CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

Rola nerek

   Nerki spełniają u człowieka 

trzy ważne czynności: 

• Wydalniczą
• Wydzielniczą
• Metaboliczną

Czynność 
wydalnicza:

 

Polega na usuwaniu z ustroju 
wody, elektrolitów oraz wielu 
produktów przemiany materii. 
Powoduje zachowanie stałości 
wewnętrznej, pomimo zmian 
zachodzących w środowisku 
zewnętrznym człowieka, takich 
jak zróżnicowana dieta, wahania 
np.temperatury, wilgotności, 
ciśnienia.

Czynność 
wydzielnicza:

      

Związkiem wydzielanym przez nerki jest renina. 

Enzym ten powstaje wówczas, gdy do nerek 
dopływa zbyt mało krwi. Jest on w stanie 
odszczepić od białek krwi tzw. angiotensynę , 
która powoduje podwyższenie ciśnienia 
tętniczego krwi. Mechanizm presyjnego 
działania angiotensyny polega na obkurczaniu 
drobnych letniczek nerkowych oraz na 
pośrednim pobudzaniu wydzielania niektórych 
hormonów np.. aldosteronu. Hormon ten hamuje 
wydalanie jonów sodu z ustroju, co stanowi 
bodziec do dalszego wytwarzania reniny. 

Czynność 
metaboliczna:

Najważniejszym związkiem ulegającym 
przemianie w nerkach to witamina D3, z 
której pod wpływem enzymatycznego 
zespołu hydrolaz, powstaje w komórkach 
kanalików nerkowych aktywny 
metabolit . Pełni on rolę wzmagania 
syntezy odpowiednich białek a tym 
samym ułatwia przenoszenie i ochronę 
jonów wapniowych, ponadto uczula 
komórki nerkowe na prawidłowe lub 
większe stężenie wapnia w moczu.

Choroby układu 
moczowego

    

Wiele chorób nerek przebiega niemal 

bezobjawowo lub na początku bez 
wyraźnych dolegliwości. Dopiero ostry 
ból, gorączka oraz duże zmiany w moczu 
dają znać, że w układzie moczowym 
pojawił się stan zapalny. Wśród postaci 
zakażeń układu moczowego jest podział 
na: bakteriurię bezobjawową i przewlekłe 
zakażenia dolnego odcinka układu 
moczowego (zapalenia cewki i pęcherza 
moczowego) oraz zakażenia górnego 
odcinka układu moczowego. Przyczyną są 
w większości bakterie wchodzące w skład 
prawidłowej flory jelitowej człowieka.. 

Za 75-80 procent wszystkich zakażeń odpowiada 
pałeczka okrężnicy (E.coli). W pozostałych 
przypadkach winę ponoszą bakterie gramm-
ujemne. Wśród bakterii gramm-dodatnich 
przyczyną zakażeń bywa najczęściej paciorkowiec 
kałowy i gronkowiec biały. Na zakażenie układu 
moczowego częściej narażone są kobiety.               
        
                             Powodem zakażenia nie są 
wyłącznie
                             bakterie wnikające z zewnątrz. 
Ma na
                             to wpływ zaleganie moczu w 
pęcherzu
                             w wyniku jego niecałkowitego
                             opróżniania, stany zapalne 
cewki 
                             moczowej. 

Rodzaje chorób układu 

moczowego:

- Zapalenie pęcherza moczowego 
- Ostre zapalenie pęcherza 

moczowego 

- Kamica pęcherza moczowego 
- Bakteriuria bezobjawowa 
- Dna moczanowa 

Zapalenie pęcherza 
moczowego:

 

Jest to bakteryjny stan zapalny dróg moczowych 
. Polega na odczuciu silnego parcia. Jest  
wywoływane przez drobnoustroje, które 
pochodzą z zewnątrz. Zakażenie może mieć 
przebieg od ostrego do bardzo przewlekłego. 
Wytwarzane przez bakterie toksyny uszkadzają 
nabłonek w drogach moczowych, powodują 
rozszerzenia włośniczek i uszkodzenie ich ścian. 
W moczu chorych wykrywa się obecność 
komórek nabłonkowych, białka, krwinek białych 
i czerwonych, śluzu oraz bakterii.

 

Ostre zapalenie pęcherza 

moczowego:

Ostre zapalenie kłębków nerkowych charakteryzujące się 
uszkodzeniem samych kłębków, powodującym upośledzenie 
przesączania, powstawanie obrzęków, zmniejszenie objętości 
wydalanego moczu i pojawienie się w nim czerwonych 
krwinek i białych. Następuje częste oddawanie moczu z 
uczuciem pieczenia i obecnością znacznej ilości białych 
krwinek i bakterii. Stwierdza się obrzęk i zaczerwienienie 
błony śluzowej pęcherza, czasem z wybroczynami, 
owrzodzeniami. Zmiany te mogą cofnąć się zupełnie lub 
doprowadzić do przewlekłego zapalenia pęcherza 
moczowego. Nacieki zapalne umiejscawiają się wtedy w 
mięśniówce pęcherza, wywołując zwłóknienie ściany 
pęcherza, zanik błony śluzowej i zmniejszenie pojemności 
pęcherza wskutek powstających blizn. W przewlekłym 
zapaleniu pęcherza moczowego występują takie same objawy, 
tylko mniej nasilone. Badanie moczu wykazuje ropomocz czyli 
bardzo dużo krwinek białych oraz niewielką ilość krwinek 
czerwonych. Mocz jest mętny zaraz po oddaniu i wydziela 
mocny zapach amoniakalny. 

Kamica pęcherza 
moczowego :

To obecność złogów w pęcherzu. Mogą to być 
kamienie pochodzące z nerki, które nie zostały 
wydalone przez cewkę i powiększyły się lub 
powstały w pęcherzu wskutek utrudnionego 
odpływu moczu z pęcherza. Kamica moczowa 
jest chorobą  przewlekłą. U niektórych osób 
obecność kamieni w nerkach może być wykryta 
przypadkiem podczas badań diagnostycznych 
związanych z innymi chorobami. W pozostałych 
przypadkach wiąże się z okresowo dużymi 
bólami u chorego. Dla kamicy moczowej 
charakterystyczne są silne ataki bólowe 
związane z przesuwaniem się złogu z nerki przez 
moczowód do pęcherza moczowego.

Bakteriuria bezobjawowa 
:

W układzie moczowym wykrywa się 
drobnoustroje w ilościach znamiennych. 
Bakteriuria bezobjawowa jest istotnym 
zagrożeniem zdrowia i może się przyczynić do 
rozwoju ciężkich postaci zakażeń układu 
moczowego . Zdarza się tak w szczególności u 
małych dzieci oraz kobiet w ciąży. 

Dna moczanowa :

To rodzaj zapalenia stawów o gwałtownym 
przebiegu. Charakteryzuje się silnym 
pulsującym bólem, który często pojawia się w 
nocy razem z obrzękiem zajętego stawu i 
wrażliwością na dotyk. Atak może trwać od kilku 
do kilkunastu dni. Podagra jest spowodowana 
nadmiarem stężenia kwasu moczowego w 
organizmie, który odkłada się w stawach w 
postaci kryształków co wywołuje stan zapalny. 
Dna jest typową przypadłością otyłych 
mężczyzn w średnim wieku. Jest chorobą 
reumatyczną, której istotą są zaburzenia 
metabolizmu kwasu moczowego, które 
prowadzą do odkładania się jego kryształów 
głównie w cewkach nerkowych. 

Surowce roślinne 

przeciwdnawe:

 

Zimowit:

Nasiona zimowitu - Semen Colchici

Bulwy zimowitu - Tuber Colchici 

Kwiat zimowitu - Flos Colchici 

Zimowit zawiera kolchicynę. Działanie kolchicyny hamuje 
przemieszczanie się leukocytów do miejsc, w których 
nastąpiło wytrącenie kryształów kwasu moczowego, 
zapobiegając rozszerzeniu się stanu zapalnego. kolchicyna 
hamuje również wytwarzanie kwasu mlekowego, co pozwala 
na zachowanie prawidłowego pH w tkankach i przeciwdziała 
dalszemu odkładaniu się złogów moczanowych

. 

Zioła stosowane w zapaleniu i 

ostrym zapaleniu pęcherza 

moczowego oraz kamicy 

nerkowej

 

Liść Brzozy – Folium 

Salicis

 

ma działanie 
moczopędne, 
przeciwreumatyczne 
i napotne. Poprawia 
także przemianę 
materii i działają 
odtruwająco na 
układ krwionośny. 

Liście mącznicy - Folium 

Uvae-ursi 

działa moczopędnie, 
ściągająco i 
antyseptycznie. Stosuje 
się przy łagodnych 
zakażeniach dróg 
moczowych, a także przy 
kamicy nerkowej, 
przeroście gruczołu 
krokowego, moczeniu się 
nocnym, ropomoczu, 
białkomoczu i bezmoczu

. 

Ziele pokrzywy - Herba 

Urticae

 

Stosowana w stanach 
zapalnych dróg 
moczowych. 
Wykorzystywana w 
leczeniu łagodnego 
przerostu prostaty. 
Jest środkiem 
pomocniczym w 
leczeniu cukrzycy. 
Wpływa dodatnio na 
procesy przemiany 
materii, pobudza 
działalność gruczołów 
wydzielania 
wewnętrznego. 

Strąki fasoli zwyczajnej - 

Pericarpium Phaseoli 

działa moczopędnie, 
a ponadto w sposób 
zauważalny obniża 
poziom cukru we 
krwi. Stosowanie 
zaleca się w 
cukrzycy, chorobach 
nerek i pęcherza 
moczowego, 
nadciśnieniu 
tętniczym 

Nawłoć pospolita - Herba 

Solidaginis 

Wewnętrznie jest 
stosowana przy 
stanach zapalnych 
dróg moczowych, 
kamicy nerkowej, 
skazie moczanowej, 
pomocniczo w 
chorobach 
reumatycznych, 
nadciśnieniu. 
Zewnętrznie przy 
trudno gojących się 
ranach i owrzodzeniach 
skóry, stanach 
zapalnych jamy ustnej i 
gardła. 

Korzeń lubczyka -Radix 

Levistici

 

Wykorzystywany jest w 
przypadku nieżytów dróg 
moczowych i 
niewydolności nerek. 
Przetwory z lubczyku 
łagodzą też bóle 
menstruacyjne i działają 
moczopędnie. Polecany w 
chorobach dróg 
moczowych oraz 
schorzeniach 
przebiegających ze 
zmniejszeniem wydalania 
moczu. 

Korzeń i ziele mniszka – Radix, 

Herba Taraxici 

Działa moczopędnie. 
Odwar z korzeni lub 
nalewka pomagają w 
schorzeniach dróg 
żółciowych i kamicy 
żółciowej oraz przy 
wszystkich 
problemach 
wątrobowych. 
Pomaga przy 
kłopotach 
trawiennych

. 

Ziele i korzeń pietruszki - Herba 

Radix Petroselini 

Korzenie, owoce pietruszki 
i ich przetwory zwiększają 
przesączanie w kłębkach 
nerkowych, a jednocześnie 
zwalniają zwrotną 
resorpcję w cewkach, 
dzięki czemu zwiększają 
ilość wydalanego moczu. 
Mają także własności 
antyseptyczne oraz 
zmniejszają napięcie 
mięśni gładkich jelit i dróg 
moczowych (działanie 
wiatropędne). 

Kłącze perzu - Rhizoma 

Agropyri

 

działa moczopędne, 
przeciwbakteryjne, 
przeciwgorączkowo, żółciopędne. 
Stosowany w leczeniu chorób 
przemiany materii, w leczeniu 
choroby reumatycznej, dny 
moczanowej, trądziku i w 
początkowych stadiach cukrzycy. 
Używa się go po zatruciach, gdy 
trzeba z organizmu jak najszybciej 
usunąć trucizny, jak również po 
przebytych zakażeniach. Odwar z 
kłączy to bardzo skuteczny środek 
moczopędny i zalecany pomocniczo w 
cukrzycy. Jego picie stosuje się 
również w chorobach nerek, pęcherza 
moczowego, dolegliwości ze strony 
wątroby, kamicy nerkowej i żółciowej, 
oraz złej przemianie materii ,pobudza 
przesączanie w nerkach, związki 
krzemu zapobiegają powstawaniu 
kamieni moczowych

 

Ziele skrzypu - Herba 

Equiseti

 

Działanie 
moczopędne. 
Używany jest w 
nieżytach dróg 
moczowych i w 
profilaktyce kamicy 
nerkowej. Wykazuje 
również właściwości 
remineralizujące. W 
dolegliwościach 
reumatycznych i 
artretycznych 

Liście czarnej porzeczki - 

Folium Ibis nigri 

Mają właściwości 
przeciwzapalne, 
moczopędne i napotne. 
Leczy się nimi 
schorzenia dróg 
moczowych i pęcherza, 
nieżyty żołądka i jelit. 
Owoce zawierają duże 
ilości witamin, 
szczególnie C i PP, w 
przetworach korzystnie 
wpływają na procesy 
przemiany materii i 
zwiększają odporność 
organizmu 

Liście Borówki brusznicy - 

Folium Vitis idaeae 

Działanie 
moczopędne, 
przeciwbiegunkow
e, antyseptyczne i 
ściągające. Owoce 
działają regulująco 
na czynności 
trawienne, 
stosowane raczej 
jako środek 
dietetyczny. 

Ziele tasznika - Herba Bursae 

pastoris 

Działanie ściągające, 
moczopędne, 
przeciwkrwotoczne. 
Najbardziej skuteczny 
jest swieży sok z ziela. 
Preparaty z tasznika 
stosowane są przy 
małych krwotokach z 
przewodu 
pokarmowego, ukladu 
moczowego i nosa, a u 
kobiet do leczenia 
krwotoków z macicy i 
przy obfitych 
menstruacjach. 

Ziele rdestu ptasiego - 

Herba Polygoni avicularis

 

wyciąg zwiększa 
wydalanie moczu, 
stosowany w kamicy 
nerkowej, jako środek 
moczopędny

 

Wrzos zwyczajny - Calluna 

vulgaris

 

Działanie : 
przeciwzapalne, 
moczopędne, 
przeciwreumatyczne i 
uspokajające. Stosuje 
się je przy 
schorzeniach dróg 
moczowych, 
chorobach nerek i 
przewodu 
pokarmowego oraz 
pomocniczo przy 
chorobach 
reumatycznych. 

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ…