I wojna w Zatoce
Perskiej
I wojna w Zatoce
Perskiej
• 2 sierpnia 1990 – iracka agresja w
Zatoce Perskiej.
• Największy od czasu II wojny
światowej konflikt zbrojny.
• Wojna z Iranem nie przyniosła Irakowi
wyraźnego zwycięstwa.
• Natomiast pozostawiła dług – 80 miliardów
dolarów.
• Husajn szukał nowych źródeł dochodu
państwa, które podreperowałyby dziurawy
budżet państwa oraz okazji do odniesienia
sukcesu, który podniósłby jego prestiż jako
dowódcy wojskowego i podkreślił
mocarstwowe ambicje państwa.
• Irak od blisko 30 lat toczył spory z Kuwejtem,
małym państwem arabskim (16 tys. km
2
).
• Kuwejt, dawny protektorat brytyjski w 1961 r.
uzyskał niepodległość.
Rząd Iraku wysunął roszczenia suwerenności
nad Kuwejtem.
• W 1963 r. rząd Bagdadu musiał uznać
niepodległość Kuwejtu, jednak kilkakrotnie
wysuwał pod jego adresem roszczenia
terytorialne i dawał do zrozumienia, że kraj
ten uważa za 19 prowincję Iraku.
• Wielkie złoża ropy naftowej
przyniosły Kuwejtowi ogromne zyski.
• Dochód narodowy, w przeliczeniu na
głowę mieszkańca w 1990 r. należało
do najwyższych na świecie.
• Kuwejt zamieszkiwało około 2 miliony
ludzi.
• Od dłuższego czasu przedmiotem
sporu między Irakiem i Kuwejtem było
złoże ropy naftowej Rumaila.
• Większa jego część znajduje się w
Iraku, ale „wierzchołek” złoża sięga
wysp Warba i Babiyan, które należą do
Kuwejtu..
• W przeszłości Bagdad bezskutecznie
zabiegał o przyznanie mu obu wysp.
• 16 lipca 1990 r. Husajn oskarżył
Kuwejtczyków o kradzież ropy.
• Dowodził, że wydobywając surowiec z
odwiertów na wyspach, powodują jej odpływ
z części złoża leżącej na terytorium Iraku.
• Straty ocenił na 2,5 miliarda dolarów.
• Gdy Kuwejt odmówił wypłacenia tak
wysokiego odszkodowania Husajn zażądał
odpisania 5 miliardów długu irackiego
wobec Kuwejtu i zwrotu spornych wysp.
• Zachód zlekceważył informację przekazaną
przez prezydenta Egiptu Mubaraka, jednemu z
amerykańskich senatorów przebywających w
tym kraju, o złożonej przez Husajna propozycji
podziału Kuwejtu i Arabii Saudyjskiej miedzy
Irak, Egipt, Syrię, Jordanię i Jemen.
• Nie zainteresowano się doniesieniami o
rozmowach między Irakiem i Iranem, podczas
których Husajn poruszył sprawę ewentualnego
zajęcia Emiratów Arabskich.
• Reakcją Emiratów Arabskich na groźby
rzucane przez Husajna było wystąpienie do
USA z prośbą o dostarczenie dwóch samolotów
cystern umożliwiających zaopatrywanie
maszyn bojowych w paliwo podczas lotu.
• Część lotnictwa emiratów stale przebywała w
powietrzu gotowa do odparcia irackiego ataku.
• Chodziło o zademonstrowanie woli obrony.
• W świecie arabskim było to solidne
zabezpieczenie.
• Wśród polityków arabskich panowało
przekonanie, że Arabowie od stuleci pokojowo
załatwiają spory między sobą.
• To samo przekonanie , że jeden kraj arabski
nie zaatakuje drugiego legło u podłoża
decyzji emira Kuwejtu, który mimo sygnałów
o narastającym zagrożeniu ze strony irackiej
odwołał zarządzony przez wojskowych stan
pogotowia w kuwejckich siłach zbrojnych i
nakazał oddziałom powrót do koszar.
• 2 sierpnia 1990 r. Husajn wydał armii rozkaz
wkroczenia do Kuwejtu.
• Nieliczna armia kuwejcka nie miała żadnych
szans.
• Kraj został opanowany w ciągu jednego
dnia.
• Szejk, podobnie, jak wielu Kuwejtczyków,
uciekł do Arabii Saudyjskiej.
• Na wiadomość o wydarzeniach w Zatoce
Perskiej zwołano nadzwyczajną sesję Rady
Bezpieczeństwa ONZ.
• Rada zażądała wycofania wojsk irackich,
ale Bagdad zdecydowanie odmówił.
• Po opanowaniu Kuwejtu wojska irackie
stanęły nad granicą Arabii Saudyjskiej.
• Nie było pewności co do dalszych
zamiarów Saddama.
• Gdyby Husajn zajął saudyjskie złoża ropy
mógłby dyktować ceny tego surowca na
rynkach światowych.
• Król Arabii Saudyjskiej 6 sierpnia oficjalnie zwrócił
się do USA z prośbą o pomoc wojskową.
• 7 sierpnia prezydent George Bush wydał rozkaz
wysłania wojska amerykańskiego do Arabii
Saudyjskiej.
• O udzieleniu pomocy zadecydowały względy
strategiczne i ekonomiczne oraz prestiżowe i
polityczne.
• Po raz pierwszy kraj arabski zwrócił się do USA z
prośbą o pomoc militarną przeciwko innemu krajowi
arabskiemu.
• Stwarzało to okazję do umocnienia pozycji USA w
świecie arabskim.
• W propagandzie podkreślano głównie
czynnik moralny: obrona kraju
zagrożonego nie spowodowaną
agresją.
• Miał on duże znaczenie w zabiegach
o zyskanie poparcia społeczeństwa
amerykańskiego dla zaangażowania
militarnego USA w Zatoce Perskiej.
• 7 sierpnia 1990 r. połączony Komitet Szefów
Sztabów nakazał rozpoczęcie przerzutu
oddziałów w rejon Zatoki Perskiej.
• Przystąpiono do operacji obronnej noszącej
kryptonim „Pustynna Tarcza”.
• Celem było niedopuszczenie do irackiego
ataku na Arabię Saudyjską.
• Już 7 sierpnia, po 15 godzinach lotu i sześciu
tankowaniach w powietrzu, przybyło do
Arabii Saudyjskiej 48 myśliwców F-15 Eagle.
• Teraz ofensywa wojsk irackich
doprowadziłaby do starcia z Amerykanami.
• Całą operację można podzielić na dwa
etapy:
1.
rozwinięcie sił wystarczających do
osłony Arabii Saudyjskiej na wypadek
irackiego ataku (VIII - X 1990)
2.
wzmocnienie sił koalicji do rozmiarów
umożliwiających przeprowadzenie
ofensywy i wyrzucenie Irakijczyków z
Kuwejtu (XI1990 - I1991).
• Faza pierwsza obejmowała jak najszybsze
przerzucenie na Półwysep Arabski wojsk, które
byłyby zdolne do zatrzymania irackiej agresji.
• Irak miał czwartą co do wielkości armię świata.
• Większość jej wyposażenia stanowił sprzęt
kupowany w ZSRR, Francji, Chinach, RFN,
Polsce, Czechosłowacji, Wielkiej Brytanii.
• Armia iracka miała doświadczenia z niedawnej
wojny z Iranem.
• Irakijczycy mogli wysłać do ataku na
Arabię Saudyjską ok. 130 tysięcy
żołnierzy i 1200 czołgów.
• W każdej chwili mogli powiększyć
liczbę tych wojsk.
• Amerykanie obawiano się, że
Irakijczycy zaatakują w momencie
rozładunku wojsk.
• Przerzucenie wojsk z USA na
Półwysep Arabski było trudnym
zadaniem (odległość 12-15 tysięcy
kilometrów)
• Aby żołnierze byli gotowi do walki
transporty musiały przychodzić w
odpowiedniej kolejności (amunicja,
części zamienne, drużyny remontowe
itp.)
• Wojsku należało zapewnić stały dopływ
zaopatrzenia oraz odpowiednie warunki
bytowania w klimacie trudnym do zniesienia
dla ogromnej większości Amerykanów i
Europejczyków, przy temperaturach w dzień
do 4-50 stopni Celsjusza, a w nocy
spadających do 10 – 15 stopni C, stałym
nasłonecznieniu, zapyleniu piaskowym,
niedostatku wody.
• Saudyjczycy nie dysponowali zapleczem
umożliwiającym zakwaterowanie i
zaopatrywanie sił zbrojnych znacznie
większych od ich armii.
• Arabia Saudyjska, mimo posiadania bogatych
złóż ropy naftowej, nie wytwarzała paliwa
odpowiedniego dla samolotów bojowych.
• Żołnierze początkowo odżywiali się
sterylizowaną żywnością tzw. potrawą
gotową do jedzenia (Meal Ready to Eat -
MRE).
• W oddziałach rozwiązano ten skrót Meal
Rejected by Ethiopians (potrawa odrzucona
przez Etiopczyków).
• Planując operacje zakładano, że żołnierze
będą się tym żywić przez 10 dni.
• W rzeczywistości trwało to tygodnie.
• Duże nadzieje wiązano z systemem
komputerowym, który zawierał dane opisujące
trasę każdego człowieka i przedmiotu w
skomplikowanym harmonogramie załadunków i
transportu.
• Komputeryzacja sił zbrojnych USA rozpoczęła się
we wczesnych latach sześćdziesiątych.
• Komputery, w ograniczonym zakresie
wykorzystywano już w czasie wojny w Wietnamie.
• W latach siedemdziesiątych skomputeryzowano
systemy logistyczne na wszystkich szczeblach od
pododdziału do dowództwa korpusu i armii,
wprowadzając system DS4.
• System ten pozwalał w ciągu niewielu godzin, przy
zaangażowaniu małej grupy personelu, wykonać
pracę, która podczas II wojny światowej wymagała
zatrudnienia kilkuset osób na okres kilku tygodni.
• W 1990 r. ten system był już przestarzały.
• W maju 1990 r. zaczęto wprowadzać system
SARSS, co wiązało się z koniecznością wymiany
starego sprzętu komputerowego.
• W pierwszych dniach sierpnia zakończono
instalację SARSS w jednej dywizji.
• Dwie pozostałe dywizje XVIII Korpusu bazowały
jeszcze na DS4.
• Oba systemy nie współpracowały ze sobą.
• Ponadto SARSS nie był kompatybilny z systemem
używanym w dowództwie armii, korpusu oraz w
składach na terenie USA, w których zamierzano
pobrać zapasy ekwipunku i uzbrojenia.
• Dodatkowo trwała reorganizacja Dowództwa
Centralnego
• Zmusiło to logistyków do „ręcznego”
opracowywania harmonogramu
transportów żołnierzy, sprzętu,
zaopatrzenia w pierwszych dniach
„Pustynnej Tarczy”.
• Zatrudniano cywilnych ekspertów.
• Stary sprzęt nie wytrzymywał
obciążenia i „zawieszał się”.
• Operacja „Pustynna Tarcza” prowadzona była pod
auspicjami ONZ.
• Zdecydowane stanowisko ONZ ułatwiało rządom
krajów arabskich potępienie inwazji irackiej na
Kuwejt.
• Skłoniło też do udzielenia pomocy Saudyjczykom.
• Włączenie arabskich sił do obrony Arabii
Saudyjskiej miało znaczenie propagandowe.
• USA postrzegane dotychczas jako sojusznik
Izraela, uzyskały „mandat” świata arabskiego do
prowadzenia wojny.
• Najszybciej w rejonie konfliktu pojawić się
mogły lotnicze i morskie siły USA.
• Zanim zapadła decyzja o udzieleniu
pomocy Arabii Saudyjskiej, 4 lipca do
rejonu Zatoki Perskiej skierowano grupę
bojową okrętów US Navy z dwoma
lotniskowcami (USS„Eisenhower”, USS
„Independence”).
• Po decyzji Busha na lotnictwo okrętowe
spadł obowiązek obrony Arabii Saudyjskiej
do czasu przybycia sił z USA.
USS„Eisenhower”
USS„Eisenhower”
USS „Independence”
USS „Independence”
• Możliwość szybkiego wysłania w
rejon kryzysu silnych zespołów floty
z licznym lotnictwem pokładowym
byłą bardzo istotna.
• Podniosło to prestiż USA w krajach
arabskich.
• Pokazano, że Waszyngton jest w
stanie błyskawicznie i z odpowiednią
siłą zareagować na każde zagrożenie.
• Natychmiastowa, chociaż skromniejsza
była reakcja Wielkiej Brytanii.
• 7 sierpnia trzy brytyjskie samoloty
patrolowe przybyły do bazy RAF w
Omanie, u wejścia do Zatoki Perskiej.
• 9 sierpnia dotarły pierwsze myśliwce
Tornado F Mk 3.
• Skierowano też zespół Royal Navy.
• 9 sierpnia amerykańskie F-15 rozpoczęły
loty patrolowe wzdłuż granicy Arabii
Saudyjskiej.
• Od 8 sierpnia do bazy na brytyjskiej wyspie
Diego Gucia na Oceanie Indyjskim zaczęły
przybywać amerykańskie bombowce
strategiczne B-52.
• Załogi przechodziły w stan gotowości, aby
na wypadek ataku irackiego zaatakować
cele strategiczne w Iraku.
• 21 sierpnia przybyły pierwsze ”niewidzialne”
myśliwce F-117 A Nighthawk.
F-117 A Nighthawk
• Francuzi początkowo nie byli
zdecydowani jaką linię postępowania
wobec Iraku należy przyjąć.
• Najpierw wysłali swoje myśliwce Miraże
i Jaguary do dawnej kolonii francuskiej
Dżibuti na wybrzeżu afrykańskim.
• Samoloty francuskie dołączyły do sił
powietrznych koalicji dopiero w
październiku.
