BIOSYNTEZA
BIOSYNTEZA
MOCZNIKA
MOCZNIKA
Miejsca
Miejsca
biosyntezy
biosyntezy
mocznika
mocznika
Proces ureogenezy zachodzi przede wszystkim w
Proces ureogenezy zachodzi przede wszystkim w
wątrobie, a także w niewielkim stopniu w mózgu.
wątrobie, a także w niewielkim stopniu w mózgu.
W komórce cykl mocznikowy zachodzi częściowo
W komórce cykl mocznikowy zachodzi częściowo
w
w
mitochodrium
mitochodrium
, dotyczy to syntezy
, dotyczy to syntezy
karbamoilofosforanu i cytruliny; a także w
karbamoilofosforanu i cytruliny; a także w
cytozolu, gdzie odbywa się synteza
cytozolu, gdzie odbywa się synteza
arginiobursztynianu i uwalnianie mocznika.
arginiobursztynianu i uwalnianie mocznika.
Synteza karbomoilofosforanu i cytruliny zależna
Synteza karbomoilofosforanu i cytruliny zależna
jest od właściwości błon mitochondrialnych, przez
jest od właściwości błon mitochondrialnych, przez
które transportowane są ornityna i cytrulina,
które transportowane są ornityna i cytrulina,
będące głównymi metabolitami tego cyklu.
będące głównymi metabolitami tego cyklu.
Mocznik
Mocznik
to główny produkt wydalania
to główny produkt wydalania
namiaru azotu przez organizmy
namiaru azotu przez organizmy
ureoteliczne (przede wszystkim ssaki
ureoteliczne (przede wszystkim ssaki
i płazy lądowe).
i płazy lądowe).
Biosynteza mocznika
Biosynteza mocznika
na ten proces
na ten proces
składają się cztery etapy:
składają się cztery etapy:
•
Transaminacja
Transaminacja
•
Deaminacja oksydacyjna
Deaminacja oksydacyjna
glutaminianu
glutaminianu
•
Transport amoniaku
Transport amoniaku
•
Reakcje cyklu mocznikowego
Reakcje cyklu mocznikowego
TRANSAMINACJA
TRANSAMINACJA
Proces,w którym azot
Proces,w którym azot
α
α
-aminokwasów jest kierowany do glutaminianu.
-aminokwasów jest kierowany do glutaminianu.
Reakcja jest katalizowana przez
Reakcja jest katalizowana przez
transaminazy
transaminazy
(enzymy należące do
(enzymy należące do
klasy transferaz), których koenzymem jest
klasy transferaz), których koenzymem jest
fosforan pirydoksalu
fosforan pirydoksalu
(PLP).
(PLP).
Wyjątki: transaminacji nie ulegają
Wyjątki: transaminacji nie ulegają
-lizyna,treonina,prolina,hydroksyprolina. Transaminacji może również
-lizyna,treonina,prolina,hydroksyprolina. Transaminacji może również
ulegać
ulegać
δ
δ
-aminowa grupa ornityny.
-aminowa grupa ornityny.
DEKARBOKSYLACJA
DEKARBOKSYLACJA
OKSYDACYJNA GLUTAMINIANU
OKSYDACYJNA GLUTAMINIANU
L-glutaminiam powstały przez przeniesienie grupy
L-glutaminiam powstały przez przeniesienie grupy
aminowej na
aminowej na
α
α
-ketoglutaran podlega dalszym przemianom,
-ketoglutaran podlega dalszym przemianom,
podczas których uwalniany jest amoniak. W reakcji tej
podczas których uwalniany jest amoniak. W reakcji tej
bierze udział DEHYDROGENAZA L-GLUTAMINIANOWA
bierze udział DEHYDROGENAZA L-GLUTAMINIANOWA
DZIAŁAJĄCA Z TRANSAMINAZĄ GLUTAMINIANOWĄ.
DZIAŁAJĄCA Z TRANSAMINAZĄ GLUTAMINIANOWĄ.
Akceptorami wodorów w tej reakcji utlenienia s
Akceptorami wodorów w tej reakcji utlenienia s
ą
ą
NAD+ lub NADP+ .
NAD+ lub NADP+ .
Oksydaza L-
Oksydaza L-
aminokwasowa
aminokwasowa
Koenzym:
Koenzym:
mononukleotyd
mononukleotyd
flawinowy (FMN)
flawinowy (FMN)
2ATP + HCO
3
-
+ NH
3
->H
2
N-CO-PO
3
2-
+ 2ADP + Pi
Syntetaza karbamoilofosforanowa
Powstanie
Powstanie
karbamoilofosforanu
karbamoilofosforanu
Powiązanie cyklu
Powiązanie cyklu
mocznikowego z
mocznikowego z
cyklem Krebsa
cyklem Krebsa
Fumaran
Fumaran
powstały w cyklu mocznikowym
powstały w cyklu mocznikowym
może po przeniknieciu do mitochondriów
może po przeniknieciu do mitochondriów
w reakcjach katalizowanych przez
w reakcjach katalizowanych przez
hydratazę (do jabłczanu) i dehydrogenazę
hydratazę (do jabłczanu) i dehydrogenazę
jabłczanową może przekształcić się w
jabłczanową może przekształcić się w
szczawiooctan, który w reakcjach
szczawiooctan, który w reakcjach
transaminacji z dowolnymi aminokwasami,
transaminacji z dowolnymi aminokwasami,
będącymi w nadmiarze, może być
będącymi w nadmiarze, może być
akceptorem grup aminowych.
akceptorem grup aminowych.
Toksyczność
Toksyczność
amoniaku
amoniaku
Wysoki poziom amoniaku aktywuje reakcję katalizowaną przez
Wysoki poziom amoniaku aktywuje reakcję katalizowaną przez
syntazę glutaminową:
syntazę glutaminową:
glutamate + ATP + NH3 glutamine + ADP + Pi
glutamate + ATP + NH3 glutamine + ADP + Pi
w wyniku czego spada stężenie kwasu glutaminowego, który
w wyniku czego spada stężenie kwasu glutaminowego, który
jest ważnym neuroprzekaźnikiem i prekursorem syntezy innego
jest ważnym neuroprzekaźnikiem i prekursorem syntezy innego
neuroprzekaźnika ( kwasu gamma amino masłowego GABA)
neuroprzekaźnika ( kwasu gamma amino masłowego GABA)
Spadek poziomu kwasu glutaminowego powoduje odwrócenie
Spadek poziomu kwasu glutaminowego powoduje odwrócenie
kierunku reakcji katalizowanej przez dehydrogenazę
kierunku reakcji katalizowanej przez dehydrogenazę
glutaminianu:
glutaminianu:
glutamate + NAD(P)+
glutamate + NAD(P)+
a
a
-ketoglutarate + NAD(P)H +
-ketoglutarate + NAD(P)H +
NH4
NH4
co oznacza
co oznacza
spadek poziomu
spadek poziomu
a
a
-ketoglutaranu
-ketoglutaranu
,
,
podstawowego metabolitu cyklu Krebsa.
podstawowego metabolitu cyklu Krebsa.