LEKI

LEKI

KURCZĄCE

KURCZĄCE

NACZYNIA

NACZYNIA

ANALITYKA MEDYCZNA

ANALITYKA MEDYCZNA

ANNA BODAL

ANNA BODAL

Substancje kurczące

Substancje kurczące

naczynia

naczynia

Podstawowe grupy to

Podstawowe grupy to



aminy sympotomimetyczne (agoniści receptorów

aminy sympotomimetyczne (agoniści receptorów

adrenergicznych typu

adrenergicznych typu

α

α

1;

1;

o działaniu bezpośrednim

o działaniu bezpośrednim

i

i

pośrednim),

pośrednim),



niektóre eikozanoidy (tromboksany),

niektóre eikozanoidy (tromboksany),



peptydy (angiotensyna, wazopresyna, endoteliny)

peptydy (angiotensyna, wazopresyna, endoteliny)



grupa różnych leków (np. alkaloidy sporyszu,

grupa różnych leków (np. alkaloidy sporyszu,

sumatriptan ,wywierające efekty przez receptory

sumatriptan ,wywierające efekty przez receptory

5-HT2 i 5-HT1D )

5-HT2 i 5-HT1D )

Zastosowanie ogranicza się do podawania

Zastosowanie ogranicza się do podawania

miejscowego (np. zmniejszanie obrzęku śluzówki

miejscowego (np. zmniejszanie obrzęku śluzówki

nosa; podawanie łączne z lekami miejscowo

nosa; podawanie łączne z lekami miejscowo

znieczulającymi). Przydatność w stanach podciśnienia

znieczulającymi). Przydatność w stanach podciśnienia

nie jest dowiedziona, za wyjątkiem adrenaliny we

nie jest dowiedziona, za wyjątkiem adrenaliny we

wstrząsie anafilaktycznym i zatrzymaniu serca.

wstrząsie anafilaktycznym i zatrzymaniu serca.

Wazopresyna może być stosowana do zahamowania

Wazopresyna może być stosowana do zahamowania

krwawienia z żylaków przełyku u pacjentów z

krwawienia z żylaków przełyku u pacjentów z

nadciśnieniem wrotnym spowodowanym przez

nadciśnieniem wrotnym spowodowanym przez

choroby wątroby.

choroby wątroby.

Angiotensyna

Angiotensyna



angiotensyna

angiotensyna

II

II

- silny czynnik obkurczający

- silny czynnik obkurczający

naczynia krwionośne,

naczynia krwionośne,



podnosi ciśnienie tętnicze krwi ok. 40x

podnosi ciśnienie tętnicze krwi ok. 40x

silniej niż noradrenalina,

silniej niż noradrenalina,



działaniem obwodowym przypomina efekty

działaniem obwodowym przypomina efekty

agonistów

agonistów

α

α

1-

1-

adrenergicznych (wpływa

adrenergicznych (wpływa

głównie na przepływ skórny, trzewny i

głównie na przepływ skórny, trzewny i

nerkowy, słabiej oddziałując na krążenie

nerkowy, słabiej oddziałując na krążenie

mózgowe i w mięśniach szkieletowych)

mózgowe i w mięśniach szkieletowych)



nie jest stosowana rutynowo w klinice, ale

nie jest stosowana rutynowo w klinice, ale

jej znaczenie farmakologiczne odzwierciedla

jej znaczenie farmakologiczne odzwierciedla

fakt, iż inne leki (np.

fakt, iż inne leki (np.

kaptopril

kaptopril

i

i

losartan

losartan

)

)

wpływają na układ krążenia zmieniając jej

wpływają na układ krążenia zmieniając jej

syntezę lub działanie.

syntezę lub działanie.

Kaptopril

Kaptopril

Captoprilum; Captohexal

Captoprilum; Captohexal

;Captopril; Tensiomin

;Captopril; Tensiomin

Wykazuje właściwości hamowania aktywności

Wykazuje właściwości hamowania aktywności

konwertazy angiotensyny I, zmniejsza

konwertazy angiotensyny I, zmniejsza

wytwarzanie angiotensyny

wytwarzanie angiotensyny

II,

II,

hamuje rozkład

hamuje rozkład

bradykininy i kalidyny. Działa hipotensyjnie i

bradykininy i kalidyny. Działa hipotensyjnie i

jest stosowany w leczeniu nadciśnienia.

jest stosowany w leczeniu nadciśnienia.

Farmakokinetyka

Farmakokinetyka

Wchłania się z przewodu pokarmowego w ok. 75%.

Wchłania się z przewodu pokarmowego w ok. 75%.

Wchłanianie jest zmniejszone o 30—55% przez

Wchłanianie jest zmniejszone o 30—55% przez

pokarm. Słabo wiąże się z białkami (25—30%), głównie

pokarm. Słabo wiąże się z białkami (25—30%), głównie

z albuminami. Ulega metabolizmowi w wątrobie. Okres

z albuminami. Ulega metabolizmowi w wątrobie. Okres

półtrwania w surowicy wynosi ok. 3 h i ulega

półtrwania w surowicy wynosi ok. 3 h i ulega

wydłużeniu przy niewydolności nerek do 3,5—32 h. Po

wydłużeniu przy niewydolności nerek do 3,5—32 h. Po

doustnym podaniu działanie rozpoczyna się po 15—60

doustnym podaniu działanie rozpoczyna się po 15—60

min. Maksymalne stężenie we krwi występuje po 30—

min. Maksymalne stężenie we krwi występuje po 30—

90 min, w tym również czasie występuje najsilniejsze

90 min, w tym również czasie występuje najsilniejsze

działanie. Czas działania wynosi 6—12 h w zależności

działanie. Czas działania wynosi 6—12 h w zależności

od dawki.

od dawki.

W 95% wydala się przez nerki, z czego 40—50% w

W 95% wydala się przez nerki, z czego 40—50% w

formie nie zmienionej. Przenika przez łożysko do

formie nie zmienionej. Przenika przez łożysko do

płodu. Jest wydalany z mlekiem u matek karmiących w

płodu. Jest wydalany z mlekiem u matek karmiących w

ilości l % stężenia występującego we krwi.

ilości l % stężenia występującego we krwi.

Wskazania

Wskazania

Jest stosowany głównie w leczeniu nadciśnienia u

Jest stosowany głównie w leczeniu nadciśnienia u

noworodków i u dzieci. Może być również

noworodków i u dzieci. Może być również

stosowany u osób starszych.

stosowany u osób starszych.

Działania niepożądane

Działania niepożądane

Odczyny uczuleniowe, wysypki skórne, zaostrzenie

Odczyny uczuleniowe, wysypki skórne, zaostrzenie

objawów o podłożu immunologicznym, odczyn LE-

objawów o podłożu immunologicznym, odczyn LE-

podobny, toczeń rumieniowaty, suchy kaszel,

podobny, toczeń rumieniowaty, suchy kaszel,

zaburzenia smaku, hiperkaliemia, zawroty głowy,

zaburzenia smaku, hiperkaliemia, zawroty głowy,

bezsenność, objawy krążeniowe, hipotensja.

bezsenność, objawy krążeniowe, hipotensja.

W badaniach laboratoryjnych może dawać fałszywy

W badaniach laboratoryjnych może dawać fałszywy

odczyn na aceton.

odczyn na aceton.

Losartan

Losartan

Losartanum kalicum;

Losartanum kalicum;

Cozaar; Xartan

Cozaar; Xartan



połączenie - kwas n-bu-tylo-chloroimidazolo-5-octowy +

połączenie - kwas n-bu-tylo-chloroimidazolo-5-octowy +

difenylotetrazol

difenylotetrazol



właściwości blokujące receptor AT, angiotensyny

właściwości blokujące receptor AT, angiotensyny

II

II



nie jest rozkładany w przewodzie pokarmowym

nie jest rozkładany w przewodzie pokarmowym



może być stosowany doustnie

może być stosowany doustnie



kompetycyjnie blokuje powodowany przez angiotensynę

kompetycyjnie blokuje powodowany przez angiotensynę

II

II

skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych i zależny od

skurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych i zależny od

angiotensyny

angiotensyny

II

II

wzrost ciśnienia krwi oraz uwalnianie

wzrost ciśnienia krwi oraz uwalnianie

aldosteronu

aldosteronu



nie wpływa na normalne ciśnienie krwi, co wskazuje na

nie wpływa na normalne ciśnienie krwi, co wskazuje na

brak działania agonistycznego wobec receptorów AT1

brak działania agonistycznego wobec receptorów AT1



wykazuje duże powinowactwo do wiązania się z

wykazuje duże powinowactwo do wiązania się z

receptorami AT w nadnerczach, mózgu, nerkach i w innych

receptorami AT w nadnerczach, mózgu, nerkach i w innych

tkankach. Powinowactwo do receptorów w poszczególnych

tkankach. Powinowactwo do receptorów w poszczególnych

tkankach wynosi 1,4—200 nmol. Wiązanie losartanu z

tkankach wynosi 1,4—200 nmol. Wiązanie losartanu z

receptorami AT1 jest ok. 30 000 razy większe od wiązania

receptorami AT1 jest ok. 30 000 razy większe od wiązania

się z receptorem AT2

się z receptorem AT2



przez zablokowanie receptora AT1 hamuje wywołaną przez

przez zablokowanie receptora AT1 hamuje wywołaną przez

angiotensynę

angiotensynę

II

II

stymulację fosfolipazy C, wytwarzanie

stymulację fosfolipazy C, wytwarzanie

1,4,5-trifosforanu inozytolu i diacyloglicerolu oraz wzrost

1,4,5-trifosforanu inozytolu i diacyloglicerolu oraz wzrost

wewnątrzkomórkowego Ca2+ w mięśniach gładkich i w

wewnątrzkomórkowego Ca2+ w mięśniach gładkich i w

wątrobie

wątrobie

,

,



blokuje również pobudzane przez angiotensynę

blokuje również pobudzane przez angiotensynę

II

II

uwalnianie kwasu arachidonowego i syntezę

uwalnianie kwasu arachidonowego i syntezę

prostaglandyn PGE2 i PGI2 w erytrocytach u ludzi,

prostaglandyn PGE2 i PGI2 w erytrocytach u ludzi,



nie wpływa na właściwości elektrofizjologiczne układu

nie wpływa na właściwości elektrofizjologiczne układu

bodźcoprzewodzącego w sercu,

bodźcoprzewodzącego w sercu,



blokuje wywoływane przez angiotensyne

blokuje wywoływane przez angiotensyne

II

II

pobudzenie

pobudzenie

neuronów adrenergicznych w mózgu,

neuronów adrenergicznych w mózgu,



W obrębie nerek blokuje wywoływane przez

W obrębie nerek blokuje wywoływane przez

angiotensynę

angiotensynę

II

II

hamowanie uwalniania reniny,

hamowanie uwalniania reniny,

zwiększenie resorpcji Na+ w kanalikach bliższych oraz

zwiększenie resorpcji Na+ w kanalikach bliższych oraz

skurcz doprowadzających i odprowadzających arterioli

skurcz doprowadzających i odprowadzających arterioli

nefronu

nefronu



w obrębie

w obrębie

rdzenia

rdzenia

nadnerczy blokuje powodowane przez

nadnerczy blokuje powodowane przez

angiotensynę

angiotensynę

II

II

wydzielanie amin katecholowych,

wydzielanie amin katecholowych,



wpływ na receptory AT1 w mózgu nie został dotychczas

wpływ na receptory AT1 w mózgu nie został dotychczas

poznany

poznany



W badaniach eksperymentalnych u myszy stwierdzono,

W badaniach eksperymentalnych u myszy stwierdzono,

że losartan wykazuje działanie anksjolityczne, potęguje

że losartan wykazuje działanie anksjolityczne, potęguje

przeciwdepresyjne działanie imipraminy, hamuje u

przeciwdepresyjne działanie imipraminy, hamuje u

szczurów stereotypię wywołaną amfetaminą oraz blokuje

szczurów stereotypię wywołaną amfetaminą oraz blokuje

aktywność lokomotoryczną wywołaną pobudzeniem

aktywność lokomotoryczną wywołaną pobudzeniem

receptora dopaminowego DI. Obserwowany wpływ

receptora dopaminowego DI. Obserwowany wpływ

losartanu na zachowanie się zwierząt uzyskiwano po

losartanu na zachowanie się zwierząt uzyskiwano po

zastosowaniu podskórnie dawek 5—100 razy większych

zastosowaniu podskórnie dawek 5—100 razy większych

niż stosowane u ludzi.

niż stosowane u ludzi.



stosowany u ludzi w leczeniu nadciśnienia.

stosowany u ludzi w leczeniu nadciśnienia.

Po podaniu doustnym biodostępność wynosi

Po podaniu doustnym biodostępność wynosi

ok. 33%. Po wchłonięciu do krwi w wyniku

ok. 33%. Po wchłonięciu do krwi w wyniku

pierwszego przejścia ulega przemianie przy

pierwszego przejścia ulega przemianie przy

udziale cytochromu P-450 do

udziale cytochromu P-450 do

karboksylowej pochodnej (EXP3174), która

karboksylowej pochodnej (EXP3174), która

jest 10-40x bardziej aktywna od losartanu.

jest 10-40x bardziej aktywna od losartanu.



po podaniu występuje wzrost we krwi

po podaniu występuje wzrost we krwi

stężenia reniny i angiotensyny

stężenia reniny i angiotensyny

II,

II,

zmniejszenie stężenia kwasu moczowego na

zmniejszenie stężenia kwasu moczowego na

skutek zwiększonego wydalaniu z moczem

skutek zwiększonego wydalaniu z moczem

spowodowanego zmniejszeniem resorpcji w

spowodowanego zmniejszeniem resorpcji w

kanalikach nerkowych

kanalikach nerkowych



W płytkach krwi hamuje receptory

W płytkach krwi hamuje receptory

tromboksanu A2 i prostaglandyny H2

tromboksanu A2 i prostaglandyny H2



Nie

Nie

wykazuje działania mutagennego, ale

wykazuje działania mutagennego, ale

nie jest zalecany podczas ciąży i karmienia

nie jest zalecany podczas ciąży i karmienia

piersią

piersią

Wazopresyna (hormon antydiuretyny)

Wazopresyna (hormon antydiuretyny)



jest peptydowym hormonem tylnego płata przysadki

jest peptydowym hormonem tylnego płata przysadki



ma znaczenie przede wszystkim ze względu na swój

ma znaczenie przede wszystkim ze względu na swój

wpływ na nerki, ale jest także substancją silnie

wpływ na nerki, ale jest także substancją silnie

kurczącą naczynia

kurczącą naczynia



jej działanie zostaje zapoczątkowane po związaniu ze

jej działanie zostaje zapoczątkowane po związaniu ze

specyficznymi receptorami nazwanymi

specyficznymi receptorami nazwanymi

V

V

1

1

i

i

V2

V2



Niskie stężenia wazopresyny, za pośrednictwem

Niskie stężenia wazopresyny, za pośrednictwem

receptorów V3, które pobudzają cyklazę adenylową

receptorów V3, które pobudzają cyklazę adenylową

zwiększając produkcję cAMP w kanalikach zbiorczych

zwiększając produkcję cAMP w kanalikach zbiorczych

nerek, powodują retencję wody. Znacznie wyższe

nerek, powodują retencję wody. Znacznie wyższe

stężenia wazopresyny wywołują skurcz naczyń

stężenia wazopresyny wywołują skurcz naczyń

krwionośnych poprzez receptory V2, których aktywacja

krwionośnych poprzez receptory V2, których aktywacja

prowadzi do mobilizacji wewnątrzkomórkowego Ca2+

prowadzi do mobilizacji wewnątrzkomórkowego Ca2+

przy udziale IP3 .

przy udziale IP3 .



wazopresyna powoduje uogólniony skurcz naczyń, w

wazopresyna powoduje uogólniony skurcz naczyń, w

tym naczyń trzewnych, krezkowych i wieńcowych.

tym naczyń trzewnych, krezkowych i wieńcowych.

Wpływa także na inne mięśnie gładkie (np. przewodu

Wpływa także na inne mięśnie gładkie (np. przewodu

pokarmowego, macicy) i może powodować kolki

pokarmowego, macicy) i może powodować kolki

brzuszne.

brzuszne.



jest niekiedy stosowana w leczeniu krwawiących

jest niekiedy stosowana w leczeniu krwawiących

żylaków przełyku w przebiegu nadciśnienia wrotnego,

żylaków przełyku w przebiegu nadciśnienia wrotnego,

zanim zostanie wdrożone bardziej specyficzne

zanim zostanie wdrożone bardziej specyficzne

postępowanie, aczkolwiek wielu gastroenterologów

postępowanie, aczkolwiek wielu gastroenterologów

preferuje użycie w tym celu

preferuje użycie w tym celu

oktreotydu

oktreotydu

Oktreotyd

Oktreotyd

Octreotidum (octan), Sandostatin, Sandostatin LAR

Octreotidum (octan), Sandostatin, Sandostatin LAR



syntetycznie otrzymanym oktapeptydem

syntetycznie otrzymanym oktapeptydem



właściwości podobne do somatostatyny

właściwości podobne do somatostatyny

naturalnej,ale wykazuje dłuższy czas działania

naturalnej,ale wykazuje dłuższy czas działania



hamuje wydzielanie hormonu wzrostu (HGH),

hamuje wydzielanie hormonu wzrostu (HGH),

insuliny, glukagonu, enzymów trawiennych trzustki,

insuliny, glukagonu, enzymów trawiennych trzustki,

żołądka i jelit

żołądka i jelit



zmniejsza ukrwienie trzewi,

zmniejsza ukrwienie trzewi,



hamuje kurczliwość pęcherza moczowego,

hamuje kurczliwość pęcherza moczowego,



zwalnia pasaż jelitowy i działa przeciwbiegunkowo

zwalnia pasaż jelitowy i działa przeciwbiegunkowo



zwiększa w jelitach wchłanianie płynów i

zwiększa w jelitach wchłanianie płynów i

elektrolitów.

elektrolitów.



w rakowiaku zmniejsza stężenie serotoniny i kwasu

w rakowiaku zmniejsza stężenie serotoniny i kwasu

5-hydroksyindolooctowego we krwi i

5-hydroksyindolooctowego we krwi i

hamuje hipotensyjne reakcje naczyniowe (flush)

hamuje hipotensyjne reakcje naczyniowe (flush)



jest stosowany podskórnie.

jest stosowany podskórnie.



Farmakokinetyka

Farmakokinetyka

Całkowicie wchłania się z miejsca podania.

Całkowicie wchłania się z miejsca podania.

Maksymalne stężenie we krwi występuje po 0,5 h. W

Maksymalne stężenie we krwi występuje po 0,5 h. W

65% wiąże się z lipoproteinami krwi, a w mniejszym

65% wiąże się z lipoproteinami krwi, a w mniejszym

stopniu z albuminami. Czas połowicznej eliminacji z

stopniu z albuminami. Czas połowicznej eliminacji z

krwi wynosi 1,5 h. Działanie utrzymuje się przez 12

krwi wynosi 1,5 h. Działanie utrzymuje się przez 12

h. Około 32% podanej dawki wydala się z moczem.

h. Około 32% podanej dawki wydala się z moczem.



Wskazania

Wskazania

Jest stosowany w leczeniu rakowiaka w celu

Jest stosowany w leczeniu rakowiaka w celu

hamowania hipotensyjnych napadów ciśnienia krwi i

hamowania hipotensyjnych napadów ciśnienia krwi i

biegunek, w nowotworach jelit wydzielających

biegunek, w nowotworach jelit wydzielających

naczynioreaktywne peptydy jelitowe

naczynioreaktywne peptydy jelitowe

(YlPoma),

(YlPoma),

w

w

paliatywnym leczeniu przerzutów endokrynnych

paliatywnym leczeniu przerzutów endokrynnych

nowotworów trzustki

nowotworów trzustki

(insulinoma)

(insulinoma)

i w akromegalii.

i w akromegalii.



Działania niepożądane

Działania niepożądane

W trakcie leczenia występuje zmniejszenie stężenia

W trakcie leczenia występuje zmniejszenie stężenia

tyroksyny we krwi, hiperglikemia, zaburzenia

tyroksyny we krwi, hiperglikemia, zaburzenia

żołądkowo-jelitowe i bóle głowy

żołądkowo-jelitowe i bóle głowy

.

.

Endotelina

Endotelina



mogą one działać kurcząco lub rozszerzająco na

mogą one działać kurcząco lub rozszerzająco na

naczynia krwionośne, ale zazwyczaj przeważa efekt

naczynia krwionośne, ale zazwyczaj przeważa efekt

kurczący

kurczący



ożylne podanie powoduje przejściowy rozkurcz

ożylne podanie powoduje przejściowy rozkurcz

naczyń, po którym dochodzi do ich silnego i

naczyń, po którym dochodzi do ich silnego i

długotrwałego obkurczenia

długotrwałego obkurczenia



kurczą naczynia silniej niż angiotensyna

kurczą naczynia silniej niż angiotensyna

II

II



nie znalazły klinicznego zastosowania, a ich

nie znalazły klinicznego zastosowania, a ich

znaczenie farmakologiczne, podobnie jak

znaczenie farmakologiczne, podobnie jak

angiotensyny

angiotensyny

II,

II,

będzie prawdopodobnie związane z

będzie prawdopodobnie związane z

lekami (jeszcze niedostępnymi klinicznie), których

lekami (jeszcze niedostępnymi klinicznie), których

wpływ na układ krążenia będzie wiązał się ze

wpływ na układ krążenia będzie wiązał się ze

zmianą syntezy lub działania endotelin.

zmianą syntezy lub działania endotelin.

Alkaloidy sporyszu

Alkaloidy sporyszu



np.

np.

Ergotamina

Ergotamina

;

;

Dihydroergotamina

Dihydroergotamina

(stosowane w leczeniu migreny)

(stosowane w leczeniu migreny)



hamują receptory biorące udział w neurotransmisji, tj.

hamują receptory biorące udział w neurotransmisji, tj.

receptory

receptory

α

α

-adrenergiczne, serotoninoergiczne (receptory

-adrenergiczne, serotoninoergiczne (receptory

tryptaminowe) i dopaminoergiczne

tryptaminowe) i dopaminoergiczne



alkaloidy te mogą działać słabo pobudzająco na niektóre

alkaloidy te mogą działać słabo pobudzająco na niektóre

podtypy tych receptorów

podtypy tych receptorów



pod wpływem ergotaminy dochodzi do skurczu naczyń

pod wpływem ergotaminy dochodzi do skurczu naczyń

krwionośnych żylnych i w mniejszym stopniu tętniczych.

krwionośnych żylnych i w mniejszym stopniu tętniczych.

Dihydroergotamina ze względu na silne właściwości

Dihydroergotamina ze względu na silne właściwości

blokowania receptorów

blokowania receptorów

α

α

-adrenergicznych wykazuje

-adrenergicznych wykazuje

rozszerzające działanie na naczynia krwionośne obwodowe,

rozszerzające działanie na naczynia krwionośne obwodowe,

może wykazywać jednak działanie zwężające w niektórych

może wykazywać jednak działanie zwężające w niektórych

obszarach naczyniowych.

obszarach naczyniowych.



alkaloidy sporyszu mogą przerywać napad migreny i

alkaloidy sporyszu mogą przerywać napad migreny i

zapobiegać występowaniu napadu. Przy dłuższym, ciągłym

zapobiegać występowaniu napadu. Przy dłuższym, ciągłym

stosowaniu może występować rozwój tolerancji i osłabienie

stosowaniu może występować rozwój tolerancji i osłabienie

działania, a odstawienie tych leków może spowodować

działania, a odstawienie tych leków może spowodować

nasilenie dolegliwości, dlatego nie zaleca się długotrwałego

nasilenie dolegliwości, dlatego nie zaleca się długotrwałego

stosowania tych leków.

stosowania tych leków.

Mechanizm działania.

Mechanizm działania.



dotychczas nie został dokładnie poznany.

dotychczas nie został dokładnie poznany.

Przyjmuje się, że leki te mogą zapobiegać

Przyjmuje się, że leki te mogą zapobiegać

występowaniu migreny przez hamowanie

występowaniu migreny przez hamowanie

receptorów serotoninowych typu 5-HT2 i

receptorów serotoninowych typu 5-HT2 i

przerywać napad migrenowy przez pobudzenie

przerywać napad migrenowy przez pobudzenie

receptorów 5-HTl

receptorów 5-HTl

γ

γ

.

.

Na skutek hamowania

Na skutek hamowania

receptorów

receptorów

α

α

-adrenergicznych mogą hamować

-adrenergicznych mogą hamować

występujące w migrenie pulsacje mózgowych

występujące w migrenie pulsacje mózgowych

naczyń tętniczych.

naczyń tętniczych.



Dihydroergotamina i ergotamina pobudzają

Dihydroergotamina i ergotamina pobudzają

ośrodek wymiotny w o.u.n. na skutek działania

ośrodek wymiotny w o.u.n. na skutek działania

bezpośredniego, a obwodowe działają kurczące

bezpośredniego, a obwodowe działają kurczące

na mięśnie macicy

na mięśnie macicy



na skutek działania zwężającego naczynia mogą

na skutek działania zwężającego naczynia mogą

spowodować wzrost ciśnienia krwi i niedokrwienie

spowodować wzrost ciśnienia krwi i niedokrwienie

mięśnia sercowego.

mięśnia sercowego.

Farmakokinetyka

Farmakokinetyka

.

.



Ergotamina wchłania się z przewodu pokarmowego,

Ergotamina wchłania się z przewodu pokarmowego,

jednak zmiennie u poszczególnych osób. Bardziej

jednak zmiennie u poszczególnych osób. Bardziej

równomiernie wchłania się przy podaniu

równomiernie wchłania się przy podaniu

doodbytniczym. Źle wchłania się z błon śluzowych

doodbytniczym. Źle wchłania się z błon śluzowych

jamy ustnej po podaniu podjęzykowym

jamy ustnej po podaniu podjęzykowym



dihydroergotamina dobrze wchłania się po podaniu

dihydroergotamina dobrze wchłania się po podaniu

podskórnym lub domięśniowym

podskórnym lub domięśniowym



wiążą się z białkami krwi: ergotamina w 93—98%,

wiążą się z białkami krwi: ergotamina w 93—98%,

dihydroergotamina w ok. 90%.

dihydroergotamina w ok. 90%.



Dihydroergotamina ulega przemianie w wątrobie w

Dihydroergotamina ulega przemianie w wątrobie w

wyniku pierwszego przejścia do 8-

wyniku pierwszego przejścia do 8-

hydroksydihydroergotaminy, która jest aktywna

hydroksydihydroergotaminy, która jest aktywna

biologicznie. Również ergotamina ulega przemianie w

biologicznie. Również ergotamina ulega przemianie w

wątrobie do aktywnych metabolitów

wątrobie do aktywnych metabolitów



maksymalne stężenie we krwi występuje po podaniu

maksymalne stężenie we krwi występuje po podaniu

domięśniowym dihydroergotaminy po 30 min, a po

domięśniowym dihydroergotaminy po 30 min, a po

podaniu podskórnym po 15—45 min. Po podaniu

podaniu podskórnym po 15—45 min. Po podaniu

doustnym ergotaminy bez kofeiny maksymalne

doustnym ergotaminy bez kofeiny maksymalne

stężenie występuje po 2 h, a po podaniu z kofeiną po

stężenie występuje po 2 h, a po podaniu z kofeiną po

60—70 min.

60—70 min.



w niewielkim stopniu są wydalane z moczem

w niewielkim stopniu są wydalane z moczem



ergotamina jest wymywana z krwi podczas dializy

ergotamina jest wymywana z krwi podczas dializy

Wskazania.

Wskazania.



Ergotamina i dihydroergotamina są

Ergotamina i dihydroergotamina są

stosowane w leczeniu migreny, jeżeli nie

stosowane w leczeniu migreny, jeżeli nie

udaje się uzyskać ustąpienia bólu przez

udaje się uzyskać ustąpienia bólu przez

stosowanie preparatów kwasu salicylowego i

stosowanie preparatów kwasu salicylowego i

innych niesteroidowych leków

innych niesteroidowych leków

przeciwzapalnych, zalecanee są w ciężkich

przeciwzapalnych, zalecanee są w ciężkich

napadach migreny oraz w gromadnych

napadach migreny oraz w gromadnych

napadach migreny, a także w zapobieganiu

napadach migreny, a także w zapobieganiu

gromadnym napadom migreny.

gromadnym napadom migreny.

Dihydroergotaminę stosuje się pozajelitowo w

Dihydroergotaminę stosuje się pozajelitowo w

celu przerwania silnej, nawracającej migreny

celu przerwania silnej, nawracającej migreny

lub stanu migrenowego

lub stanu migrenowego

.

.

Działania niepożądane

Działania niepożądane

.

.



Skurczowe reakcje naczyniowe, niewydolność

Skurczowe reakcje naczyniowe, niewydolność

wieńcowa, nudności, wymioty.

wieńcowa, nudności, wymioty.

Sumatriptan

Sumatriptan



selektywnie pobudza receptory 5-HT, w naczyniach mózgowych i

selektywnie pobudza receptory 5-HT, w naczyniach mózgowych i

powodu je skurcz tych naczyń

powodu je skurcz tych naczyń



nie może być stosowany profilaktycznie do zapobiegania

nie może być stosowany profilaktycznie do zapobiegania

wystąpieniu napadów, a tylko do przerwania już istniejącego

wystąpieniu napadów, a tylko do przerwania już istniejącego

napadu

napadu



nie jest również zalecany do stosowania u osób starszych i u

nie jest również zalecany do stosowania u osób starszych i u

dzieci, a także u chorych z nadciśnieniem i z chorobami serca

dzieci, a także u chorych z nadciśnieniem i z chorobami serca



w czasie używania tego leku nie można prowadzić pojazdów i

w czasie używania tego leku nie można prowadzić pojazdów i

obsługiwać urządzeń mechanicznych.

obsługiwać urządzeń mechanicznych.

Farmakokinetyka.

Farmakokinetyka.



Po podaniu doustnym wchłania się szybko, lecz niecał kowicie.

Po podaniu doustnym wchłania się szybko, lecz niecał kowicie.

Biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 14%, a po podaniu

Biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 14%, a po podaniu

podskórnym 96%. Maksymalne stężenie w surowicy występuje po

podskórnym 96%. Maksymalne stężenie w surowicy występuje po

30 min. Czas połowicznej eliminacji z surowicy wynosi ok. 2 h.

30 min. Czas połowicznej eliminacji z surowicy wynosi ok. 2 h.

Ulega szybkiej przemianie i jest wydalany z moczem W postaci

Ulega szybkiej przemianie i jest wydalany z moczem W postaci

metabolitów

metabolitów

Wskazania

Wskazania

.

.



Jest stosowany w leczeniu napadu migreny i bólów głowy Hortona

Jest stosowany w leczeniu napadu migreny i bólów głowy Hortona

.

.

Działania niepożądane

Działania niepożądane

.

.



Przy stosowaniu tego leku występuje wzrost ciśnienia kiwi

Przy stosowaniu tego leku występuje wzrost ciśnienia kiwi

spowodowany skurczem naczyń krwionośnych, zawroty głowy,

spowodowany skurczem naczyń krwionośnych, zawroty głowy,

senność, niekiedy bóle w klatce piersiowej.

senność, niekiedy bóle w klatce piersiowej.



Większość leków kurczących naczynia podwyższa

Większość leków kurczących naczynia podwyższa

równocześnie ciśnienie krwi, co wzmaga krwawienie. Do

równocześnie ciśnienie krwi, co wzmaga krwawienie. Do

tamowania krwawienia stosujemy zatem leki naczyniowe

tamowania krwawienia stosujemy zatem leki naczyniowe

bezpośrednio na miejsce broczące, w przypadku

bezpośrednio na miejsce broczące, w przypadku

powierzchownych krwawień ze skóry i błon śluzowych, np.

powierzchownych krwawień ze skóry i błon śluzowych, np.

adrenalinę (epinefrynę) lub środki ściągające (jodynę,

adrenalinę (epinefrynę) lub środki ściągające (jodynę,

wodę utlenioną, taninę, ałuny i in.).

wodę utlenioną, taninę, ałuny i in.).



Z leków działających ogólnie stosuje się alkaloidy

Z leków działających ogólnie stosuje się alkaloidy

sporyszu, jednak wyłącznie w krwawieniach z macicy

sporyszu, jednak wyłącznie w krwawieniach z macicy

(krwotoki poporodowe, nadmierne krwawienia

(krwotoki poporodowe, nadmierne krwawienia

miesiączkowe i krwawienia spowodowane

miesiączkowe i krwawienia spowodowane

nowotworami lub stanami zapalnymi macicy). Alkaloidy te

nowotworami lub stanami zapalnymi macicy). Alkaloidy te

kurczą nie tylko zranione naczynia, ale równocześnie i

kurczą nie tylko zranione naczynia, ale równocześnie i

mięsień macicy, który zaciska broczące naczynie.

mięsień macicy, który zaciska broczące naczynie.



Jedną z przyczyn skaz krwotocznych naczyniopochodnych,

Jedną z przyczyn skaz krwotocznych naczyniopochodnych,

tzn. zależnych od łamliwości, kruchości i wzmożonej

tzn. zależnych od łamliwości, kruchości i wzmożonej

przepuszczalności naczyń

przepuszczalności naczyń

krwionośnych, jest hipowitaminoza C i P.

krwionośnych, jest hipowitaminoza C i P.



Witaminę C (kwas askorbinowy) podaje się przede

Witaminę C (kwas askorbinowy) podaje się przede

wszystkim w przypadkach krwawień na tle gnilca.

wszystkim w przypadkach krwawień na tle gnilca.

Podobnie, lecz bardziej specyficznie, działa na naczynia

Podobnie, lecz bardziej specyficznie, działa na naczynia

krwionośne witamina P.

krwionośne witamina P.



Witamina P, zwana witaminą przeciwprzesiękową,

Witamina P, zwana witaminą przeciwprzesiękową,

zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i

zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i

wzmaga działanie witaminy C.

wzmaga działanie witaminy C.