background image

Posadowienie
obiektów budowlanych 

 

GRUNTY BUDOWLANE

Na podstawie:
Michalak H., Pyrak S.: DOMY JEDNORODZINNE  konstruowanie i obliczanie. Arkady, Warszawa 

2004
Wiłun Z.: Zarys geotechniki. WKŁ, Warszawa 1976, 2005
Myślińska E. 2001. Laboratoryjne badania gruntów. PWN, Warszawa 1998

background image

DEFINICJA

 

Grunty budowlane

 

są to utwory 

geologiczne

 

zewnętrznej warstwy 

skorupy ziemskiej,

   znajdujące się w zasięgu obciążeń 

od obiektów budowlanych lub 

   używane do wykonania budowli 
ziemnych (zapór, nasypów itp.). 

Zasięg ten przyjmuje się do takiej głębokości, 

gdzie naprężenia od obciążenia obiektem 

budowlanym osiągają wartość 30% naprężeń 

pierwotnych w podłożu gruntowym.

background image

PODZIAŁ GRUNTÓW BUDOWLANYCH

ROZRÓŻNIA SIĘ GRUNTY: 

NATURALNE

 - powstałe w wyniku procesów 

               geologicznych i 

ANTROPOGENICZNE

 - utworzone jako grunty 

     nasypowe z produktów gospodarczej lub
     przemysłowej działalności człowieka. 

Grunty naturalne dzieli się na:

RODZIME

 -      (skaliste, nieskaliste, mineralne,

               organiczne), powstałe w miejscu

                          zalegania  w wyniku procesów 

    geologicznych (wietrzenia, sedymentacji 
    w środowisku wodnym itp.),

NASYPOWE

 - (mineralne i organiczne

).

Grunty skaliste, zwłaszcza lite, są dobrym podłożem 
fundamentowym
.

 

background image

PODZIAŁ GRUNTÓW BUDOWLANYCH

PODŁOŻEM FUNDAMENTÓW SĄ NAJCZĘŚCIEJ 
GRUNTY MINERALNE RODZIME.

 Ze względu na uziarnienie dzieli się je na:

kamieniste 

(ponad 50% ziarn o średnicy > 40 mm), 

gruboziarniste

 

(ponad 10% ziarn o średnicy > 2 mm), 

drobnoziarniste 

(mniej niż 10% ziarn o średnicy > 2 mm).

Ze względu na ich pochodzenie rozróżnia się grunty:

zwietrzelinowe 

(gliny zwietrzelinowe, zwietrzeliny kamieniste),

osadzone w wodzie

 (rzeczne, jeziorne, morskie, zastoiskowe),

akumulacji lodowcowej 

(piaski i żwiry zwałowe, gliny zwałowe,

                       iły warwowe - warstwowe), 

eoliczne

 – nawiane przez wiatr (piaski wydmowe, lessy).

background image

GRUNTY RODZIME ORGANICZNE

Grunty rodzime organiczne

 na ogół 

nie stanowią

 

nośnego podłoża gruntowego

 i nie nadają się do 

posadowienia na nich obiektów budowlanych.

 

Grunty organiczne nieskaliste dzieli się, w 
zależności od zawartości części organicznych, 
na

:

próchnicze

: piaski i pyły próchnicze 

                  (2 - 5 % części organicznych), 
namuły    (5 - 30% części organicznych),

torfy

         (powyżej 30% części organicznych).

Do gruntów organicznych skalistych zalicza się 
złoża węgla brunatnego i kamiennego.

background image

GRUNTY NASYPOWE

GRUNTY NASYPOWE

 powstały w wyniku działalności człowieka 

wykonującego budowle ziemne, zwałowiska czy wysypiska. 
Grunty takie dzieli się na :

nie budowlane

 (nie kontrolowane) oraz 

-budowlane

 (kwalifikowane) wykonane specjalnie 

  do celów posadowienia fundamentów lub podłoża

  drogowego.

PRZYDATNOŚĆ NASYPÓW do posadowienia fundamentów obiektu 

budowlanego zależy głównie od 

rodzaju gruntów

 występujących w nasypie i 

-możliwości ich zagęszczenia

.

Nasypy z gruntów organicznych

 nie nadają się do 

bezpośredniego posadowienia żadnych obiektów 

budowlanych

.

background image

PARAMERTY GEOTECHNICZNE 

GRUNTÓW

Budowa gruntu

background image

PARAMERTY GEOTECHNICZNE 

GRUNTÓW

Przydatność gruntów rodzimych mineralnych

 do 

celów posadowienia fundamentów zależy od wielu cech 

(

parametrów geotechnicznych

), które odnosi się do 

dwóch podstawowych rodzajów gruntów rodzimych 

mineralnych: 

 NIESPOISTYCH (SYPKICH) i    SPOISTYCH

Grunty niespoiste różnią się:

- uziarnieniem, 
- zagęszczeniem i 
- wilgotnością

Grunty spoiste różnią się: 

- uziarnieniem, 
- spoistością i 
- stanem.

background image

PARAMERTY GRUNTÓW 

NIESPOISTYCH

*)Piasek pylasty po wyschnięciu tworzy lekko spojone grudki, 
które rozsypują się między palcami przy podnoszeniu.

Rodzaje gruntu niespoistego w zależności od 
uziarnienia i zawartości poszczególnych frakcji (wg 
PN-88/B-04481)

Nazwa gruntu

Zawartość frakcji

> 2 mm

> 0,5 

mm

> 0,25 

mm

Żwir

> 50%

-

-

Pospółka

5% ÷ 10%

> 50%

-

Piasek 
gruboziarnisty

< 10%

> 50%

-

Piasek 
średnioziarnisty

< 10%

< 50%

> 50%

Piasek 
drobnoziarnisty

< 10%

< 50%

< 50%

Piasek pylasty*

< 10%

< 50%

< 50%

background image

CECHY GRUNTU NIESPOISTEGO

Porowatość -  

stosunek objętości porów do 

całkowitej objętości gruntu

   

n = V

: V

Wskaźnik porowatości - 

stosunek objętości 

porów do objętości szkieletu  

e = V

: V

s

background image

CECHY GRUNTU NIESPOISTEGO

W miarę zagęszczania gruntów 
niespoistych zmianie ulega objętość 
porów, a zatem 
i wskaźnik porowatości 

e = V

p

:V

s

a — objętość piasku najbardziej luźnego, 
— objętość w naturze, 
c — objętość piasku najbardziej 
zagęszczonego

background image

CECHY GRUNTU NIESPOISTEGO

Możliwe zmiany wskaźnika 

porowatości opisuje 

parametr zwany 

STOPNIEM ZAGĘSZCZENIA

 

(tylko dla gruntów sypkich) 

 

I

D

 = ( e

max

 – e ) : ( e

max 

– e

min 

)

 

gdzie: 

e

max 

 

wskaźnik porowatości gr. luźno usypanego

e     

 

- wskaźnik porowatości gr. w stanie naturalnym

e

min

   

- wskaźnik porowatości gr. zagęszczonego maksymalnie

I

D

 gruntu luźno usypanego jest równy  

0

 

(ponieważ e = e

max

)

.

I

D

 gruntu zagęszczonego maksymalnie jest równy  

1

 

(ponieważ e = e

min

)

.

background image

Stopień zagęszczenia

W zależności od stopnia zagęszczenia I

, 

wyrażającego w pewnym stopniu porowatość 
gruntu, rozróżnia się 

stany gruntów niespoistych:

luźny 

           

I

D

 ≤ 0,33,

średnio zagęszczony0,33 

I

D

 ≤ 0,67, 

zagęszczony 

0,67 <  

I

D

 ≤ 0,80, 

bardzo zagęszczony            

I

D

 > 0,80.

background image

Stopień wilgotności

W zależności od stopnia wilgotności S

r

, 

(stosunek objętości wody w gruncie do 
objętości porów
) rozróżnia się grunt 
niespoisty:

mało wilgotny 

 

         S

r

 ≤ 

0,4 , 

- wilgotny  0,4 < S

r

 ≤ 0,8 , 

- nawodniony (mokry)  0,8 < S

r

 ≤ 

1,0 .

background image

GRUNTY SPOISTE

Trójkąt 
FERETA

background image

CECHY GRUNTU SPOISTEGO

Wilgotność naturalna w

n

 

– stosunek masy wody w 

próbce do masy próbki suchej wyrażony w %.

Granica skurczalności w

s

 – wilgotność w %, przy której 

grunt pomimo dalszego suszenia nie zmienia objętości i 
jednocześnie zmienia barwę na jaśniejszą.

Granica plastyczności w

P

 

– wilgotność w %,  jaką ma 

grunt, gdy przy kolejnym wałeczkowaniu wałeczek pęka 
po osiągnięciu  średnicy 3 mm.

Granica płynności w

L

 

– wilgotność w %, 

jaką ma masa gruntowa umieszczona w 
aparacie Casagrande’a, gdy wykonana 
w niej bruzda zlewa się przy 25 uderzeniu 
miseczki o podstawę na długości 10 mm
 i wysokości 1 mm 

Źródło: 
www.itb.pl/ue-przedsieb/middle.htm

background image

CECHY GRUNTU SPOISTEGO

Badanie wałeczkowania

Uformowana kulka z gruntu 

Wałeczek o średnicy 3mm 

Wałeczek spękany podłużnie 

Wałeczek spękany poprzecznie 

background image

CECHY GRUNTU SPOISTEGO

Wskaźnik plastyczności

 

I

P

  

w

L

 

– 

w

P    

%

 

  

w

L

 - granica płynności, %

w

P

 - granica plastyczności, %

Wskaźnik ten wskazuje ile wody wchłania grunt przy 
przejściu ze stanu półzwartego w płynny tj. zakres 
wilgotności, w których grunt  ma właściwości plastyczne.

Grunty spoiste dzieli się wg 

wskaźnika 

plastyczności I

P

 na

:

–  mało spoiste

  1 < 

I

P

 ≤ 10,

–  średnio spoiste 10 < 

I

P

 ≤ 20,

–  zwięzło spoiste 20 < 

I

P

 ≤ 30,

–  bardzo spoiste         

I

P

 > 30.

background image

GRUNTY SPOISTE - podział

 

Stopień plastyczności   

I

= ( w

n

 

– 

w

) : ( w

L

 

– 

w

)

 

        

w

n

 – wilgotność naturalna, %

Wielkość ta określa stan plastyczności gruntu 

od twardoplastycznego do płynnego

 

W zależności od stopnia plastyczności I

L

 

rozróżnia się następujące ich 

stany

:

–   zwarty            

I

L

 < 0,

–   półzwarty

 

           

I

L

 ≤ 0,

–   twardoplastyczny      0 < 

I

L

 ≤ 0,25,

–   plastyczny

0,25 < 

I

L

 ≤ 0,50,

–   miękkoplastyczny 0,50 < 

I

L

 ≤ 1,00,

–   płynny  

           

I

L

 > 1,00.

background image

Badania makroskopowe 

gruntów

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Do

 

parametrów

 

geotechnicznych niezbędnych w 

projektowaniu posadowienia budowli należą jeszcze

kąt tarcia wewnętrznego gruntu 

Φ

u(n)

 

(niespoistego i 

spoistego)

 oraz 

spójność 

c

u(n)

 gruntu spoistego i 

Wartości charakterystyczne 

kąta tarcia wewnętrznego

 

Φ

u(n)

  gruntów   oraz 

spójności 

c

u(n)

 gruntów spoistych

 

można określić na podstawie wykresów

 

(wg normy PN-81/B-03020).

 

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Schemat aparatu bezpośredniego ścinania:
1 – filtry, 2 – ramka górna i dolna, 3 - tłok

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Grunt 

spoist

y

Grunt

niespoisty

Wyniki badań wytrzymałościowych 
wykonanych w aparacie bezpośredniego 
ścinania

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Zależność kąta tarcia wewnętrznego 

Φ

u(n)

 

gruntów NIESPOISTYCH od stopnia 

zagęszczenia 

I

D

Zależność kąta tarcia wewnętrznego 

Φ

u(n)

  gruntów SPOISTYCH od 

stopnia plastyczności 

I

L

- grunty Spoiste morenowe skonsolidowane

- inne grunty spoiste skonsolidowane oraz

      grunty morenowe nieskonsolidowane

- inne grunty spoiste nieskonsolidowane

- iły niezależnie od pochodzenia geologiczn.

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Zależność spójności 

c

u(n)

 gruntów spoistych 

od stopnia plastyczności 

I

L(n)

 (wg PN-81/B-03020) 

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Do

 

parametrów

 

geotechnicznych niezbędnych 

w projektowaniu posadowienia budowli należą 

również parametry odkształceniowe.

Ściśliwość gruntu oznacza zdolność do 

zmniejszenia objętości pod wpływem obciążenia.

Parametry odkształceniowe

- moduły ściśliwości  pierwotnej M

o

 i wtórnej M, 

  

(badanie  w edometrze)

M

o

= Δσ 

ε

 

(przyrost obciążenia jednostkowego do odkształcenia jednostkowego 

ε

=

Δh/h

 )

- 

moduły

 

odkształcenia ogólnego pierwotnego E

o

 


  wtórnego 

(badanie bez ograniczenia bocznego).

background image

PARAMETRY

 

GEOTECHNICZNE

Krzywa ściśliwości i 

odprężenia gruntu

1 - Krzywa ściśliwości pierwotnej
2 - Krzywa odprężenia
3 – Krzywa ściśliwości wtórnej

Schemat edometru
wg Z. Wiłuna

1 – Filtr dolny
2 - Pierścień
3 – Grunt
4 – Filtr górny
5 – Rama 
6 - Czujnik

background image

Badania makroskopowe 

gruntów

Próba rozmakania wymaga pobrania 
próbki gruntu spoistego o średnicy 
15÷20 mm i wysuszenia jej do stałej 
masy w temperaturze 105÷110°C. 

Wysuszoną grudkę gruntu umieszcza 
się na siatce o oczkach kwadratowych 5 
mm i zanurza całkowicie w wodzie. 

Rodzaj gruntu określa się wg czasu 
rozmakania liczonego od chwili 
zanurzenia w wodzie do chwili 
przeniknięcia gruntu przez siatkę w 
wyniku rozmoknięcia.
 

background image
background image

Dokumentacja geotechniczna

Przekrój geotechniczny- przykład

 

background image

Dokumentacja geotechniczna 


Document Outline