Pomoc psychologiczna

Wykład 6

Pomoc psychologiczna -

definicja

Pomoc psychologiczna

to szczególny

rodzaj interakcji między osoba pomagającą a
wspomaganą, w której osoba pomagająca:
- działa prospołecznie
- kieruje się motywacją empatyczno-
autoteliczną
- wykorzystuje wiedzę psychologiczną do
rozwiązywania – na zasadach współpracy –
problemów życiowych osoby wspomaganej

GOTOWOŚĆ DO DZIAŁAŃ

PROSPOŁECZNYCH

Czynnik poznawczy - zdolność

spostrzegania potrzeb i emocji

innych ludzi

Czynnik motywacyjny-chęć

podejmowania działań na rzecz

innych ludzi

Czynnik operacyjny-umiejętność

programowania czynności mających

na celu korzyść innych osób

Różne rodzaje zachowań

prospołecznych

1. Zachowania allocentryczne – celem

jest zaspokojenie potrzeb jednostki

2. Zachowania socjocentryczne – celem

jest uzyskanie korzyści grupy społecznej

lub instytucji

3. Zachowania altruistyczne – działania

nastawione na dobro innych ludzi, z

pominięciem własnych korzyści, a

niekiedy powodujące straty własne

Motywacje pomagania

• Motywy syntoniczne –

generalizacja własnych standardów i
poczucie psychologicznej bliskości z
osoba wspomaganą

• Motywy empatyczne – pomaganie

osobom, które uważamy (nie zawsze
świadomie) za podobne pod jakimś
względem do Ja

• Motywacje normocentryczne –

pomaganie z poczucia obowiązku,
przyjemności z jego spełniania i lęku
przed poczuciem winy w przypadku
niespełnienia

• Motywy egzocentryczne

(autoteliczne) – uniezależnione od Ja
pomagającego – spostrzeganie drugiej
osoby, jako samodzielnej, autonomicznej,
godnej bezwarunkowej akceptacji

Etyczne problemy

pomagania

Podstawowy problem – przedmiotowe a nie

podmiotowe traktowanie ludzi

- psycholog wie lepiej
- pomaganie poprzez wymaganie posłuszeństwa

Źródła traktowania przedmiotowego:
- tradycja medyczna
- tradycja związana z systemem wychowawczym

i oświatowym

Rodzaje pomocy

psychologicznej

•Wspieranie samorealizacji,

ukierunkowane na rozwój jednostki (np.

trening interpersonalny).

•Promocja zdrowia – działania nastawione

na rozwój cech i właściwości jednostki,

które sprzyjają kształtowaniu zachowań

prozdrowotnych

•Prewencja (psychoprofilaktyka)

zapobieganie patologii

Rodzaje pomocy

psychologicznej cd

• Poradnictwo psychologiczne – pomoc w

rozwiązywaniu kryzysów rozwojowych, a
także, na przykład poradnictwo zawodowe

• Interwencje kryzysowe – pomoc w

sytuacjach traumatycznych i kryzysowych

• Pomoc w zmniejszaniu i usuwaniu

zaburzeń:

- rehabilitacja
- resocjalizacja
- psychoterapia

Podstawowa zasada – zawarcie

kontraktu

• We wszystkich wymienionych

przypadkach obowiązuje zawarcie
pełnego kontraktu z klientem.

• Wyjątkiem od tej zasady jest

interwencja kryzysowa

Relacja pomagania

• Relacja pomagania – związek

jednostronny i formalny.

• Zaufanie interpersonalne jest

podstawowym warunkiem
skuteczności pomagania.

Ryzyko osoby wspomaganej

Ryzyko związane ze zgłoszeniem się po

pomoc psychologiczna:

- przyjęcie pozycji potrzebującego

pomocy;

- zgoda na ujawnienie intymnych treści;
- poddanie się wpływowi drugiego

człowieka;

- zgoda na kontrolę

Zaufanie interpersonalne

POTRZEBUJĄCY POMOCY:
•spostrzega psychologa jako autentycznego i
•godnego zaufania

POMAGAJĄCY:
•ma pozytywny stosunek do klienta,
•czuje do niego sympatię,
•przejawia troskę,
•zainteresowanie
•szacunek ,
•kieruje się bezinteresowną intencją działania na

rzecz klienta

POMAGAJĄCY

ALE:

• Zachowuje własną odrębność ,

niezależnie od empatii, nie poddaje się

negatywnym uczuciom klienta

• Przyzwala na rzeczywistą odrębność

osoby, której pomaga

• Umie przekazywać informacje i

intencje tak werbalnie jak i

niewerbalnie

• Plastycznie dostosowuje zachowanie

do potrzeb klienta

Cechy osób, które nie nadają

się do świadczenia pomocy

( Davies)

• Chłodni, obiektywni badacze
• Silna potrzeba kontroli, aprobaty,

dominowania

• Moralizatorzy
• Ci, którzy uporali się z podobnymi

problemami i

zapomnieli jakie to

trudne

Cechy osób pomagających

• Akceptacja zmiany
• Otwartość
• Samoświadomość
• Dążenie do zwiększenia u ludzi

swobody wyboru

• Odwaga
• wrażliwość