background image

 

1

Równowaga 

ciecz - kryształ 

w układach 

dwuskładniko

wych

(b)

Waldemar Ufnalski

Wprowadzenie do termodynamiki 

chemicznej

Wykład 13b

-100

-75

-50

-25

0

0

20

40

60

80

100

% wag. H

2

SO

4

t/

o

C

background image

 

2

13.1. Przegląd typów 

diagramów fazowych 

SLE

Wykład 13b

background image

 

3

T

B

A

x

B

T

E

T*

B(

)

T*

A

l

A

E

A + 
B(
)

c

A + 
c

T



l

B(

)

B() + 

c

B() + 

c

R



Mieszalność w fazie ciekłej : 
całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
brak

Składnik B 
ulega 
przemianie 
polimorficznej

background image

 

4

T

B

A

x

B

T

E

  B

/C

T*

B

T*

A

l”

C

E

B/C

B + 
C

r

A + 
r

B +r

T

E

  A

/C

C

E

A/C

l

A

l

B

l’

C

A + 
C

C + 
r

C + 
r

T*

C

r

Mieszalność w fazie ciekłej : 
całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
brak

Składniki A i 
B tworzą 
związek C 
topiący się 
kongruentnie 
(I)

background image

 

5

T

B

A

x

B

T

E

  B

/C

T*

B

T*

A

l”

C

E

B/C

B + 
C

r

A + 
r

B +r

T

E

  A

/C

C

E

A/C

l

A

l

B

l’

C

A + 
C

C + 
r

C + 
r

T*

C

r

Mieszalność w fazie ciekłej : 
całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
brak

Składniki A i 
B tworzą 
związek C 
topiący się 
kongruentnie 
(II)

background image

 

6

T

B

A

x

B

T

E

  B

/C

T*

B

T*

A

l

C

E

B/C

B + 
C

A + 
r

B +r

C

R

A/C

l

A

l

B

A + 
C

T*

C

r

C + 
r

Mieszalność w fazie ciekłej : 
całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
brak

Składniki A i 
B tworzą 
związek C 
topiący się 
niekongruent
nie 

background image

 

7

T

B

A

x

B

T

E

T*

B

T*

A

l

E

r

 + 

r

l

s

s

r

r



 + 

r

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
ograniczona

Układ 
eutektyczny z 
luką 
mieszalności 
faz stałych A i 

background image

 

8

T

B

A

x

B

T

P

T*

B

T*

A

l

r

 + 

r

l

s

s

r

r



P

 + 

r

P

R



Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
ograniczona

Układ 
peritektyczny 
z luką 
mieszalności 
faz stałych A i 

background image

 

9

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
ograniczona

Składniki A i 
B tworzą 
związek C 
topiący się 
kongruentnie

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

r



r

C

E

/

l



T*

C

r

l”

l’

l

E

/





+

 

r



+

 

r



r



background image

 

10

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
ograniczona

Składniki A i 
B tworzą 
związek C 
topiący się 
niekongruent
nie

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

E

//

 + 

+ r

 +r

C

R

/

l

 + 

T*

C

r

 + 

r

l

l

background image

 

11

T

B

A

x

B

T

E

T*

B

T*

A

l

A

E

r

A + 
r

l

s

r

A



 + 

r

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
ograniczona

Układ 
eutektyczny z 
jednostronną 
luką 
mieszalności 
faz stałych A i 

background image

 

12

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
ograniczona

Składniki A i 
B tworzą 
związek C 
topiący się 
kongruentnie.
Jednostronna 
luka 
mieszalności

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

l”

C

E

B/C

B + 
C

r

+

 

r

B +r

C

E

/C

l

A

l

B

l’

C

 + 

C

C + 
r

C + 
r

T*

C

r

background image

 

13

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : całkowita

Monotoniczne 
linie 
likwidusu i 
solidusu

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

r

l

 + 

r

s

T’

R

S

P

T”

 + 

r

background image

 

14

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : całkowita

Minimum 
temperatury 
topnienia 
stopu

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

r

l

 

+

 

r

s

T’

R

S

P

T”

 

+

 

r

s

l

background image

 

15

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : całkowita

Maksimum 
temperatury 
topnienia 
stopu

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

r

l

 +

 

r

s

T’

R

S

P

T”

 

+

 

r

s

l

background image

 

16

Mieszalność w fazie ciekłej : całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
całkowita/ograniczona

W niższej 
temperaturze 
- ograniczona 
mieszalność 
kryształów A i 
B

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

r

l



r



s

T

k

M

R

S

T”

 + 

r

T’

P

1

P

2

background image

 

17

Mieszalność w fazie ciekłej : 
całkowita
  Mieszalność w fazie stałej : 
całkowita/brak

W niższej 
temperaturze 
- brak 
mieszalności 
kryształów A i 
B

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

r

l

 + 

r

A

s

T

E

R

S

T”

 + 

r

T’

P

1

P

2

B

A+ B

B

background image

 

18

T

B

A

x

B

T

E

T*

B

T*

A

E

A + 
B

A

 +

 

r

B

 +

r

m

l

A

l’

B

r

B+ r

r

l”

B

m

T

M

T

k

M



Mieszalność w fazie ciekłej : 
ograniczona  Mieszalność w fazie stałej 
: brak

Układ 
monotektyczn
y

background image

 

19

T

B

A

x

B

T

E

A

/C

T*

B

T*

A

E

A/C

A + 
C

A

 +

 

r

B

 +

r

m

l

A

l’

C

r

C+ r

r

l”

C

m

T

S

T

k

M



S

S

C

C+ r

l

B

B + 
C

E

B/C

T

E

B

/C

Mieszalność w fazie ciekłej : 
ograniczona  Mieszalność w fazie stałej 
: brak

Układ 
syntektyczny

background image

 

20

T

B

A

x

B

T

E

T*

B

T*

A





 +

r

m

l

r

+ r

r

l”

m

T

M

T

k

M







l’

r

s

s

r

+ r

Układ 
monotektyczn
y

Mieszalność w fazie ciekłej : 
ograniczona  Mieszalność w fazie stałej 
: ograniczona

background image

 

21

Mieszalność w fazie ciekłej : 
ograniczona  Mieszalność w fazie stałej 
: ograniczona

Układ 
syntektycz
ny

T

B

A

x

B

T*

B

T*

A

A

 +

 

r

m

l

r

r

l”

m

T

S

T

k

M



S

S

C



r

l

 + 



r

 + 

 

l’



+

 

r

background image

 

22

Czasem mi się wydaje, że praca 
dzieci w szkole dzisiejszej jest 
tak nadmierna, że lepiej dzieci 
potopić,  niż uczyć w obecnych 
szkołach.

Maria Skłodowska – Curie (1867-1934) 

kim była – każdy wie.


Document Outline