Zasadnicze wymagania
dla maszyn
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI
z dnia 20 grudnia 2005 r.
w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i
elementów bezpieczeństwa
(Dz. U. Nr 259, poz. 2170 z dnia 28 grudnia 2005 r.)
Na podstawie art. 9 tej ustawy wydano:
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o
systemie oceny zgodności
(Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późn. zm.)
Rozporządzenia – zasadnicze wymagania
ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI:
- z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i
elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 259, poz. 2170 z dnia 28 grudnia 2005 r.),
- z dnia 8 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla dźwigów i ich
elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 263, poz. 2198 z dnia 30 grudnia 2005 r.),
- z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu
elektrycznego (Dz. U. Nr 259, poz. 2172 z dnia 28 grudnia 2005 r.),
- z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków
ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173 z dnia 28 grudnia 2005 r.)
- i inne
Definicje
Wymagania zasadnicze
– wymagania, które powinien spełniać wyrób
wprowadzany do obrotu, określone w dyrektywach nowego podejścia,
tj. dyrektywach Wspólnoty Europejskiej.
Wymagania szczegółowe
– wymagania, które powinien spełniać
wyrób wprowadzany do obrotu, określone w innych aktach prawnych
Wspólnoty Europejskiej niż dyrektywy nowego podejścia.
Zgodność
– spełnienie przez wyrób, proces lub usługę
wyspecyfikowanych wymagań.
Definicje
Ocena zgodności
– każda działalność dotycząca bezpośredniego lub
pośredniego określania, że spełnione są odpowiednie wymagania.
Typowymi przykładami działalności związanej z oceną zgodności są:
- pobieranie próbek,
- badanie oraz kontrola;
- ocenianie,
- weryfikacja
oraz
- zapewnienie zgodności (deklaracja dostawcy, certyfikacja);
- rejestracja,
- akredytacja oraz zatwierdzenie, jak również kombinacje tych działań.
Definicje
Akredytacja
– uznanie przez jednostkę akredytującą kompetencji
jednostki certyfikującej, jednostki kontrolującej oraz laboratorium do
wykonywania określonych zadań.
Autoryzacja
– uznanie przez ministra lub kierownika urzędu
centralnego, właściwego ze względu na przedmiot oceny zgodności,
zgłaszających się jednostek lub laboratorium do procesu notyfikacji.
Certyfikacja
– działanie jednostki certyfikującej, wykazujące, że
należycie zidentyfikowany wyrób lub proces jego wytwarzania są
zgodne z zasadniczymi lub szczegółowymi wymaganiami.
Deklaracja zgodności
– oświadczenie producenta lub jego
upoważnionego przedstawiciela stwierdzające na jego wyłączną
odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami.
Wymagania dotyczące użytkowania
maszyn
Rozporządzenie określa:
1) zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia dotyczące projektowania i wykonywania
maszyn i elementów bezpieczeństwa wprowadzanych do
obrotu oddzielnie;
2) procedury oceny zgodności;
3) rodzaje maszyn i elementów bezpieczeństwa, dla których
jest wymagany udział jednostki notyfikowanej, w trakcie
przeprowadzania procedury oceny zgodności;
4) sposób oznakowania maszyn i elementów bezpieczeństwa;
5) wzór znaku CE.
„oznakowanie CE”
„znak CE”
- proces
doprowadzenia
maszyny do
zgodności z
rozporządzeniem
- symbol graficzny
przedstawiony w
rozporządzeniu
Oznakowania CE nie
umieszcza się na
elementach
bezpieczeństwa !!!
Znaki
1437
Oznakowanie CE
Obowiązek umieszczenia oznakowania CE rozciąga się na wszystkie
wyroby, które objęte są dyrektywami przewidującymi umieszczenie tego
oznakowania i które mają zostać wprowadzone do obrotu na rynku UE.
Oznakowanie CE musi być umieszczane:
- na wszystkich nowych wyrobach, wytworzonych w państwach
członkowskich lub państwach trzecich,
- na wyrobach używanych importowanych z państw trzecich,
- na wyrobach istotnie zmodyfikowanych, a wiêc podlegających
dyrektywom odnoszącym się do nowych wyrobów.
Maszyny bez oznakowania CE
Dopuszcza się możliwość prezentacji na targach, wystawach i
innych pokazach maszyn i elementów bezpieczeństwa,
które nie spełniają wymagań określonych w
rozporządzeniu,
jeżeli na widocznym oznaczeniu będzie podana
informacja, że maszyny i elementy bezpieczeństwa są
niezgodne z zasadniczymi wymaganiami i nie będą
sprzedawane, dopóki producent lub jego upoważniony
przedstawiciel nie doprowadzi do ich zgodności z
wymaganiami określonymi w rozporządzeniu.
Podczas pokazów tych maszyn lub elementów, powinny
być przedsięwzięte odpowiednie środki bezpieczeństwa.
Obowiązki producenta
Obowiązek sprawdzenia i określenia, czy wyrób podlega dyrektywie, ciąży
na producencie.
Producentem jest osoba odpowiedzialna za zaprojektowanie i
wyprodukowanie wyrobu z zamiarem wprowadzenia go do obrotu pod
własnym nazwiskiem lub pod własną nazwą.
Odpowiedzialność jako producenta ciąży również na każdej osobie
fizycznej lub prawnej, która składa, pakuje, przetwarza lub etykietuje
gotowe wyroby z zamiarem umieszczenia ich na rynku UE pod własnym
nazwiskiem lub własną nazwą.
Odpowiedzialność jako producenta dotyczy każdego, kto zmienia
przeznaczenie wyrobu w taki sposób, że zachodzi potrzeba
dostosowania się do innych wymagań zasadniczych, lub też tego, kto
istotnie modyfikuje lub odnawia wyrób (tworzy więc nowy wyrób) z
zamiarem wprowadzenia go do obrotu na obszarze Wspólnoty.
Ocena zgodności dokonywana przez
producenta
Producent maszyny lub elementu bezpieczeństwa, których ocena
zgodności może być dokonana bez udziału jednostki
notyfikowanej, powinien:
• określić zasadnicze wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
mające zastosowanie do danej maszyny lub elementu bezpieczeństwa,
• skompletować niezbędną dokumentację techniczną,
• przeprowadzić badania (pomiary, sprawdzenia, analizy itp.) wyrobu,
niezbędne do dokonania oceny zgodności z określonymi wcześniej
wymaganiami zasadniczymi,
• ocenić zgodność wyników tych badań z wymaganiami zasadniczymi.
Jeżeli wynik oceny jest pozytywny, producent powinien:
• przygotować i podpisać deklarację zgodności WE w odniesieniu do
każdej z tych maszyn i elementów bezpieczeństwa
• oznakować tylko te maszyny znakiem CE.
Nadzór nad rynkiem
Polski system nadzoru rynku tworzą:
- Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz osiem
organów
wyspecjalizowanych:
- Państwowa Inspekcja Pracy,
- Inspekcja Handlowa,
- Prezes Wyższego Urzędu Górniczego,
- Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty,
- Inspekcja Ochrony Środowiska,
- Prezes Urzędu Transportu Kolejowego,
- organy nadzoru budowlanego
- oraz dyrektorzy urzędów morskich.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów monitoruje
działanie całego systemu, natomiast organy wyspecjalizowane
prowadzą kontrole wyrobów oraz postępowanie w zakresie wyrobów
niezgodnych z zasadniczymi wymaganiami.
Przedmiotem kontroli może być wyrób, prawidłowość oznakowania
wyrobu znakiem CE i dokumentacja techniczna wyrobu.
Definicje
1) maszyna:
a) zespół sprzężonych części lub elementów składowych, z których
przynajmniej jedno jest ruchome, wraz z odpowiednimi
elementami uruchamiającymi, obwodami sterowania, zasilania,
połączonych wspólnie w celu określonego zastosowania, w
szczególności do przetwarzania, obróbki, przemieszczania lub
pakowania materiałów,
b) zespół maszyn, które w celu osiągnięcia wspólnego efektu
końcowego zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, aby
działały jako zintegrowana całość,
c) wymienne wyposażenie modyfikujące funkcje maszyny, które jest
wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem do zamontowania przez
operatora do maszyny lub szeregu różnych maszyn albo do ciągnika,
o ile wyposażenie to nie stanowi części zamiennej lub
narzędzia;
Definicje
2) element bezpieczeństwa - element niebędący wymiennym
wyposażeniem, który producent lub jego upoważniony przedstawiciel
wprowadza do obrotu oddzielnie, przeznaczony do realizacji funkcji
bezpieczeństwa, którego uszkodzenie lub nieprawidłowe
funkcjonowanie zagraża bezpieczeństwu lub zdrowiu osób
narażonych;
3) operator - osoba, która wykonuje czynności związane z:
- zainstalowaniem,
- obsługiwaniem,
- regulowaniem,
- konserwowaniem,
- czyszczeniem,
- naprawianiem lub transportowaniem maszyny ;
Definicje
4) kierowca - operator odpowiedzialny za przemieszczanie się maszyny,
który może być transportowany przez maszynę lub towarzyszyć jej
pieszo albo kierować nią zdalnie, w szczególności przy użyciu
przewodów lub fal radiowych;
5) strefa niebezpieczna - strefa w obrębie lub wokół maszyny, w której
występuje zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia osób;
6) strefa niebezpieczna - strefa w obrębie lub wokół maszyny, w której
występuje zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia osób;