Czy życie intymne jest problemem
kardiologicznym?

Czy leczyć zaburzenia erekcji u chorych na
serce?

Czy leczenie zaburzeń erekcji jest bezpieczne
u osób chorych na
serce?

Czy stosowanie leków blokujących 5 PDE jest
bezpieczne?

Życie

intymne

Życie

intymne

Choroba

serca

Choroba

serca

Czy życie intymne jest

problemem

kardiologicznym?

Czy życie intymne jest

problemem

kardiologicznym?

– Czy choroby układu krążenia wpływają

na życie intymne i odwrotnie ?

– Czy choroby układu krążenia wpływają

na życie intymne i odwrotnie ?

Częstość występowania

umiarkowanych

a zwłaszcza całkowitych zaburzeń

erekcji wzrasta z wiekiem

Badanie Massachusetts Male Aging Study - MMAS

Częstość występowania

umiarkowanych

a zwłaszcza całkowitych zaburzeń

erekcji

wzrasta z wiekiem

Badanie Massachusetts Male Aging Study - MMAS

0

20

40

60

80

40

50

60

70

Wiek (lata)

39%

48%

57%

67%

C

h

o

ro

b

o

w

o

œ

æ

(

%

)

Ca³kowite ZW
Umiarkowane ZW

Minimalne
ZW

(N=1209)

Dane według Feldmana i wsp.

15%

38%

39%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

Choroba serca

Cukrzyca

Nadciśnienie

wszyscy
badani

C

zę

st

o

ść

w

y

st

ę

p

o

w

a

n

ia

ca

łk

o

w

it

y

ch

z

a

b

u

rz

e

ń

w

zw

o

d

u

(

%

)

Dane według Feldmana i wsp.

Częstość występowania

całkowitych zaburzeń erekcji

u mężczyzn leczonych z powodu

współistniejących schorzeń

Częstość występowania

całkowitych zaburzeń erekcji

u mężczyzn leczonych z powodu

współistniejących schorzeń

Badanie Massachusetts Male Aging Study - MMAS

Problemy związane z życiem

intymnym zgłasza:

2 z 3 pacjentów

z nadciśnieniem tętniczym

Problemy związane z życiem

intymnym zgłasza:

2 z 3 pacjentów

z nadciśnieniem tętniczym

38%-78% mężczyzn z
rozpoznaną chorobą wieńcową

Feldman H.A. I wsp. J.Urol .
1994;151:54

Główne przyczyny zaburzeń

erekcji

Główne przyczyny zaburzeń

erekcji

stwardnienie

rozsiane

3%

miażdżyca

30%

zaburzenia

hormonalne

6%

cukrzyca

40%

radykalna

prostatektomi

a

13%

urazy

rdzenia

8%

70%

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

1.Świadome lub podświadome unikanie pożycia
seksualnego

2.Stany lękowe, depresja, stres w przebiegu chorób
układu krążenia

- psychogenne zaburzenia erekcji

3.Miażdżyca i jej skutki (zwężenie naczyń i
zaburzenia funkcji śródbłonka)

- organiczne zaburzenia erekcji

4.Skutki
farmakoterapii

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

1.Świadome lub podświadome

unikanie pożycia seksualnego

,

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

1.Świadome lub podświadome unikanie pożycia
seksualnego

2.Stany lękowe, depresja,

stres w przebiegu chorób

układu krążenia

- psychogenne zaburzenia

erekcji

Depresja ciężka 16% –
23%
Depresja umiarkowana
lub łagodna 27%

psychogenne zaburzenia erekcji

psychogenne zaburzenia erekcji

psychogenne zaburzenia erekcji

psychogenne zaburzenia erekcji

Depresja po zawale serca

zaburzenia erekcji

Circulation 1999,99,2192

Depresja

Czy życie intymne wpływa na

przebieg chorób układu

krążenia ?

Czy życie intymne wpływa na

przebieg chorób układu

krążenia ?

Zaburzenia erekcji
depresja

Depresja
niezależnym
czynnikiem
ryzyka incydentu
sercowego
w tym zgonu nagłego

Circulation 1999,99,2192

choroby układu życie
intymne
krążenia

choroby układu

życie

intymne

krążenia

depresj

a

Miażdzyca

Zawał

depresja

zaburzenia

erekcji

Choroby układu krążenia

a życie intymne

Choroby układu krążenia

a życie intymne

Stres

– czynnik ryzyka

miażdżycy tętnic

wieńcowych

Stres

– czynnik ryzyka rozwoju

nadciśnienia

tętniczego

Stres

–

psychogenne zaburzenia erekcji

- psychogenne zaburzenia erekcji

choroby układu życie
intymne krążenia

choroby układu

życie

intymne

krążenia

stres

ChUK

stre

s

Zaburzenia

erekcji

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

1.Świadome lub podświadome unikanie pożycia
seksualnego

2.Stany lękowe, depresja, stres w przebiegu chorób układu
krążenia

- psychogenne zaburzenia erekcji

3.Miażdżyca i jej skutki

(zwężenie naczyń i zaburzenia

funkcji śródbłonka)

- organiczne zaburzenia

erekcji

choroby układu życie
intymne
krążenia?

choroby układu życie
intymne
krążenia?

Czynniki ryzyka miażdżycy = czynniki zagrożenia

zaburzeniami erekcji

• zaburzenia gospodarki lipidowej
• palenie tytoniu
• stres, depresja, stany lękowe
• cukrzyca
• nadciśnienie tętnicze
• otyłość
• mało aktywny fizycznie tryb życia

Miażdżyca przyczyną 40% zaburzeń erekcji

u mężczyzn > 50 roku życia

życie intymne a choroby

układu krążenia

życie intymne a choroby

układu krążenia

50 pacjentów z zaburzeniami erekcji

bez klinicznych objawów choroby układu krążenia

40 – co najmniej jeden czynnik ryzyka

28 – dodatni wynik próby wysiłkowej

20 – istotne zwężenia naczyń w
koronarografii

AHA, 1999,Pritzker i wsp.

Zaburzenia erekcji mogą być pierwszym objawem miażdżycy u osób

z

bezobjawowym

przebiegiem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy

choroby układu życie
intymne
krążenia

choroby układu

życie

intymne

krążenia

miażdżyca

depresja

Zaburzenia

erekcji

depresja

Choroby układu krążenia

a życie intymne

Choroby układu krążenia

a życie intymne

Stres

– czynnik ryzyka

miażdżycy tętnic

wieńcowych

Stres

– czynnik ryzyka rozwoju

nadciśnienia

tętniczego

Stres

–

psychogenne zaburzenia erekcji

- psychogenne zaburzenia erekcji

Stres

– czynnik ryzyka miażdżycy - miażdżyca tętnic

prącia –

organiczne zaburzenia erekcji

choroby układu życie
intymne
krążenia

choroby układu

życie

intymne

krążenia

stres

miażdżyca

Zaburzenia erekcji

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

Dlaczego choroby układu

krążenia wpływają na życie

intymne?

Farmakoterapia:

beta blokery (5-43%)
diuretyki (tiazydy – 4-
32%)
metyldopa (20-80%)
antagoniści wapnia
digoxin
statyny
leki hipoglikemizujące

Życie intymne choroby

układu

(zaburzenia erekcji)

krążenia

-

mają wspólne czynniki ryzyka

- mają wspólną patogenezę

- często ze sobą współistnieją

- wzajemnie na siebie wpływają

Życie intymne

choroby

układu

(zaburzenia erekcji)

krążenia

-

mają wspólne czynniki ryzyka

- mają wspólną patogenezę

- często ze sobą współistnieją

- wzajemnie na siebie wpływają

Zaburzenia erekcji

są problemem kardiologicznym

Czy leczyć zaburzenia

erekcji u chorych na

serce?

Czy leczyć zaburzenia

erekcji u chorych na

serce?

TAK

ponieważ wpływają
na:

- jakość życia

a przez to na

- przebieg kliniczny

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

- ocena ryzyka aktywności
seksualnej
- ocena ryzyka farmakoterapii
swoistej

- edukacja
- psychoterapia
- rozważenie rezygnacji z leków
wpływających na potencję
- farmakoterapia swoista

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

ocena ryzyka aktywności

seksualnej

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

Trzy grupy ryzyka:

Trzy grupy ryzyka:

małe pośrednie
duże

ocena ryzyka aktywności seksualnej

Grupa małego ryzyka

Grupa małego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

Aktywność seksualna:

– nie stanowi istotnie większego zagrożenia
niż u osób zdrowych
– może być inicjowana bez konieczności
uprzedniego wykonywania badań
i zmiany terapii

Grupa małego ryzyka

Grupa małego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

- bez objawów klinicznych choroby
układu krążenia ale przy
obciążeniu co najwyżej dwoma
czynnikami ryzyka

- nadciśnienie dobrze
kontrolowane

Grupa małego ryzyka

Grupa małego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

Dławica piersiowa łagodna i
stabilna:
– ujemna próba wysiłkowa

– a gdy

dodatnia próba wysiłkowa:

- znamienne obniżenie ST < 2 mm

- przy obciążeniu >7 MET (>

100W),

- bez reakcji

hipertonicznej,
- bez reakcji hipotonicznej,
- bez zaburzeń rytm i
przewodzenia

Grupa małego ryzyka

Grupa małego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

Stan po pełnej
rewaskularyzacji

(ustąpienie dolegliwości, ujemna
próba wysiłkowa)

– po PTCA > 2 tyg. (bez powikłań)
– po CABG > 6 tyg.(bez powikłań)

Przebyty niepowikłany
zawał serca

– > 6 tyg.

- bez dolegliwości,

– ujemna próba wysiłkowa

I.Grupa małego ryzyka

I.Grupa małego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

Zastawkowa wada serca

bezobjawowa

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

Dysfunkcja lewej komory - bezobjawowa
(klasa NYHA I):

-nie powodująca dolegliwości w trakcie

normalnej aktywność

-wejście na drugie piętro bez zmęczenia,
-możliwość wykonania wysiłku

przy obciążeniu > 7 MET (100W)

Grupa małego ryzyka

Grupa małego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

aktywność seksualna stanowi
zagrożenie

II.Grupa dużego ryzyka

II.Grupa dużego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

– istotna zastoinowa niewydolność serca (klasa NYHA III i
IV):

duszność podczas niewielkich wysiłków (spacer po równym

terenie)
niemożność wykonania wysiłku przy obciążeniu powyżej 3 MET
lub 50 W

– świeżo przebyty zawał serca (do 2 tyg.)
– groźne zaburzenia rytmu:

-

złośliwe arytmie komorowe

- wyzwalane przez wysiłek lub emocje arytmie
komorowe i nadkomorowe

–

kardiomiopatie a zwłaszcza przerostowa

zwężająca drogę odpływu

– średniego i dużego stopnia wady zastawkowe

Grupa dużego ryzyka

Grupa dużego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

– niestabilna choroba wieńcowa
– dławica sercowa istotnie ograniczająca aktywność
fizyczną (III,IV klasa CSC)

– źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze
– hipotonia spoczynkowa (<90/50 mmHg)
i ortostatyczna

Grupa dużego ryzyka

Grupa dużego ryzyka

Rekomendacje grupy ekspertów zredagowane w Princeton
(Am. J. Cardiology 2000;86;175-181)

aktywność seksualna:

– może stanowić zagrożenie
– powinna być wstrzymana do czasu

wykonania badań pozwalających
zakwalifikować pacjenta do grupy
małego lub dużego ryzyka

III.Grupa pośredniego ryzyka

III.Grupa pośredniego ryzyka

?

?

małe ryzyko

terapia

duże ryzyko

średnie ryzyko

?

?

diagnostyka i leczenie

kardiologiczne

Aktywność seksualna
a układ krążenia

Ocena ryzyka

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

- ocena ryzyka aktywności seksualnej
-

ocena ryzyka farmakoterapii

swoistej

jak działają blokery

5PFD?

Umożliwiają normalną aktywność seksualną

Blokery 5PFD

Choć
umożliwiają
normalną
aktywność
seksualną to
wykonany
wysiłek i
wzbudzone
emocje mogą
przewyższać
możliwości
adaptacyjne nie
dość sprawnego
układu
sercowo-
naczyniowego u
niektórych
pacjentów

ocena ryzyka farmakoterapii

swoistej

-

ocena ryzyka aktywności

seksualnej

małe ryzyko

terapia

duże ryzyko

średnie ryzyko

?

?

diagnostyka i leczenie

kardiologiczne

Aktywność seksualna
a układ krążenia

Ocena ryzyka

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

Postępowanie kardiologa

w przypadku zdiagnozowanych

zaburzeń w sferze życia

intymnego

- ocena ryzyka farmakoterapii
swoistej

- ocena ryzyka aktywności seksualnej

- ocena ryzyka niekorzystnej interakcji

między stosowanymi lekami

choroby układu krążenia - życie
intymne

choroby układu krążenia - życie
intymne

NO = tlenek azotu
NANC = nieadrenergiczny-niecholinergiczny
efektor
PDE5 = fosfodiesteraza typu 5

NANC

Komórki
œródb³onka

cGMP

GMP

Rozkurcz

GTP

PDE5

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Cyklaza

guanylow

a

NO

NO = tlenek azotu
NANC = nieadrenergiczny-niecholinergiczny
efektor
PDE5 = fosfodiesteraza typu 5

NANC

Komórki
œródb³onka

cGMP

GMP

Rozkurcz

GTP

PDE5

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Cyklaza

guanylow

a

choroby układu krążenia - życie
intymne

choroby układu krążenia - życie
intymne

NO

NO = tlenek azotu
NANC = nieadrenergiczny-niecholinergiczny
efektor
PDE5 = fosfodiesteraza typu 5

NANC

Komórki
œródb³onka

cGMP

GMP

Rozkurcz

GTP

PDE5

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Cyklaza

guanylow

a

NO

choroby układu krążenia - życie
intymne

choroby układu krążenia - życie
intymne

NO = tlenek azotu
NANC = nieadrenergiczny-niecholinergiczny
efektor
PDE5 = fosfodiesteraza typu 5

NANC

Komórki
œródb³onka

cGMP

GMP

Rozkurcz

GTP

PDE5

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Wzwód pr¹cia

Cyklaza

guanylow

a

LEK

NO

choroby układu krążenia - życie
intymne

choroby układu krążenia - życie
intymne

wpływ niekorzystny na działanie

stosowanych leków?

TAK

HIPOTONIA!!!

Blokery 5 PDE a leki

kardiologiczne

Blokery 5 PDE a leki

kardiologiczne

ale istotna tylko w przypadku

nitratów

Choroby układu krążenia

a terapia blokerami 5PDE

Choroby układu krążenia

a terapia blokerami 5PDE

Bezwzględne przeciwwskazana

u osób

zażywających nitraty

lub donory tlenku azotu

Bezwzględne przeciwwskazana

u osób

zażywających nitraty

lub donory tlenku azotu

Choroby układu krążenia

a terapia blokerami 5PDE

Choroby układu krążenia

a terapia blokerami 5PDE

Stosowanie leków hipotensyjnych

nie stanowi przeciwwskazania

aczkolwiek wymaga zachowania ostrożności

I indywidualizacji podejścia

Stosowanie leków hipotensyjnych

nie stanowi przeciwwskazania

aczkolwiek wymaga zachowania ostrożności

I indywidualizacji podejścia

U pacjentów z grupy małego ryzyka

brak dowodów potwierdzających

wzrost częstości zdarzeń sercowo-naczyniowych w

przypadku stosowania leków umożliwiających

normalną

aktywność seksualną

Życie intymne - aktywność

seksualna

to

fizjologiczna

forma ekstazy

zmysłów i ciała