background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

To przewlekła choroba o podłożu 

To przewlekła choroba o podłożu 

autoimmunologicznym przebiegająca 

autoimmunologicznym przebiegająca 

z zajęciem wielu tkanek i narządów 

z zajęciem wielu tkanek i narządów 

jak: skóra, stawy, nerki, układ 

jak: skóra, stawy, nerki, układ 

oddechowy, układ sercowo-

oddechowy, układ sercowo-

naczyniowy, centralny i obwodowy 

naczyniowy, centralny i obwodowy 

układ nerwowy. Do objawów 

układ nerwowy. Do objawów 

charakterystycznych należą również 

charakterystycznych należą również 

zaburzenia hemodynamiczne 

zaburzenia hemodynamiczne 

(cytopenie). 

(cytopenie). 

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Epidemiologia

Epidemiologia

Choroba może rozpocząć się w 

Choroba może rozpocząć się w 

każdym wieku, ze szczytem 

każdym wieku, ze szczytem 

zachorowania między 20 a 40 

zachorowania między 20 a 40 

rokiem życia.

rokiem życia.

Kobiety chorują 9-krotnie częściej niż 

Kobiety chorują 9-krotnie częściej niż 

mężczyźni.

mężczyźni.

Przebieg kliniczny charakteryzuje się 

Przebieg kliniczny charakteryzuje się 

objawami zaostrzeń i remisji.

objawami zaostrzeń i remisji.

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Na początku choroby rozpoznanie 

Na początku choroby rozpoznanie 

może być bardzo trudne.

może być bardzo trudne.

Pomocne są kryteria diagnostyczne 

Pomocne są kryteria diagnostyczne 

podane przez ARA.

podane przez ARA.

Za pewnym rozpoznaniem tocznia 

Za pewnym rozpoznaniem tocznia 

przemawia spełnienie co najmniej 

przemawia spełnienie co najmniej 

czterech

czterech

 spośród 11 kryteriów. 

 spośród 11 kryteriów. 

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Rozpoznanie cd.

Rozpoznanie cd.

Spełnienie dwóch lub trzech 

Spełnienie dwóch lub trzech 

kryteriów pozwala na rozpoznanie 

kryteriów pozwala na rozpoznanie 

„choroby toczniopodobnej” (lupus-

„choroby toczniopodobnej” (lupus-

like disease).

like disease).

U ok.. 5% chorych nie wykrywa się 

U ok.. 5% chorych nie wykrywa się 

obecności przeciwciał p/jądrowych.

obecności przeciwciał p/jądrowych.

Rozpoznaje się wówczas toczeń 

Rozpoznaje się wówczas toczeń 

seronegatywny (ANA-negative  SLE) 

seronegatywny (ANA-negative  SLE) 

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Kryteria klasyfikacyjne ARA

Kryteria klasyfikacyjne ARA

1.

1.

Rumień twarzy w kształcie motyla

Rumień twarzy w kształcie motyla

2.

2.

Rumień krążkowy

Rumień krążkowy

3.

3.

Nadwrażliwość na światło

Nadwrażliwość na światło

4.

4.

Owrzodzenia jamy ustnej

Owrzodzenia jamy ustnej

5.

5.

Zapalenie lub ból stawów-

Zapalenie lub ból stawów-

dotyczące co najmniej dwóch, bez 

dotyczące co najmniej dwóch, bez 

nadżerek w obrazie RTG

nadżerek w obrazie RTG

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

5.

5.

Zapalenie błon surowiczych-

Zapalenie błon surowiczych-

opłucnej lub osierdzia

opłucnej lub osierdzia

6.

6.

Zmiany w nerkach-utrzymująca 

Zmiany w nerkach-utrzymująca 

się proteinuria powyżej 0,5 

się proteinuria powyżej 0,5 

g/dobę i/lub obecność wałeczków 

g/dobę i/lub obecność wałeczków 

nerkowych w moczu.

nerkowych w moczu.

7.

7.

Zaburzenia neuropsychiatryczne-

Zaburzenia neuropsychiatryczne-

napady drgawek lub psychoza (po 

napady drgawek lub psychoza (po 

wykluczeniu innych przyczyn).

wykluczeniu innych przyczyn).

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

9.

9.

Zaburzenia hematologiczne-

Zaburzenia hematologiczne-

anemia hemolityczna z 

anemia hemolityczna z 

retykulocytoza, lub limfopenią 

retykulocytoza, lub limfopenią 

(ponizej 1500 w 1mm

(ponizej 1500 w 1mm

³

³

), lub 

), lub 

leukopenia (poniżej 4000 w 1 

leukopenia (poniżej 4000 w 1 

mm

mm

³

³

), lub trombocytopenia 

), lub trombocytopenia 

(poniżej 1000.000 w 1 mm 

(poniżej 1000.000 w 1 mm 

³

³

).

).

10.

10.

Zaburzenia immunologiczne-

Zaburzenia immunologiczne-

obecnosc komórek LE, lub p/ciał

obecnosc komórek LE, lub p/ciał

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

do Sm, lub fałszywie dodatnie testy 

do Sm, lub fałszywie dodatnie testy 

kiłowe.

kiłowe.

11.

11.

P/ciała p/jądrowe-w mianie 

P/ciała p/jądrowe-w mianie 

uznanym za nieprawidłowe, badane 

uznanym za nieprawidłowe, badane 

metoda immunofluorescencji.

metoda immunofluorescencji.

Nie można

Nie można

 rozpoznać tocznia jeśli 

 rozpoznać tocznia jeśli 

chory nie spełnia żadnego z 

chory nie spełnia żadnego z 

kryteriów immunologicznych 

kryteriów immunologicznych 

choroby, tzn. kryteriów 10 lub 11.

choroby, tzn. kryteriów 10 lub 11.

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Podgrupy kliniczne tocznia

Podgrupy kliniczne tocznia

1.

1.

Podostry toczeń skórny (SCLE – 

Podostry toczeń skórny (SCLE – 

subacute cutaneus Lupus 

subacute cutaneus Lupus 

Erythematosus).

Erythematosus).

Do objawów typowych należy 

Do objawów typowych należy 

wysypka grudkowa, łuszcząca się 

wysypka grudkowa, łuszcząca się 

lub rumień krążkowy. W tej postaci 

lub rumień krążkowy. W tej postaci 

choroby rzadko dochodzi do 

choroby rzadko dochodzi do 

zajecia narządów wewnętrznych.

zajecia narządów wewnętrznych.

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

2.

2.

Toczeń indukowany lekami.

Toczeń indukowany lekami.

 

 

(najczęsciej: hydralazyna, 

(najczęsciej: hydralazyna, 

hydantoina, penicylina, 

hydantoina, penicylina, 

sulfonamidy, amid prokainy, D-

sulfonamidy, amid prokainy, D-

penicylamina, sole złota, 

penicylamina, sole złota, 

hormonalne leki antykoncepcyjne, 

hormonalne leki antykoncepcyjne, 

izoniazyd, pochodne 

izoniazyd, pochodne 

chlorpromazyny). W obrazie 

chlorpromazyny). W obrazie 

klinicznym dominują zmiany 

klinicznym dominują zmiany 

skórne, ból stawów oraz zapalenie 

skórne, ból stawów oraz zapalenie 

błon surowiczych. Rzadko zajęte są 

błon surowiczych. Rzadko zajęte są 

nerki i układ nerwowy. 

nerki i układ nerwowy. 

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

3.

3.

Toczeń noworodków.

Toczeń noworodków.

 

 

Zwiazany jest z przechodzeniem 

Zwiazany jest z przechodzeniem 

przez łożysko, od matki do płodu, 

przez łożysko, od matki do płodu, 

p/ciał anty-SSA w klasie IgG. U 

p/ciał anty-SSA w klasie IgG. U 

noworodka stwierdza się wysypkę 

noworodka stwierdza się wysypkę 

lub rumień na skórze, gorączkę, 

lub rumień na skórze, gorączkę, 

obrzęk stawów, a obecne w 

obrzęk stawów, a obecne w 

surowicy dziecka p/ciała zanikają 

surowicy dziecka p/ciała zanikają 

po kilku tygodniach. Do 

po kilku tygodniach. Do 

najważniejszych następstw należą 

najważniejszych następstw należą 

wrodzony blok przedsionkowo-

wrodzony blok przedsionkowo-

komorowy.

komorowy.

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

4.

4.

Toczeń z zespołem Sj

Toczeń z zespołem Sj

ö

ö

grena

grena

.

.

Objawy upośledzonego 

Objawy upośledzonego 

wydzielania łez i/lub śliny u ok. 

wydzielania łez i/lub śliny u ok. 

20 % chorych. Dla potwierdzenia 

20 % chorych. Dla potwierdzenia 

rozpoznania konieczne jest 

rozpoznania konieczne jest 

badanie histopatologiczne 

badanie histopatologiczne 

gruczołu śluzowego błony 

gruczołu śluzowego błony 

śluzowej wargi dolnej.

śluzowej wargi dolnej.

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

5.

5.

Toczeń z zespołem 

Toczeń z zespołem 

antyfosfolipidowym. 

antyfosfolipidowym. 

Związane jest z obecnością p/ciał 

Związane jest z obecnością p/ciał 

przeciwkardiolipinowych i/lub 

przeciwkardiolipinowych i/lub 

antykoagulanta toczniowego (LAC).

antykoagulanta toczniowego (LAC).

Do objawów należą incydenty 

Do objawów należą incydenty 

zakrzepicy w naczyniach żylnych 

zakrzepicy w naczyniach żylnych 

(kkd) lub tętniczych (mózgu i 

(kkd) lub tętniczych (mózgu i 

serca), małopłytkowość, Fałszywie 

serca), małopłytkowość, Fałszywie 

dodatnie odczyny kiłowe.

dodatnie odczyny kiłowe.

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Diagnostyka

Diagnostyka

OB

OB

CRP

CRP

Morfologia

Morfologia

Proteinogram

Proteinogram

Badania serologiczne

Badania serologiczne

Posiew krwi i moczu

Posiew krwi i moczu

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Diagnostyka cd.

Diagnostyka cd.

Biopsja skóry

Biopsja skóry

Badania okulistyczne

Badania okulistyczne

Badania laryngologiczne

Badania laryngologiczne

RTG stawów

RTG stawów

RTG klatki piersiowej

RTG klatki piersiowej

Testy czynnościowe płuc

Testy czynnościowe płuc

Badania płynu opłucnowego

Badania płynu opłucnowego

EKG

EKG

ECHO

ECHO

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Przepływy naczyniowe

Przepływy naczyniowe

Proteinuria dobowa

Proteinuria dobowa

Mocznik i kreatynina z klirensem 

Mocznik i kreatynina z klirensem 

nerkowym

nerkowym

USG jamy brzusznej

USG jamy brzusznej

Biopsja nerki

Biopsja nerki

Badanie neurologiczne

Badanie neurologiczne

Badanie psychiatryczne i 

Badanie psychiatryczne i 

psychologiczne

psychologiczne

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

EEG

EEG

CT głowy

CT głowy

MRI głowy/ kręgosłupa

MRI głowy/ kręgosłupa

EMG

EMG

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

RZS

RZS

Zespół Sjgrena

Zespół Sjgrena

Bakteryjne zapalenie wsierdzia

Bakteryjne zapalenie wsierdzia

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Przewlekłe aktywne zapalenie 

Przewlekłe aktywne zapalenie 

wątroby

wątroby

Zapalenie kłębuszków nerkowych na 

Zapalenie kłębuszków nerkowych na 

innym tle

innym tle

Choroby proliferacyjne układu 

Choroby proliferacyjne układu 

krwiotwórczego i siateczkowo-

krwiotwórczego i siateczkowo-

śródbłonkowego

śródbłonkowego

Inne układowe choroby tkanki łącznej

Inne układowe choroby tkanki łącznej

Zespół nakładania

Zespół nakładania

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Leczenie

Leczenie

Jest uzależnione od aktywności 

Jest uzależnione od aktywności 

choroby. O wysokiej aktywności 

choroby. O wysokiej aktywności 

choroby świadczą objawy 

choroby świadczą objawy 

wielonarządowe, takie jak: zajęcie 

wielonarządowe, takie jak: zajęcie 

ośrodkowego układu nerwowego, 

ośrodkowego układu nerwowego, 

objawy zapalenia naczyń, zapalenie 

objawy zapalenia naczyń, zapalenie 

stawów i mięśni, objawy 

stawów i mięśni, objawy 

uszkodzenia czynności nerek 

uszkodzenia czynności nerek 

(białkomocz), zmiany skórne i na 

(białkomocz), zmiany skórne i na 

błonach śluzowych, zapalenie błon 

błonach śluzowych, zapalenie błon 

surowiczych, gorączka, 

surowiczych, gorączka, 

małopłytkowość, leukopenia

małopłytkowość, leukopenia

background image

Toczeń rumieniowaty 

Toczeń rumieniowaty 

układowy

układowy

Farmakoterapia

Farmakoterapia

NLPZ

NLPZ

Glikokortykosteroidy 

Glikokortykosteroidy 

miejscowo i ogólnie

miejscowo i ogólnie

Azatioprina

Azatioprina

Cyklofosfamid

Cyklofosfamid

Immunoglobuliny

Immunoglobuliny

Leki uzupełniające 

Leki uzupełniające 

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

To przewlekła choroba tkanki łącznej, 

To przewlekła choroba tkanki łącznej, 

charakteryzująca się postępującym 

charakteryzująca się postępującym 

włóknieniem skóry i narządów 

włóknieniem skóry i narządów 

wewnętrznych prowadzącym do ich 

wewnętrznych prowadzącym do ich 

niewydolności, zaburzeniami 

niewydolności, zaburzeniami 

morfologii i funkcji naczyń 

morfologii i funkcji naczyń 

krwionośnych, nieprawidłowościami 

krwionośnych, nieprawidłowościami 

ze strony układu immunologicznego 

ze strony układu immunologicznego 

oraz procesem zapalnym.

oraz procesem zapalnym.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Do najczęściej zajętych tkanek i 

Do najczęściej zajętych tkanek i 

narządów należą: skóra, układ 

narządów należą: skóra, układ 

kostno-stawowy, przewód 

kostno-stawowy, przewód 

pokarmowy, układ naczyniowo-

pokarmowy, układ naczyniowo-

sercowy, płuca nerki i układ nerwowy.

sercowy, płuca nerki i układ nerwowy.

Do najbardziej charakterystycznych 

Do najbardziej charakterystycznych 

objawów należy twarda skóra 

objawów należy twarda skóra 

(scleroderma) oraz bardzo często 

(scleroderma) oraz bardzo często 

występujący objaw Raynauda.

występujący objaw Raynauda.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Przebieg choroby ma charakter 

Przebieg choroby ma charakter 

przewlekły i postępujący. W miarę 

przewlekły i postępujący. W miarę 

czasu trwania pojawiają się objawy 

czasu trwania pojawiają się objawy 

ze strony zajętych układów i 

ze strony zajętych układów i 

narządów wewnętrznych.

narządów wewnętrznych.

Choroba może rozpocząć się w 

Choroba może rozpocząć się w 

kazdym wieku.

kazdym wieku.

Kobiety chorują 3-4 razy częściej niż 

Kobiety chorują 3-4 razy częściej niż 

mężczyźni.

mężczyźni.

Występuje u wszystkich ras 

Występuje u wszystkich ras 

etnicznych.

etnicznych.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Rozpoznanie

Rozpoznanie

Jest możliwe wtedy, kiedy mamy do 

Jest możliwe wtedy, kiedy mamy do 

czynienia z pełni rozwiniętą chorobą, 

czynienia z pełni rozwiniętą chorobą, 

w okresie istnienia nieodwracalnych 

w okresie istnienia nieodwracalnych 

zmian narządowych. Na początku 

zmian narządowych. Na początku 

choroby rozpoznanie jest trudne. 

choroby rozpoznanie jest trudne. 

Dlatego pomocne jest w każdym 

Dlatego pomocne jest w każdym 

przypadku objawu Raynauda o 

przypadku objawu Raynauda o 

niejasnym pochodzeniu wykonanie

niejasnym pochodzeniu wykonanie

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

badań kapilaroskopowych (cechy 

badań kapilaroskopowych (cechy 

mikroangiopatii), badań obecności 

mikroangiopatii), badań obecności 

p/ciał p/jądrowych oraz ustalenie czy 

p/ciał p/jądrowych oraz ustalenie czy 

nie występują blizny naparstkowe lub 

nie występują blizny naparstkowe lub 

owrzodzenia na opuszkach palców, 

owrzodzenia na opuszkach palców, 

jak też podwyższone cechy zapalenia 

jak też podwyższone cechy zapalenia 

o nie dającej się ustalić przyczynie.

o nie dającej się ustalić przyczynie.

W przypadku choćby jednego 

W przypadku choćby jednego 

powyższego dodatniego badania, 

powyższego dodatniego badania, 

chorego należy traktować jako 

chorego należy traktować jako 

potencjalnie z wczesną postacią 

potencjalnie z wczesną postacią 

twardziny uogólnionej.

twardziny uogólnionej.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Kryteria klasyfikacyjne wg ARA

Kryteria klasyfikacyjne wg ARA

1.

1.

Kryterium duże

Kryterium duże

Stwardnienie skóry obejmujące 

Stwardnienie skóry obejmujące 

obszary proksymalnie od stawów 

obszary proksymalnie od stawów 

śródręczno-paliczkowych

śródręczno-paliczkowych

2.

2.

Kryterium małe

Kryterium małe

Sklerodaktylia

Sklerodaktylia

Naparstkowate blizny lub ubytki 

Naparstkowate blizny lub ubytki 

tkanek w obrębie opuszek palców

tkanek w obrębie opuszek palców

Przypodstawne włóknienie płuc

Przypodstawne włóknienie płuc

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Do rozpoznania choroby konieczne 

Do rozpoznania choroby konieczne 

jest spełnienie przynajmniej 

jest spełnienie przynajmniej 

kryterium głównego lub dwóch 

kryterium głównego lub dwóch 

kryteriów małych.

kryteriów małych.

Podgrupy kliniczne 

Podgrupy kliniczne 

1.

1.

Twardzina układowa ograniczona-

Twardzina układowa ograniczona-

postać ograniczona (łac. 

postać ograniczona (łac. 

acrosclerosis, ang. Limited 

acrosclerosis, ang. Limited 

systemic sclerosis) dawniej CREST

systemic sclerosis) dawniej CREST

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Stwardnienie skóry ogranicza się do 

Stwardnienie skóry ogranicza się do 

obszarów położonych dystalnie od 

obszarów położonych dystalnie od 

łokci i kolan, bardzo częste 

łokci i kolan, bardzo częste 

charakterystyczne zmiany w zakresie 

charakterystyczne zmiany w zakresie 

skóry twarzy, częste występowanie 

skóry twarzy, częste występowanie 

teleangiektazji, zwapnienia w 

teleangiektazji, zwapnienia w 

tkankach miękkich, zmian przełyku. 

tkankach miękkich, zmian przełyku. 

U większości chorych występuje 

U większości chorych występuje 

objaw Raynaulda, wyprzedza 

objaw Raynaulda, wyprzedza 

występowanie pierwszych objawów 

występowanie pierwszych objawów 

twardziny. Ta postać ma przewlekły, 

twardziny. Ta postać ma przewlekły, 

powolny, postępujący przebieg.

powolny, postępujący przebieg.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

2.

2.

Twardzina układowa uogólniona   

Twardzina układowa uogólniona   

(rozsiana)- postać uogólniona 

(rozsiana)- postać uogólniona 

(ang. 

(ang. 

Diffuse systemic sclerosis). 

Diffuse systemic sclerosis). 

Stwardnienie skóry obejmuje 

Stwardnienie skóry obejmuje 

obszary położone proksymalnie do 

obszary położone proksymalnie do 

łokci i kolan. Objaw Raynauda 

łokci i kolan. Objaw Raynauda 

występuje rzadziej. Częściej 

występuje rzadziej. Częściej 

dochodzi do zajęcia narządów 

dochodzi do zajęcia narządów 

wewnętrznych, płuc, serca. Ta 

wewnętrznych, płuc, serca. Ta 

postać ma przebieg gwałtowny.

postać ma przebieg gwałtowny.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Szybkie tempo postępu zmian 

Szybkie tempo postępu zmian 

skórnych oraz zajęcie narządów 

skórnych oraz zajęcie narządów 

wewnętrznych we wczesnym okresie 

wewnętrznych we wczesnym okresie 

choroby, zwłaszcza w okresie 

choroby, zwłaszcza w okresie 

pierwszych 3 lat, mają szczególnie 

pierwszych 3 lat, mają szczególnie 

złe znaczenie prognostyczne.

złe znaczenie prognostyczne.

3.

3.

Twardzina układowa bez zmian 

Twardzina układowa bez zmian 

skórnych.

skórnych.

Typowe zmiany narządowe i 

Typowe zmiany narządowe i 

serologiczne bez zmian skórnych.

serologiczne bez zmian skórnych.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

4.

4.

Twardzina wywoływana przez 

Twardzina wywoływana przez 

środki chemiczne i leki oraz w 

środki chemiczne i leki oraz w 

przebiegu niektórych chorób.

przebiegu niektórych chorób.

Ekspozycja na niektóre substancje 

Ekspozycja na niektóre substancje 

chemiczne może indukować 

chemiczne może indukować 

zespoły twardzinopodobne. Do 

zespoły twardzinopodobne. Do 

tych substancji zaliczamy: chlorek 

tych substancji zaliczamy: chlorek 

winylu, benzen, toluen, silikon, 

winylu, benzen, toluen, silikon, 

żywice epoksydowe, 

żywice epoksydowe, 

trójchloroetylen, prokainamid.

trójchloroetylen, prokainamid.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Zespół przypominający twardzinę 

Zespół przypominający twardzinę 

może się również pojawić w 

może się również pojawić w 

przebiegu szeregu chorób narządów 

przebiegu szeregu chorób narządów 

wewnętrznych jak np. przewlekłe 

wewnętrznych jak np. przewlekłe 

immunologiczne zapalenie wątroby.

immunologiczne zapalenie wątroby.

5.

5.

Twardzina w zespołach nakładania.

Twardzina w zespołach nakładania.

Przypadki współistnienia twardziny 

Przypadki współistnienia twardziny 

układowej z innymi chorobami 

układowej z innymi chorobami 

tkanki łącznej (RZS, toczeń 

tkanki łącznej (RZS, toczeń 

rumieniowaty układowy).

rumieniowaty układowy).

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Zmiany narządowe

Zmiany narządowe

Skóra: stwardnienie i pogrubienie 

Skóra: stwardnienie i pogrubienie 

skóry, sklerodaktylia, zanik 

skóry, sklerodaktylia, zanik 

przydatków skórnych, odbarwienia 

przydatków skórnych, odbarwienia 

i przebarwienia, teleangiektazje, 

i przebarwienia, teleangiektazje, 

atrofia paznokci.

atrofia paznokci.

Objaw Raynauda: dotyczy 

Objaw Raynauda: dotyczy 

najczęściej palców rąk i stóp, 

najczęściej palców rąk i stóp, 

nosa, policzków, końca języka.

nosa, policzków, końca języka.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Układ kostno-stawowo-mięśniowy: 

Układ kostno-stawowo-mięśniowy: 

bóle stawowe, zapalenie błony 

bóle stawowe, zapalenie błony 

maziowej bez cech proliferacji, 

maziowej bez cech proliferacji, 

przewlekłe zapalenie stawów z 

przewlekłe zapalenie stawów z 

odkładaniem złogów fibryny, 

odkładaniem złogów fibryny, 

przykurcze stawowe, zapalenie 

przykurcze stawowe, zapalenie 

mięśni, akroliza dystalnych 

mięśni, akroliza dystalnych 

paliczków dłoni i stóp.

paliczków dłoni i stóp.

Przewód pokarmowy: zaburzenia 

Przewód pokarmowy: zaburzenia 

perystaltyki przełyku i jelita 

perystaltyki przełyku i jelita 

grubego, uchyłkowatość jelit, 

grubego, uchyłkowatość jelit, 

zmniejszenie tonusu zwieraczy, 

zmniejszenie tonusu zwieraczy, 

zespół złego wchłaniania.

zespół złego wchłaniania.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Układ sercowo-naczyniowy: 

Układ sercowo-naczyniowy: 

zaburzenia rytmu i przewodzenia, 

zaburzenia rytmu i przewodzenia, 

zapalenie osierdzia, zmiany 

zapalenie osierdzia, zmiany 

zastawkowe, choroba 

zastawkowe, choroba 

niedokrwienna, niewydolność 

niedokrwienna, niewydolność 

krążenia, nadciśnienie tętnicze.

krążenia, nadciśnienie tętnicze.

Układ oddechowy: zapalenia płuc, 

Układ oddechowy: zapalenia płuc, 

izolowane nadciśnienie płucne, 

izolowane nadciśnienie płucne, 

zapalenie opłucnej.

zapalenie opłucnej.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Nerki i układ moczowy: Przełom 

Nerki i układ moczowy: Przełom 

nerkowy (ostra niewydolność nerek), 

nerkowy (ostra niewydolność nerek), 

nadciśnienie nerkopochodne.

nadciśnienie nerkopochodne.

Układ nerwowy: zespół cieśni 

Układ nerwowy: zespół cieśni 

nadgarstka, uszkodzenie nerwów 

nadgarstka, uszkodzenie nerwów 

czaszkowych, zaburzenia czynności 

czaszkowych, zaburzenia czynności 

układu wegetatywnego.

układu wegetatywnego.

Układ immunologiczny: podwyższone 

Układ immunologiczny: podwyższone 

stężenie immunoglobulin IgG i IgM.

stężenie immunoglobulin IgG i IgM.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Diagnostyka

Diagnostyka

Badanie skóry całego ciała                

Badanie skóry całego ciała                

          (elastyczność, grubość i 

          (elastyczność, grubość i 

zachowanie się fałdu skórnego, 

zachowanie się fałdu skórnego, 

stanu przydatków skórnych, 

stanu przydatków skórnych, 

przebarwień, teleangiektazji, 

przebarwień, teleangiektazji, 

badania pod kątem obecności 

badania pod kątem obecności 

objawu Raynauda).

objawu Raynauda).

Badania laboratoryjne: OB, CRP, 

Badania laboratoryjne: OB, CRP, 

proteinogram, morfologia, badanie 

proteinogram, morfologia, badanie 

moczu, badania serologiczne.

moczu, badania serologiczne.

Kapilaroskopia.

Kapilaroskopia.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Diagnostyka zmian narządowych

Diagnostyka zmian narządowych

RTG rąk i stóp

RTG rąk i stóp

Enzymy uszkodzenia mięśni

Enzymy uszkodzenia mięśni

Biopsja mięśni

Biopsja mięśni

EMG

EMG

RTG kontrastowe przełyku oraz 

RTG kontrastowe przełyku oraz 

pasaż jelitowy

pasaż jelitowy

Badania endoskopowe

Badania endoskopowe

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

24 godzinna pH metria

24 godzinna pH metria

Biopsja jelita

Biopsja jelita

Enzymy wątrobowe

Enzymy wątrobowe

Biopsja wątroby

Biopsja wątroby

EKG

EKG

ECHO

ECHO

Badanie dna oka

Badanie dna oka

RTG klatki piersiowej

RTG klatki piersiowej

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Testy funkcjonalne płuc

Testy funkcjonalne płuc

Bronchoskopia

Bronchoskopia

USG układu moczowego

USG układu moczowego

Biopsja nerki

Biopsja nerki

Badania neurologiczne

Badania neurologiczne

Elektrodiagnostyka nerwów 

Elektrodiagnostyka nerwów 

obwodowych

obwodowych

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

Inne choroby tkanki łącznej

Inne choroby tkanki łącznej

Leczenie

Leczenie

Brak jest leków zdolnych skutecznie 

Brak jest leków zdolnych skutecznie 

hamować lub przynajmniej opóźniać 

hamować lub przynajmniej opóźniać 

postęp procesu chorobowego.

postęp procesu chorobowego.

D-penicylamina i kolchicyna 

D-penicylamina i kolchicyna 

wywierają niewielki efekt hamujący 

wywierają niewielki efekt hamujący 

syntezę kolagenu.

syntezę kolagenu.

background image

Twardzina układowa

Twardzina układowa

Glikokortykosteroidy nie mają 

Glikokortykosteroidy nie mają 

zastosowania tak jak w innych 

zastosowania tak jak w innych 

chorobach zapalnych.

chorobach zapalnych.

Zastosowanie mają leki 

Zastosowanie mają leki 

immunosupresyjne 

immunosupresyjne 

(Cyclofosfamid) oraz leczenie 

(Cyclofosfamid) oraz leczenie 

objawowe zmian narządowych.

objawowe zmian narządowych.


Document Outline