LICZBOWE SKALOWANIE

LICZBOWE SKALOWANIE

OBRAŻEŃ CIAŁA

OBRAŻEŃ CIAŁA

Zastosowanie metod

Zastosowanie metod

skalowania

skalowania



Klasyfikacja stopnia ciężkości urazu



Kontrola leczenia chorego



Prognozowanie



Porównywanie terapii i jej wyników
grup chorych różnych ośrodków



Określanie i przewidywanie kosztów
leczenia i technicznego zaplecza
oddziału

Parametry skal

Parametry skal



Reakcje fizjologiczne organizmu



Diagnozy anatomiczno patologiczne



Badania laboratoryjne



Wiek chorego



Choroby przebyte

Obecnie większość skal korzysta z różnych kombinacji

tych parametrów

Systemy

Systemy



Przedklinicznej oceny chorego



Definitywnej oceny ciężkości urazu



Obserwacji przebiegu choroby

Skale fizjologiczne

Skale fizjologiczne

Pozwalają na miarodajną ocenę
ciężkości obrażeń, opartą na
prostych parametrach funkcji
życiowych

Glasgow Coma Scale

Glasgow Coma Scale

W celu ujednolicenia oceny i ujęcia jej w wymiernych

punktach autorzy szkoccy wprowadzili przyjętą dziś
powszechnie skalę

śpiączki (GCS)

W skali tej ocenia się odpowiedzi świadome i

odruchowe na polecenia słowne i bodźce bólowe
Na punktację końcową składa się suma trzech
najlepszych odpowiedzi
Ocena najwyższa wynosi 14, a najniższa 3
Potwierdzono ścisła korelację pomiędzy liczbą punktów
a rokowaniem.
Przy wyniku w granicach 3 – 6 punktów rokowanie jest
zdecydowanie niepomyślne.

Trauma Score (1981)

Trauma Score (1981)



Częstość oddychania 0 - 4



Wysiłek oddechowy 0 - 1



RR skurczowe 0 - 4



Gra naczyniowa 0 - 2



Wartości GCS 1 - 5

Wartość maksymalna – 16 punktów
Wartość poniżej 12 punktów – transport do centrum urazowego
Wartości skali korelują bardzo dobrze z przeżyciem chorego

Revision of the Trauma

Revision of the Trauma

Score (RTS)

Score (RTS)

1989 r.

1989 r.

W skali tej ograniczono ilość parametrów.
Nie obejmuje :

-

mechaniki oddychania

- tętna włośniczkowego

Wartości tej skali prawie linearnie korelują ze

śmiertelnością

Skala CRAMS

Skala CRAMS

C - circulation
R - respiration
A - abdomen
M - motoric
S - speech

Ocenia krążenie, oddychanie, objawy brzuszne, motorykę i
mowę w przedziale od 0 do 2 punktów.
Przy ilości punktów mniejszej niż 9 punktów pacjenta
kwalifikuje się jako ciężko rannego.
Skala ta dobrze określa statystyczne prawdopodobieństwo
śmierci.

Końcowa ocena stopnia ciężkości
urazu – po zakończeniu
diagnostyki w szpitalu – opiera się
głównie na anatomiczno-
patologicznym opisie uszkodzeń
ciała.

A I S – Abbreviated Injury

A I S – Abbreviated Injury

Scale

Scale

Wprowadzona w 1971 roku

porządkuje wszystkie pojedyncze
urazy do jednego z sześciu stopni
ciężkości i pięciu regionów ciała.

Stopnie ciężkości urazu wg

Stopnie ciężkości urazu wg

AIS

AIS

1.

Obrażenia lekkie

2.

Obrażenia średnio ciężkie

3.

Obrażenia ciężkie nie zagrażające
życiu

4.

Obrażenia ciężkie zagrażające życiu

5.

Obrażenia krytyczne

6.

Obrażenia śmiertelne

Regiony ciała wg A I S

Regiony ciała wg A I S



Głowa i szyja



Klatka piersiowa



Jama brzuszna



Kości miednicy i kończyn



Skóra i powłoki

I S S – Injury Severity

I S S – Injury Severity

Score

Score

W klasyfikacji tej sumuje się podnoszone do kwadratu

punkty skali A I S trzech najbardziej dotkniętych okolic
ciała

ISS = AIS

12

+ AIS

2 2

+ AIS

3 2

Najwyższą wartością tej skali jest 75 punktów

Słabe strony skali ISS to :
- niedostateczna ocena wielomiejscowych uszkodzeń

jednej okolicy ciała

- relatywne niedocenianie urazów czaszkowo -

mózgowych

Liczbowa Skala Obrażeń

Liczbowa Skala Obrażeń

(LSO)

(LSO)

Polscy naukowcy Brongel i
Gedliczka opracowali własną
modyfikację systemu ISS - LSO
W dużej mierze usuwa ona
niedostatki skal AIS i ISS.
Wykazuje lepszą korelację ze
śmiertelnością

Obie te skale służą do
porównawczej oceny wyników
leczenia

dużych grup chorych

z obrażeniami ciała w różnych
ośrodkach

,

w różnych

okresach

,

leczonych różnymi

metodami

Inne klasyfikacje szans

Inne klasyfikacje szans

przeżycia (szpitalne)

przeżycia (szpitalne)

Anatomisches Profil „ - AP”

Anatomisches Profil „ - AP”

(1990 r.)

(1990 r.)

Każda komponenta oceniana jest jako pierwiastek sumy

podniesionych do kwadratu wartości AIS
poszczególnych urazów

Komp
onent

a.

Region ciała

AIS

A

Czaszka, mózg, rdzeń

kręgowy

3-5

B

Szyja i klatka piersiowa

3-5

C

Brzuch, miednica, kręgosłup,

kończyny

3-5

D

Twarz
Wszystkie regiony ciała

1-3
1-2

TRISS

TRISS

Skala popularna w USA (1987 r.).

Określa prawdopodobieństwo przeżycia

rannego na podstawie parametrów
fizjologicznych RTS, anatomiczno
patologicznych (ISS), a także uwzględnia
wiek chorego i mechanizm urazu.

Wiarygodność tej skali określa się na
99,3 %

ASCOT

ASCOT

Wprowadzona w 1990 roku.
Zawiera:



Wartości punktowe RTS / GCS, RR

skurczowe, częstość oddechu



Wartości komponentów A, B, C profilu A.P.



Wiek poszkodowanego

Polytraumaschl

Polytraumaschl

u

u

essel

essel

(P.T.S.)

(P.T.S.)

Skala o wysokiej wartości
prognostycznej.

Obejmuje liczne czynniki anatomiczno –
patologiczne i biochemiczne.

Gdy liczba punktów przekroczy 30,
chory określany jest jako ciężko ranny i
generalnie wymaga zaintubowania

System

System

APACHE II (

APACHE II (

Acute

Acute

physiology and chronic health

physiology and chronic health

avaluation)

avaluation)

Jedyny system uwzględniający choroby już

przebyte przez poszkodowanego.

Wada – wysoki udział punktów G.C.S.
Wartość progowa ryzyka – 13 punktów

Przy wartości powyżej 21 punktów brak

szans przeżycia.

Skala ta jest usystematyzowanym i standardowym

instrumentem kontroli przebiegu leczenia – obniżenie

wartości liczbowych w toku leczenia świadczy o jego
efektywności

.

Klasyfikacja rannego do leczenia w
szpitalu najwyższego szczebla wg
Zimmer – Gembeck i wsp. z USA.

Kryteria :

A)

A)

Fizjologiczne :

Fizjologiczne :

A)

RR poniżej 90 mmHg

B)

Oddech poniżej 10/min lub

powyżej 29/min

C)

GCS poniżej 13 punktów.

B) Anatomiczne :

B) Anatomiczne :



Penetrujące rany głowy



Amputacje powyżej nadgarstka lub
kostek



Uszkodzenie rdzenia kręgowego



Klatka piersiowa wiotka



Dwa lub więcej oczywiste złamania
bliższych kości długich

C) Mechanizm urazu :

C) Mechanizm urazu :



Śmierć innej osoby w tym samym
pojeździe



Ranny „wyrzucony” z pojazdu



Czas „wydobywania” z pojazdu powyżej

20 minut