Uni w e r s y t e t J a g i e l l oński

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Uni w e r s y t e t J a g i e l l oński

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Adam Bysiek

Ostry brzuch

Ostry brzuch

Ostry brzuch

Problem brzuszny

Problem brzuszny

wymagający

wymagający

natychmiastowego

natychmiastowego

wdrożenia

wdrożenia

postępowania

postępowania

diagnostycznego i

diagnostycznego i

chirurgicznego

chirurgicznego

Ostry brzuch

przyczyny ogólne:

Ostry brzuch

przyczyny ogólne:

1. Niedrożność

1. Niedrożność

2. Zmiany zapalne

2. Zmiany zapalne

3. Krwawienie z przew.

3. Krwawienie z przew.

pok

pok

4. Krwawienie do j.

4. Krwawienie do j.

brzusznej

brzusznej

O.b.- przyczyny z

p.pok

O.b.- przyczyny z

p.pok

1. Appendicitis 8. Colitis

1. Appendicitis 8. Colitis

ulc.

ulc.

2. Lym.adenitis 9. Divert.

2. Lym.adenitis 9. Divert.

colon.

colon.

3. Perit. primar. 10. Mb.

3. Perit. primar. 10. Mb.

Crohn

Crohn

4. Div. Meckel 11.

4. Div. Meckel 11.

Gastritis ac

Gastritis ac

5. Pancreatitis 12. Ileus

5. Pancreatitis 12. Ileus

mech.

mech.

6. Cholecystitis 13.

6. Cholecystitis 13.

Sanguin g-i

Sanguin g-i

7. Ulc. ventric. 14.

7. Ulc. ventric. 14.

Hepatitis

Hepatitis

1. Ovulatio

1. Ovulatio

2. Hematocolpos

2. Hematocolpos

3. Torsio cystis ovarii

3. Torsio cystis ovarii

4. Adnexitis

4. Adnexitis

5. Graviditas extrauterina

5. Graviditas extrauterina

O.b.

-przycz:

ginekologiczne

O.b.

-przycz:

ginekologiczne

O.b.

-

ukł. moczowy:

1. Infectio tr.

urinariae

2. Calculus tr.

urinariae

O.b.

-

ukł. naczyniowy:

1. Aneurysma aortae

dissecans

2. Embolia aortae
3. Infractio mesenterii

1. Acidosis

1. Acidosis

diabetica

diabetica

2. Purpura

2. Purpura

Henocha

Henocha

3. Insuff. gland.

3. Insuff. gland.

supraren.

supraren.

3. Porphyria

3. Porphyria

4. Intoxicatio Pb

4. Intoxicatio Pb

5. Anemia

5. Anemia

sierpowata

sierpowata

O.b.

-przycz.

systemowe:

O.b.

-przycz.

systemowe:

1. Infarctus myocardii

1. Infarctus myocardii

2. - „ - pulmonis

2. - „ - pulmonis

3. Pericarditis

3. Pericarditis

4. Mediastinitis

4. Mediastinitis

5. Pneumothorax

5. Pneumothorax

spontaneus

spontaneus

O.b.

- imitowany

przez:

O.b.

- imitowany

przez:

Ostry brzuch

objawy ogólne

(dorośli):

Ostry brzuch

objawy ogólne

(dorośli):

Złota triada:

Złota triada:

1. Bóle brzucha

1. Bóle brzucha

2. Wymioty

2. Wymioty

3. Zatrzymanie

3. Zatrzymanie

pasażu

pasażu

O. brzuch-noworodek-
objawy

O. brzuch-noworodek-
objawy



Ciężki stan ogólny, duszność,
sinica



Obrzęk ściany brzucha



Brzuch wzdęty, napięty, lśniący z

poszerzoną siecią naczyń



Zaburz. wodno elektrolitowe

Atrezja, malrotacja, niedr. smółkowa

niedrożność

perforacja

Hirschsprung-

niedrożność

perforacja

Uraz porodowy -

krwawienie

Uraz porodowy -

perforacja

Zapal wyrostka -

peritonitis perforacja

Krwiopochodne -

peritonitis

O. brzuch-noworodek-

przyczyny

O. brzuch-noworodek-

przyczyny

Atrezja, malrotacja, niedr. smółkowa

niedrożność

perforacja

Hirschsprung-

niedrożność

perforacja

Uraz porodowy -

krwawienie

Uraz porodowy -

perforacja

Zapal wyrostka -

peritonitis perforacja

Krwiopochodne -

peritonitis

O. brzuch-noworodek-

przyczyny

O. brzuch-noworodek-

przyczyny

Mb Hirschsprung

O. brzuch - niemowlę,
objawy

O. brzuch - niemowlę,
objawy



BÓL (płacz, podkurczanie
nóżek)



Wymioty



Niechęć do ssania



Wzdęcie, stawianie się jelit



Zaburzenia pasażu



Zaburzenia wodno-elektrol.

O.brzuch-niemowlę-
przyczyny

O.brzuch-niemowlę-
przyczyny



Niedrożn. mechaniczna:

- wgłobienie, przepuklina



Wady ułożenia jelit



NEC



Krwiopochodne zapal. otrzewnej



Zapalenie wyrostka



Perforacja jelita

Wgłobienie

Wgłobienie

Invaginatio

Invaginatio

Wgłobienie - przyczyny

Wgłobienie - przyczyny

Tylko 6% - przyczyna anatom.

Tylko 6% - przyczyna anatom.

- Meckel

- Meckel

- polip

- polip

- duplikacja

- duplikacja

- ektopiczna śluzów.

- ektopiczna śluzów.

- hemangioma

- hemangioma

- hematoma (Henoch)

- hematoma (Henoch)

- lymphosarcoma

- lymphosarcoma

Wgłobienie - przyczyny

Wgłobienie - przyczyny

Po 6 r. ż. - na

Po 6 r. ż. - na

pierwszym miejscu -

pierwszym miejscu -

lymphosarcoma

lymphosarcoma

Wgłobienie

-

Objawy

ogólne

Wgłobienie

-

Objawy

ogólne



Początek nagły:

Początek nagły:

krzyczy, podkurcza nogi

krzyczy, podkurcza nogi



Przerwy 5-30 min.

Przerwy 5-30 min.



Wymioty

Wymioty



„

„

Galaretka malinowa”

Galaretka malinowa”

Wgłobienie

-

Bad.

fizykalne

Wgłobienie

-

Bad.

fizykalne



owalny guz

owalny guz



tkliwość i obrona (

tkliwość i obrona (

zły znak

zły znak

)

)



obj. Dance’ a

obj. Dance’ a



krew na palcu

krew na palcu

Wgłobienie

Wgłobienie

Szczególnie po chemio. i rtg.

Szczególnie po chemio. i rtg.

terapii

terapii

Wlew baryt. - bez wartości dgn

Wlew baryt. - bez wartości dgn

.

.

Najczęstsza przyczyna

Najczęstsza przyczyna

niedrożności w pierwszym

niedrożności w pierwszym

tygodniu po operacji

tygodniu po operacji

.

.

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

Nihil novi

Hipokrates - wlew wody do
odbytu lub nadmuchiwanie

powietrzem,

potem przez

potem przez

2 tys. lat jako domowe

2 tys. lat jako domowe

remedium na „skręt

remedium na „skręt

kiszek”

kiszek”

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.



1835r. - Pierwsza pomyślna

1835r. - Pierwsza pomyślna

operacja wgłobienia.

operacja wgłobienia.



1876r.

1876r.

- dr Hirschsprung

- dr Hirschsprung

Leczenie hydrostatyczne - do

Leczenie hydrostatyczne - do

1905 r leczonych 107

1905 r leczonych 107

pacjentów ze śmiertelnością

pacjentów ze śmiertelnością

tylko

tylko

35%

35%

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

od

od

1873r. -

1873r. -

„

„

Wojna stuletnia” pomiędzy

Wojna stuletnia” pomiędzy

leczeniem zachowawczym

leczeniem zachowawczym

a operacyjnym.

a operacyjnym.

Dr Willis Potts -

Dr Willis Potts -

do lat 60-tych „ostatni

do lat 60-tych „ostatni

Mohikanin” leczenia wyłącznie

Mohikanin” leczenia wyłącznie

operacyjnego

operacyjnego

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

Wgłobienie

-

postępowanie lecz.

1959r.

1959r.

dr M.. Ravitch -

dr M.. Ravitch -

monografia o hydrostatycznym

monografia o hydrostatycznym

odprowadzaniu wgłobienia,

odprowadzaniu wgłobienia,

koniec 100 - letnich

koniec 100 - letnich

kontrowersji

kontrowersji

Wgłobienie

-

postępowanie

lecz.

Wgłobienie

-

postępowanie

lecz.



Sonda żołądkowa

Sonda żołądkowa



Kropłówka

Kropłówka



Narkotyczne leki p. bólowe

Narkotyczne leki p. bólowe



Glucagon ?

Glucagon ?



Wlew barytowy 100 cm

Wlew barytowy 100 cm



Powodzenie - 50- 85%

Powodzenie - 50- 85%

Wgłobienie

-

nawrót

Wgłobienie

-

nawrót



Częstość ok. 4 %

Częstość ok. 4 %



Zalecany wlew odprowadz.

Zalecany wlew odprowadz.

nawet przy 4 - 5

nawet przy 4 - 5

nawrocie

nawrocie



U dzieci starszych operacja

U dzieci starszych operacja

już przy pierwszym

już przy pierwszym

nawrocie

nawrocie

(Lympho Sa. !)

(Lympho Sa. !)

O.brzuch-niemowlę-
przyczyny

O.brzuch-niemowlę-
przyczyny



Niedrożn. mechaniczna:

- wgłobienie,

przepuklina



Wady ułożenia jelit



NEC



Krwiopochodne zapal. otrzewnej



Zapalenie wyrostka



Perforacja jelita

Przepuklina

Przepuklina

pachwinowa

pachwinowa

Adam Bysiek

U n i w e r s y t e t J a g i e l l o ñ s k

i

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Adam Bysiek

U n i w e r s y t e t J a g i e l l o ñ s k

i

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Klinika Chirurgii Dziecięcej

Częstość:

Częstość:

30% - wśród wcześniaków

30% - wśród wcześniaków

o masie poniżej 1 000g.

o masie poniżej 1 000g.

Przepuklina pachwinowa

Przepuklina pachwinowa

2% - w populacji dziecięcej

2% - w populacji dziecięcej

Przepuklina pachwinowa

Przepuklina pachwinowa

60% - po stronie lewej

60% - po stronie lewej

Ogromna większość - chłopcy

Ogromna większość - chłopcy

Przetrwały wyrostek pochwowy

Przetrwały wyrostek pochwowy

otrzewnej:

otrzewnej:

1. Hydrocele funiculi

spermatici

2. Hydrocele testis
3. Hernia inguinalis indirecta

(obliqua

)

)

Przepuklina pachwinowa

Przepuklina pachwinowa

Płód

O.brzuch- dziecko
starsze - obj.

O.brzuch- dziecko
starsze - obj.



Ból



Wymioty



Obrona mięśniowa



Zaburzenia pasażu



Zaburz. wodno elektrol.

O.brzuch-dz. starsze-
przyczyny

O.brzuch-dz. starsze-
przyczyny



zapal. wyrostka

zapal. wyrostka



zapal. węzłów chłonnych

zapal. węzłów chłonnych



zapal. krwiopoch.

zapal. krwiopoch.

otrzewnej

otrzewnej



zapal. uchyłka Meckela

zapal. uchyłka Meckela



zapal. trzustki

zapal. trzustki



niedrożność mech.

niedrożność mech.



perfor. uraz.- zap.otrzew.

perfor. uraz.- zap.otrzew.



neo

neo

OBJAWY:



Ból -

Ból -



przemieszczający się

przemieszczający się



promieniujący

promieniujący



reflektoryczny

reflektoryczny



Wymioty

Wymioty



~Pasaż jelitowy

~Pasaż jelitowy

Zapalenie
wyrostka
robaczkowego

Adam Bysiek

Adam Bysiek

Coll. Med.. U.J.

Coll. Med.. U.J.

Zap. wyrostka robaczkowego

Zap. wyrostka robaczkowego

Zap. wyrostka robaczkowego

Zap. wyrostka robaczkowego

1. Wiek: ok. 7-10 lat
2. Od kilkunastu godzin

bóle

brzucha

3. Stan podgorączkowy
4. Brak apetytu, nudności,

wymioty

5. Leukocytoza (11-15 tys)

Zap. wyrostka robaczkowego

Zap. wyrostka robaczkowego

Zap. wyrostka robaczkowego

Zap. wyrostka robaczkowego

Test dwu pytań:

Test dwu pytań:

Pokaż jednym

Pokaż jednym

palcem

palcem

:

:

1. Gdzie bolało na

1. Gdzie bolało na

początku ?

początku ?

(pokazuje pępek)

(pokazuje pępek)

2. Gdzie boli teraz ?

2. Gdzie boli teraz ?

( pokazuje pkt. Mc

( pokazuje pkt. Mc

Burneya)

Burneya)

Zap. wyrostka robaczkowego



Badanie fizykalne:



ciepłe pomieszczenie



odsłonięty cały brzuch



spokój i zaufanie



ciepłe ręce



zaczynać od cz.
niebolesnej



wątpliwości - per rectum

„Na koniec

dochodzę do wniosku, że
sprawny komplet jelit
jest więcej wart dla
człowieka niż
jakakolwiek ilość
mózgu”

Henry W.Shaw (1818-

1885)

„I have finally come to
the conclusion that a
good reliable set of
bowels is worth more
to a man, that any
quantity of brains”

Henry W.Shaw (1818-

1885)