Giardia intenstinalis –
lamblia jelitowa
• Giardia intestinalis jest kosmopolitycznym
wiciowcem, to znaczy, że zarażenia tym
pierwotniakiem obserwuje się na terenie całej
kuli ziemskiej, wywołuje chorobę inwazyjną
jelita cienkiego zwaną gardiozą (giardiosis).
• Dawna nazwa to Giardia lamblia, od nazwiska
lekarza austriackiego Wilhelma Dusana
Lambla(1895), stąd też lamblioza(lambliosis).
• Jest najbardziej rozpowszechnionym
pasożytem, zamieszkującym przewód
pokarmowy.
• Dla zobrazowanie na jeden centymetr długości
przypada 1000 sztuk robaków ułożonych jeden
koło drugiego .
• Występuje w postaci trofozoitu oraz cysty.
• Trofozoit ma kształt gruszkowaty, zaokrąglony na
przednim biegunie i zaostrzony na biegunie tylnym;
strona brzuszna jest spłaszczona a grzbietowa wypukła.
• W poblizu przedniego bieguna występują dwa owalne
jądra, z chromatyną skupioną najczęściej wokół
kariosomu.
• Trofozoit ten posiada 4 pary wici: środkową, grzbietową,
boczną i tylną( przemieszcza się). Wici wychodzą z
kinetosomów ułożonych szeregowo między jądrami kom.
i łączą się z jądrami przy pomocy cienkich włókienek
tworzących kariomastigonty.
• Z kinetosomów wici tylnych wychodzą aksonemy,które
usztywniają komórkę.
• Wici biegnąc w kierunku bieguna tylnego, krzyżują się z
dwoma ciałkami przypodstawnymi o kształcie trapezu.
• Po stronie brzusznej, na przednim biegunie znajduje się
tarcza przyssawkowa, którą trofozoit może przyczepić
się do powierzchni enterocytów.
• Cysta ma kształt owalny, jej
cytoplazma wyraźnie odstaje od
otoczki.
• Na jednym z biegunów znajdują
się 2 lub 4 jądra.
• Widoczne sa również aksonemy,
twory sierpowate, wodniczki
jodofilne i zawiązki wici.
Cykl życiowy
• Cysta jest postacią inwazyjną dla człowieka
• Dostaje się przez jamę ustną do przewodu
pokarmowego
• W dwunastnicy z cysty uwalniają się 2 trofozoity,
które namnażają się przez liczne podziały podłużne
• Znaczna część trofozoitów przyczepia się do
powierzchni enterocytów, niektóre bytują wolno w
środowisku przyśluzówkowym lub wnikają w głąb
krypt Lieberkuhna
• Trofozoity występuja także w pęcherzyku
żółciowym, w drogach żółciowych, przewodach
trzustkowych i w wyrostku robaczkowym
• Okresowo trofozoity ulegają encystacji
• Cysty sa wydalane z kałem już w 6-15 dniu po
zarażeniu
• Przebieg zarażenia tym pasożytem
zależy od intensywności inwazji,
lokalizacji pasożytów, a także od
wrażliwości osobniczej organizmów
osób zarażonych.
• Przy pierwszej inwazji G.lamblia
dominują biegunki i spadek masy ciała.
• Kolejne inwazje przebiegają najczęściej
pod postacią określonych zespołów
objawów, np.: zespół wątrobowo-
trzustkowy, rzekomowrzodowy,
niestrawności, alergiczny, itp.
Objawy kliniczne:
1)Bóle i wzdęcie brzucha w okolicy nadbrzusza,
podobne nieco do bólów wrzodowych, zgaga,
odbijanie, nudności, gwałtowne, wodniste,
sfermentowane stolce, wiatry (gazy), stany
podżółtaczkowe; kał podczas infekcji lambliami
nie zawiera ropy, ani krwi.
2)Czasem: przewlekłe zapalenie pęcherzyka
żółciowego lub nieżyt żołądka oraz bóle głowy
w skutek odchodów lamblii w krwioobiegu tzw.
toksyn. Z tego też powodu częsty jest brak
apetytu, łatwość męczenia się i stany
podgorączkowe na skutek walki układu
obronnego z pasożytem i jego wirusami oraz
bakteriami jakie niesie ze sobą Giardia lamblia.
• W przypadku dzieci lamblie przyczyniają się do
częstych, przewlekłych biegunek i zaparcia. Wynika
to z faktu, że robaki zaburzają trawienie tłuszczy i
węglowodanów. W konsekwencji częstych biegunek
obserwujemy niedożywienie z powodu braku
prawidłowej flory w jelitach, zaburzenia
wchłanialności składników pokarmowych w tym
m.in.: wapia, cynku, magnezu, żelaza.
• Z braku wielu składników, może dojść do częstej w
chorobach pasożytniczych anemii, przewlekłych
przeziębień, kataru i pochrząkiwania, wyst. odczyny
alergiczne, a nawet upośledzenie rozwoju fizycznego
- niedorozwój całego organizmu, kończyn bądź
narządów wewnętrznych. Chudnięcie (niedowaga),
senność, osłabienie siły i masy mięśniowej. Zjawiają
się zaburzenia trawienia i wchłaniania,
niedokrwistość. Szczególnie ciężkie objawy kliniczne
występują u dzieci z niedoborami
immunoglobulin(klasy G i A).
• Rozpoznanie ustala się po występujących objawach
towarzyszących lambliozie, jednak najcenniejsze są
badania laboratoryjne(poszukuje się cyst G.
lamblia, sporządzając preparaty bezpośrednie,
barwione płynem Lugola).
• Lambliozę można potwierdzić znajdując w kale
cysty lamblii lub obecność antygenu.
• W badaniach serologicznych kału stosuje się test
immunoenzymatyczny ELISA w kierunku swoistego
dla giardia intestinalis koproantygenu GSA-65
• Cenną informacją może też być badanie
kwasowości krwi, które w czasie zakażenia
lambliami ulega zwiększniu, zakłócając homeostazę
organizmu.
• Zdarzają się też przypadki zarówno dzieci, jak i
dorosłych, że zarażenie przebiega bezobjawowo.
• Częstość zakażenia to ok. 7% populacji na świecie.
• W Polsce co najmniej 5% populacji jest zarażona
tym pasożytem - ok. 1.900.000 osób czyli co 20
Polak jest zarażony!
• U ok. 10% (tj. u ok. 190.000 ludności) dochodzi do
objawów chorobowych.
• Najczęstszymi ofiarami lamblii są dzieci w wieku 2-
5 lat.
• Najczęściej do zarażenia dochodzi na wiosnę i w
lecie.
• Zakażone dziecko jest źródłem wydalania ogromnej
ilości cyst, obliczanej na kilkadziesiąt milionów w 1
gramie kału. Stąd łatwość rozprzestrzeniania się
zakażenia w środowisku rodzinnym i między
dziećmi w pewnych skupiskach dzieci np. w żłobku.
Częstość inwazji lamblią wśród dzieci
przedszkolnych i szkolnych jest dość wysoka i sięga
60% populacji w tym wieku. Statystycznie wynika,
iż na 3 dzieci aż 2 jest zarażonych lamblią.
• Zapobieganie
rozprzestrzenianiu się inwazji
G. intestinalis polega na
przestrzeganiu higieny
osobistej, na ochronie wody
używanej do picia jak i celów
gospodarczych oraz
zabezpieczeniu ścieków i
wydalin ludzkich.