Pomoc psychologiczna

Wykład  6

 

 

Pomoc psychologiczna - 

definicja

Pomoc psychologiczna 

to szczególny 

rodzaj interakcji między osoba pomagającą a 
wspomaganą, w której osoba pomagająca:
- działa prospołecznie
- kieruje się motywacją empatyczno-
autoteliczną
- wykorzystuje wiedzę psychologiczną do 
rozwiązywania – na zasadach współpracy – 
problemów życiowych osoby wspomaganej

 

 

GOTOWOŚĆ DO DZIAŁAŃ 

PROSPOŁECZNYCH

Czynnik poznawczy - zdolność 

spostrzegania potrzeb i emocji 

innych ludzi

Czynnik motywacyjny-chęć 

podejmowania działań na rzecz 

innych ludzi

Czynnik operacyjny-umiejętność 

programowania czynności mających 

na celu korzyść innych osób

 

 

Różne rodzaje zachowań 

prospołecznych

1. Zachowania allocentryczne – celem 

jest zaspokojenie potrzeb jednostki

2. Zachowania socjocentryczne – celem 

jest uzyskanie korzyści grupy społecznej 

lub instytucji

3. Zachowania altruistyczne – działania 

nastawione na dobro innych ludzi, z 

pominięciem własnych korzyści, a 

niekiedy powodujące straty własne

 

 

Motywacje pomagania

• Motywy syntoniczne – 

generalizacja własnych standardów i 
poczucie psychologicznej bliskości z 
osoba wspomaganą

• Motywy empatyczne – pomaganie 

osobom, które uważamy (nie zawsze 
świadomie) za podobne pod jakimś 
względem do Ja

 

 

• Motywacje normocentryczne – 

pomaganie z poczucia obowiązku, 
przyjemności z jego spełniania i lęku 
przed poczuciem winy w przypadku 
niespełnienia 

•  Motywy egzocentryczne 

(autoteliczne) – uniezależnione od Ja 
pomagającego – spostrzeganie drugiej 
osoby, jako samodzielnej, autonomicznej, 
godnej bezwarunkowej akceptacji  

 

 

Etyczne problemy 

pomagania

Podstawowy problem – przedmiotowe a nie 

podmiotowe traktowanie ludzi

- psycholog wie lepiej
- pomaganie poprzez wymaganie posłuszeństwa

Źródła traktowania przedmiotowego:
- tradycja medyczna
- tradycja związana z systemem wychowawczym 

i oświatowym

 

 

Rodzaje pomocy 

psychologicznej

•Wspieranie samorealizacji, 

ukierunkowane na rozwój jednostki (np. 

trening interpersonalny).

•Promocja zdrowia – działania nastawione 

na rozwój cech i właściwości jednostki, 

które sprzyjają kształtowaniu zachowań 

prozdrowotnych

•Prewencja (psychoprofilaktyka) 

zapobieganie patologii

 

 

Rodzaje pomocy 

psychologicznej cd

• Poradnictwo psychologiczne – pomoc w 

rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych, a 
także, na przykład poradnictwo zawodowe

• Interwencje kryzysowe – pomoc w 

sytuacjach traumatycznych i kryzysowych

• Pomoc w zmniejszaniu i usuwaniu 

zaburzeń:

    - rehabilitacja
    - resocjalizacja
    - psychoterapia

 

 

Podstawowa zasada – zawarcie 

kontraktu

• We wszystkich wymienionych 

przypadkach obowiązuje zawarcie 
pełnego kontraktu z klientem.

• Wyjątkiem od tej zasady jest 

interwencja kryzysowa

 

 

Relacja pomagania

• Relacja pomagania – związek 

jednostronny i formalny. 

• Zaufanie interpersonalne jest 

podstawowym warunkiem 
skuteczności pomagania.

 

 

Ryzyko osoby wspomaganej

Ryzyko związane ze zgłoszeniem się po 

pomoc psychologiczna:

- przyjęcie pozycji potrzebującego 

pomocy;

- zgoda na ujawnienie intymnych treści;
- poddanie się wpływowi drugiego 

człowieka;

- zgoda na kontrolę

 

 

Zaufanie interpersonalne

POTRZEBUJĄCY POMOCY:
•spostrzega psychologa jako autentycznego i 
•godnego zaufania

POMAGAJĄCY:
•ma pozytywny stosunek do klienta, 
•czuje do niego sympatię, 
•przejawia troskę, 
•zainteresowanie 
•szacunek , 
•kieruje się bezinteresowną intencją działania na 

rzecz   klienta

 

 

POMAGAJĄCY

ALE:

• Zachowuje własną odrębność , 

niezależnie od empatii, nie poddaje się 

negatywnym uczuciom klienta

• Przyzwala na rzeczywistą odrębność 

osoby, której pomaga

• Umie przekazywać informacje i 

intencje tak werbalnie jak i 

niewerbalnie

• Plastycznie dostosowuje zachowanie 

do potrzeb klienta

 

 

Cechy osób, które nie nadają 

się do świadczenia pomocy 

( Davies)

• Chłodni, obiektywni badacze
• Silna potrzeba kontroli, aprobaty, 

dominowania

• Moralizatorzy
• Ci, którzy uporali się z podobnymi 

problemami i 

zapomnieli jakie to 

trudne

 

 

Cechy osób pomagających

• Akceptacja zmiany
• Otwartość
• Samoświadomość
• Dążenie do zwiększenia u ludzi 

swobody wyboru

• Odwaga
• wrażliwość