CHOROBY OKRESU
CHOROBY OKRESU
NOWORODKOWEGO
NOWORODKOWEGO
STANY PRZEJŚCIOWE
STANY PRZEJŚCIOWE
OKRESU
OKRESU
NOWORODKOWEGO
NOWORODKOWEGO
FIZJOLOGICZNY SPADEK
FIZJOLOGICZNY SPADEK
MASY CIAŁA
MASY CIAŁA
Następuje wskutek oddania moczu,
Następuje wskutek oddania moczu,
smółki, podjęcia pracy przez układ
smółki, podjęcia pracy przez układ
oddechowych,
oddechowych,
Spadek masy ciała osiąga 5-10%,
Spadek masy ciała osiąga 5-10%,
wcześniak nawet do 15%,
wcześniak nawet do 15%,
Około 5 dnia noworodek zaczyna
Około 5 dnia noworodek zaczyna
przybierać na wadze.
przybierać na wadze.
RUMIEŃ TOKSYCZNY
RUMIEŃ TOKSYCZNY
Są to zmiany skórne typu
Są to zmiany skórne typu
pokrzywkowego, które występują u
pokrzywkowego, które występują u
noworodka jako wpływ hormonów
noworodka jako wpływ hormonów
matki lub czasami reakcji na białko,
matki lub czasami reakcji na białko,
Cofa się po 7 dniach.
Cofa się po 7 dniach.
ROZROST
ROZROST
NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
Pod wpływem estrogenów dochodzi
Pod wpływem estrogenów dochodzi
do powiększenia warg sromowych,
do powiększenia warg sromowych,
gruczołów sutkowych, czasami nawet
gruczołów sutkowych, czasami nawet
do krwawienia z pochwy
do krwawienia z pochwy
ŻÓŁTACZKA FIZJOLOGICZNA
ŻÓŁTACZKA FIZJOLOGICZNA
Spowodowana jest zwiększonym
Spowodowana jest zwiększonym
rozpadem erytroctów i
rozpadem erytroctów i
niedojrzałością enzymatyczną
niedojrzałością enzymatyczną
wątroby.
wątroby.
Mechanizmy adaptacyjne:
Mechanizmy adaptacyjne:
zwiększenie ilości krwinek
zwiększenie ilości krwinek
czerwonych do 6 mln, erytrocyty są
czerwonych do 6 mln, erytrocyty są
duże i zawierają hemoglobinę F.
duże i zawierają hemoglobinę F.
Hemoglobina F rozpada się i powstaje
Hemoglobina F rozpada się i powstaje
bilirubina wolna, która jest rozpuszczalna
bilirubina wolna, która jest rozpuszczalna
w tłuszczach a nie rozpuszczalna w
w tłuszczach a nie rozpuszczalna w
wodzie. Bilirubina wolna nie może być
wodzie. Bilirubina wolna nie może być
wydalona z żółcią. W surowicy bilirubina
wydalona z żółcią. W surowicy bilirubina
wolna łączy się w kompleks i jest
wolna łączy się w kompleks i jest
transportowana do komórek wątroby
transportowana do komórek wątroby
dzięki białkom YZ. W hepatocycie znajduje
dzięki białkom YZ. W hepatocycie znajduje
się enzym zwany transferazą glukoronową,
się enzym zwany transferazą glukoronową,
która jest katalizatorem reakcji łączenia
która jest katalizatorem reakcji łączenia
bilirubiny z kwasem glukuronowym. W
bilirubiny z kwasem glukuronowym. W
wyniku tej reakcji powstaje bilirubina
wyniku tej reakcji powstaje bilirubina
związana, która jest rozpuszczalna w
związana, która jest rozpuszczalna w
wodzie i nie rozpuszczalna w tłuszczach.
wodzie i nie rozpuszczalna w tłuszczach.
Bilirubina związana opuszcza hepatocyt,
Bilirubina związana opuszcza hepatocyt,
przechodzi przez układ pokarmowy i
przechodzi przez układ pokarmowy i
opuszcza organizm.
opuszcza organizm.
Żółtaczka fizjologiczna zaczyna się
Żółtaczka fizjologiczna zaczyna się
pod koniec 2 – 3 doby życia. Poziom
pod koniec 2 – 3 doby życia. Poziom
bilirubiny nie przekracza 12mg%,
bilirubiny nie przekracza 12mg%,
czas trwania nie przekracza 2
czas trwania nie przekracza 2
tygodni.
tygodni.
Żółtaczka patologiczna pojawia się
Żółtaczka patologiczna pojawia się
w 1 – 2 dobie życia, trwa dłużej niż 2
w 1 – 2 dobie życia, trwa dłużej niż 2
tygodnie,
poziom
bilirubiny
tygodnie,
poziom
bilirubiny
przekracza
12mg%.
Najczęstszą
przekracza
12mg%.
Najczęstszą
przyczyną jest choroba hemolityczna
przyczyną jest choroba hemolityczna
noworodków
spowodowana
noworodków
spowodowana
konfliktem serologicznym.
konfliktem serologicznym.
KONFLIKT
KONFLIKT
SEROLOGICZNY
SEROLOGICZNY
Do konfliktu dochodzi, gdy antygen
Do konfliktu dochodzi, gdy antygen
Rh(+) płodu dostanie się do krwi
Rh(+) płodu dostanie się do krwi
matki i tutaj zaczyna się produkcja
matki i tutaj zaczyna się produkcja
przeciwciał przeciwko krwinkom
przeciwciał przeciwko krwinkom
płodu.
płodu.
Gdy matka Rh(-) urodzi dziecko
Gdy matka Rh(-) urodzi dziecko
Rh(+) wtedy podaje się jej surowicę
Rh(+) wtedy podaje się jej surowicę
hyperimmunizowaną anty-D do 72
hyperimmunizowaną anty-D do 72
godz. po porodzie.
godz. po porodzie.
Postacie choroby
Postacie choroby
hemolitycznej
hemolitycznej
Uogólniony obrzęk płodu
Uogólniony obrzęk płodu
– najcięższa
– najcięższa
postać. Dziecko rodzi się z żółtaczką, ma
postać. Dziecko rodzi się z żółtaczką, ma
powiększoną wątrobę, śledzionę, z ogólnym
powiększoną wątrobę, śledzionę, z ogólnym
obrzękiem. Rodzi się żywe lub umiera w
obrzękiem. Rodzi się żywe lub umiera w
pierwszych godzinach życia.
pierwszych godzinach życia.
Ciężka żółtaczka noworodków
Ciężka żółtaczka noworodków
– pojawia
– pojawia
się w 1 dobie, noworodek jest apatyczny, nie
się w 1 dobie, noworodek jest apatyczny, nie
chce ssać, powiększa mu się wątroba i
chce ssać, powiększa mu się wątroba i
śledziona. Wysoki poziom hemoglobiny nie
śledziona. Wysoki poziom hemoglobiny nie
związanej może spowodować żółtaczkę jąder
związanej może spowodować żółtaczkę jąder
podkorowych i upośledzenie w rozwoju
podkorowych i upośledzenie w rozwoju
dziecka.
dziecka.
Niedokrwistość noworodka.
Niedokrwistość noworodka.
Postępowanie lecznicze polega na
Postępowanie lecznicze polega na
wykonaniu transfuzji wymiennej oraz
wykonaniu transfuzji wymiennej oraz
podawaniu albumin, które pomagają
podawaniu albumin, które pomagają
łączyć bilirubinę wolną z kwasem
łączyć bilirubinę wolną z kwasem
glukuronowym.
glukuronowym.
RDS – ZESPÓŁ ZABURZEŃ
RDS – ZESPÓŁ ZABURZEŃ
ODDYCHANIA
ODDYCHANIA
RDS spowodowany jest brakiem lub
RDS spowodowany jest brakiem lub
niedoborem sulfaktantu (zapobiega
niedoborem sulfaktantu (zapobiega
zapadaniu pęcherzyków płucnych), czyli
zapadaniu pęcherzyków płucnych), czyli
niedojrzałością płuc oraz działaniem
niedojrzałością płuc oraz działaniem
czynników zewnętrznych, np. oziębienie,
czynników zewnętrznych, np. oziębienie,
niedotlenienie.
niedotlenienie.
Występuje u noworodków urodzonych
Występuje u noworodków urodzonych
przedwcześnie, matek z cukrzycą i cięcia
przedwcześnie, matek z cukrzycą i cięcia
cesarskiego.
cesarskiego.
Współistnieją z RDS zaburzenia
Współistnieją z RDS zaburzenia
oddychania, krążenia, neurologiczne i
oddychania, krążenia, neurologiczne i
krzepnięcia.
krzepnięcia.
Do
oceny
charakteru
oddechu
Do
oceny
charakteru
oddechu
wprowadzona została
wprowadzona została
skala Silvermana
skala Silvermana
.
.
Obejmuje 5 parametrów, za każdy
Obejmuje 5 parametrów, za każdy
można przyznać 0 – 1 – 2 punkty. Im
można przyznać 0 – 1 – 2 punkty. Im
cięższy stan tym więcej punktów.
cięższy stan tym więcej punktów.
Noworodek z RDS w skali Silvermana
Noworodek z RDS w skali Silvermana
ma punktację zbliżoną do 10, pojawia
ma punktację zbliżoną do 10, pojawia
się tahypnoe, tachykardia, zaciąganie
się tahypnoe, tachykardia, zaciąganie
międzyżebrzy,
zapadanie
mostka,
międzyżebrzy,
zapadanie
mostka,
ruchy bródką, stękanie wydechowe,
ruchy bródką, stękanie wydechowe,
sinica,
obniżenie
napięcia
sinica,
obniżenie
napięcia
mięśniowego.
mięśniowego.
SKALA SILVERMANA
SKALA SILVERMANA
Synchronizacja ruchów klatki piersiowej i
Synchronizacja ruchów klatki piersiowej i
brzucha
brzucha
Równomierne – 0 pkt, niewielkie
Równomierne – 0 pkt, niewielkie
zaciąganie klatki piersiowej – 1 pkt,
zaciąganie klatki piersiowej – 1 pkt,
zapadanie klatki przy unoszeniu brzucha –
zapadanie klatki przy unoszeniu brzucha –
2 pkt.
2 pkt.
Wciąganie międzyżebrzy
Wciąganie międzyżebrzy
Zapadanie mostka
Zapadanie mostka
Ruchy bródką i nozdrzy
Ruchy bródką i nozdrzy
Stękanie wydechowe
Stękanie wydechowe
ZAPALENIE PŁUC
ZAPALENIE PŁUC
Zapalenie płuc może być:
Zapalenie płuc może być:
wrodzone, pojawiające się najdalej
wrodzone, pojawiające się najdalej
do 3 dni po porodzie,
do 3 dni po porodzie,
nabyte.
nabyte.
Czynnikiem etiologicznym mogą być:
Czynnikiem etiologicznym mogą być:
wirusy, gronkowce, paciorkowce,
wirusy, gronkowce, paciorkowce,
prątki gruźlicy, krętki blade,
prątki gruźlicy, krętki blade,
Toxoplasma gondii.
Toxoplasma gondii.
Objawy: brak łaknienia, przyspieszenie
Objawy: brak łaknienia, przyspieszenie
oddechów, sinica, bezdech.
oddechów, sinica, bezdech.
URAZY
URAZY
OKOŁOPORODOWE
OKOŁOPORODOWE
Powstają w trakcie II okresu porodu.
Powstają w trakcie II okresu porodu.
Uraz biochemiczny
Uraz biochemiczny
Uraz mechaniczny
Uraz mechaniczny
Uraz biochemiczny
Uraz biochemiczny
Jest skutkiem ostrego albo dłuższego
Jest skutkiem ostrego albo dłuższego
niedotlenienia cun. Powoduje
niedotlenienia cun. Powoduje
uszkodzenie naczyń krwionośnych
uszkodzenie naczyń krwionośnych
mózgu, zaburza metabolizm komórek
mózgu, zaburza metabolizm komórek
nerwowych, zaburza krzepnięcia krwi
nerwowych, zaburza krzepnięcia krwi
z powodu niedotlenienia wątroby.
z powodu niedotlenienia wątroby.
Uraz biochemiczny po porodzie
Uraz biochemiczny po porodzie
manifestuje się zamartwicą, w
manifestuje się zamartwicą, w
kolejnych dobach życia pojawiają się
kolejnych dobach życia pojawiają się
niepokojące objawy ze strony cun.
niepokojące objawy ze strony cun.
Objawy ze strony cun zalicza się do 2 grup:
Objawy ze strony cun zalicza się do 2 grup:
Pobudzeniowe – szeroko otwarte oczy,
Pobudzeniowe – szeroko otwarte oczy,
noworodek jest pobudzony ruchowo,
noworodek jest pobudzony ruchowo,
występuje drżenie mięśniowe, wzmożone
występuje drżenie mięśniowe, wzmożone
napięcie mięśniowe, mogą wystąpić
napięcie mięśniowe, mogą wystąpić
drgawki.
drgawki.
Apatia – noworodek jest senny z obniżoną
Apatia – noworodek jest senny z obniżoną
żywotnością, osłabione odruchy, obniżone
żywotnością, osłabione odruchy, obniżone
napięcie mięśniowe.
napięcie mięśniowe.
Czasami oba te stany mogą występować
Czasami oba te stany mogą występować
naprzemiennie.
naprzemiennie.
Skutki urazu:
Skutki urazu:
Śmierć, w przypadku wylewu np. do półkul
Śmierć, w przypadku wylewu np. do półkul
mózgu,
mózgu,
Mózgowe porażenie dziecięce, padaczka,
Mózgowe porażenie dziecięce, padaczka,
niedorozwój umysłowy.
niedorozwój umysłowy.
Uraz mechaniczny
Uraz mechaniczny
Krwiak podtwardówkowy – pierwsze
Krwiak podtwardówkowy – pierwsze
objawy występują zwykle po kilku
objawy występują zwykle po kilku
tygodniach lub miesiącach po porodzie, w
tygodniach lub miesiącach po porodzie, w
postaci złego rozwoju ogólnego dziecka,
postaci złego rozwoju ogólnego dziecka,
wymiotów, wodogłowia, drgawek. Później
wymiotów, wodogłowia, drgawek. Później
może wystąpić padaczka, niedobory
może wystąpić padaczka, niedobory
inteligencji, zaburzenia
inteligencji, zaburzenia
charakterologiczne.
charakterologiczne.
Krwiak podokostnowy – występuje wskutek
Krwiak podokostnowy – występuje wskutek
uszkodzenia naczyń krwionośnych w
uszkodzenia naczyń krwionośnych w
przypadku przesunięcia okostnej w
przypadku przesunięcia okostnej w
stosunku do leżącej pod nią kości w czasie
stosunku do leżącej pod nią kości w czasie
porodu. Jest to guz chełboczący, różnej
porodu. Jest to guz chełboczący, różnej
wielkości. Ustępuje w ciągu 3-8 tygodni.
wielkości. Ustępuje w ciągu 3-8 tygodni.
Złamanie obojczyka – manifestuje się
Złamanie obojczyka – manifestuje się
ograniczeniem ruchów czynnych kończyn,
ograniczeniem ruchów czynnych kończyn,
trzeszczeniem w miejscu złamania, po
trzeszczeniem w miejscu złamania, po
pewnym czasie występuje zgrubienie.
pewnym czasie występuje zgrubienie.
Zakłada się opatrunek Dessaulta na 8-10 dni.
Zakłada się opatrunek Dessaulta na 8-10 dni.
Porażenie nerwu twarzowego, występuje
Porażenie nerwu twarzowego, występuje
często przy cięciu cesarskim: opadanie
często przy cięciu cesarskim: opadanie
kącika ust, wygładzenie czoła. Uszkodzenie
kącika ust, wygładzenie czoła. Uszkodzenie
to cofa się samoistnie.
to cofa się samoistnie.
Porażenie splotu barkowego typu
Porażenie splotu barkowego typu
Duchenne‘a-Erba, występuje porażenie lub
Duchenne‘a-Erba, występuje porażenie lub
niedowład mięśni barku i ramienia, ramię
niedowład mięśni barku i ramienia, ramię
zwisa wiotko w przywiedzeniu i nawróceniu.
zwisa wiotko w przywiedzeniu i nawróceniu.
Rokowanie jest niepewne.
Rokowanie jest niepewne.
Porażenie splotu barkowego typu
Porażenie splotu barkowego typu
Kulmpkiego – ruchy w stawie barkowym,
Kulmpkiego – ruchy w stawie barkowym,
łokciowym, brak ruchów palców.
łokciowym, brak ruchów palców.
Kręcz szyi – powstaje w wskutek
Kręcz szyi – powstaje w wskutek
rozerwania lub wylewu do mięśnia
rozerwania lub wylewu do mięśnia
mostkowo-obojczykowo-sutkowego. W
mostkowo-obojczykowo-sutkowego. W
następstwie bliznowacenia i przykurczu
następstwie bliznowacenia i przykurczu
tego mięśnia dochodzi do pochylenia
tego mięśnia dochodzi do pochylenia
głowy w stronę chorą i jej skręcenie w
głowy w stronę chorą i jej skręcenie w
stronę przeciwną.
stronę przeciwną.
Przedgłowie – obrzęk tkanek miękkich
Przedgłowie – obrzęk tkanek miękkich
głowy, który mija po upływie kilkunastu
głowy, który mija po upływie kilkunastu
godzin.
godzin.
Porównanie noworodka urodzonego
Porównanie noworodka urodzonego
przedwcześnie z niską masą
przedwcześnie z niską masą
urodzeniową
urodzeniową
Wcześniak
Wcześniak
Noworodek
Noworodek
z hipotrofią
z hipotrofią
Głowa
Głowa
Mała
Mała
Duża
Duża
Długość ciała
Długość ciała
Mała
Mała
Duża
Duża
Skóra
Skóra
Gładka
Gładka
Pomarszczona
Pomarszczona
„wygląd
„wygląd
starczy”
starczy”
Stopy
Stopy
Gładkie
Gładkie
Fałdy
Fałdy
Tkanka
Tkanka
podskórna
podskórna
Skąpa
Skąpa
Brak
Brak
Napięcie
Napięcie
mięśniowe
mięśniowe
Obniżone, słabe
Obniżone, słabe
Wzmożone
Wzmożone
Spadek masy
Spadek masy
ciała
ciała
pourodzeniowy
pourodzeniowy
10-15%
10-15%
0-5%
0-5%
Bezdech
Bezdech
Bardzo często
Bardzo często
Niekoniecznie
Niekoniecznie
Wrodzone
Wrodzone
zakażenia
zakażenia
Czasami
Czasami
Często
Często
Wady
Wady
rozwojowe
rozwojowe
Czasami
Czasami
Bardzo często
Bardzo często
Dalszy rozwój
Dalszy rozwój
Prawidłowy, gdy
Prawidłowy, gdy
nie ma krwawień
nie ma krwawień
Dogania
Dogania
rówieśników ok.
rówieśników ok.
1rż lub wcale
1rż lub wcale
Pielęgnacja:
Pielęgnacja:
Ochrona przed zakażeniami,
Ochrona przed zakażeniami,
Ochrona przed oziębieniem,
Ochrona przed oziębieniem,
Wprowadza się żywienie wczesne już w 3-6
Wprowadza się żywienie wczesne już w 3-6
godzinie życia. Zapobiega to hipoglikemii,
godzinie życia. Zapobiega to hipoglikemii,
powoduje obniżenie poziomu bilirubiny,
powoduje obniżenie poziomu bilirubiny,
mniejszy spadek masy ciała i
mniejszy spadek masy ciała i
odwodnienie.,
odwodnienie.,
Na pierwsze karmienie podajemy wodę
Na pierwsze karmienie podajemy wodę
destylowaną lub 0,9%NaCl, 0,45%NaCl,
destylowaną lub 0,9%NaCl, 0,45%NaCl,
5%Glukozę,
5%Glukozę,
Rozpoczynamy od 1-10ml, podajemy co 1-
Rozpoczynamy od 1-10ml, podajemy co 1-
2-3 godziny, w zależności od masy ciała,
2-3 godziny, w zależności od masy ciała,
W 12 godz. podajemy pokarm, ilość
W 12 godz. podajemy pokarm, ilość
pokarmu zwiększamy dochodząc do 130-
pokarmu zwiększamy dochodząc do 130-
150Kcal/kg.m.c
150Kcal/kg.m.c
ZAKAŻENIA POD
ZAKAŻENIA POD
AKRONIMEM TORCH
AKRONIMEM TORCH
T – toksoplazmoza,
T – toksoplazmoza,
O – other, inne: ospa, odra, kiła,
O – other, inne: ospa, odra, kiła,
R – różyczka,
R – różyczka,
C – cytomegalia,
C – cytomegalia,
H – herpes, opryszczka
H – herpes, opryszczka