Zatrucia lekami i
substancjami
chemicznymi.

Zatrucia lekami są obecnie przyczyną ponad
50% wszystkich przypadków zatruć. Mogą być
przypadkowe i rozmyślne w celach
samobójczych, substancją pojedynczą lub
wieloma lekami.
Przebieg zatrucia zależy od rodzaju substancji
chemicznej, dawki, drogi wchłaniania, szybkości
wchłaniania, czasu działania, kumulacji leku w
organizmie podczas długotrwałego podawania,
wrażliwości pacjenta i chorób współistniejących.

Paracetamol ( acetaminofen)



Za dawkę toksyczną uważa się 150 mg/kg mc

Za dawkę toksyczną uważa się 150 mg/kg mc



Objawy uszkodzenia wątroby mogą już

Objawy uszkodzenia wątroby mogą już

wystąpić po dawkach > 60 mg/kg mc

wystąpić po dawkach > 60 mg/kg mc



Dobowa toksyczna dawka dla dorosłego

Dobowa toksyczna dawka dla dorosłego

wynosi 7,5 g a dawka śmiertelna 15 g

wynosi 7,5 g a dawka śmiertelna 15 g

Objawy



Zatrucie paracetamolem przebiega podstępnie a

Zatrucie paracetamolem przebiega podstępnie a

pierwsza doba może przebiegać bezobjawowo

pierwsza doba może przebiegać bezobjawowo



W 2-4 dobie po przedawkowaniu może pojawić się

W 2-4 dobie po przedawkowaniu może pojawić się

biegunka, brak łaknienia, nudności, wymioty, bóle

biegunka, brak łaknienia, nudności, wymioty, bóle

brzucha, nadmierna potliwość, ból w prawym

brzucha, nadmierna potliwość, ból w prawym

podżebrzu, żółtaczka, powiększenie wątroby.

podżebrzu, żółtaczka, powiększenie wątroby.



Po 4-6 dniach występują objawy niewydolności wątroby,

Po 4-6 dniach występują objawy niewydolności wątroby,

encefalopatia wątrobowa, drżenie grubofaliste,

encefalopatia wątrobowa, drżenie grubofaliste,

śpiączka, obrzęk mózgu, zaburzenia krzepnięcia,

śpiączka, obrzęk mózgu, zaburzenia krzepnięcia,

krwawienie z przewodu pokarmowego, zaburzenia

krwawienie z przewodu pokarmowego, zaburzenia

rytmu serca, zapaść naczyniowa

rytmu serca, zapaść naczyniowa

Postępowanie



Zapewnienie czynności życiowych ABC

Zapewnienie czynności życiowych ABC



Oznaczenie stężenia leku w surowicy

Oznaczenie stężenia leku w surowicy



Podanie węgla aktywowanego w dawce 1 g/kg

Podanie węgla aktywowanego w dawce 1 g/kg

mc

mc



Podanie swoistego antidotum N-

Podanie swoistego antidotum N-

acetylocysteiny ( NAC

acetylocysteiny ( NAC

Salicylany-

pochodne kwasu salicylowego

są stosowane szeroko, a objawy zatrucia mogą
wystąpić już przy ,,terapeutycznych’’ stężeniach
salicylanów w surowicy krwi.
U dorosłych zatrucia występują po podaniu
dawki 150-300 mg/kg mc

Objawy:



Nudności, wymioty, zawroty głowy, wzmożona

Nudności, wymioty, zawroty głowy, wzmożona

potliwość, szum w uszach oraz tzw.

potliwość, szum w uszach oraz tzw.

Encefalopatia salicylowa prowadząca do

Encefalopatia salicylowa prowadząca do

pobudzenia ośrodka oddechowego.

pobudzenia ośrodka oddechowego.



Do ciężkich objawów należą zaburzenia

Do ciężkich objawów należą zaburzenia

neurologiczne, obrzęk płuc, niewydolność

neurologiczne, obrzęk płuc, niewydolność

oddechowa, niewydolność nerek

oddechowa, niewydolność nerek

Postępowanie



Zapewnienie czynności życiowych ABC

Zapewnienie czynności życiowych ABC



Podanie węgla aktywowanego 1 g/kg mc

Podanie węgla aktywowanego 1 g/kg mc



Wlew płynów: NACL, 5% glukoza

Wlew płynów: NACL, 5% glukoza



Oznaczenie stężenia salicylanów

Oznaczenie stężenia salicylanów



W razie pogarszania się stanu pacjenta

W razie pogarszania się stanu pacjenta

wskazane jest wykonanie hemodializy.

wskazane jest wykonanie hemodializy.

Atropina-

w przypadku przedawkowania

atropiny dochodzi do blokady pozazwojowych
receptorów acetylocholiny i powstania efektu
muskarynowego.
Zatrucie najczęściej przypadkowo na skutek
spożycia produktów roślinnych. U osób dorosłych
spożycie 20 owoców wilczej jagody może być
śmiertelne.

Objawy



Obwodowe objawy antycholinergiczne:

Obwodowe objawy antycholinergiczne:



Zaczerwienienie twarzy

Zaczerwienienie twarzy



Zaburzenia czynności wydzielniczej gruczołów ślinowych i

Zaburzenia czynności wydzielniczej gruczołów ślinowych i

śluzowych

śluzowych



Rozszerzenie źrenic, zaburzenie widzenia

Rozszerzenie źrenic, zaburzenie widzenia



Zatrzymanie moczu

Zatrzymanie moczu



Kołotanie serca

Kołotanie serca



Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca



Ośrodkowe objawy antycholinergiczne:

Ośrodkowe objawy antycholinergiczne:



Pobudzenie ruchowe

Pobudzenie ruchowe



Halucynacje wzrokowe i słuchowe

Halucynacje wzrokowe i słuchowe



Lek, agresja, dezorientacja,

Lek, agresja, dezorientacja,



Drgawki

Drgawki



Zaburzenia świadomości, aż do śpiączki.

Zaburzenia świadomości, aż do śpiączki.

Postępowanie



Iniekcja 2-4 mg salicylanu fizostygminy

Iniekcja 2-4 mg salicylanu fizostygminy



W razie drgawek diazepam 10-20 mg

W razie drgawek diazepam 10-20 mg



Wlew płynów

Wlew płynów



W razie potrzeby leczenie antyarytmiczne

W razie potrzeby leczenie antyarytmiczne



Płukanie żołądka nie jest wskazana ze

Płukanie żołądka nie jest wskazana ze

względu na ryzyko perforacji.

względu na ryzyko perforacji.

Zatrucie glikozydami naparstnicy-

może nastapic w wyniku względnego
przedawkowania ( np. w niewydolności nerek,
niedoczynnośc tarczycy), podwyższonej
wrażliwości na glikozydy naparstnicy lub
względnego przedawkowania ( błąd w
dawkowaniu)

Objawy:



Objawy kardiologiczne: zaburzenia rytmu

Objawy kardiologiczne: zaburzenia rytmu

serca-możliwość wystąpienia wszystkich

serca-możliwość wystąpienia wszystkich

znanych nieprawidłowości.

znanych nieprawidłowości.



Objawy z OUN: bóle i zawroty głowy,

Objawy z OUN: bóle i zawroty głowy,

splątanie, halucynacje, błyski przed oczami

splątanie, halucynacje, błyski przed oczami



Objawy z przewodu pokarmowego: brak

Objawy z przewodu pokarmowego: brak

apetytu, wymioty, biegunki, ból brzucha

apetytu, wymioty, biegunki, ból brzucha

Postępowanie



ABC

ABC



Płynoterapia

Płynoterapia



Monitoring

Monitoring



Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

Zatrucie lekami
psychotropowymi (

neuroleptyki,

benzodiazepiny, leki przeciwdepresyjne)

Objawy



Neuroleptyki:

Neuroleptyki:



Skurcz mięśni okoruchowych, skurcz mięśni gardła,

Skurcz mięśni okoruchowych, skurcz mięśni gardła,

wiotkość mięśni, suchość w jamie ustnej, tachykardia,

wiotkość mięśni, suchość w jamie ustnej, tachykardia,

szerokie źrenice, halucynacje, zatrzymanie moczu,

szerokie źrenice, halucynacje, zatrzymanie moczu,

zaburzenia rytmu serca

zaburzenia rytmu serca



Trójcylkiczne leki przeciwdepresyjne:

Trójcylkiczne leki przeciwdepresyjne:



Rozszerzone źrenice, uogólnione drgawki, drażliwość

Rozszerzone źrenice, uogólnione drgawki, drażliwość

,halucynacja, zaburzenia rytmu serca.

,halucynacja, zaburzenia rytmu serca.



Benzodiazepiny:

Benzodiazepiny:



Mowa bełkotliwa, niepokój, halucynacje, obniżenie

Mowa bełkotliwa, niepokój, halucynacje, obniżenie

napięcia mięśni, hipotonia.

napięcia mięśni, hipotonia.

Postępowanie



ABC,

ABC,

monitoring, tlenoterapie, dostęp iv, wlew płynów.

monitoring, tlenoterapie, dostęp iv, wlew płynów.



Leczenie specyficzne: neuroleptyki- w razie objawów

Leczenie specyficzne: neuroleptyki- w razie objawów

pozapiramidowych podać thiopental lub salicylan

pozapiramidowych podać thiopental lub salicylan

fizostygminy

fizostygminy



Trójcylkiczne leki przeciwdepresyjne: salicylan

Trójcylkiczne leki przeciwdepresyjne: salicylan

fizostygminy, wodorowęglan sodu

fizostygminy, wodorowęglan sodu



Benzodiazepiny: flumazenil 0,1-0,2 mg/min i.v aż do

Benzodiazepiny: flumazenil 0,1-0,2 mg/min i.v aż do

wybudzenia

wybudzenia

Zatrucie środkami o działaniu
uspokajająco-nasennym
(

barbiturany, leki nasenne, leki uspokajające,

leki psychotropowe)

Objawy



Upośledzenie stanu świadomości od lekkiej

Upośledzenie stanu świadomości od lekkiej

senności poprzez przymglenie, aż do utraty

senności poprzez przymglenie, aż do utraty

przytomności, wymioty, nudności, niepokój

przytomności, wymioty, nudności, niepokój

ruchowy, drgawki pochodzenia ośrodkowego,

ruchowy, drgawki pochodzenia ośrodkowego,

zniesienie odruchów obronnych.

zniesienie odruchów obronnych.



Zaburzenia oddychania

Zaburzenia oddychania



Zaburzenia rytmu serca

Zaburzenia rytmu serca



hipotermia

hipotermia

Postępowanie



ABC,

ABC,

monitoring, tlenoterapie, dostęp iv, wlew płynów

monitoring, tlenoterapie, dostęp iv, wlew płynów



Płukanie żołądka, prowokownie wymiotów

Płukanie żołądka, prowokownie wymiotów



W razie potrzeby podać leki adrenergiczne: adrenaline

W razie potrzeby podać leki adrenergiczne: adrenaline



W razie uzasadnionego podejrzenia zatrucia

W razie uzasadnionego podejrzenia zatrucia

benzadiozepinami podać flumazenil

benzadiozepinami podać flumazenil

Zatrucie substancjami
uzależniającymi.

Opioidy i substancje euforyzujące



Alkaloidy opium i ich pochodne ( morfina,

Alkaloidy opium i ich pochodne ( morfina,

fentanyl, heroina, kodeina, metadon ) mogą

fentanyl, heroina, kodeina, metadon ) mogą

być przyczyną zatruć ostrych i przewlekłych.

być przyczyną zatruć ostrych i przewlekłych.

Zazwyczaj kojarzone z próbami samobójczymi

Zazwyczaj kojarzone z próbami samobójczymi

oraz z przewlekłym uzależnieniem od opiatów.

oraz z przewlekłym uzależnieniem od opiatów.

Obraz kliniczny



szpilkowate źrenice

szpilkowate źrenice



Zmniejszony napęd oddechowy

Zmniejszony napęd oddechowy



Pienista plwocina

Pienista plwocina



Rzężenia wskazujące na obrzęk płuc

Rzężenia wskazujące na obrzęk płuc

pochodzenia pozasercowego

pochodzenia pozasercowego

Leczenie



Wstępna stabilizacja- ABC ze szczególnym

Wstępna stabilizacja- ABC ze szczególnym

zwróceniem uwagi na układ oddechowy

zwróceniem uwagi na układ oddechowy



Nalokson- od 0, 8 do 2 mg co 2-3 minuty do

Nalokson- od 0, 8 do 2 mg co 2-3 minuty do

całkowitej dawki 10 mg lub osiągnięcia

całkowitej dawki 10 mg lub osiągnięcia

oczekiwanego efektu. U pacjentów z

oczekiwanego efektu. U pacjentów z

rozpoznanym zespołem uzależnienia podaje

rozpoznanym zespołem uzależnienia podaje

się mniejsze dawki, by uniknąć objawów

się mniejsze dawki, by uniknąć objawów

zespołu odstawiennego.

zespołu odstawiennego.



Zastosowanie diuretyków, tlenu, leków

Zastosowanie diuretyków, tlenu, leków

rozszerzających naczynia przy obrzęku płuc.

rozszerzających naczynia przy obrzęku płuc.

Amfetamina i kokaina



Wywierają działanie sympatykomimetyczne

Wywierają działanie sympatykomimetyczne

powodując stymulację OUN

powodując stymulację OUN



Środki psychoaktywne mogę być wdychane,

Środki psychoaktywne mogę być wdychane,

palone, przyjmowane per os i iv

palone, przyjmowane per os i iv



Zgon następuje wskutek zaburzeń rytmu

Zgon następuje wskutek zaburzeń rytmu

serca, zawału mięśnia sercowego czy

serca, zawału mięśnia sercowego czy

niewydolności nerek.

niewydolności nerek.

Objawy



Objawy ogólne: euforia, niepokój,

Objawy ogólne: euforia, niepokój,

podniecenie, ból w klatce piersiowej

podniecenie, ból w klatce piersiowej



Objawy neurologiczne: drgawki, objawy

Objawy neurologiczne: drgawki, objawy

ogniskowe, letarg, splątanie.

ogniskowe, letarg, splątanie.



Objawy sercowo –płucne: zaburzenia rytmu

Objawy sercowo –płucne: zaburzenia rytmu

serca, niskie lub wysokie RR, zawał mięśnia

serca, niskie lub wysokie RR, zawał mięśnia

sercowego, astma i nadwrażliwość dróg

sercowego, astma i nadwrażliwość dróg

oddechowych, hipertermia.

oddechowych, hipertermia.

Leczenie



Wstępna stabilizacja ABC

Wstępna stabilizacja ABC



Podanie diazepamu iv 2,5 mg

Podanie diazepamu iv 2,5 mg



Leczenie zaburzeń wynikających z

Leczenie zaburzeń wynikających z

kardiotoksyczności

kardiotoksyczności



Leczenie skurczu oskrzeli

Leczenie skurczu oskrzeli



Leczenie hipertermi

Leczenie hipertermi

Halucynogeny



LSD, MDA, mechanizm działania to łączenie i

LSD, MDA, mechanizm działania to łączenie i

interreakcja z serotoniną i dopaminą w OUN

interreakcja z serotoniną i dopaminą w OUN



Halucynogeny różnią się miedzy sobą

Halucynogeny różnią się miedzy sobą

toksycznością uwzględniając ich właściwości

toksycznością uwzględniając ich właściwości

halucynogenne.

halucynogenne.

Objawy



Niepokój, zaburzenia o typie paranoidalnym,

Niepokój, zaburzenia o typie paranoidalnym,

niezwykłe myśli

niezwykłe myśli



Objawy cholinolityczne: poszerzenie źrenic,

Objawy cholinolityczne: poszerzenie źrenic,

suchość w jamie ustnej, tachykardia

suchość w jamie ustnej, tachykardia



hipertermia

hipertermia

Leczenie



Wymagana obserwacja

Wymagana obserwacja



W razie potrzeby leki uspokajające

W razie potrzeby leki uspokajające



Leczenie hipertermii

Leczenie hipertermii