Finanse
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
Narodowy Bank Polski
Narodowy Bank Polski
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Komisja Nadzoru Finansowego
Komisja Nadzoru Finansowego
Prof. dr hab. Stanisław
Dolata
Kontakt: sdolata@ap.edu.pl
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
całokształt instytucji bankowych
całokształt instytucji bankowych
normy określające wzajemne powiązania i
normy określające wzajemne powiązania i
stosunki z otoczeniem
stosunki z otoczeniem
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
FUNKCJE SYSTEMU BANKOWEGO
FUNKCJE SYSTEMU BANKOWEGO
stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich
stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich
inwestowania
inwestowania
zapewnienie możliwości dokonywania płatności między
zapewnienie możliwości dokonywania płatności między
podmiotami gospodarczymi, transferu w czasie i ponad
podmiotami gospodarczymi, transferu w czasie i ponad
granicami
granicami
zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie
zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie
zarządzania rynkiem bankowym
zarządzania rynkiem bankowym
zapewnienie informacji cenowej
zapewnienie informacji cenowej
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
BANK
BANK
nazwa pochodzi od włoskiego słowa „banco”,
nazwa pochodzi od włoskiego słowa „banco”,
ławka, przy której pracowali włoscy handlarze
ławka, przy której pracowali włoscy handlarze
zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych
zajmujący się przekazywaniem monet kruszcowych
od jednych klientów do drugich
od jednych klientów do drugich
używanie nazwy "bank" (oraz "kasa") jest
używanie nazwy "bank" (oraz "kasa") jest
zastrzeżone wyłącznie dla banków w rozumieniu
zastrzeżone wyłącznie dla banków w rozumieniu
przepisów prawa bankowego
przepisów prawa bankowego
przedsiębiorstwo usługowe
przedsiębiorstwo usługowe
SYSTEM BANKOWY
SYSTEM BANKOWY
RODZAJE BANKÓW
RODZAJE BANKÓW
bank centralny
bank centralny
naczelna instytucja systemu bankowego
naczelna instytucja systemu bankowego
banki operacyjne - komercyjne
banki operacyjne - komercyjne
świadczące usługi tzw. klientowi masowemu
świadczące usługi tzw. klientowi masowemu
NARODOWY BANK
NARODOWY BANK
POLSKI
POLSKI
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
bank centralny Rzeczypospolitej Polskiej x
bank centralny Rzeczypospolitej Polskiej x
odpowiada za wartość polskiego pieniądza x
odpowiada za wartość polskiego pieniądza x
wyłączne prawo ustalania i realizowania polityki
wyłączne prawo ustalania i realizowania polityki
pieniężnej x
pieniężnej x
wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych RP x
wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych RP x
posiada osobowość prawną
posiada osobowość prawną
x określenie zawarte w Konstytucja RP, art. 227
x określenie zawarte w Konstytucja RP, art. 227
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
posiada prawo używania pieczęci z godłem
posiada prawo używania pieczęci z godłem
państwowym
państwowym
nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw
nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw
państwowych
państwowych
prowadzi działalność na obszarze Rzeczypospolitej
prowadzi działalność na obszarze Rzeczypospolitej
Polskiej
Polskiej
siedzibą jest Warszawa
siedzibą jest Warszawa
wykonuje zadania przez
wykonuje zadania przez
centralę
centralę
inne jednostki organizacyjne
inne jednostki organizacyjne
PODSTAWOWY CELE
PODSTAWOWY CELE
DZIAŁALNOŚCI
DZIAŁALNOŚCI
utrzymanie stabilnego poziomu cen
utrzymanie stabilnego poziomu cen
przy jednoczesnym wspieraniu polityki
przy jednoczesnym wspieraniu polityki
gospodarczej Rządu
gospodarczej Rządu
o ile nie ogranicza to podstawowego celu
o ile nie ogranicza to podstawowego celu
FUNKCJE BANKU
FUNKCJE BANKU
CENTRALNEGO
CENTRALNEGO
bank państwa
bank państwa
bank banków
bank banków
bank emisyjny
bank emisyjny
realizacja funkcji wymaga niezależności
realizacja funkcji wymaga niezależności
NIEZALEŻNOŚĆ BANKU
NIEZALEŻNOŚĆ BANKU
CENTRALNEGO
CENTRALNEGO
pierwotny, podstawowy, nadrzędny cel
pierwotny, podstawowy, nadrzędny cel
określony w konstytucji
określony w konstytucji
odpowiada za wartość polskiego pieniądza
odpowiada za wartość polskiego pieniądza
określony w ustawie o NBP
określony w ustawie o NBP
utrzymanie stabilnego poziomu cen
utrzymanie stabilnego poziomu cen
cel uzupełniający
cel uzupełniający
wspieranie polityki gospodarczej Rządu
wspieranie polityki gospodarczej Rządu
o ile nie ogranicza to podstawowego celu
o ile nie ogranicza to podstawowego celu
wyłączne prawo ustalania i realizowania polityki
wyłączne prawo ustalania i realizowania polityki
pieniężnej x
pieniężnej x
x określenie zawarte w Konstytucja RP, art. 227
x określenie zawarte w Konstytucja RP, art. 227
ZADANIA
ZADANIA
organizowanie rozliczeń pieniężnych
organizowanie rozliczeń pieniężnych
prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
prowadzenie działalności dewizowej
prowadzenie działalności dewizowej
prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie
regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie
ZADANIA
ZADANIA
kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju
kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju
systemu bankowego
systemu bankowego
opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej,
opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej,
opracowywanie bilansu płatniczego oraz
opracowywanie bilansu płatniczego oraz
międzynarodowej pozycji inwestycyjnej
międzynarodowej pozycji inwestycyjnej
ogłaszanie bieżących kursów walut obcych
ogłaszanie bieżących kursów walut obcych
ogłaszanie kursów innych wartości dewizowych
ogłaszanie kursów innych wartości dewizowych
organizowanie gospodarki znakami pieniężnymi RP
organizowanie gospodarki znakami pieniężnymi RP
wykonywanie innych zadań określonych ustawami
wykonywanie innych zadań określonych ustawami
ZADANIA
ZADANIA
może
może
prowadzic obsługę pożyczki państwowej
prowadzic obsługę pożyczki państwowej
zaciągniętej w drodze emisji papierów
zaciągniętej w drodze emisji papierów
wartościowych
wartościowych
przyjmować do przechowania i administrowania oraz
przyjmować do przechowania i administrowania oraz
jako przedmiot zabezpieczenia papiery wartościowe
jako przedmiot zabezpieczenia papiery wartościowe
być członkiem międzynarodowych instytucji
być członkiem międzynarodowych instytucji
finansowych i bankowych
finansowych i bankowych
nie może być udziałowcem bądź akcjonariuszem innych
nie może być udziałowcem bądź akcjonariuszem innych
osób prawnych
osób prawnych
z wyjątkiem prowadzących działalność usługową
z wyjątkiem prowadzących działalność usługową
wyłącznie na rzecz instytucji finansowych i Skarbu
wyłącznie na rzecz instytucji finansowych i Skarbu
Państwa
Państwa
ORGANA NBP x
ORGANA NBP x
Prezes NBP
Prezes NBP
Rada Polityki Pieniężnej
Rada Polityki Pieniężnej
Zarząd NBP
Zarząd NBP
PREZES NBP
PREZES NBP
powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek
powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek
Prezydenta RP x
Prezydenta RP x
nie może x
nie może x
należeć do
należeć do
partii politycznej,
partii politycznej,
związku zawodowego
związku zawodowego
prowadzić
prowadzić
działalności publicznej nie dającej się pogodzić z
działalności publicznej nie dającej się pogodzić z
godnością jego urzędu
godnością jego urzędu
kadencja wynosi 6 lat x
kadencja wynosi 6 lat x
ta sama osoba
ta sama osoba
nie dłużej niż przez dwie kolejne kadencje
nie dłużej niż przez dwie kolejne kadencje
PREZES NBP
PREZES NBP
wygaśnięcie kadencji
wygaśnięcie kadencji
po upływie okresu sześcioletniego
po upływie okresu sześcioletniego
w razie śmierci
w razie śmierci
w razie złożenia rezygnacji
w razie złożenia rezygnacji
w razie odwołania
w razie odwołania
nie wypełniania obowiązków na skutek
nie wypełniania obowiązków na skutek
długotrwałej choroby
długotrwałej choroby
skazania prawomocnym wyrokiem sądu za
skazania prawomocnym wyrokiem sądu za
popełnione przestępstwo
popełnione przestępstwo
orzeczenie Trybunału Stanu
orzeczenie Trybunału Stanu
TREŚĆ PRZYSIĘGI PREZESA
TREŚĆ PRZYSIĘGI PREZESA
NBP
NBP
obejmując obowiązki Prezesa Narodowego Banku
obejmując obowiązki Prezesa Narodowego Banku
Polskiego przysięgam uroczyście,
Polskiego przysięgam uroczyście,
że postanowień Konstytucji i innych ustaw będę
że postanowień Konstytucji i innych ustaw będę
ściśle przestrzegać
ściśle przestrzegać
oraz że we wszystkich swoich działaniach dążyć
oraz że we wszystkich swoich działaniach dążyć
będę do rozwoju gospodarczego Ojczyzny i
będę do rozwoju gospodarczego Ojczyzny i
pomyślności obywateli
pomyślności obywateli
UPRAWNIENIA PREZESA NBP
UPRAWNIENIA PREZESA NBP
jest przełożonym wszystkich pracowników NBP
jest przełożonym wszystkich pracowników NBP
przewodniczy
przewodniczy
Radzie Polityki Pieniężnej
Radzie Polityki Pieniężnej
Zarządowi NBP
Zarządowi NBP
UPRAWNIENIA PREZESA
UPRAWNIENIA PREZESA
NBP
NBP
reprezentuje
reprezentuje
NBP na zewnątrz
NBP na zewnątrz
interesy Rzeczypospolitej Polskiej
interesy Rzeczypospolitej Polskiej
w międzynarodowych instytucjach bankowych
w międzynarodowych instytucjach bankowych
w międzynarodowych instytucjach finansowych
w międzynarodowych instytucjach finansowych
o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej
o ile Rada Ministrów nie postanowi inaczej
może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu
może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu
RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ
RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ
skład rady
skład rady
Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP x
Przewodniczący Rady, którym jest Prezes NBP x
9 członków powoływanych w równej liczbie
9 członków powoływanych w równej liczbie
przez x
przez x
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (3)
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (3)
Sejm (3)
Sejm (3)
Senat (3)
Senat (3)
spośród specjalistów z zakresu finansów
spośród specjalistów z zakresu finansów
kadencja członka rady
kadencja członka rady
6 lat
6 lat
tylko jedną kadencję
tylko jedną kadencję
RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ
RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ
odwołanie przez organy uprawnione do powołania
odwołanie przez organy uprawnione do powołania
członka Rady
członka Rady
wyłącznie w przypadku
wyłącznie w przypadku
zrzeczenia się funkcji
zrzeczenia się funkcji
choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie
choroby trwale uniemożliwiającej sprawowanie
funkcji
funkcji
skazania prawomocnym wyrokiem sądu za
skazania prawomocnym wyrokiem sądu za
popełnienie przestępstwa
popełnienie przestępstwa
nie dopełnienie obowiązku zawieszenia
nie dopełnienie obowiązku zawieszenia
działalność w partii lub w związku, których jest
działalność w partii lub w związku, których jest
członkiem
członkiem
prowadzenia niedozwolonej działalności
prowadzenia niedozwolonej działalności
zarobkowej lub publicznej
zarobkowej lub publicznej
wygaśnięcie mandatu
wygaśnięcie mandatu
w razie śmierci
w razie śmierci
TREŚĆ PRZYSIĘGI CZŁONKA
TREŚĆ PRZYSIĘGI CZŁONKA
RADY
RADY
obejmując obowiązki członka Rady Polityki
obejmując obowiązki członka Rady Polityki
Pieniężnej przysięgam uroczyście,
Pieniężnej przysięgam uroczyście,
że będę działać z pełną bezstronnością, posiadaną
że będę działać z pełną bezstronnością, posiadaną
wiedzą i doświadczeniem w zakresie polityki
wiedzą i doświadczeniem w zakresie polityki
pieniężnej, zgodnie z celami działalności
pieniężnej, zgodnie z celami działalności
Narodowego Banku Polskiego
Narodowego Banku Polskiego
POSIEDZENIA RADY POLITYKI
POSIEDZENIA RADY POLITYKI
PIENIĘŻNEJ
PIENIĘŻNEJ
zwołuje Przewodniczący
zwołuje Przewodniczący
co najmniej raz w miesiącu
co najmniej raz w miesiącu
może być zwołane na pisemny wniosek co najmniej 3
może być zwołane na pisemny wniosek co najmniej 3
członków
członków
stanowiska członków Rady zajęte w głosowaniu
stanowiska członków Rady zajęte w głosowaniu
podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i
podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i
Gospodarczym
Gospodarczym
po upływie 6 tygodni
po upływie 6 tygodni
nie później niż 3 miesięcy od daty podjęcia
nie później niż 3 miesięcy od daty podjęcia
uchwały
uchwały
ZADANIA RADY POLITYKI
ZADANIA RADY POLITYKI
PIENIĘŻNEJ
PIENIĘŻNEJ
ustala corocznie założenia polityki pieniężnej x
ustala corocznie założenia polityki pieniężnej x
przedkłada je do wiadomości Sejmowi
przedkłada je do wiadomości Sejmowi
równocześnie z przedłożeniem przez Radę
równocześnie z przedłożeniem przez Radę
Ministrów projektu ustawy budżetowej
Ministrów projektu ustawy budżetowej
składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń
składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń
polityki pieniężnej x
polityki pieniężnej x
w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku
w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku
budżetowego
budżetowego
dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w zakresie
dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w zakresie
realizacji założeń polityki pieniężnej
realizacji założeń polityki pieniężnej
SZCZEGÓŁOWE ZADANIA RADY
SZCZEGÓŁOWE ZADANIA RADY
POLITYKI PIENIĘŻNEJ
POLITYKI PIENIĘŻNEJ
kierując się założeniami polityki pieniężnej
kierując się założeniami polityki pieniężnej
ustala wysokość stóp procentowych NBP
ustala wysokość stóp procentowych NBP
ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i
ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i
wysokość jej oprocentowania
wysokość jej oprocentowania
określa górne granice zobowiązań wynikających z
określa górne granice zobowiązań wynikających z
zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w
zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w
zagranicznych instytucjach bankowych i
zagranicznych instytucjach bankowych i
finansowych
finansowych
zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z
zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z
działalności NBP
działalności NBP
przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP
przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP
ustala zasady operacji otwartego rynku
ustala zasady operacji otwartego rynku
zasady ustalania kursu złotego w stosunku do walut
zasady ustalania kursu złotego w stosunku do walut
obcych
obcych
ustala Rada Ministrów w porozumieniu z Radą
ustala Rada Ministrów w porozumieniu z Radą
ZARZĄD NBP
ZARZĄD NBP
kieruje działalnością NBP
kieruje działalnością NBP
skład Zarządu
skład Zarządu
Prezes NBP
Prezes NBP
jako przewodniczący
jako przewodniczący
6–8 członków Zarządu
6–8 członków Zarządu
w tym 2 wiceprezesów
w tym 2 wiceprezesów
członków Zarządu powołuje i odwołuje
członków Zarządu powołuje i odwołuje
Prezydent RP
Prezydent RP
na wniosek Prezesa NBP
na wniosek Prezesa NBP
ZADANIA ZARZĄDU NBP
ZADANIA ZARZĄDU NBP
realizacja uchwał Rady Polityki Pieniężnej
realizacja uchwał Rady Polityki Pieniężnej
podejmowanie uchwał
podejmowanie uchwał
w sprawach niezastrzeżonych w do wyłącznej
w sprawach niezastrzeżonych w do wyłącznej
kompetencji innych organów NBP
kompetencji innych organów NBP
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
NBP
NBP
realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej
realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej
okresowa ocena
okresowa ocena
obiegu pieniężnego
obiegu pieniężnego
rozliczeń pieniężnych
rozliczeń pieniężnych
obrotu dewizowego
obrotu dewizowego
nadzorowanie operacji otwartego rynku
nadzorowanie operacji otwartego rynku
ocena funkcjonowania systemu bankowego
ocena funkcjonowania systemu bankowego
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
NBP
NBP
uchwalanie planu działalności i planu finansowego
uchwalanie planu działalności i planu finansowego
NBP
NBP
uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych
uchwalanie prowizji i opłat bankowych stosowanych
przez NBP oraz ustalanie ich wysokości
przez NBP oraz ustalanie ich wysokości
opracowywanie bilansów obrotów płatniczych
opracowywanie bilansów obrotów płatniczych
państwa z zagranicą
państwa z zagranicą
przygotowywanie
przygotowywanie
i rozpatrywanie projektów uchwał i
i rozpatrywanie projektów uchwał i
innych materiałów kierowanych do Rady
innych materiałów kierowanych do Rady
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
NBP
NBP
określenie
określenie
zasad i trybu naliczania oraz utrzymywania
zasad i trybu naliczania oraz utrzymywania
rezerwy obowiązkowej przez banki komercyjne
rezerwy obowiązkowej przez banki komercyjne
rodzajów środków pieniężnych
rodzajów środków pieniężnych
których nie dotyczy obowiązek utrzymywania
których nie dotyczy obowiązek utrzymywania
rezerwy obowiązkowej
rezerwy obowiązkowej
zasad naliczania oprocentowania rezerwy
zasad naliczania oprocentowania rezerwy
obowiązkowej
obowiązkowej
zasad przekazywania środków pieniężnych
zasad przekazywania środków pieniężnych
należnych z tytułu oprocentowania rezerwy
należnych z tytułu oprocentowania rezerwy
obowiązkowej
obowiązkowej
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
ZAKRES DZIAŁANIA ZARZĄDU
NBP
NBP
określenie zasad
określenie zasad
prowadzenia przez NBP w kraju i za granicą
prowadzenia przez NBP w kraju i za granicą
sprzedaży monet, banknotów i numizmatów
sprzedaży monet, banknotów i numizmatów
przeznaczonych na cele kolekcjonerskie oraz na
przeznaczonych na cele kolekcjonerskie oraz na
inne cele
inne cele
uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności
uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności
NBP
NBP
sporządzanie rocznego sprawozdania finansowego
sporządzanie rocznego sprawozdania finansowego
NBP
NBP
określanie zasad gospodarowania funduszami NBP
określanie zasad gospodarowania funduszami NBP
OBOWIĄZKI ORGANÓW NBP
OBOWIĄZKI ORGANÓW NBP
WOBEC WŁADZ PAŃSTWOWYCH
WOBEC WŁADZ PAŃSTWOWYCH
współdziała z właściwymi organami państwa w
współdziała z właściwymi organami państwa w
kształtowaniu i realizacji polityki gospodarczej
kształtowaniu i realizacji polityki gospodarczej
państwa
państwa
przedstawianie informacji i udzielania wyjaśnień
przedstawianie informacji i udzielania wyjaśnień
dotyczących polityki pieniężnej i działalności NBP
dotyczących polityki pieniężnej i działalności NBP
realizacja polityki walutowej ustalonej przez Radę
realizacja polityki walutowej ustalonej przez Radę
Ministrów
Ministrów
w porozumieniu z Radą Polityki Pieniężnej
w porozumieniu z Radą Polityki Pieniężnej
NADZÓR BANKOWY
NADZÓR BANKOWY
Komisja Nadzoru Bankowego
Komisja Nadzoru Bankowego
do końca 2008 r.
do końca 2008 r.
Komisja Nadzoru Finansowego
Komisja Nadzoru Finansowego
od 2009 r.
od 2009 r.
ZADANIA KOMISJI NADZORU
ZADANIA KOMISJI NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
w zakresie nadzoru nad bankami
w zakresie nadzoru nad bankami
określanie zasad działania banków
określanie zasad działania banków
zapewniających bezpieczeństwo środków
zapewniających bezpieczeństwo środków
pieniężnych zgromadzonych przez klientów w
pieniężnych zgromadzonych przez klientów w
bankach
bankach
nadzorowanie banków
nadzorowanie banków
dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego
dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego
banków i przedstawianie ich Radzie
banków i przedstawianie ich Radzie
dokonywanie okresowych ocen wpływu polityki
dokonywanie okresowych ocen wpływu polityki
pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na rozwój
pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na rozwój
banków
banków
opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i
opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i
ustalanie trybu jego wykonywania
ustalanie trybu jego wykonywania
współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji
współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji
Kryminalnych
Kryminalnych
ŚRODKI NADZORU
ŚRODKI NADZORU
BANKOWEGO
BANKOWEGO
wymogi uzyskania zezwolenia przez bank do
wymogi uzyskania zezwolenia przez bank do
rozpoczęcia działalności
rozpoczęcia działalności
kontrola współczynnika wypłacalności
kontrola współczynnika wypłacalności
limity koncentracji kredytów (wierzytelności)
limity koncentracji kredytów (wierzytelności)
EMISJA ZNAKÓW PIENIĘŻNYCH
EMISJA ZNAKÓW PIENIĘŻNYCH
znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej
znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej
banknoty i monety opiewające na złote i grosze
banknoty i monety opiewające na złote i grosze
emitowane przez NBP
emitowane przez NBP
prawny środek płatniczy na obszarze RP
prawny środek płatniczy na obszarze RP
EMISJA ZNAKÓW
EMISJA ZNAKÓW
PIENIĘŻNYCH
PIENIĘŻNYCH
Prezes NBP ustala w drodze zarządzenia
Prezes NBP ustala w drodze zarządzenia
wzory i wartość nominalną banknotów
wzory i wartość nominalną banknotów
wzory, wartość nominalną, stop, próbę i masę
wzory, wartość nominalną, stop, próbę i masę
monet
monet
wielkość emisji znaków pieniężnych
wielkość emisji znaków pieniężnych
terminy wprowadzenia ich do obiegu
terminy wprowadzenia ich do obiegu
wycofuje z obiegu określone znaki pieniężne
wycofuje z obiegu określone znaki pieniężne
znaki te przestają być prawnym środkiem
znaki te przestają być prawnym środkiem
podlegają wymianie
podlegają wymianie
FAŁSZYWE ZNAKI PIENIĘŻNE
FAŁSZYWE ZNAKI PIENIĘŻNE
podlegają zatrzymaniu
podlegają zatrzymaniu
bez prawa do zwrotu ich równowartości
bez prawa do zwrotu ich równowartości
zasadę stosuje się odpowiednio do fałszywych
zasadę stosuje się odpowiednio do fałszywych
banknotów i monet opiewających na waluty obce
banknotów i monet opiewających na waluty obce
INSTRUMENTY POLITYKI
INSTRUMENTY POLITYKI
PIENIĘŻNEJ
PIENIĘŻNEJ
rezerwy obowiązkowe
rezerwy obowiązkowe
kredyt refinansowy
kredyt refinansowy
operacje rynku otwartego
operacje rynku otwartego
środki kontroli kredytów
środki kontroli kredytów
REZERWY OBOWIĄZKOWE
REZERWY OBOWIĄZKOWE
BANKÓW
BANKÓW
gromadzi NBP
gromadzi NBP
cel rezerwy
cel rezerwy
kształtowanie podaży pieniądza i działalności
kształtowanie podaży pieniądza i działalności
kredytowej
kredytowej
tworzenia rezerwy płynności banków operacyjnych
tworzenia rezerwy płynności banków operacyjnych
przejęcia części zysków banków operacyjnych
przejęcia części zysków banków operacyjnych
rezerwa
rezerwa
część środków pieniężnych w złotych i walutach
część środków pieniężnych w złotych i walutach
obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych
obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych
w tym
w tym
uzyskanych ze sprzedaży papierów
uzyskanych ze sprzedaży papierów
wartościowych
wartościowych
innych środków podlegających zwrotowi
innych środków podlegających zwrotowi
REZERWY OBOWIĄZKOWE
REZERWY OBOWIĄZKOWE
BANKÓW
BANKÓW
rezerwa jest oprocentowana
rezerwa jest oprocentowana
suma rezerw obowiązkowych nie może przekroczyć
suma rezerw obowiązkowych nie może przekroczyć
30 % sumy środków pieniężnych od wkładów na
30 % sumy środków pieniężnych od wkładów na
żądanie
żądanie
20 % sumy środków pieniężnych od wkładów
20 % sumy środków pieniężnych od wkładów
terminowych
terminowych
naruszenie obowiązku utrzymywania rezerwy
naruszenie obowiązku utrzymywania rezerwy
bank uiszcza na rzecz NBP odsetki od brakującej
bank uiszcza na rzecz NBP odsetki od brakującej
kwoty
kwoty
KREDYT REFINANSOWY
KREDYT REFINANSOWY
refinansowanie banków operacyjnych
refinansowanie banków operacyjnych
polega na udzielaniu przez NBP
polega na udzielaniu przez NBP
kredytu redyskontowego
kredytu redyskontowego
kredytu lombardowego
kredytu lombardowego
kredyty udzielane
kredyty udzielane
bankom posiadającym zdolność kredytową
bankom posiadającym zdolność kredytową
bankom w których został ustanowiony zarząd
bankom w których został ustanowiony zarząd
komisaryczny
komisaryczny
KREDYT REFINANSOWY
KREDYT REFINANSOWY
KREDYT REDYSKONTOWY
KREDYT REDYSKONTOWY
polega na wykupie weksli zdyskontowanych przez
polega na wykupie weksli zdyskontowanych przez
banki operacyjne
banki operacyjne
zdyskontowane weksle muszą spełniać wszystkie
zdyskontowane weksle muszą spełniać wszystkie
wymogi prawa wekslowego
wymogi prawa wekslowego
decyzję o przyjęciu weksli do redyskonta podejmuje
decyzję o przyjęciu weksli do redyskonta podejmuje
dyrektor oddziału NBP lub osoba do tego
dyrektor oddziału NBP lub osoba do tego
upoważniona
upoważniona
KREDYT REFINANSOWY
KREDYT REFINANSOWY
KREDYT LOMBARDOWY
KREDYT LOMBARDOWY
udzielany pod zastaw papierów wartościowych
udzielany pod zastaw papierów wartościowych
emitowanych przez
emitowanych przez
skarb państwa
skarb państwa
NBP
NBP
banki o wysokich kapitałach własnych
banki o wysokich kapitałach własnych
wysokość kredytu waha się w granicach 75% do 90%
wysokość kredytu waha się w granicach 75% do 90%
wartości papierów wartościowych będących
wartości papierów wartościowych będących
przedmiotem zastawu
przedmiotem zastawu
kredyt udzielany na okres do 12 m-cy
kredyt udzielany na okres do 12 m-cy
OPERACJE RYNKU OTWARTEGO
OPERACJE RYNKU OTWARTEGO
polegają na zakupie i sprzedaży papierów
polegają na zakupie i sprzedaży papierów
wartościowych dopuszczonych przez NBP do tych
wartościowych dopuszczonych przez NBP do tych
operacji
operacji
instrumenty rynku otwartego
instrumenty rynku otwartego
bony pieniężne NBP
bony pieniężne NBP
bony skarbowe
bony skarbowe
OPERACJE RYNKU OTWARTEGO
OPERACJE RYNKU OTWARTEGO
BONY PIENIĘŻNE
BONY PIENIĘŻNE
krótkoterminowe papiery wartościowe
krótkoterminowe papiery wartościowe
z terminem wykupu 28, 91,128 dni
z terminem wykupu 28, 91,128 dni
oferowane krajowym osobom fizycznym i prawnym
oferowane krajowym osobom fizycznym i prawnym
sprzedawane na przetargach w centrali NBP
sprzedawane na przetargach w centrali NBP
oferowane w nominałach 10.000, 100.000, 1.000.000
oferowane w nominałach 10.000, 100.000, 1.000.000
zł.
zł.
OPERACJE RYNKU OTWARTEGO
OPERACJE RYNKU OTWARTEGO
BONY SKARBOWE
BONY SKARBOWE
krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane
krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane
przez Ministerstwo Finansów
przez Ministerstwo Finansów
finansowanie deficytu budżetowego
finansowanie deficytu budżetowego
termin wykupu 4, 8, 26, 52 tygodni
termin wykupu 4, 8, 26, 52 tygodni
oferowane krajowym osobom fizycznym i prawnym
oferowane krajowym osobom fizycznym i prawnym
emitowane w nominałach: 10.000, 100.000,
emitowane w nominałach: 10.000, 100.000,
1.000.000 zł.
1.000.000 zł.
ŚRODKI KONTROLI KREDYTÓW
ŚRODKI KONTROLI KREDYTÓW
stopa procentowa
stopa procentowa
zalecenia dotyczące procedury kredytowej
zalecenia dotyczące procedury kredytowej
zakresu dokumentacji kredytowej
zakresu dokumentacji kredytowej
sposobu oceny zdolności kredytowej
sposobu oceny zdolności kredytowej
pułapy (limity) kredytowe
pułapy (limity) kredytowe
rezerwy obowiązkowe banków
rezerwy obowiązkowe banków
DZIAŁALNOŚĆ DEWIZOWA NBP
DZIAŁALNOŚĆ DEWIZOWA NBP
realizuje funkcje centralnej bankowej instytucji
realizuje funkcje centralnej bankowej instytucji
dewizowej poprzez
dewizowej poprzez
gromadzenie rezerw dewizowych
gromadzenie rezerw dewizowych
zarządzanie rezerwami dewizowymi
zarządzanie rezerwami dewizowymi
podejmowanie czynności bankowych i innych
podejmowanie czynności bankowych i innych
mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa
mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa
obrotu dewizowego i płynności płatniczej kraju
obrotu dewizowego i płynności płatniczej kraju
wykonuje kontrolę w zakresie ustalonym w
wykonuje kontrolę w zakresie ustalonym w
przepisach prawa dewizowego
przepisach prawa dewizowego
DZIAŁALNOŚĆ DEWIZOWA
DZIAŁALNOŚĆ DEWIZOWA
NBP
NBP
może pełnić funkcje agenta finansowego Rządu w
może pełnić funkcje agenta finansowego Rządu w
zakresie zawierania i realizacji umów kredytowych
zakresie zawierania i realizacji umów kredytowych
oraz obsługi zadłużenia zagranicznego państwa
oraz obsługi zadłużenia zagranicznego państwa
nie odpowiada za zobowiązania Skarbu Państwa w
nie odpowiada za zobowiązania Skarbu Państwa w
tym zakresie
tym zakresie
może posiadać wartości dewizowe i dokonywać obrotu
może posiadać wartości dewizowe i dokonywać obrotu
tymi wartościami we własnym imieniu i na własny
tymi wartościami we własnym imieniu i na własny
rachunek oraz na rachunek innych podmiotów
rachunek oraz na rachunek innych podmiotów
może wykonywać czynności obrotu dewizowego w
może wykonywać czynności obrotu dewizowego w
kraju i za granicą
kraju i za granicą
również w zakresie udzielania i zaciągania
również w zakresie udzielania i zaciągania
kredytów i pożyczek zagranicznych oraz udzielania
kredytów i pożyczek zagranicznych oraz udzielania
i przyjmowania poręczeń i gwarancji bankowych w
i przyjmowania poręczeń i gwarancji bankowych w
obrotach z zagranicą
obrotach z zagranicą
BANKOWY FUNDUSZ
BANKOWY FUNDUSZ
GWARANCYJNY (BFG)
GWARANCYJNY (BFG)
BANKOWY FUNDUSZ
BANKOWY FUNDUSZ
GWARANCYJNY (BFG)
GWARANCYJNY (BFG)
instytucja gwarantująca depozyty polskich banków
instytucja gwarantująca depozyty polskich banków
realizuje działalność pomocową
realizuje działalność pomocową
w stosunku do instytucji bankowych zagrożonych
w stosunku do instytucji bankowych zagrożonych
upadłością
upadłością
ZADANIA FUNDUSZU
ZADANIA FUNDUSZU
działalność gwarancyjna
działalność gwarancyjna
działalność pomocowa
działalność pomocowa
ZADANIA FUNDUSZU
ZADANIA FUNDUSZU
DZIAŁALNOŚĆ GWARANCYJNA
DZIAŁALNOŚĆ GWARANCYJNA
gwarantowanie środków pieniężnych zgromadzonych
gwarantowanie środków pieniężnych zgromadzonych
w bankach
w bankach
od dnia wniesienia na rachunek bankowy
od dnia wniesienia na rachunek bankowy
nie później niż w dniu poprzedzającym dzień
nie później niż w dniu poprzedzającym dzień
zawieszenia działalności banku
zawieszenia działalności banku
w przypadku należności wynikających z czynności
w przypadku należności wynikających z czynności
bankowych
bankowych
o ile czynność bankowa została dokonana przed
o ile czynność bankowa została dokonana przed
dniem zawieszenia działalności banku
dniem zawieszenia działalności banku
ZADANIA FUNDUSZU
ZADANIA FUNDUSZU
DZIAŁALNOŚĆ GWARANCYJNA
DZIAŁALNOŚĆ GWARANCYJNA
obejmuje środki gwarantowane do wysokości
obejmuje środki gwarantowane do wysokości
wraz z odsetkami naliczonymi zgodnie z umową
wraz z odsetkami naliczonymi zgodnie z umową
równowartości w złotych 50 000 EUR
równowartości w złotych 50 000 EUR
w 100%
w 100%
kwota ta określa maksymalną wysokość roszczeń
kwota ta określa maksymalną wysokość roszczeń
niezależnie od tego, w jakiej wysokości i na ilu
niezależnie od tego, w jakiej wysokości i na ilu
rachunkach posiadał środki pieniężne lub z ilu
rachunkach posiadał środki pieniężne lub z ilu
wierzytelności przysługują mu należności w
wierzytelności przysługują mu należności w
danym banku
danym banku
ZADANIA FUNDUSZU
ZADANIA FUNDUSZU
DZIAŁALNOŚĆ POMOCOWA
DZIAŁALNOŚĆ POMOCOWA
udzielanie pomocy finansowej bankom, które
udzielanie pomocy finansowej bankom, które
znalazły się w obliczu utraty wypłacalności
znalazły się w obliczu utraty wypłacalności
wspieranie procesów łączenia się banków
wspieranie procesów łączenia się banków
zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi
zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi
udzielanie zwrotnej pomocy w postaci pożyczek,
udzielanie zwrotnej pomocy w postaci pożyczek,
gwarancji lub poręczeń oraz nabywanie
gwarancji lub poręczeń oraz nabywanie
wierzytelności banków zagrożonych
wierzytelności banków zagrożonych
niewypłacalnością
niewypłacalnością
ZADANIA FUNDUSZU
ZADANIA FUNDUSZU
DZIAŁALNOŚĆ POMOCOWA
DZIAŁALNOŚĆ POMOCOWA
kontrola nad realizacją programu naprawczego
kontrola nad realizacją programu naprawczego
banku oraz prawidłowością wykorzystania pomocy
banku oraz prawidłowością wykorzystania pomocy
określenie wysokości obowiązkowych rocznych wpłat
określenie wysokości obowiązkowych rocznych wpłat
wnoszonych przez banki na rzecz Funduszu
wnoszonych przez banki na rzecz Funduszu
gromadzenie i analizowanie informacji o bankach
gromadzenie i analizowanie informacji o bankach
objętych systemem gwarantowania
objętych systemem gwarantowania
FINANSOWANIE FUNDUSZU
FINANSOWANIE FUNDUSZU
obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki
obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez banki
objęte systemem gwarantowania
objęte systemem gwarantowania
kwoty przekazane z Funduszu Ochrony Środków
kwoty przekazane z Funduszu Ochrony Środków
Gwarantowanych pochodzące od podmiotów
Gwarantowanych pochodzące od podmiotów
objętych systemem gwarantowania
objętych systemem gwarantowania
dochody z pożyczek udzielonych przez Fundusz
dochody z pożyczek udzielonych przez Fundusz
środki uzyskane w ramach pomocy zagranicznej
środki uzyskane w ramach pomocy zagranicznej
środki z dotacji udzielnych z budzetu państwa
środki z dotacji udzielnych z budzetu państwa
środki z kredytu udzielonego przez NBP
środki z kredytu udzielonego przez NBP
KOMISJA NADZORU
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
3.06.21
62
KOMISJA NADZORU
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
utworzona w 2006 r.
utworzona w 2006 r.
Nadzór Bankowy przejęła od zlikwidowanej Komisji
Nadzór Bankowy przejęła od zlikwidowanej Komisji
Nadzoru Bankowego z dniem 1 stycznia 2008 r.
Nadzoru Bankowego z dniem 1 stycznia 2008 r.
podstawa prawna działalności
podstawa prawna działalności
Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym
Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym
Ustawa Prawo bankowe
Ustawa Prawo bankowe
Ustawa o narodowym banku Polskim
Ustawa o narodowym banku Polskim
ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich
ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich
zrzeszaniu się i bankach zrzeszających
zrzeszaniu się i bankach zrzeszających
statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów
statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów
Nadzór obejmuje także
Nadzór obejmuje także
SKOK
SKOK
3.06.21
63
KOMISJA NADZORU
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
ZAKRES DZIAŁANIA
ZAKRES DZIAŁANIA
centralny organ administracji rządowej
centralny organ administracji rządowej
organ nadzoru nad systemem bankowym
organ nadzoru nad systemem bankowym
organ nadzoru nad rynkiem kapitałowym
organ nadzoru nad rynkiem kapitałowym
organ nadzoru nad systemem ubezpieczeń
organ nadzoru nad systemem ubezpieczeń
3.06.21
64
KOMISJA NADZORU
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
CEL NADZORU
CEL NADZORU
zapewnienie prawidłowego funkcjonowania
zapewnienie prawidłowego funkcjonowania
systemu bankowego
systemu bankowego
3.06.21
65
KOMISJA NADZORU
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
SKŁAD KOMISJI
SKŁAD KOMISJI
Przewodniczący
Przewodniczący
powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów
powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów
dotychczas na wspólny wniosek Ministra Finansów i
dotychczas na wspólny wniosek Ministra Finansów i
Prezesa Narodowego Banku Polskiego zaopiniowany przez
Prezesa Narodowego Banku Polskiego zaopiniowany przez
właściwe komisje sejmowe
właściwe komisje sejmowe
dwóch zastępców przewodniczącego
dwóch zastępców przewodniczącego
powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek
powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek
Przewodniczącego Komisji
Przewodniczącego Komisji
dotychczas Minister Finansów na wniosek
dotychczas Minister Finansów na wniosek
Przewodniczącego Komisji
Przewodniczącego Komisji
czterech członków
czterech członków
minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo
minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo
jego przedstawiciel
jego przedstawiciel
minister właściwy do spraw zabezpieczenia
minister właściwy do spraw zabezpieczenia
społecznego albo jego przedstawiciel
społecznego albo jego przedstawiciel
Prezes NBP albo delegowany przez niego Wiceprezes
Prezes NBP albo delegowany przez niego Wiceprezes
NBP
NBP
przedstawiciel Prezydenta RP
przedstawiciel Prezydenta RP
3.06.21
66
KOMISJA NADZORU
KOMISJA NADZORU
FINANSOWEGO
FINANSOWEGO
FORMA I ORGANIZACJA PRACY KOMISJI
FORMA I ORGANIZACJA PRACY KOMISJI
podejmuje uchwały, postanowienia oraz decyzje
podejmuje uchwały, postanowienia oraz decyzje
administracyjne
administracyjne
wykonuje swoje zadania za pomocą Urząd Komisji
wykonuje swoje zadania za pomocą Urząd Komisji
Nadzoru Finansowego
Nadzoru Finansowego
wydaje Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru
wydaje Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru
Finansowego
Finansowego