OCENA STANU

OCENA STANU

ODPORNOŚCI

ODPORNOŚCI

OWADÓW

OWADÓW

OCENA STANU

OCENA STANU

ODPORNOŚCI

ODPORNOŚCI

OWADÓW

OWADÓW

Marek Chmielewski

Marek Chmielewski

Marek Chmielewski

Marek Chmielewski

ODPORNOŚĆ

ODPORNOŚĆ

•

Wrodzona lub nabyta niewrażliwość,

Wrodzona lub nabyta niewrażliwość,

względnie zmniejszona podatność

względnie zmniejszona podatność

organizmu, na czynniki szkodliwe

organizmu, na czynniki szkodliwe

identyfikowane jako „nie własne”

identyfikowane jako „nie własne”

(non-self), uwarunkowana

(non-self), uwarunkowana

genetyczną konstytucją ustroju oraz

genetyczną konstytucją ustroju oraz

szeregiem mechanizmów obronnych

szeregiem mechanizmów obronnych

natury komórkowej i humoralnej.

natury komórkowej i humoralnej.

ODPORNOŚĆ

ODPORNOŚĆ

PRZECIWZAKAŹNA

PRZECIWZAKAŹNA

•

organizmu na choroby wywołane przez

organizmu na choroby wywołane przez

drobnoustroje. Odczyny obronne

drobnoustroje. Odczyny obronne

powodują likwidację, unieszkodliwienie

powodują likwidację, unieszkodliwienie

lub zniszczenie patogenu.

lub zniszczenie patogenu.

•

W

rozważaniach

nad

odpornością

bezkręgowców, obydwie definicje są

wykorzystywane, niekiedy wzajemnie

się uzupełniają.

MECHANIZMY WSPÓLNE

MECHANIZMY WSPÓLNE

DLA WIELU GRUP

DLA WIELU GRUP

ZWIERZĄT

ZWIERZĄT

•

Rozpoznanie self or non self

Rozpoznanie self or non self

•

Fagocytoza

Fagocytoza

•

Aktywność bakteriobójcza enzymów

Aktywność bakteriobójcza enzymów

lizosomalnych fagocytów

lizosomalnych fagocytów

•

Aktywnośc typu lizozymu lub

Aktywnośc typu lizozymu lub

lysozyme-like

lysozyme-like

•

Obecność substancji przekaźnikowych

Obecność substancji przekaźnikowych

(cytokiny, chemokiny)

(cytokiny, chemokiny)

•

Rozpoznanie self or non self

Rozpoznanie self or non self

•

Fagocytoza

Fagocytoza

•

Aktywność bakteriobójcza enzymów

Aktywność bakteriobójcza enzymów

lizosomalnych fagocytów

lizosomalnych fagocytów

•

Aktywnośc typu lizozymu lub

Aktywnośc typu lizozymu lub

lysozyme-like

lysozyme-like

•

Obecność substancji przekaźnikowych

Obecność substancji przekaźnikowych

(cytokiny, chemokiny)

(cytokiny, chemokiny)

CHARAKTERYSTYKA

CHARAKTERYSTYKA

ODPORNOŚCI

ODPORNOŚCI

BEZKRĘGOWCÓW

BEZKRĘGOWCÓW

•

nie jest związana z limfocytami B, T i Ig

nie jest związana z limfocytami B, T i Ig

•

baza materialna (immunocyty, ciało

baza materialna (immunocyty, ciało

tłuszczowe)

tłuszczowe)

•

pojawia się szybko (godziny, dni)

pojawia się szybko (godziny, dni)

•

trwa krótko

trwa krótko

•

odporność nabyta nie występuje u wszystkich

odporność nabyta nie występuje u wszystkich

grup

grup

•

wyjątkowo cechuje się swoistością

wyjątkowo cechuje się swoistością

•

z reguły brak pamięci immunologicznej

z reguły brak pamięci immunologicznej

•

nie jest związana z limfocytami B, T i Ig

nie jest związana z limfocytami B, T i Ig

•

baza materialna (immunocyty, ciało

baza materialna (immunocyty, ciało

tłuszczowe)

tłuszczowe)

•

pojawia się szybko (godziny, dni)

pojawia się szybko (godziny, dni)

•

trwa krótko

trwa krótko

•

odporność nabyta nie występuje u wszystkich

odporność nabyta nie występuje u wszystkich

grup

grup

•

wyjątkowo cechuje się swoistością

wyjątkowo cechuje się swoistością

•

z reguły brak pamięci immunologicznej

z reguły brak pamięci immunologicznej

MECHANIZMY

MECHANIZMY

ODPORNOŚCI

ODPORNOŚCI

BEZKRĘGOWCÓW

BEZKRĘGOWCÓW

wspólne dla wszystkich grup

wspólne dla wszystkich grup

        

        

charakterystyczne dla

charakterystyczne dla

większości bezkręgowców

większości bezkręgowców

charakterystyczne dla typu lub

charakterystyczne dla typu lub

gromady bezkręgowców

gromady bezkręgowców

W wyniku:



zakażeń wirusowych i bakteryjnych



inwazji pasożytniczych



pod wpływem stresu (temperaturowy,

pokarmowy, socjobiologiczny)
ulega

zaburzeniu odporność wewnętrzna

owadów uwarunkowana działaniem
humoralnych i komórkowych mechanizmów
odporności.

Zaburzenia odporności mogą zostać
spowodowane również:



stosowaniem pewnych leków



nieodpowiednimi sposobami ich aplikacji

ODPORNOŚĆ PRZECIWZAKAZNA

Fizjologiczn

a(wrodzona

)

Nabyta

(indukowan

a)

1. Przeciwzakaźne

bariery
anatomiczno-
fizjologiczne

2. Odporność

sekrecyjna

3. Odporność

behawioralna

4. Mechanizmy

odporności
wewnętrznej

Cekropiny

Attacyny

Cecropin like-
substances

Apidycyny

Abacyna

PRZECIWZAKAŹNE BARIERY

ANATOMICZNO-FIZJOLOGICZNE

PRZECIWZAKAŹNE BARIERY

ANATOMICZNO-FIZJOLOGICZNE



Okrywa ciała



Układ tchawkowy



Bariery przeciwzakaźne przewodu

pokarmowego



Mechanizmy odporności

przeciwzakaźnej przedżołądka



Mechanizmy środowiska

biochemicznego jelita środkowego



Antybioza i kompetycja bakteryjna



Błona perytroficzna jelita



Ściana jelita środkowego

Odporność sekrecyjna



Mleczko pszczele



Kit pszczeli (propolis)



Układ antybiotyczny miodu



Układ antybiotyczny nektaru



Układ antybiotyczny pyłku

Odporność
behawioralna



Wykrywanie chorych i martwych osobników,

usuwanie z ula, czyszczenie plastrów (hygenic
behaviour) 2 recesywne geny



Oczyszczanie (cleanining behaviour) –

samooczyszczania (self cleaning), taniec
oczyszczający (grooming dance) i oczyszczania
grupowe (group cleaning)



Rójka



Mechanizmy chrponiące czerw przed zakażeniem

Mechanizmy odporności wewnętrznej

Mechanizmy odporności wewnętrznej

KOMÓRKOWE

HUMORALNE

FAGOCYTOZA

INKAPSULACJA

NODULACJA

Lizozym

Układ fenylooksydazy

Lektyny

Humoralna

inkapsulacja

Aktywność zbliżona do

dopełniacza

KOAGULACJA HEMOLIMFY

MELANIZACJA KRWI

Lizozym

• Muramidaza, N-acetylomuramylhydrolaza (EC.3.2.1.1.7)

- eznym rozkładający wiązania endo beta (1—4)

pomiędzy kwasem N-acetylomuraminowym i N-

acetyloglu-kozaminą ściany komórkowej bakterii gram

dodatnich.

• Lizozym jest białkiem zasadowym o punkcie

izoelektrycznym 10,5—1,0 i ma sie cząsteczkowej około

15 000 stabilnym w kwaśnym pH w wyższych

temnpratu-rach, a ulegającym inaktywacji w

zasadowym pH.

Lizozym

• Powoduje on lizę zawiesiny

Micrococcus lysodeikticus z
następowym uwalnianiem cukrów
redukujących i aminokwasów.

• Enzym ten działa przeciwbakteryjnie

na bakterie gram dodatnie takie jak:
M. lysodeikticus, Sarcina lutea i
Bacillus subtilis

Lizozym

• Fizjologiczny poziom lizozymu wynosi w

hemolimfie larw Apis mellifera od 5,0
do 10,0 (ug/ml) poczwarek i imago od
5,0 do 25,0 ug/ml). Ten niski wrodzony
poziom lizozymu wzrasta kilkakrotnie
po zakażeniach i pod wpływem
działania stresu, osiągając maksymalne
wartości po 24-48 godzinach.

Lizozym

• Uważa się, że u owadów lizozym jest jednym z

głównych czynników odporności humoralnej o

działaniu bakteriobójczym. Jest on

syntetyzowany de novo w ciele tłuszczowym.

U owadów holometabolicznych lizozym

współdziała z cekropinami i atacynami w

likwidacji zakażeń bakteryjnych. Ze względu

na fakt, że poziom lizozymu jest pewnym

odzwierciedleniem stanu odporności

humoralnej owadów, określanie jego

aktywności jest wykorzystywane w ocenie

stanu odporności.

Określanie aktywności

lizozymu metodą

biologiczną

• Próbki hemolimfy (5 ug)

dodaje się do 25 ug płynu
fizjologicznego zawiera jącego
kryształek fenylotiomocznika,
a następnie wkrapla się do
baseników wyciętych w żelu
agarozowym w ilości 7,5 ug.

Określanie aktywności

lizozymu metodą

biologiczną

• Żel sporządza się dodając do 9

ml buforu Sorensena (0,062 M,

pH 6,4) zawiesinę o składzie: 1

ml buforu Sorensena, 75 mg

zliofilizowanych komórek Mi-

crococcus lysodeikticus i 300

mg oxytetracykliny, dokładnie

roztartą.

Określanie aktywności

lizozymu metodą

biologiczną

• Następnie do tak uzyskanego

roztworu, po ogrzaniu dodaje się

0,1 g agarozy i wylewa na płytki

(grubość żelu 2,5—3,0 mm). Po

zestaleniu żelu wycina się baseniki

o pojemności 7,5 µg. Płytki z

wypełnionymi basenikami

inkubuje się w 28°C przez 24

godziny.

Określanie aktywności

lizozymu metodą

biologiczną

• Aktywność lizozymu ocenia się

z krzywej regresji na
podstawie wielkości strefy
przejaśnienia (bakteriolizy)
mnożąc uzyskane wyniki przez
6 (współczynnik rozcieńczenia
hemolimfy).

Określanie aktywności

lizozymu metodą

biologiczną

• Krzywą regresji sporządza się dla

następujących stężeń lizozymu:
15,62; 7,81; 3,9; 1,8; 0,9; 0,45;
0,22 (yg lizozymu białka jaja
kurzego/ /mililitr), odcinając na osi
x stężenie lizozymu w µg/ml zaś
na osi y średnią strefy
bakteriolizy w milimetrach.

Hemolimfa

Złożona z osocza i hemocytów nie bierze udziału

w wymianie gazowej:



Rezerwuar wody



Środek transportu dla składników

pokarmowych i produktów przemiany

materii



Hormonu i enzymy



Działa buforująco



Warunkuje turgor ciała,



procesy krzepnięcia krwi i reparacji ran



Odtoksycznia wiele związków biologicznie

czynnych

Hemolimfa



Jest środowiskiem dla hemocytów,
polipeptydów i białek
odpowiedzialnych za odporność
komórkową i humoralną

Hemolimfa



Stanowi od 25 do 30 % masy ciała, np..

116 µl u poczwarki robotnic z brązowymi

oczami i 160 ml u poczwarki trutnia, 30 –

40 µl u świeżo wygryzionych pszczół, 19

u pszczół ulowych i 16 µl u zbieraczek.



Ciężar właściwy:

Robotnica 1,038 – 1,045
Truteń 1,050
Matka 1,051

Hemolimfa

Odczyn zbliżony do obojętnego :
Czerw – 6,77 do 6,93
Imago – 6,7
Zdolność buforująca bardzo niska

nieznacznie przekracza zdolność
buforyjącą wody

Hemolimfa

Zmienny skład w zależności od:



Wieku,



Grupy osobniczej (kasty)



Płci



Stadium rozwojego



Diety



Głodzenia

Hemolimfa

Profil białek
hemolimfy

THC

DHC

Zdrowie

choroba

Egzoproteinazy
bakteryjne

Egzoproteinazy
pasożytnicze

Leki

Hemolimfa - pobieranie



Czerw (larwy)– ostrożnie wyjąć z
komórki plastra, położyć na szkiełko
podstawowe, naciąć naskórek (np. b.
cienka igła) i pobierać mikropipetą



Przedpoczwarki, poczwarki i dorosłe –
dekapitacja i lekkie uciśnięcie tułowia



Poczwarki i imago – zatoka grzbietowa,
między 3 a 4 tergitem odwłoka po
stronie grzbietowej

Hemolimfa - rozmaz



Po pobraniu do kapilary przenosi
się na szkiełko podstawowe



Rozmaz krawędzią nakrywkowego



Schnie w temperaturze pokojowej



Szkiełka odtłuszczane w
mieszaninie 96% etanolu i eteru do
narkozy (1:1)

Hemolimfa - barwienie



Wyschnięty preparat zalewa się 2-3 ml barwnika

Wrighta na 1 minutę



Dodaje się identyczną objętość buforu

fosforanowego (KH

2

PO

4

– 3, 315 g, Na HPO – 1,28

g, woda destylowana – 500,00 ml, miesza się do

pojawienia się metalicznego połysku na

powierzchni barwnika z buforem



Po 2-3 minutach od dodania buforu powierzchnię

preparatu zmywa się szybko wodą bieżącą



Uwaga! Nadmierne zmywanie odbarwia preparat



Wysuszyć i oglądać pod imersją przy pow. co

najmniej 700 x.

Hemocyty



Wywodzą się z mezodermy zarodka



Równowaga pomiędzy pojawianiem
się nowych i zamieraniem starych



Równowaga pomiędzy hemocytami
krążącymi a osiadłymi senssile
haemocytes)

Hemocyty



Wywodzą się z komórki pnia (stem cell)

prohemocytu (podstawowa komórka hemolimfy)



Prohemocyty skupione wzdłuż przedniego

odcinka grzbietowego naczynia krwionośnego

wykształcają plazmatocyty i (?) komórki

sferyczne



Rozplem i diferencjacja hemocytów w

hemolimfie głównie przez podziały mitotyczne

związane z rozowojem osobniczym, tuż przed

kolejną zmianą stadium wzrosta THC

(obserwowane również u imago)

Hemocyty

Układ endokrynalny owada

(głównie ekdyson)

Wzajemne
stosunki
pomiędzy typami
hemocytów

Wielkość indeksu
mitotycznego

Przechodzenie z
narządów
hemopoetycznych
do hemolimfy

Mobilizacja
komórek osiadłych

Hemocyty – Ciało
tłuszczowe



Pochodzenia mezodermalnego



Wielkość zmienna wraz z rozwojem

larwalnym – najwięcej komórek u

larw 2 – 3 dniowych



U pszczoły dorosłej jest cienką

warstewka wyściełającą od

wewnątrz ścianę odwłoka(zatoka

krwionośna grzbietowa i brzuszna)

Hemocyty – Ciało
tłuszczowe

prohemocyt

plazmatocyt

Komorka
ziarnista

cystosyt

Komórka
sferyczna

Hemocyty - identyfikacja

Klasyfikacje:



Jonesa (1962) – 9 typów hemocytów



Ville i Vecchi (1966) - 8 typów



Gilliam i Shimanuki (1971) – 7
typów obecnych w hemolimfie i 2
typy komórek pnia – enocyty i
komórki perikardialne

PROLEUKOCYT

3,4 - 6,0 µ

Jądro: jasnoniebieskie Cytoplazma: niebieska

Neutrofil

3,0 – 7,0 µ

Jadro: ciemnoniebieskie ziarniste Cytoplazma:
niewidoczna

Eozynofil

3,0 – 6,0 µ

Jądro: ciemnoczerwone ziarniste Cytoplazma: jasnoróżowa

Bazofil 2,0 – 4,5 µ

Jądro: ciemnopurpurowa Cytoplazma: praktycznie
niewidoczna

Leukocyt normalny

3,0 – 7,0 µ

Jądro: ciemnoczerwone ziarniste Cytoplazma: niebieska

Pyknoleukocyt

12-18 x 2,5- 7,5 µ

Jądro: ciemnoczerwone ziarniste Cytoplazma: lekko
różowa

Hialinocyt

7 – 11 x 3,5 – 7,0 µ

Jądro: ciemnoczerwone ziarniste Cytoplazma: lekko
różowa

Reakcje między
komórkami
immunoreaktywnymi

Owady –

hemokiny

przekaźnikami informacji

między immunocytami



TNF (czynnik martwicy nowotworów – reguluje

niekóre odczyny immunologiczne



TNF wspólnie z gallizyną 2 kontroluje utrzymanie

integralności ciała owada (wzrost, zranienia)



Gallizyna 2 wraz z plazmatocytami współdziała:



w fagocytowaniu uszkodzonych komórek ciała



w gojeniu ran i tworzeniu nowych tkanek

Model aktywności hemokin

owada

zakażeni
e

hemocyty

Aktywowan
e
hemocyty
Regulacja

HEMOKINY

Ciało tłuszczowe

Po;ipeptydy i białka bakteriobójcze

Odczyny

komórkowe

1. Adherencja

2. 2.Fagocytoz

a

3. Nodulacja

Aktywność

1. Lizozymu

2. Układu oksydazy

polifenolowej

Kontrola
nowotworzenia

Przebudowa
tkanek

Uszkadzanie
komórek

Rola hemocyta ziarnistego

owada

Lizozym -
bakteriocydi
a

Apidycyny

bakteriocydi
a

Nodulacja i
inkapsulacja

Profenylooksyd
aza

rozpoznawanie

Lektyny

rozpoznawani
e

Koagulogeny

Krzepnięcie
hemolimfy

Fagocytoza

Fagocytoza

• Fagocytoza jest to proces,

polegający na pochłanianiu,

niszczeniu lub sekwestracji

substancji obcych dla: organizmu

owada, które przedostały się do jego

hemocelu. U owadów przebiega ona

w kilku etapach: chemotaksja,

adherencja, pochłanianie i trawienie.

Fagocytoza

• Stanowi ona jeden z głównych

mechanizmów komórkowego
ramienia odporności owadów, w
którym zaangażowane są
wyspecjalizowane komórki krwi
owadów.

Fagocytoza-Typy hemocytów

zaangażowane w reakcjach

odpornościowych

Odporność

komórkowa

Koagulac

ja krwi

Trefocytoza

-

0dkładanie substancji

obcych, transport produktów

przemiany materii,

odtoksycznianie związków

biologicznie czynnych

Plazmatocyty Cystocyty Hemocyty

ziarniste

Adipohemocyt

y

podocyty

Adipohemocyt
y

Prohemocyty

Hemocyty

ziarniste

Fagocytoza

• Fagocytoza ulega zwiększeniu w początkowych

fazach zakażenia, wybitnie spada w niektórych

inwazjach pasożytniczych, np. w przebiegu warozy.

• Wgląd w aktywność fagocytarną hemocytów daje

indeks fagocytarny, który wskazuje na średnią

liczbę bakterii pochłoniętych przez 1 hemocyt

obdarzony zdolnością fagocytarną. Określanie

wartości indeksu fagocytarnego wykorzystuje się

powszechnie w ocenie efektywności komórkowego

ramienia odporności owadów.

Fagocytoza

Najstarszy filogenetycznie mechanizm

obronny reprezentowany przez

wyspecjalizowane komórki krwi i

niektóre komórki osiadłe -

fagocyty



wychwytywanie



niszczenie

obcych materiałów

Fagocytoza

U owadów wyróżniono cztery typy reakcji

fagocytarnych (Metalnikow i Chorine, 1929)

1. calkowity brak lub słabą

fagocytoze

(

f

. nieefektywna jako odczyn obronny)

2.

fagocytoza

tylko w początkowym okresie

zakażenia i jej stopniowe zanikanie

3. Brak

f

. na początku zakażenia i jej

stopniowy rozwój w miarę postępów

zakażenia

4. Silna i efektywną

f

. na takim samym

poziomie przez cały okres zakażenia

Fagocytoza u pszczół



Plazmatocyty



Hemocyty ziarniste (granulocyty)



Fagocytozę u A. mellifera wspomaga nodulacja

i inkapsulacja



„intensywana” współpraca z humoralnymi

odczynami obronnymi prowadząca do

oczyszczenia hemocelu (clearance) z

drobnoutsrojów (przede wszystkim bakterii)



Skuteczna w zakażeniach bakteryjnych do

momentu przekroczenia charakterystycznych

ilośći bakterii dla danej postaci rozwojowej (lub

gatunku owada). Dla pszczoły nie przekracza

zapewne 1000 komórek/µl hemolimfy

Określanie wartości

indeksu

fagocytarnego

• Do probówki Eppendorfa lub

silikonowanej probówki szklanej
pobiera się około 5 µl krwi
czerwia lub pszczoły. Krew od
czerwia uzyskuje się poprzez
nakłucie pipetą miarową oskórka,
natomiast od pszczoły z zatoki
okołosercowej.

Określanie wartości

indeksu

fagocytarnego

• Następnie dodaje się do probówki

identyczną objętości 18-godzinnej

hodowli bulionowej komórek

Sarcina lutea przemytej 2—3-razy

jałowym płynem fizjologicznym o

końcowym stężeniu ok. 3 x 10

5

komórek/ml. Mieszaninę wstawia

się na 15—30 minut do termostatu

o temperaturze 22—24°C,

okresowo wstrząsając.

Określanie wartości

indeksu

fagocytarnego

• Na odtłuszczonym szkiełku

podstawowym sporządza się
gruby rozmaz i barwi go po
wyschnięciu błękitem
metylenowym lub fuksyną
zasadową przez okres 15—20
minut.

Określanie wartości

indeksu

fagocytarnego

• Preparat ogląda się pod obiektywem

immersyjnym i oblicza się ilość
pochłoniętych komórek S. lutea przez 50
hemocytów.

• Z tych danych oblicza się średnią ilość

bakterii pochłoniętą przez 1 hemocyt

(indeks fagocytarny).

Nodulacja



Przekroczenie granicznej „pojemności”
fagocytozy uruchamia

nodulację,

bardziej złożony proces komórkowy
wspomagający fagocytozę.



W najprostszej formie: otoczenie
fagocytujących (albo już rozpadłych
hemocytów kilkoma warstwami
komórek krwi z równoczesnym
odłożeniem melaniny

Nodulacja

Typowy guzek składa się z:
W centrum



Z ziarnistych nieuszkodzonych lub/i zabitych

hemocytów



Skupisk bakterii



Matrixu



Melaniny

Na zewnątrz:



Kilka warstw spłaszczonych hemocytów

Stanowi to dobra izolację bakterii od hemolimfy

owada

Nodulacja



Guzki unoszone są z prądem krwi



Guzki osadzają się na powierzchni

narządów zewnętrznych owada



Otaczane są twory o wymiarach

poniżej 10 µm



Im zjadliwsze bakterie tym guzki

większe a czas ich tworzenia

krótszy

Nodulacja

Proces wielostopniowy:
Bezpośredni kontakt subst. obcej z ziarnistym

hemocytem aktywuje hemocyt powodując

degranulację ziarnistości cytoplazmatycznych

Zaktywowany hemocyt wydziela substancje

hemotaktyczne przyciągające plazmatocyty

(ew. inne kom. krwi) w okolicę aktywnego

hemocyta. Zwiększa się adhezyjność

Skupiska fagocytujących hemocytów, rozpadłych

hemocytów, agregatów bakterii, uwolnionych

składników cytoplazmy hemocytów

Melanizacja guzka jest następstwem aktywacji

układu oksydazy polifenolowej przez produkty

rozpadu aktywnych w nodulacji hemocytów

Nodulacja u pszczoły
miodnej



Wspomaga fagocytoze przy
sepsach bakteryjnych w jamie ciała



Nodulowane bywają spory Nosema
apis



Niewykluczona nodulacja
zarodników niektórych grzybów

Inkapsulacja

Tworzenie otoczki jest komórkowym

rzadziej humoralnym odczynem

obronnym



Komórkowa:



Gdy cząstka substancji obcej za duża

do sfagocytowania, powstaje otoczka

z kilku a nawet kilkudziesięciu

hemocytów

Z reguły o średnicy większej niż 10 µm

•Inkapsulacja

Z reguły o średnicy większej niż 10 µm
Konidia,
Strzepki grzybów
Pasożyty i ich jaja
Większe skupiska bakterii
Upostaciowane większe twory

W inkapsulacji humoralnej otoczkę

tworzy wartswa melaniny

Inkapsulacja

Dwa typy otoczek:
Typu ribesia – wiele warstw

hemocytów bez melanizacji lub
jest m. słaba

Typu balteata – jedynie kilka warstw

hemocytów ale jest silnie
zmelanizowana

Inkapsulacja

Dotyczy najczęściej pasożytów i przejawia się :

1.

brak odczynu obronnego, przy b. dobrej adaptacji

pasożyta do gospodarza (pasożyt rozwija się w jamie

ciała gospodarza)

2.

Brak reakcji hemocytarnej, ale z z osłabieniem lub

zahamowanie wzrostu pasożyta

3.

Odczynom komórkowych ulegają wyłącznie osłabione

i martwe pasożyty

4.

Odczyn obronny ograniczony do określonego stadium

rozwojowego pasożyta

5.

Dotyczy żywych pasożytów i polega na tworzeniu

nacieków hemocytarnych w niektórych miejscach

ciała pasożyta

6.

Powstawanie typowych otoczek zarówno wokół

żywych (pasożyty, skupiska bakterii jak i martwych

(zabite jaja, znekrotyzowane pasożyty) obiektów

Inkaspulacja u pszczoły

Dotyczy:



Zarodników mikrosporidiów (N. apis)



Hurmaczków



Niekiedy wiciowców (Leptomonas apis)

Przy niewielkim porażeniu z reguły

skuteczna

Krzepnięcie krwi i gojenie
ran

Przyczyny urazów:



Mechaniczne



Ataki pasożytów zewnętrznych (V.destructor)



Inwazje pasożytów wewnętrznych Nosema

apis, Leptomonas apis, Leidyana apis,

Epigregarina stammeri, Acarapis woodi i inne

Acarapis



Ataki drapieżców (Meloe variegatus, barciela-

Trichodes apiarus, wachlarki-Stylops mellite,

muchy – Physocphala vittata lub larw

Senotainia tricuspis)

Krzepnięcie krwi i gojenie
ran



Ubytki krwi niewielkie



Koagulacja krwi:

1.

Wypełnienie rany szybko krzepnąca
hemolimfą „czop” – kilka sekund

2.

Odczyn hemocytarny – naciek
granulocytów i plazmatocytów, adhezję
między sobą i do brzegów rany oraz
różnicowanie części hemocytów i
tworzenie filopoidiów

Krzepnięcie krwi i gojenie
ran



Pojawia się skrzep w formie siatki z

białek uwalnianych z hemocytów,

materiału niebiałkowego i hemocytów



Natychmiast po zranieniu zasklepianie



Naciek komórkowy po 1 minucie

(granulocyty i plazmatocyty)



Czynniki zranienia (injury factors)



Mobilizacja hemocytów osiadłych,

szybka mitoza i wzrost ich liczby

Gojenie rany

Wieloetepowo
Uszkodzone i martwe tkanki, bakterie usuwane w

fagocytozie

Hemocyty nagromadzone w ranie różnicują się w

formy podobne do fibroblastów

Na osnowie skrzepu formuje się nowy nabłonek
Plazmatocyty tworzą nabłonek rzekomy na który

nasuwa się nabłonek właściwy.

Stowarzyszony wzrost syntezy w ciele

tłuszczowym białek hemolimfy (polipeptydy o

działaniu przeciwbakteryjnym).