ORGANIZACJA
ORGANIZACJA
PRODUKCJI
PRODUKCJI
BUDOWLANEJ
BUDOWLANEJ
Management
Management
• Kierowanie (Kimś? Czymś?)
• Zarządzanie (Kimś? Czymś?)
• Posługiwanie się czymś
• Umiejętne postępowanie
• Przebiegłość
Management = Zarządzanie
Zarządzanie
Zarządzanie
• Działalność kierownicza polegająca na
definiowaniu celów i powodowaniu ich
realizacji w organizacjach podległych
zarządzającemu.
• Wieloetapowy i wielokryterialny proces
podejmowania decyzji kierowniczych,
w wyniku których występują określone
sytuacje lub powstają zmiany o charakterze
technicznym, ekonomicznym, organizacyjnym,
prawnym, kadrowym, finansowym itd.
Przemysł
Przemysł
• Obiektem rozważań jest zakład
przemysłowy o względnie
ustabilizowanym profilu produkcji.
• Mimo postępu technicznego
i organizacyjnego – asortyment
produkcji jest względnie podobny,
podobne są również: podstawowe
materiały, sieć zaopatrzenia i
dystrybucji, wymagane kwalifikacje itd.
Budownictwo
Budownictwo
• Obiektem rozważań są zarówno:
przedsiębiorstwa jak i przedsięwzięcia
budowlane, które cechuje:
– Zmienność przedmiotu zarządzania.
– Zmienność podmiotów uczestniczących.
– Niepowtarzalność lokalizacji i wpływu
otoczenia.
– Szeroki zasięg różnych problemów
decyzyjnych.
– Konieczność szybkiego podejmowania
decyzji o znacznym stopniu ryzyka.
Funkcje zarządzania
Funkcje zarządzania
• Planowanie
• Organizowanie
• Motywowanie
• Kontrola
Nauka:
ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE
Ewolucja metod zarządzania
Ewolucja metod zarządzania
• Początek naukowej organizacji
i zarządzania to przełom wieku XIX i
XX.
• Istnieją przykłady świadczące
o stosowaniu pewnych założeń
teoretycznych już w starożytności
i średniowieczu.
Przykłady stanu wiedzy
Przykłady stanu wiedzy
organizatorskiej
organizatorskiej
• Budowa piramidy
Cheopsa
– Ukończenie budowy:
2560 r. p.n.e.
– Prefabrykacja
okładzin wapiennych
– System transportu
kamienia
– Jakość pomiarów
geodezyjnych
– Struktura organizacji
wykonawczej
Przykłady stanu wiedzy
Przykłady stanu wiedzy
organizatorskiej
organizatorskiej
• Prace Platona
(427-347 r. p.n.e.)
– Teoria organizacji
państwa: państwo
idealne złożone
z myślicieli, rycerzy
i ludzi trudniących się
działalnością
zarobkową
Przykłady stanu wiedzy
Przykłady stanu wiedzy
organizatorskiej
organizatorskiej
• Prace Arystotelesa
(384-322 r. p.n.e.)
– Wątek monopolu –
przypowieść
o Talesie z Miletu
Robert Owen (1771-1858)
Robert Owen (1771-1858)
• Od 1790 kierownik
przędzalni wełny w
Lancashire, później w New
Lanark (Szkocja)
• Poprawa warunków pracy
i życia robotników dzięki
budowie tanich i zdrowych
mieszkań, podwyżce płac,
skróceniu dnia roboczego,
urządzeniu szkół itd.
• W swoich pismach domagał
się reformy wychowania
i stworzenia dla każdego
pomyślnych warunków
zewnętrznych
Frederick Taylor (1856-
Frederick Taylor (1856-
1915)
1915)
• Amerykański inżynier, wynalazca
stali szybkotnącej i młota
parowego, twórca tayloryzmu.
• Prowadził badania nad: analizą
ruchów, przerwami w pracy,
skracaniem dnia pracy, premiami
i karami oraz zastosowaniem kar
ostrzegawczych prowadzących
do zwolnienia z pracy.
• Opracował technikę
chronometrażu oraz metodykę
badania i usprawniania pracy.
Tayloryzm
Tayloryzm
metoda organizacji pracy
metoda organizacji pracy
• Maksymalna intensyfikacja pracy
oraz efektywne wykorzystanie czasu i
redukcja kosztów.
• Oparty na chronometrażu system
normowania pracy, który sprzężony
jest z systemem wynagradzania.
• W ramach tayloryzmu sam czas
pracy nie był podstawową metodą
kontroli. Taylor postulował kontrolę
poprzez normy ilościowe.
Metodyka badania pracy
Metodyka badania pracy
Taylora
Taylora
• Podział procesu na elementy składowe
• Obserwacja elementów i pomiar czasu
• Analiza procesu pod kątem usprawnień
i eliminacji zbędnych czynności
• Ustalenie norm pracy i wprowadzenie
akordu progresywnego
• Kontrola wyników i ewentualne korekty
norm
Przykład
Przykład
• Pracując w Bethlehem Steel Corporation F. Taylor
przeprowadzał eksperymenty dotyczące ładowania
materiałów za pomocą łopat (nazwał te prace "nauką
o ładowaniu"), a następnie wykorzystywał je do
maksymalizowania wydajności pracy.
• Ustalając dokładnie wszystkie szczegóły procesu
ładowania przez robotników surówki żelaza na
wagony m.in. kształt szufli, długość trzonka, kąt
nachylenia łopaty przy nabieraniu surówki i jej
wychylenia przy wyrzucaniu na wagon, a nawet
sposób ustawienia stóp pracownika doprowadził do
3,8 krotnego zwiększenia wydajności pracy
ładowaczy.
Klasyczna szkoła organizacji
Klasyczna szkoła organizacji
i
i
zarządzania (1900-1930)
zarządzania (1900-1930)
•Nurt inżynierski (technologiczny)
Frederick Taylor, Henry Gantt, Henry Ford,
Henry Le Chatelier, Frank i Linian Gilbreth
•Nurt uniwersalistyczny (administracyjny)
Henry Fayol
•Nurt humanistyczny (behawioralny)
Elton Mayo, Tomasz Bata
Ewolucja metod zarządzania
Ewolucja metod zarządzania
cd.
cd.
• Szkoła ilościowa
– L. Kantorowicz „Matematyczne metody
organizacji i planowania produkcji”,
„Rachunek ekonomiczny optymalnego
wykorzystania zasobów”
– O. Morgenstern i J. von Neumann „Teoria
gier a zjawiska ekonomiczne”
Ewolucja metod zarządzania
Ewolucja metod zarządzania
cd.
cd.
• Badania operacyjne
• Teoria decyzji
• Szkoła neoklasyczna
– P. Drucker „Praktyka zarządzania”.
„Zarządzanie przez wyniki”
• Szkoła systemowa
– S. Beer „Cybernetyka w zarządzaniu”,
R. Johnson, F. Kast, J. Rosenzweig „Teoria
i zarządzanie systemami”
Współczesne metody i
Współczesne metody i
koncepcje
koncepcje
• Marketing
• Logistyka
• Zarządzanie strategiczne
• Zarządzanie jakością TQM
• Reengineering
• Zarządzanie kadrami
• Zarządzanie procesami
Nauki ergologiczne
Nauki ergologiczne
• Poziom filozoficzny – istota i ogólne prawa
rządzące działaniem człowieka
– Prakseologia, teoria systemów, cybernetyka, teoria
organizacji, teoria informacji, teoria decyzji
• Zbiór teorii, hipotez i definicji dotyczących
planowania i organizowania pracy
– Ergonomia, fizjologia, psychologia i socjologia
pracy
• Nauki dotyczące praktycznych wskazówek
postępowania w poszczególnych dziedzinach
– Organizacja i mechanizacja budowy (1946 r.),
Organizacja produkcji budowlanej
Budownictwo
Budownictwo
• Gospodarka narodowa:
– Sfera produkcji materialnej
– Sfera działalności pozamaterialnej
• Dalszy podział:
– Działy
– Gałęzie
– Branże
– Przedsiębiorstwa
Działy produkcji materialnej
Działy produkcji materialnej
• Przemysł
• Rolnictwo
• Budownictwo
• Leśnictwo
• Transport i łączność
• Handel
Działy działalności
Działy działalności
niematerialnej
niematerialnej
• Gospodarka mieszkaniowa i
komunalna
• Oświata i wychowanie
• Kultura i sztuka
• Ochrona zdrowia i opieka społeczna
• Kultura fizyczna
• Finanse i ubezpieczenia
Gałęzie budownictwa
Gałęzie budownictwa
• Budownictwo ogólne
• Specjalistyczne
• Produkcyjno-usługowe
• Geologiczne
• Geodezyjno-kartograficzne
• Jednostki projektowania
budowlanego
• Jednostki pomocnicze budownictwa
Definicje budownictwa
Definicje budownictwa
• Techniczna
– Technika, technologia i organizacja budowy,
przebudowy, konserwacji, remontu oraz rozbiórki
obiektu budowlanego
• Społeczna
– Jest wynikiem pracy społecznej nad
przystosowaniem przyrody do potrzeb człowieka
przez tworzenie budowlanych składników
sztucznego środowiska człowieka
• Ekonomiczna
– Dziedzina produkcji materialnej, której celem jest
zaspokajanie potrzeb produkcji i spożycia przez
wytwarzanie budowlanych składników majątku
trwałego i ich utrzymywanie w stanie używalności
Definicje
Definicje
• Budowa
– Wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a
także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu
• Roboty budowlane
– Budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu,
remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego
• Remont
– Wykonywanie w istniejącym obiekcie robót budowlanych
polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a
niestanowiących bieżącej konserwacji (dopuszcza się
stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie
pierwotnym)
• Przebudowa
– Wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje
zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego
obiektu, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak:
kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość,
szerokość lub liczba kondygnacji
Klasyfikacja budownictwa
Klasyfikacja budownictwa
• Ze względu na rodzaj potrzeb
– Budownictwo inwestycyjne (nowe składniki
majątku trwałego; dalszy podział poniżej)
– Budownictwo nieinwestycyjne (remonty,
konserwacje)
• Kryterium ekonomiczne
– Funkcje obiektu umieszczają go w poszczególnych
sferach i działach gospodarki narodowej
• Kryterium techniczne
– Budynki wraz z instalacjami i urządzeniami
technicznymi
– Budowle
– Obiekty małej architektury
Działalność budowlana jest
Działalność budowlana jest
uporządkowana
uporządkowana
• Tradycja (wynika z uwarunkowań
historycznych, geograficznych
i społecznych)
• Przepisy prawne dotyczące
– Działań człowieka w społeczeństwie
– Obiektu budowlanego
– Działań ściśle związanym z realizacją
budownictwa
Technologia budowania
Technologia budowania
• Metoda przygotowania elementów
budowlanych i wznoszenia obiektu lub nauka
o tych metodach
• Cztery typy technologii budowania
• Metody budowania
• Systemy budowania i konstrucyjno-
technologiczne (bierne)
• Sytemy czynne – jednostki wykonawcze
Kształtowanie elementów systemów
czynnych i relacji między tymi
elementami jest przedmiotem
organizacji produkcji budowlanej
Organizacja
Organizacja
• „…pewien rodzaj całości ze względu na
stosunek do niej jej własnych elementów,
mianowicie taka całość, której wszystkie
składniki współprzyczyniają się do powodzenia
całości”
• „Przez organizację rozumie się bądź czynność
organizowania, bądź osiągnięty na skutek
takiej czynności (albo nawet w drodze
samorzutnego kształtowania się) ustrój
przedmiotu złożonego, układ jego
wewnętrznych zależności, bądź wreszcie sam
obiekt tak zorganizowany”
Organizacja procesu
Organizacja procesu
budowlanego
budowlanego
• Odpowiednio dobrany zespół czynników
w postaci wykonawców, stosowanych
przez nich narzędzi, maszyn, sprzętu
pomocniczego, materiałów oraz metod
technologicznych i organizacyjnych,
dzięki którym uzyskuje się pożądany
wynik – półfabrykaty, prefabrykaty,
elementy obiektu, cały obiekt lub
zespół obiektów konkretnego zadania
inwestycyjnego