CYKL
CYKL
MOCZNIKOWY
MOCZNIKOWY
Przygotowanie: Ravage von Sturmberg
Przygotowanie: Ravage von Sturmberg
Mocznik
Mocznik
to główny produkt wydalania
to główny produkt wydalania
namiaru azotu przez organizmy
namiaru azotu przez organizmy
ureoteliczne (przede wszystkim ssaki
ureoteliczne (przede wszystkim ssaki
i płazy lądowe).
i płazy lądowe).
Biosynteza mocznika
Biosynteza mocznika
= proces
= proces
ureogenenzy ma charakter cykliczny,
ureogenenzy ma charakter cykliczny,
a kolejnymi ogniwami są: ornityna,
a kolejnymi ogniwami są: ornityna,
cytrulina i arginina. Głównym celem
cytrulina i arginina. Głównym celem
tego procesu jest usunięcie nadmiaru
tego procesu jest usunięcie nadmiaru
mocznika, który wytwarzany jest
mocznika, który wytwarzany jest
podczas deaminacji oksydacyjnej
podczas deaminacji oksydacyjnej
aminokwasów.
aminokwasów.
Miejsca biosyntezy
Miejsca biosyntezy
mocznika
mocznika
Proces ureogenezy zachodzi przede wszystkim w
Proces ureogenezy zachodzi przede wszystkim w
wątrobie
wątrobie
, a także w niewielkim stopniu w
, a także w niewielkim stopniu w
mózgu
mózgu
.
.
W komórce cykl mocznikowy zachodzi częściowo
W komórce cykl mocznikowy zachodzi częściowo
w
w
mitochodrium
mitochodrium
, dotyczy to syntezy
, dotyczy to syntezy
karbamoilofosforanu i cytruliny; a także w
karbamoilofosforanu i cytruliny; a także w
cytozolu
cytozolu
, gdzie odbywa się synteza
, gdzie odbywa się synteza
arginiobursztynianu i uwalnianie mocznika.
arginiobursztynianu i uwalnianie mocznika.
Synteza karbomoilofosforanu i cytruliny zależna
Synteza karbomoilofosforanu i cytruliny zależna
jest od właściwości błon mitochondrialnych, przez
jest od właściwości błon mitochondrialnych, przez
które transportowane są ornityna i cytrulina,
które transportowane są ornityna i cytrulina,
będące głównymi metabolitami tego cyklu.
będące głównymi metabolitami tego cyklu.
1.Cykl mocznikowy
1.Cykl mocznikowy
rozpoczyna się od
rozpoczyna się od
syntezy
syntezy
karbamoilofosforanu z
karbamoilofosforanu z
CO2 i NH3. Reakcja
CO2 i NH3. Reakcja
katalizowana jest przez
katalizowana jest przez
enzym: syntetaza
enzym: syntetaza
karbomoilofosforanowa,
karbomoilofosforanowa,
a niezbędnym
a niezbędnym
kofaktorem do tej reakcji
kofaktorem do tej reakcji
jest N-
jest N-
acetyloglutaminian.
acetyloglutaminian.
W reakcji tej zużywane
W reakcji tej zużywane
są dwie cząsteczki ATP.
są dwie cząsteczki ATP.
2. Następnie pod
2. Następnie pod
wpływem
wpływem
karbamoilotransferazy L-
karbamoilotransferazy L-
ornitynowej zachodzi
ornitynowej zachodzi
kondensacja
kondensacja
karbomoilofosforanu z
karbomoilofosforanu z
ornityną i w wyniku tego
ornityną i w wyniku tego
powstaje cytrulina.
powstaje cytrulina.
3. Cytrulina przenika do
3. Cytrulina przenika do
cytozolu. Następnie pod
cytozolu. Następnie pod
wpływem syntetazy
wpływem syntetazy
arginiobursztynianowej
arginiobursztynianowej
asparaginian i cytrulina
asparaginian i cytrulina
tworzą
tworzą
arginiobursztynian.
arginiobursztynian.
W reakcji tej zuzywana
W reakcji tej zuzywana
jest cząsteczka ATP.
jest cząsteczka ATP.
4.Rozszczepienie
4.Rozszczepienie
arginiobursztynianu do
arginiobursztynianu do
argininy i fumaranu.
argininy i fumaranu.
Katalizuje tę reakcję liaza
Katalizuje tę reakcję liaza
argininonbursztynianowa.
argininonbursztynianowa.
5. Hydrolityczne
5. Hydrolityczne
rozszczepienie grupy
rozszczepienie grupy
guanidynowej argininy
guanidynowej argininy
przez arginazę na
przez arginazę na
mocznik i ornitynę
mocznik i ornitynę
Powiązanie cyklu
Powiązanie cyklu
mocznikowego z cyklem
mocznikowego z cyklem
Krebsa
Krebsa
Fumaran
Fumaran
powstały w cyklu mocznikowym
powstały w cyklu mocznikowym
może po przeniknieciu do mitochondriów
może po przeniknieciu do mitochondriów
w reakcjach katalizowanych przez
w reakcjach katalizowanych przez
hydratazę (do jabłczanu) i dehydrogenazę
hydratazę (do jabłczanu) i dehydrogenazę
jabłczanową może przekształcić się w
jabłczanową może przekształcić się w
szczawiooctan, który w reakcjach
szczawiooctan, który w reakcjach
transaminacji z dowolnymi aminokwasami,
transaminacji z dowolnymi aminokwasami,
będącymi w nadmiarze, może być
będącymi w nadmiarze, może być
akceptorem grup aminowych.
akceptorem grup aminowych.
Toksyczność amoniaku
Toksyczność amoniaku
Wyciąganie -ketoglutaranu z cyklu Krebsa zaburzenia
energetyczne
, szczególnie w mózgu
kwas glutaminowy wiąże NH3 glutamina
ubywa kwasu glutaminowego neuroprzekaźnik nie
powstaje
GABA
(kwas -aminomasłowy)
encefalopatia wątrobowa
wzrost pH płynów komórkowych
hamuje metabolizm aminokwasów i gromadzenie energii
w komórce reakcja katalizowana przez dehydrogenazę
glutaminową przesunięta w kierunku tworzenia
glutaminianu
interferuje z wieloma funkcjami błon, szczególnie z
aktywnym transportem jednowartościowych kationów