Pierwotny Rak Wątroby

AFP

AFP

• Alfa-fetoproteina, białko płodowe

alfa,

• Białko syntetyzowane głównie w

wątrobie, w przewodzie pokarmowym
i w pęcherzyku żółtkowym płodu.

• Zakres wartości referencyjnych: < 15

ng/ml (ng/ml x 0,83 = IU/ml).

• Stężenie AFP jest zwiększone u kobiet

w ciąży, z maksimum w 32-36
tygodniu; wyniki w tym okresie mają
znaczenie w diagnostyce prenatalnej.

• Niezwiązane z nowotworem zwiększenie stęż. AFP

obserwuje się podczas procesów regeneracyjnych
wątroby (przewlekłe zapalnie – do 500ng/ml).

• Nasiloną biosyntezę AFP wykazują komórki

pierwotnego raka wątroby (80-90% przypadków
raka wątroby – u 50% pacjentów AFP > 10
000ng/ml).

• Zwiększone stężenie AFP (nieprzekraczające 100

ng/ml), spotyka się u 5-15% chorych z
przerzutami do wątroby nowotworów o innej
lokalizacji narządowej.

• Także wysokie wartości AFP spotyka się w

zarodkowokomórkowych postaciach raka jąder i
jajników.

• Okresowe badania poziomu AFP powinny być

wykonywane u pacjentów z przewlekłym, aktywnym
zapaleniem wątroby typu B, którzy stanowią grupę
ryzyka rozwoju hepatoma.

• AFP w połączeniu z β-HCG stanowią użyteczną parę

markerów nowotworowych w badaniach
przesiewowych pacjentów obarczonych czynnikami
ryzyka rozwoju nowotworów wywodzących się z
komórek płodowych, zwłaszcza jąder.

AFP

AFP

• czułość diagnostyczna oznaczeń

stężenia AFP wynosi 80-90%,

• stężenie AFP > 500 ng/ml jednoznacznie

świadczy o obecności nowotworu u
chorych z objawami marskości lub
powiększenia wątroby,

• znaczne wahania w zdolności

wytwarzania AFP powodują duże
zróżnicowanie
stężenia w osoczu (od wartości
prawidłowych aż do bardzo wysokich,
rzędu tysięcy ng/ml),

• istotne znaczenie dla różnicowania

raka od niezłośliwych chorób
wątroby ma
ocena kinetyki przyrostu stężenia
markera,

• operacyjne usuniecie nowotworu

wiąże się z gwałtownym
zmniejszeniem
stężenia AFP,

• ponowne zwiększenie stężenia ma

dodatnia wartość predykcyjna dla
wykrycia wznowy i/lub odległych
przerzutów, bliską 100%.

AFP

AFP

Różnicowan

Różnicowan

ie

ie

pierwotnego raka wątroby

z przerzutami do wątroby

nowotworów o innej

lokalizacji

AFP +

AFP +

CEA

CEA

Wysokie

Wysokie

stężenie CEA i niskie

niskie

stężenie

AFP

duże prawdopodobieństwo przerzutów

do wątroby

Des-y-karboksyprotrombina

(DCP)

• jest to nieczynna biologicznie,

pozbawiona zdolności wiązania wapnia,
nieprawidłowa protrombina.

• obecna jest w surowicy krwi pacjentów

leczonych dikumarolem, antagonistą
witaminy K oraz u chorych z deficytem
witaminy K,

• zwiększenie stężenia DCP u pacjentów

z pierwotnym rakiem wątroby praw
dopodobnie odzwierciedla
nadprodukcje protrombiny przez
nowotworowo
zmienione hepatocyty.

• swoistość diagnostyczna 98%,

CC-L-fukozydaza

(AFU)

• jest enzymem lizosomalnym,

dla którego substratem jest L-
fukoza,

• swoistość AFU w wykrywaniu

pierwotnego raka wątroby jest
porównywalna
ze swoistością AFP oraz niższa
od swoistości des-y-
karboksyprotrombiny
(odpowiednio 79%, 77%,
98%).

Inne Markery:

Inne Markery:

• CA 19-9,

• TPA,

• ferrytyna,

• czynnik wzrostu TGF-alfa.