Rumień nagły, gorączka trzydniowa
-Exanthema subitum
(DNA,Herpesvirus 6)
Okres wylęgania: 5-15d.
wiek <2 lat. (6-
12mies)
Objawy: wysoka gorączka 3-4 d, plamista, plamisto-
grudkowa wysypka (2-3 d), zapalenie gardła, katar
(drgawki)
Diagnoza: obraz kliniczny, Leukocyty- norma, rozmaz:
neutrofile -> limfocytoza, izolacja wirusa-leukocyty,
specyficzne przeciwciała IgM
Powikłania: drgawki, zapalenie mózgu, zapalenie
wątroby.
Płonica Szkarlatyna (scarlatina)
Streptococus gr A, B-hemoliticus
Okres wylęgania: 1-7 d
(egzotoksyna
erytrogenna)
Objawy: gorączka, wymioty, ból głowy, zapalenie
migdałków ( zmiany anginowe), wysypka, język: biały->
malinowy, płatowe łuszczenie skóry dłonie stopy (2-gi
tydzień)
Leczenie: penicylina (10d), erytromycyna,
klindamycyna,
Powikłania: zapalenie zatok, ucha środkowego,
wyrostków sutkowatych, zapalenie węzłów chłonnych,
gorączka reumatyczna, odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Zakażenia paciorkowcowe:
Grupa A: zapalenie gardła, angina, róża, liszajec,
zapalenie podskórnej tkanki tłuszczowej, posocznica,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc,
płonica, zespół wstrząsu toksycznego, gorączka
reumatyczna, odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Grupa B: posocznica okołoporodowa, zapalenie
kosmówki, zapalenie wsierdzia, posocznica
noworodkowa, zapalenie opon mózgowo rdzeniowych,
osteomyelitis.
Nietypowane: zapalenie wsierdzia (s. viridans),
infekcje dróg moczowych.
Świnka (Parotitis epidemica)
(RNA,
paramyxoviridae)
Okres wylęgania: 14-21dni
(6d – obrzęk ślinianki-
9 dni)
Objawy prodromalne: gorączka, bóle mięśniowe, głowy,
złe samopoczucie.
Bolesność, obrzęk (symetryczny, asymetryczny) ślinianek
przyusznych (3-7 d).
Diagnoza: obraz kliniczny, leukopenia z limfocytozą,
podwyższona amylaza,
Izolacja wirusa, swoiste przeciwciała
Powikłania: zapalenie opon mozgowo-rdzeniowych i
mózgu 10% (CSF- pleocytoza-500/mm
3
-limfocyty),
zapalenie trzustki, jąder ( zaburzenia płodności 13%),
najądrza, tarczycy, mięśnia sercowego, głuchota
( jednostronna).
Szczepionka: żywa atenuowana ( np.MMR II)
Mononukleoza Zakaźna
( DNA, Epstein-Barr
virus)
Okres wylęgania: 30-50 d
dotyczy limfocytów B
Objawy: gorączka osłabienie, bół gardła, głowy, brzucha,
uogólniona limfadenopatia, splenomegalia (50%),
hepatomegalia (10%), zmiany migdałkopwe, obrzęk
powiek, twarzy, wysypka plamisto-grudkowa
(ampicyllina!!!)
Diagnoza: obraz kliniczny, rozmaz: atypowe limfocyty
(CD8
+
T), Odcz z heterofilnymi Ab, specyficzne EBVAb.
Powikłania: pęknięcie śledziony, ataxia, drgawki,
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
niedokrwistość hemplityczna.
Leczenie: acyclovir, sterydy.
Onkogeneza:
zespół limfoproliferacyjny
Chłoniak Burkitta, ch. Hodgkin’a
Cytomegalia.
( DNA herpes virus)
Infekcja pierwotna, nawrotowa, do zakażenia płodu
może dojść przy oby typach choroby
Wirus wydzielany w: ślina, mocz, stolec, mleko,
wydzieliny płciowe, (krew, transplantowane narządy).
Zakażenie w populacji dorosłej 50%-> toczenie krwi
ryzyko-2.7%/ jednostkę. Leukocyty ryzyko większe. Filtry,
napromienienie.
Objawy: subkliniczne, zespół mononukleozopodobny.
Noworodek: zatrzymanie rozwoju,
hepatomegalia, skaza krwotoczna, mikrocefalia,
zwapnienia śródczaszkowe, wodogłowie, zapalenie
tęczówki i naczyniówki, głuchota.
Niemowlę: zapalenie wątroby, płuc
Niedobory odporności: zapalenie
wątroby, płuc, jelitowe, CSN.
Diagnoza: izolacja wirusa (mocz, ślina, wydziel szyjki
macicy), serologiczne: specyficzne IgM, IgG Ab.
Leczenie: Ganciclovir, surowica
hyperimmunizowana (Cytotekt)
Zakażenia - Herpes virus
HSV -1, HSV –2
Infekcja pierwotna: Opryszczka skórno-śluzówkowa,
opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej, wysypka
ospopodobna Kaposi’ego, oczne: zapalenie spojówki,
zapalenie spojówki i rogówki, dendrytyczne zapalenie
rogówki, opryszczkowe zapalenie mózgu.
HSV 2 - Herpes płciowy, Noworodek: zapalenie opon i
mózgu,
Infekcja nawrotowa: zlokalizowana- opryszczka
wargowa, nawrotowe zapalenie j. ustnej, skóry
Wylęganie: 2-12 d.
Objawy: cienkościenne pęcherzyki na podłożu
rumieniowym, CSN: gorączka, zaburzenia
świadomości, drgawki, objawy ogniskowe.
Diagnoza: izolacja wirusa ( lub antygenu wir.) w biopsji,
HSV DNA, specyficzne Ab,
EEG, MRI, CT.
Leczenie: acyclovir.
Błonica Diphtheria:(
Corynebacterium
diphtheriae)
Wylęganie: 2-4 dni
exotoksyna (lokalna
martwica tkanek, zahamowanie syntezy białek,
owrzodzenia, tworzenie błon rzekomych)
Objawy kliniczne: drogi oddechowe: błonica nosa,
krtani, gardła, migdałków, skórna błonica pępka, ucha,
narządów płciowych kardiomiopatia (10-25%- 2-3
tydzień, tachykardia, zaburzenia rytmu ( bloki),
zastoinowa niewydolność krążenia
neuropatia (nerwów czaszkowych, polineuropatia
obwodowa symetryczna).
Leczenie:
antytoksyna (końska) 40.000-100.000,
antybiotyki: penicilina (14d), erytromycyna,
clindamycyna, tetracykliny
śmiertelność: 10-18%
Szczepienia: toksyna błonicza.
Choroba Kawasaki:
przyczyna ?, toksyny
bakteryjne?
Kryteria diagnostyczne::
Gorączka trwająca przynajmniej 5 dni
Obecność przynajmniej 4 z poniższych
-zapalenie spojówek
-zmiany na śluzówkach: zapalenie gardła, malinowy język,
popękane suche wargi.
-obrzęk/ rumień dłoni i stóp oraz złuszczenie skóry (przy
paznokciach)
-wysypka (tułów)
-szyjna lymfadenopatia
Brak innej przyczyny choroby
Badania laboratoryjne: niedokrwistość, leukocytoza,
trombocytoza, wysokie CRP, OB, EKG, rtg kl. piersiowej,
ECHO serca.
Leczenie: gammaglobuliny, salicylany
Wirusowe zapalenie wątroby:
Wirusy hepatotropowe: wzw typ: A, B, C, D, E, G, H
Inne wirusy: CMV, HSV, EBV, HIV, ospa wietrzna,
różyczka, Adenowirus
Typ
A
B
C
D
E F
G
Przenoszenie
:
pokarmowa
++
0
0
0
++
+
pozajelitowa
+
++
++
++
0
+
płciowa
+
+
+
+
+
+ przezłożyskowa
0
++
+
0
?
+ wylęganie (tygodnie)
1-6
4-29
4-12
2-8
8
choroba przewlekła
0
+
+
+
0
0 ? żółtaczkowe/bezżółt.
2:1
2:1
2:1
4-6:1 ?
nosicielstwo
0
+
+
+
0
+ Markery: antygeny
HAV
HBs
RNA-PCR
RNA-PCR
HBc
Hbe
Przeciwciała; anty:
HAV
HBs
HCV
HDV
HEV
E2
HBc
HBc IgM
HBe
Wirusowe zapalenie wątroby c.d.
Powikłania:
HAV: piorunujące zapalenie wątroby
HBV: piorunujące zapalenie,
przewlekłe zapalenie, marskość, rak
wątrobowokomórkowy, błoniaste kłębkowe zapalenie
nerek HCV: piorunujące zapalenie, przewlekłe
zapalenie, marskość, rak
HDV: piorunujące
zapalenie
HEV: wysoka
śmiertelność u ciężarnych
HGV: mała patogenność ( pojed. piorunujące zapal.
wątroby)
Szczepienia: HAV inaktywowany wirus
HBV recombinowana szczepionka
Immunoglobuliny: HAV, HBV, HEV (rejony endemiczne)
AIDS
HIV-1
(Retrovirus)
limfocyty T CD4
+
Zakażenie perinatalne (Zidovudine)
Droga płciowa
Produkty krwi zakażone HIV-1
Objawy: hepatosplenomegalia, lymphadenopatia,
zahamowanie rozwoju, duszność (lymphoid interstitial
pulmonitis), nawracające ciężkie zakażenia bakteryjne,
przewlekła biegunka, przewlekłe zapalenie zatok, ucha,
przewlekłe zakażenie Candida.
Zakażenie oportunistyczne: grzybicze pneumocystoza,
toxoplazmoza, HSV.
Bad laboratoryjne: niedokrwistość, neutropenia,
trombocytopenia,
Diagnoza: HIV-1 Ab, białko p24, PCR- HIV kwas
nukleinowy, izolacja wirusa.
Enterowirusy: Poliomyelitis (Poliovirus
1,2,3)
Wylęganie: 2-10 d.
Namnażanie wirusa: p.pokarmowy tkanka
limfatyczna-> tkanka docelowa: rdzeń kręgowy (kom.
rogów przednich), rdzeń przedłużony (jądra
przedsionkowe), móżdżek, kora ruchowa (bezp.
niszczenie komórek + wtórny mechanizm
immunologiczny).
Objawy kliniczne:
poronne poliomyelitis (dwufazowa gorączka, nudności,
wymioty, ból gardła, głowy, zaparcia)
nieporażenne poliomyelitis ( objawy
oponowe, zniesienie odruchów głębokich i
powierzchownych, porażenie pęcherza).
porażenne poliomyelitis ( wiotkie -asymetryczne,
pęcherza, jelit, niewydolność oddechowa)
Diagnoza: objawy kliniczne, sezonowość (lato), isolacja
wirusa (wymaz z gardła stolec),
Leczenie: nieporażenna: łóżko, p-bólowe, uspokajające.
Porażenna: hospitalizacja, (sztuczna
wentylacja, rehabilitacja, żywienie enteralne)
Diagnostyka różnicowa: z. Guillain Barre, zapalenie
nerwów obwodowych, botulizm, myasthenia gravis,
rodzinne porażenie okresowe, ostre zapalenie kości i
szpiku, gorączka reumatyczna, szkorbut.
Szczepienie:
żywa atenuowana – p.o. -> jelitowe IgA Ab->
zapobiega namnażaniu wirusa. inaktywowana –
pozajelitowo.
Gammaglobulina 0.2ml/kg im.
Inne nie polio enterovirusy: (coxackie, echo)
herpangina, pleurodynia, zakażenia żołądkowo jelitowe,
zespół ręka, stopy usta, zapalenie mięśni, stawów,
aseptyczne zapalenie opon m-r.
Zakażenie meningokokowe
(Neisseria
meningitis)
46% < 2 lat zima, wczesna wiosna
kolonizacja noso-gardzieli -> rozsiew drogą
krwi, endotoksyna- aktywacja komplementu, układu
fibrynolizy -> DIC
Objawy kliniczne: wybroczyny, gorączka, bóle mięśniowe,
głowy, progresja do wstrząsu septycznego->DIC
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (śpiączka,
drgawki), niewydolność wielonarządowa.
Diagnoza: posiew krwi płynu mózgowo-rdzeniowego,
Leczenie: penicylina, chloramfenicol, cefotaxym,
cefriaxon
Powikłania: zesp. Waterchouse- Friderichsen’a,
zapalenie m. sercowego, płuc, ropień mózgu, głuchota,
porażenie n. czaszkowych
Szczepienie: szczepionka polisacharydowa. (usunięcie
śledziony, niedobory komplementu)
Kontakt - rifampicyna
Haemophilus influenzae
(typ B- otoczka
polisacharydowa)
Objawy kliniczne/ postacie choroby:
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ( 2m- 2 lata ,
szczyt-6-9m), powikłania:opóźniony rozwój mowy,
zaburzenie zachowania, głuchota, ataksja, opóźnienie w
rozwoju psycho-motorycznym, wodogłowie,
Zapal. podskórnej tkanki łącznej (2 lata) ( policzki,
szyja) Zapalenie nagłośni (ryzyko obturacji górnych
dróg oddech.)
Zapalenie płuc
Septyczne zapalenie stawów i
kości
Zapalenie osierdzia
(15% bakteryjnych zapaleń) Zapalenie zatok, ucha,
posocznica bez uchwytnego ogniska.
Leczenie: Chloramfenikol, klawulonian amoxycylliny,
cefotaxim, ceftraxon.
Kontakty:
rifampicyna
Szczepienie:
Haemphilus influenze typ B –szczepionka
polisachrydowa
Borelioza ( Lyme disease)
( Borrelia
burgdorferi)
Zoonoza, zakażony kleszcz (okres karmienia> 36
godz)
Objawy kliniczne:
Choroba wczesna zlokalizowana ( 7-14 dni) rumień
(erythema migrans), gorączka, bóle głowy, mięśniowe
Choroba wczesna rozsiana: (4 tyg) rumień wędrujący,
gorączka, bóle mięśniowe, głowy, powiększenie węzłów
chłonnych, zapalenie spojówek, neuropatie n.
czaszkowych.
Choroba późna: zapalenie stawów, encefalopatia
demielinizacyjna, zapalenie wielonerwowe, zaburzenia
pamięci.
Diagnoza: Specyficzne przeciwciała IgM – 3-4 tyg,
izolacja B. Burgdorferi.
Leczenie: doxycyclina, amoxycyllina, ceftriaxon.
Gruźlica
(
Mycobacterium tuberculosis, prątki
kwasooporne)
przenoszenie: kontakt bezpośredni, płuca miejscem
pierwotnym- 98%
Objawy kliniczne:
Gruźlica pierwotna – niepowikłana: w. tchawiczo
oskrzelowych, powikłana: odwęzłowa, krwio,
chłonkopochodna (prosówka)
Objawy - suchy kaszel, duszność, gorączka, poty nocne,
zwapnienia, nacieki opłucnowe (ból przy wdechu)
Pozapłucna: węzły chłonne- serowacenie, przewód
pokarmowy, moczowo-płciowy, kości stawy.
Zajęcie CNS – 6m-4 lata. CSF:10-500 kom/mm
3
, wysokie
białko, niska glukoza
Leczenie: Isoniazyd, rifampicyna, streptomycyna,
pirazynamid, ethambutol
Szczepienie: BCG.
Test tuberkulinowy
Typy szczepionek:
1. Bakteryjne:
- żywe atenuowane: BCG
- inaktywowane: krztusiec, tyfus, cholera
- toksyna: błonica, tężec
- polisacharydowe: pneumokokowa, meninogokokowa,
haemophilus influeze
2. Wirusowe:
- żywe atenuowane: doustna polio, różyczka, odra,
świnka, ospa wietrzna
- inaktywowane: pozajelitowa polio, wzw A, grypa,
wścieklizna
- zawierające fragmenty antygenowe: wzw B, krztusiec
acelularny
- żywa atenuowana szczepionka jest p-wskazana u osoby
z niedoborem odporności komórkowej, w czasie leczenie
immunosupresyjnego, kotrykosterydami,
przeciwnowotworowej, radioterapii.
- alergia na białko jaja- szczepionki: odra, świnka, grypa,
nie szczepić w ostrej fazie alergii, antyhistaminiki.
- nie szczepimy w czasie ciężkiej choroby z wysoką
gorączką.
- jeżeli wystąpi ciężka reakcja poszczepienna DTP
(wstrząs, zapaść, gorączka > 40.5, objawy neurologiczne
w okresie 48 godz po szczepieniu) dalej szczepimy DT.
Reakcje poszczepienne:
Małe: ( zwykle do 48 g)
przedłużający się płacz,
niepokój, nadpobudliwość,
apatia z sennością
wysoka gorączka (>50%)
przejściowy łagodny wzrost ciśnienie
śródczaszkowego
Duże: (zwykle po 48 g)
krzyk mózgowy
(1:1000)
drgawki ( szczególnie bez wysokiej gorączki)
hipotonia mięśniowa
poszczepienne zapalenie mózgu
(3:1mln)
poszczepienna encefalopathia
(1:300tys)
autyzm
wczesnodziecięcy (różyczka?)