Fasciola hepatica
Fasciola hepatica
Fasciola hepatica (Motylica
Fasciola hepatica (Motylica
wątrobowa)
wątrobowa)
Przywra o złożonym cyklu życiowym,
Forma dojrzała pasożytuje w przewodach 
żółciowych wątroby-głównie bydła,owiec i 
człowieka,
Jest bezwarunkowym pasożytem,co oznacza 
że nie może występować w formie 
wolnożyjącej,jedynie w ciele swojego 
żywiciela,
Zarażenie następuje najczęsciej latem i 
jesienią.
Budowa
Budowa
Ciało motylicy jest kształtu listkowatego,
o długości 20 – 40 mm i szerokości 8 – 13 mm.
W przedniej części ciała, przywra posiada
dobrze wyodrębniony stożek długości 3 -4
mm.
Powierzchnia oskórka pokryta jest
mikroskopijnymi kolcami
Motylica ma 2 przyssawki: gębową i nieco
większą brzuszną
Na dnie przyssawki gębowej położonej
w przedniej części ciała, znajduje się otwór
gębowy, prowadzący do dobrze umięśnionej
gardzieli
Krótki przełyk pasożyta uchodzi 
do rozwidlonego, silnie rozgałęzionego jelita. 
Główny przewód wydalniczy biegnie w linii 
środkowej ciała, uchodząc w jego tylnej części 
na zewnątrz
Męskie narządy rozrodcze składają się 
z parzystych rozgałęzionych jąder, położonych 
jedno za drugim w środkowej części ciała, 
przewodów wprowadzających oraz 
nasieniowodu, który przed ujściem do torebki 
prącia rozszerza się w pęcherzyk nasienny 
i kończy prąciem
narządy rozrodcze żeńskie składają się 
z nieparzystego jajnika, położonego 
po stronie prawej ku przodowi od jąder, 
krótkiego jajowodu i kanału 
Laurera, parzystego żółtnika 
umieszczonego po bokach ciała 
i przewodów żółtkowych, ootypu 
otoczonego gruczołem Melisa oraz 
macicy.
Cykl życiowy
Cykl życiowy
Rozwój zarodkowy odbywa się 
w środowisku wodnym-trwa od 9 dni do 
4 tygodni
Po tym czasie w jaju rozwija się 
orzęsiona larwa, tzw. miracidium
Żywicielem pośrednim motylicy są 
ślimaki (najczęściej z rodzaju Galba) - 
w Europie zwykle G.truncatula oraz G. 
occulta
Miracidium wnika aktywnie do ciała mięczaka 
przez powłoki zewnętrzne i przekształca się 
w kolejną postać rozwojową – sporocystę
W sporocyście wytwarzają tzw. redie-przebijają 
ścianę sporocysty i przenikają do tkanek 
ślimaka
w rediach wykształcają się ogoniaste cerkarie
Cerkarie opuszczają redie i wydostają się 
najczęściej ze ślimaka przez otwór oddechowy
Przez kilka godzin poruszając się swobodnie
w wodzie, wytwarzając obficie lepką wydzielinę,
przytwierdzają się do roślin wodnych lub
przejściowo zalanych wodą.
tracą ogonek i otoczywszy się torebką
przekształcają się w metacerkarie o średnicy
około 0,2 mm.
W przypadku, gdy żywicielem pośrednim
przywry jest błotniarka stawowa tylko niewielka
liczba cerkarii opuszcza tego żywiciela,
większość, bowiem pozostaje w jego organizmie
przekształcając się w wątrobo-trzustce w formy
inwazyjne, tzw. metacerkarie (Furmaga).
cykl rozwojowy trwa 4 – 5 miesięcy
Pasożyt żyje w wątrobie żywiciela ostatecznego
do 5 lat
Drogi zarażenia
Drogi zarażenia
pijąc wodę z metacerkariami 
z otwartych zbiorników
spożywając surowe jarzyny podlewane 
wodą zanieczyszczoną metacerkariam
Zwierzęta roślinożerne, które są 
żywicielami ostatecznymi zarażają się 
najczęściej jedząc trawę, na której 
znajdują się metacerkarie
Objawy zarażenia
Objawy zarażenia
Pierwsze objawy zarażenia motylicą
wątrobową – fascjolozy (fasciolosis) pojawiają 
się po 1 – 2 miesiącach od chwili inwazji
w ciągu 4 do 6 dni fascjoloza ma charakter
ostrej choroby alergicznej
występują: złe samopoczucie, bóle głowy,
osłabienie, nudności, brak łaknienia, bóle
w okolicy nadbrzusza oraz pokrzywka
i podwyższona ciepłota ciała (nawet do 40
stopni C)
U niektórych chorych pojawiają się bóle 
w stawach i mięśniach, dolegliwości 
w zakresie przewodu pokarmowego oraz 
obrzęk twarzy
W okresie tym występuje leukocytoza 
i eozynofilia (od 40 – 80%)
wątroba (a także i śledziona) bolesna 
przy ucisku stopniowo się powiększa
Po kilku tygodniach pozostają niewielkie 
dolegliwości utrzymujące się nieraz 
przez kilkanaście lat
W szczególnie silnej inwazji może dojść 
do niedrożności przewodów żółciowych 
wątroby i do żółtaczki.
Ponadto do rozrostu tkanki łącznej oraz 
zaniku miąższu wątroby, daje to obraz 
marskości zanikowej i prowadzi 
do zaburzeń w krążeniu wrotnym, czego 
wyrazem jest tworzenie się puchliny 
brzusznej. 
Wykrywanie motylicy
Wykrywanie motylicy
wątrobowej
wątrobowej
Wykrycie motylicy wątrobowej polega 
na badaniu kału lub treści dwunastniczej 
na obecność charakterystycznych 
słomkowożółtych jaj