połączonej sieci neuronowej
i prostych skojarzeń prowadzi do zamieszania, gdyż pobudza wiele stanów.

Dla trudnych skojarzeń dodawanie szumu u osób słabo
kreatywnych nie pomoże ze względu na brak połączeń, słowa
torujące powodują jedynie chaos. Dla osób kreatywnych
wywołanie rezonansu miedzy odległymi mikroobwodami jest
możliwe: mamy tu rezonans stochastyczny!

Dla słów torujących ortograficznie podobnych przy bliskich
skojarzeniach pobudza to aktywność reprezentacji drugiego słowa,
zawsze zwiększając szansę rezonansu i skracając latencję. Nie
pomaga to jednak dla odległych skojarzeń, nie pobudzając
pośrednich obwodów, które muszą być aktywne by powstał
rezonans, za to słowa nonsensowne wzmagają efekt torowania.

Słowa: algorytm

Słowa: algorytm

Jak to modelować? Sieci skojarzeniowe, model adaptacyjnego
rezonansu (~ ARTWORD).
Uproszczone modele sieci skojarzeniowych, modele statystyczne.

• Utworzyć model sieci prawdopodobieństw łączących fonemy i sylaby
• utworzyć funkcję oceny gęstości fonologicznej i semantycznej
wyrazów.

Algorytm szukania nowych słów:

• Przeczytać początkową pulę słów opisujących danych obiekt.
• Rozszerzyć ją o słowa skojarzone fonologicznie i semantycznie.
• Rozbić słowa na fragmenty składające się z fonemów, sylab,
morfemów.
• Wyobraźnia: tworzyć kombinacje fragmentów zgodnie z
rozkładami
prawdopodobieństwa dla n-gramów.
• Filtrowanie: utworzyć ranking na podstawie gęstości
semantycznej wokół
morfemów tworzących nowy wyraz.

Słowa: eksperymenty

Słowa: eksperymenty

List od przyjaciela:
I am looking for a word that would capture the following qualities: portal to
new worlds of imagination and creativity, a place where visitors embark on
a journey discovering their inner selves, awakening the Peter Pan within.
A place where we can travel through time and space (from the origin to
the future and back), so, its about time, about space, infinite possibilities.
FAST!!! I need it sooooooooooooooooooooooon.

creativital, creatival (creativity, portal), używane creatival.com
creativery (creativity, discovery), creativery.com
(strategy+creativity)
discoverity = {disc, disco, discover, verity} (discovery, creativity,
verity)
digventure ={dig, digital, venture, adventure} , nowe!
imativity (imagination, creativity); infinitime (infinitive, time)
infinition (infinitive, imagination), nazwa firmy
journativity (journey, creativity)
learnativity (taken, see http://www.learnativity.com)
portravel (portal, travel); sportal (space, sport, portal), używane
timagination (time, imagination); timativity (time, creativity)
tivery (time, discovery); trime (travel, time)

Gry słowne

Gry słowne

Gry słowne były popularne na długo przed komputerami ...

Były bardzo przydatne do rozwoju zdolności analitycznego

myślenia.

Do niedawna słownych gier komputerowych było bardzo mało.

Gra w 20 pytań może być kolejnym wielkim wyzwaniem AI, jest

bardziej realistyczna niż nieograniczony test Turinga.

Szachy są za proste – komputery szybko liczą, więc wygrywają.

Maszyna, zgadująca o czym myślę, musi być inteligentna ...

Znajdywanie dobrych pytań wymaga wiedzy i kreatywności.

Pozwala na testowanie modeli pamięci semantycznej i

pamięci epizodycznej w realistycznych warunkach.

Inne zastosowania: identyfikacja obiektów na podstawie ich opisu,

uściślanie zapytań dla wyszukiwarek internetowych itp.

Potrzebna jest pamięć semantyczna na dużą skalę, miliony pojęć:

ontologie, słowniki (Wordnet), encyklopedie, MindNet (Microsoft),

projekty kolaboracyjne, np. Concept Net (MIT) … co się da.

Nadal nie wystarczy ... przykład gry w 20 pytań.

Awatar, HIT:
interfejs graficzny

Magazynowanie

Zastosowania, np
gra w 20 pytań.

Zapy-
tanie

Pamięć semantyczna

Parser

Oznaczanie części mowy

i ekstrakcja frac

Słowniki, ontologie,
informacja tekstowa

ręczne poporawki

weryfikacja

Generator zagadek

Generator zagadek

Pamięć semantyczną można użyć na wiele sposobów, np. do
wymyślania zagadek, które prezentuje awatar.
Wybieramy przypadkowe pojęcie z pamięci, szukamy minimalnego
podzbioru cech potrzebnych do jego unikalnej definicji; jesli jest
wiele takich podzbiorów wybieramy jedne z nich przypadkowo.
Algorytm tworzy prawie nieskończenie wiele zagadek.

It has charm, it has spin, and it has charge.

Co to jest: płaz, pomarańczowy, ma czarne
kropki?
Salamandra.

Jeśli nie wiesz to zapytaj Google!
Strona o kwarkach będzie na górze.

Reklama

Reklama

Czy kreatywność oparta jest na nieskrępowanej wyobraźni, braku reguł?

Nie! Metody „anarchistyczne” – swobodne skojarzenia, burza
mózgów, przypadkowa stymulacja, myślenie lateralne – wypadają
w testach na kreatywność gorzej niż metody oparte na szablonach
i abastrakcyjnych regułach. Eksperymenty z wymyślaniem reklam
opisano w:

Goldenberg, Mazursky i Solomon, Science 285, 1999.
J. Goldenberg & D. Mazursky, Creativity in Product Innovation, CUP
2002

270 charakterystycznych cech (T) zebrano z reklam w pismach +
900 symboli (S) silnie kojarzących się z tymi cechami.
Wybrano 3-4 najczęściej wymieniane symbole dla każdej cechy.
Schemat Zamiany – powtarzaj:

• Zdefiniuj cechę T dla produktu P.
• Znajdź symbole S przywołujące na myśl cechy T.
• Utwórz zbiór obiektów skorelowanych silnie z P.
• Podstaw za aspekt A jednego z obiektów odpowiedni aspekt S.

Reklama -wyniki

Reklama -wyniki

Reklamy utworzone dzięki algorytmom opartym na schematach zostały
ocenione na równi z najlepszymi działami ekspertów i znacznie wyżej od
amatorów polegających na nieskrępowanej mocy twórczej.
Algorytmy stosowane są przez duże firmy przemysłowe w projektowaniu.

Przykłady tak wygenerowanych reklam:

• Przyjazne komputery Apple: terminale komputerowe oferujące
kwiaty.

• World Cup Tennis Tournament w Jerozolimie: Meczet Skały z
teksturą
piłki tenisowej.

• Zegar z samolotem zamiast kukułki reklamujący linie lotnicze
działające które zawsze dolatują na czas ...

• Dwa Jeepy porozumiewające się językiem migowym,
reklamujące ciche
silniki w samochodach terenowych.

• Pocisk zamieniający się w szybki samochód.

Rozumienie tekstów

Rozumienie tekstów

Próbujemy rozwinąć neurokognitywne podejście do rozumienia języka w
oparciu o koncepcję grafów spójnych koncepcji, aktywnej części pamięci
semantycznej z hamowaniem i rozchodzeniem się aktywacji.

Dla tekstów medycznych mamy >2 mln koncepcji, 15 mln relacji …
Wiele innych zastosowań ...

Przyszłość?

Przyszłość?

Te same zasady obowiązują w projektowaniu i innych domenach:
wyobraźnia ograniczona jest przez wiedzę, rezultaty … filtrowane
przez…?

Porównania tworzenia słów dla zabawek, programów, serwerów WWW
itd. ze słowami tworzonymi przez ludzi.
Porównania wyników gry w 20 pytań – na ile dobrze radzą sobie z tym
ludzie a na ile programy? Jest tylko jeden komercyjny program 20Q.
Mistrzostwa świata w grach słownych; budowa wielkiej sieci
semantycznej?

Co naprawdę dzieje się w mózgu?

Badania przy użyciu EPR i fMRI aktywności mózgu w czasie
tworzenia nowych słów i słuchania nowych słów – droga do
badań
kreatywności?

Zastosowania neurokognitywnego NLP:
• gry słowne w telefonach, grach itp.
• tworzenie nazw, które można zastrzec;
• nadzieja na osiągnięcie kompetencji człowieka w rozumieniu

tekstów?