Zagospodarowanie
Zagospodarowanie
turystyczne i
turystyczne i
rekreacyjne
rekreacyjne
Wykład III
Wykład III
Marek Łabaj
Marek Łabaj
2
2
Metodyka
Metodyka
zagospodarowania
zagospodarowania
turystycznego i
turystycznego i
rekreacyjnego w skali
rekreacyjnego w skali
lokalnej
lokalnej
Marek Łabaj
Marek Łabaj
3
3
Etap I
Audyt turystyczny
Etap II
Funkcje
turystyczne obszaru
Etap III
Obliczenie pojemności turystycznej
Etap IV
Zagospodarowanie koncepcja
modułowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
4
4
Audyt turystyczny
Audyt turystyczny
Walory i atrakcje
Walory i atrakcje
Infrastruktura turystyczna
Infrastruktura turystyczna
Ruch turystyczny
Ruch turystyczny
Marek Łabaj
Marek Łabaj
5
5
Marek Łabaj
Marek Łabaj
6
6
Walory
Walory
Przyrodnicze
Przyrodnicze
Antropogeniczne
Antropogeniczne
Marek Łabaj
Marek Łabaj
7
7
Walory
Walory
przyrodnicze
przyrodnicze
Rzeźba
Rzeźba
terenu
terenu
Wody
Wody
powierzchniowe
powierzchniowe
Lesistość
Lesistość
Klimat
Klimat
Marek Łabaj
Marek Łabaj
8
8
Antropogeniczne
Antropogeniczne
Kultury
Kultury
materialnej
materialnej
Kultury
Kultury
niematerialnej
niematerialnej
Świeckie
Świeckie
Sakralne
Sakralne
Marek Łabaj
Marek Łabaj
9
9
Metody waloryzacji środowiska
Metody waloryzacji środowiska
przyrodniczego
przyrodniczego
Metody
Metody
Opisowe
Opisowe
Bonitacji punktowej
Bonitacji punktowej
Modelowe
Modelowe
Interpretacja zdjęć lotniczych
Interpretacja zdjęć lotniczych
Marek Łabaj
Marek Łabaj
10
10
Metoda bonitacji punktowej
Metoda bonitacji punktowej
Polega na przypisywaniu poszczególnym
cechom, występującym w obrębie badanej
jednostki
przestrzennej,
odpowiedniej
liczby punktów, ustalonej wg obranej skali
wartości.
Sumowanie punktów odnoszących się do
poszczególnych cech daje możliwość
całościowej
oceny
danej
jednostki
przestrzennej pod względem atrakcyjności
środowiska przyrodniczego.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
11
11
1 km2
5 m
5 m
Marek Łabaj
Marek Łabaj
12
12
Ocena topografii
Ocena topografii
5 pkt = teren 1 km2 w którym różnica
wzniesień wynosi więcej niż 25 m
4 pkt = teren 1 km2 w którym różnica
wzniesień wynosi 21 – 25 m
3 pkt = teren 1 km2 w którym różnica
wzniesień wynosi 16 – 20 m
2 pkt = teren 1 km2 w którym różnica
wzniesień wynosi 10 – 15 m
1 pkt = teren 1 km2 w którym różnica
wzniesień wynosi 5 – 10 m
Marek Łabaj
Marek Łabaj
13
13
1 km2
Marek Łabaj
Marek Łabaj
14
14
Ocena lesistości
Ocena lesistości
5 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej lasu
dłuższej niż 2,5 km
4 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej lasu
dłuższej niż 2,1 – 2,5 km
3 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej lasu
dłuższej niż 1,6 – 2,0 km
2 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej lasu
dłuższej niż 1,1 – 1,5 km
1 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej lasu
dłuższej niż 0,5 -1,0 km
0 pkt = brak lesistości
Marek Łabaj
Marek Łabaj
15
15
1 km2
Marek Łabaj
Marek Łabaj
16
16
Ocena wód
Ocena wód
powierzchniowych
powierzchniowych
5 pkt = teren 1km2 o linii brzegowej
5 pkt = teren 1km2 o linii brzegowej
powierzchniowych zbiorników wodnych
powierzchniowych zbiorników wodnych
dłuższy od 0,5 km
dłuższy od 0,5 km
4 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej
4 pkt = teren 1 km2 o linii brzegowej
powierzchniowych zbiorników nie dłuższy od
powierzchniowych zbiorników nie dłuższy od
0,5 km
0,5 km
3 pkt = teren 1 km2 na powierzchni którego
3 pkt = teren 1 km2 na powierzchni którego
występuje rzeka z wodą klasy I, II
występuje rzeka z wodą klasy I, II
2 pkt = teren 1 km2 przez który przepływa
2 pkt = teren 1 km2 przez który przepływa
rzeka o wodzie klasy III
rzeka o wodzie klasy III
1 pkt = teren 1 km2 na którym występują
1 pkt = teren 1 km2 na którym występują
strumyki wodne
strumyki wodne
Marek Łabaj
Marek Łabaj
17
17
Atrakcyjność ogólna pola
Atrakcyjność ogólna pola
3
l
wp
rz
o
A
A
A
A
Marek Łabaj
Marek Łabaj
18
18
3
2
2
2
2
2
4
4
5
5
3
2
4
4
5
5
5
4
3
4
5
5
5
4
2
4
3
2
2
4
2
3
4
3
4
2
Marek Łabaj
Marek Łabaj
19
19
3
2
2
2
2
2
4
4
5
5
3
2
4
4
5
5
5
4
3
4
5
5
5
4
2
4
3
2
2
4
2
3
4
3
4
2
Marek Łabaj
Marek Łabaj
20
20
Metoda bonitacji punktowej
Metoda bonitacji punktowej
Metoda bonitacji punktowej ze względu
na dowolność doboru skali wartości i
określania kryteriów jest metodą
subiektywną.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
21
21
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Polega na przetwarzaniu informacji
ilościowej, dotyczącej
poszczególnych cech środowiska,
przez odpowiednio dobraną postać
funkcji matematycznej.
W porównaniu z metodą bonitacji punktowej
metoda modelowa znacznie uściśla ocenę
atrakcyjności turystycznej środowiska
geograficznego lecz należy ona do metod
pracochłonnych
.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
22
22
W przyjętej metodologii
W przyjętej metodologii
zagospodarowania turystycznego
zagospodarowania turystycznego
zastosowano metodę modelową,
zastosowano metodę modelową,
której obrazem jest model funkcji
której obrazem jest model funkcji
wykładniczej:
wykładniczej:
2
x
y
Marek Łabaj
Marek Łabaj
23
23
Metoda modelowa
Metoda modelowa
•
W modelu tym podstawa funkcji „x” -
charakteryzuje ilościowe cechy
środowiska, natomiast „z” – jego
cechy jakościowe.
•
Założono, że cechy wartości „y” będą
się zmieniały w przedziale od 0 do 1.
•
Wartość 0 oznacza całkowity brak
korzystnych cech środowiska, a 1 –
stan idealny.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
24
24
•
Aby przyjęte założenie zostało
spełnione, wartości „x” muszą także
znajdować się w obszarze od 0 do 1.
•
Wartości „z” mogą przyjmować
dowolne wartości od 0 do +
∞
.
•
Przy „z” = 0 (maksymalne korzystne
cechy jakościowe) i „x” = 1
(maksymalne korzyści ilościowe) „y”
przyjmuje wartość 1.
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
25
25
•
Cechy ilościowe i jakościowe
wskaźników wyznaczono za pomocą
fizycznego modelu sprawności
układu (S):
O
P
S
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
26
26
Gdzie:
P – potencjał
O – opór
Jako potencjał traktowano korzystne dla
wypoczynku człowieka cechy środowiska.
jako opór – takie warunki, które znacznie
utrudniają lub uniemożliwiają realizację
zamierzeń rekreacyjnych w środowisku
przyrodniczym.
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
27
27
j
j
P
O
i
i
O
P
S
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
28
28
Gdzie:
Pi – potencjał cech ilościowych
Oi – opór cech ilościowych
Pj – potencjał cech ilościowych
Oj – opór cech ilościowych
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
29
29
W ocenie środowiska przyrodniczego
uwzględniono cztery komponenty:
•
urzeźbienie,
•
lesistość,
•
wody powierzchniowe,
•
bioklimat.
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
30
30
p
S
S
g
l
P
P
L
10
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Marek Łabaj
Marek Łabaj
31
31
16
,
0
4
,
0
125
50
2
5
10
L
Metoda modelowa
Metoda modelowa
Lesistość - przykład
Lesistość - przykład
Marek Łabaj
Marek Łabaj
32
32
Poszczególne przedziały
Poszczególne przedziały
wartości sklasyfikowano
wartości sklasyfikowano
następująco:
następująco:
•
y ≤ 0,200 – warunki nieatrakcyjne
•
y = 0,201 – 0,400 – mało atrakcyjne
•
y = 0,401 – 0,600 – przeciętnie
atrakcyjne
•
y = 0,601 – 0,800 – atrakcyjne
•
y ≥ 0,801 – bardzo atrakcyjne
Marek Łabaj
Marek Łabaj
33
33
Interpretacja zdjęć
Interpretacja zdjęć
lotniczych
lotniczych
Interpretacja zdjęć lotniczych
(jako pomocna metoda w
badaniach nad możliwością
lokalizacji obiektów
zagospodarowania turystycznego
pozwalająca określić warunki
hydrologiczne terenu)
Marek Łabaj
Marek Łabaj
34
34
Rozmieszczenie przestrzenne
Rozmieszczenie przestrzenne
ruchu turystycznego uzależnione
ruchu turystycznego uzależnione
jest od:
jest od:
•
Rozmieszczenia usług turystycznych
•
Wielkości i struktury ruchu
•
Dostępności komunikacyjnej
•
Rozmieszczenia walorów krajoznawczych i
stopnia atrakcyjności
•
Ilości czasu jakim dysponują turyści na
realizację celów krajoznawczych i
wypoczynkowych
Marek Łabaj
Marek Łabaj
35
35
Wskaźniki
Funkcji turystycznej
obszaru
Intensywności ruchu
turystycznego
Wykorzystania pojemności
noclegowej
Gęstości ruchu
turystycznego
Gęstości bazy
noclegowej
Rozwoju bazy
noclegowej
Rozwoju bazy
gastronomicznej
Marek Łabaj
Marek Łabaj
36
36
Wskaźnik funkcji
Wskaźnik funkcji
turystycznej
turystycznej
Wskaźnik funkcji turystycznej Baretje’a
Wskaźnik funkcji turystycznej Baretje’a
lm
tmn
B
L
L
t
T
100
)
(
Marek Łabaj
Marek Łabaj
37
37
•
T
B
–
wskaźnik funkcji turystycznej
Baretje’a
•
L
tmn
– liczba turystycznych miejsc
noclegowych,
•
L
lm
– liczba ludności miejscowej.
Wskaźnik funkcji
Wskaźnik funkcji
turystycznej
turystycznej
Marek Łabaj
Marek Łabaj
38
38
Wskaźnik funkcji turystycznej Deferta
Wskaźnik funkcji turystycznej Deferta
tmn
lmo
tmn
D
kL
L
L
t
T
100
)
(
Wskaźnik funkcji
Wskaźnik funkcji
turystycznej
turystycznej
Marek Łabaj
Marek Łabaj
39
39
T
D
- wskaźnik funkcji turystycznej Deferta
L
tmn
– liczba turystycznych miejsc noclegowych,
L
lmo
– liczba ludności stałej nie związanej z
działalnością na rzecz turystów,
k – wskaźnik ludności zatrudnionej w usługach
turystycznych, uzależniony od liczby turystycznych
miejsc noclegowych oraz od kategorii hoteli.. Waha
się od 0-1 (dla kategorii Lux równa się 1).
•
1000 – 1500 łóżek 0,10
•
3000 – 5000 łóżek 0,15
•
10 000 – 15 000 łóżek 0,20
•
30 000 – 50 000 łóżek 0,25
Marek Łabaj
Marek Łabaj
40
40
Wskaźnik rozwoju funkcji turystyczne
Wskaźnik rozwoju funkcji turystyczne
lm
t
do
L
D
T
Wskaźnik funkcji
Wskaźnik funkcji
turystycznej
turystycznej
Marek Łabaj
Marek Łabaj
41
41
Wskaźnik rozwoju funkcji turystyczne
Wskaźnik rozwoju funkcji turystyczne
•
T
do
- wskaźnik rozwoju funkcji turystyczne
•
D
do
– wielkość dochodów z turystyki,
•
L
lm
– liczba ludności miejscowej.
Wskaźnik funkcji
Wskaźnik funkcji
turystycznej
turystycznej
Marek Łabaj
Marek Łabaj
42
42
Wskaźnik intensywności ruchu
Wskaźnik intensywności ruchu
turystycznego Schneidera
turystycznego Schneidera
lm
t
S
L
L
I
100
Marek Łabaj
Marek Łabaj
43
43
Wskaźnik intensywności ruchu turystycznego
Wskaźnik intensywności ruchu turystycznego
Schneidera
Schneidera
•
I
S
- wskaźnik intensywności ruchu
turystycznego Schneidera
•
L
t
– liczba gości (turystów)
•
L
lm
– liczba ludności miejscowej.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
44
44
Wskaźnik intensywności ruchu turystycznego
Wskaźnik intensywności ruchu turystycznego
Charvata
Charvata
lm
un
Ch
L
L
I
100
Marek Łabaj
Marek Łabaj
45
45
Wskaźnik intensywności ruchu
Wskaźnik intensywności ruchu
turystycznego Charvata
turystycznego Charvata
•
I
Ch
- wskaźnik intensywności ruchu
turystycznego Charvata
•
L
un
– liczba udzielonych noclegów,
•
L
lm
– liczba ludności miejscowej.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
46
46
Wskaźnik wykorzystania pojemności
Wskaźnik wykorzystania pojemności
noclegowej
noclegowej
t
L
t
L
I
tmn
un
pn
Marek Łabaj
Marek Łabaj
47
47
Wskaźnik wykorzystania pojemności
Wskaźnik wykorzystania pojemności
noclegowej
noclegowej
•
I
pn
– wskaźnik wykorzystania
pojemności noclegowej,
•
L
un
– liczba udzielonych noclegów w
czasie t,
•
L
tmn
– liczba turystycznych miejsc
noclegowych w czasie t,
Marek Łabaj
Marek Łabaj
48
48
Wskaźnik gęstości ruchu
Wskaźnik gęstości ruchu
turystycznego
turystycznego
t
g
rt
L
P
G
Marek Łabaj
Marek Łabaj
49
49
Wskaźnik gęstości ruchu
Wskaźnik gęstości ruchu
turystycznego
turystycznego
•
G
rt
– gęstość ruchu turystycznego,
•
P
g
– powierzchnia gminy w km
2
,
•
L
t
– liczba turystów.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
50
50
Wskaźnik gęstości bazy
Wskaźnik gęstości bazy
noclegowej
noclegowej
g
tmn
bn
P
L
G
Marek Łabaj
Marek Łabaj
51
51
Wskaźnik gęstości bazy
Wskaźnik gęstości bazy
noclegowej
noclegowej
•
G
bn
– gęstość bazy noclegowej,
•
L
tmn
– liczba turystycznych miejsc
noclegowych,
•
P
g
– powierzchnia gminy w km
2
,
Marek Łabaj
Marek Łabaj
52
52
Wskaźnik rozwoju bazy
Wskaźnik rozwoju bazy
noclegowej
noclegowej
tmn
t
bn
L
L
R
Marek Łabaj
Marek Łabaj
53
53
Wskaźnik rozwoju bazy
Wskaźnik rozwoju bazy
noclegowej
noclegowej
•
R
bn
– wskaźnik rozwoju bazy
noclegowej,
•
L
t
– liczba turystów,
•
L
tmn
– liczba turystycznych miejsc
noclegowych.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
54
54
Wskaźnik rozwoju bazy
Wskaźnik rozwoju bazy
gastronomicznej
gastronomicznej
mk
lm
t
bg
L
L
L
R
Marek Łabaj
Marek Łabaj
55
55
Wskaźnik rozwoju bazy
Wskaźnik rozwoju bazy
gastronomicznej
gastronomicznej
•
R
bg
– wskaźnik rozwoju bazy
gastronomicznej,
•
L
t
– liczba turystów,
•
L
lm
– liczba ludności miejscowej,
•
L
mk
= liczba miejsc konsumpcyjnych.
Marek Łabaj
Marek Łabaj
56
56