OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

NEREK

ZESPÓŁ NERCZYCOWY

ZESPÓŁ NERCZYCOWY



Rezerwa czynnościowa

Rezerwa czynnościowa

- % potencjalny ubytek czynnego

- % potencjalny ubytek czynnego

miąższu nerek, przy którym nie obserwuje się żadnych objawów

miąższu nerek, przy którym nie obserwuje się żadnych objawów

zaburzeń homeostazy, zarówno klinicznych jak i laboratoryjnych

zaburzeń homeostazy, zarówno klinicznych jak i laboratoryjnych

–

Jeżeli uszkodzeniu ulegnie:

Jeżeli uszkodzeniu ulegnie:



50

50

% miąższu –

% miąższu –

upośledzenie wydalania PTH i skutki

upośledzenie wydalania PTH i skutki

hiperparathormonemii

hiperparathormonemii



67

67

% miąższu –

% miąższu –

zaburzenia zagęszczania moczu i skutki w postaci

zaburzenia zagęszczania moczu i skutki w postaci

izostenurii, polydypsji, polyurii (koty – wcześniej wykazują azotemię niż

izostenurii, polydypsji, polyurii (koty – wcześniej wykazują azotemię niż

zaburzenia w zagęszczaniu moczu)

zaburzenia w zagęszczaniu moczu)



75

75

% miąższu –

% miąższu –

ograniczenie możliwości wydalania: mocznika, kreatyniny,

ograniczenie możliwości wydalania: mocznika, kreatyniny,

fosforanów, Na; w konsekwencji początki zespołu mocznicowego

fosforanów, Na; w konsekwencji początki zespołu mocznicowego



80

80

% miąższu –

% miąższu –

zaburzenia wydzielania i degradacji gastryny, zmniejszenie

zaburzenia wydzielania i degradacji gastryny, zmniejszenie

produkcji erytropoetyny i skutki w postaci zaburzeń funkcji przewodu

produkcji erytropoetyny i skutki w postaci zaburzeń funkcji przewodu

pokarmowego, do gastroenteritis włącznie i pojawiająca się, szczególnie u

pokarmowego, do gastroenteritis włącznie i pojawiająca się, szczególnie u

psów, anemia

psów, anemia



90

90

% miąższu –

% miąższu –

brak możliwości wydalania jonu potasowego i wodorowego

brak możliwości wydalania jonu potasowego i wodorowego

ze skutkiem w postaci kwasicy i hiperpotasemii.

ze skutkiem w postaci kwasicy i hiperpotasemii.

PODSTAWOWE POJĘCIA

PODSTAWOWE POJĘCIA



Azotemia

Azotemia

–

–

zwiększone stężenie we krwi (surowicy, osoczu)

zwiększone stężenie we krwi (surowicy, osoczu)

ciał azotowych niebiałkowych, takich jak mocznik, kreatynina oraz

ciał azotowych niebiałkowych, takich jak mocznik, kreatynina oraz

azot wolny i związany (aminokwasów, kreatyny i kwasu

azot wolny i związany (aminokwasów, kreatyny i kwasu

moczowego)

moczowego)



Niewydolność nerek

Niewydolność nerek

–

–

upośledzenie jednej lub więcej

upośledzenie jednej lub więcej

funkcji, które prowadzi do zaburzeń homeostazy ogólnoustrojowej

funkcji, które prowadzi do zaburzeń homeostazy ogólnoustrojowej

(utajonych lub jawnych, czyli klinicznych)

(utajonych lub jawnych, czyli klinicznych)



Mocznica

Mocznica

(uremia)

(uremia)

–

–

azotemia wywołana pierwotną chorobą

azotemia wywołana pierwotną chorobą

nerek, której towarzyszy wieloukładowy zespół toksyczny

nerek, której towarzyszy wieloukładowy zespół toksyczny



Choroba nerek

Choroba nerek

–

–

wskazuje na obecność w nerkach

wskazuje na obecność w nerkach

uszkodzeń określonych lub nieokreślonych etiologicznie

uszkodzeń określonych lub nieokreślonych etiologicznie

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

zespół objawów klinicznych, manifestujących się

zespół objawów klinicznych, manifestujących się

szybko rozwijającą się mocznicą. Charakteryzuje

szybko rozwijającą się mocznicą. Charakteryzuje

się ona nagłym zmniejszeniem wydalania moczu,

się ona nagłym zmniejszeniem wydalania moczu,

czyli oligurią lub anurią, co nie pozwala na

czyli oligurią lub anurią, co nie pozwala na

usunięcie z organizmu produktów przemiany

usunięcie z organizmu produktów przemiany

materii.

materii.



Dzielimy ją na trzy grupy:

Dzielimy ją na trzy grupy:

–

Ostra niewydolność przednerkowa (czynnościowa)

Ostra niewydolność przednerkowa (czynnościowa)

–

Ostra niewydolność nerkowa (miąższowa)

Ostra niewydolność nerkowa (miąższowa)

–

Ostra niewydolność pozanerkowa (mechaniczna)

Ostra niewydolność pozanerkowa (mechaniczna)

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

W zespole ONN

W zespole ONN

można wyróżnić trzy fazy:

można wyróżnić trzy fazy:

1.

1.

Faza oligurii/anurii

Faza oligurii/anurii

– charakteryzująca się spadkiem

– charakteryzująca się spadkiem

produkcji moczu poniżej 1ml/kg/h. Trwa kilka dni.

produkcji moczu poniżej 1ml/kg/h. Trwa kilka dni.

2.

2.

Faza wielomoczu –

Faza wielomoczu –

charakteryzująca się zwiększonym

charakteryzująca się zwiększonym

wydalaniem moczu powyżej 2 ml/kg/h o izostenurycznym

wydalaniem moczu powyżej 2 ml/kg/h o izostenurycznym

ciężarze moczu (1,010

ciężarze moczu (1,010

±

±

0,002). Trwa kilkanaście dni.

0,002). Trwa kilkanaście dni.

3.

3.

Faza powrotu do zdrowia –

Faza powrotu do zdrowia –

charakteryzująca się

charakteryzująca się

normalizacją wskaźników morfologicznych, biochemicznych i

normalizacją wskaźników morfologicznych, biochemicznych i

klinicznych. Trwa kilka tygodni.

klinicznych. Trwa kilka tygodni.

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

przednerkowa

przednerkowa



Wywołana jest czynnikami ogólnoustrojowymi

Wywołana jest czynnikami ogólnoustrojowymi

(pozanerkowymi) prowadzącymi do nagłego niedokrwienia

(pozanerkowymi) prowadzącymi do nagłego niedokrwienia

nerek a tym samym do spadku przesączania kłębkowego

nerek a tym samym do spadku przesączania kłębkowego

(GFR) i wytwarzania moczu pierwotnego.

(GFR) i wytwarzania moczu pierwotnego.

–

Przyczyny:

Przyczyny:

1.

1.

Zmniejszenie ilości krążącej krwi wskutek

Zmniejszenie ilości krążącej krwi wskutek



krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych

krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych



dużego odwodnienia w ustroju w następstwie uporczywych

dużego odwodnienia w ustroju w następstwie uporczywych

wymiotów, biegunek, oparzeń

wymiotów, biegunek, oparzeń



przesunięcie płynów ustrojowych do jam ciała lub światła jelit,

przesunięcie płynów ustrojowych do jam ciała lub światła jelit,

np. – zapalenie otrzewnej, niedrożność jelit, zapalenie trzustki

np. – zapalenie otrzewnej, niedrożność jelit, zapalenie trzustki

2.

2.

Zaburzenia naczynioruchowe powstające w przebiegu

Zaburzenia naczynioruchowe powstające w przebiegu

wstrząsu, ostrej niewydolności lewokomorowej,

wstrząsu, ostrej niewydolności lewokomorowej,

zmiażdżenie tkanek

zmiażdżenie tkanek

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

przednerkowa

przednerkowa



Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne

–

Moczu

Moczu



ciężar właściwy moczu powyżej 1,025

ciężar właściwy moczu powyżej 1,025



białkomocz (+lub-)

białkomocz (+lub-)



Osad:

Osad:

–

pojedyncze komórki nabłonkowe z nerek

pojedyncze komórki nabłonkowe z nerek

–

Krwi

Krwi



Wzrost stężenia mocznika

Wzrost stężenia mocznika

-

-

kreatyniny

kreatyniny

- kwasu moczowego

- kwasu moczowego

- azotu niebiałkowego

- azotu niebiałkowego

- fosforanów i jonów potasu

- fosforanów i jonów potasu



Spadek stężenia wodorowęglanów

Spadek stężenia wodorowęglanów

- jonów wapnia

- jonów wapnia

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

przednerkowa

przednerkowa

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:



Leczenie przyczynowe:

Leczenie przyczynowe:

–

Leczyć chorobę podstawową

Leczyć chorobę podstawową



Leczenie objawowe:

Leczenie objawowe:

–

Nawadnianie oraz korekcja współistniejących zaburzeń wodno-

Nawadnianie oraz korekcja współistniejących zaburzeń wodno-

elektrolitowych

elektrolitowych

–

Wymioty

Wymioty



Metoclopramid

Metoclopramid

(0,2-0,4mg/kg m.c)

(0,2-0,4mg/kg m.c)

,

,



Torecan

Torecan

(6,5mg/10kgm.c)

(6,5mg/10kgm.c)

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

nerkowa

nerkowa



Charakteryzuje się nagłym zahamowaniem produkcji moczu wskutek

Charakteryzuje się nagłym zahamowaniem produkcji moczu wskutek

uszkodzenia miąższu narządu.

uszkodzenia miąższu narządu.

Przyczyny:

Przyczyny:



Zapalne i niezapalne:

Zapalne i niezapalne:

–

Zapalenie nerek (ostre zapalenie kłębuszkowe i odmiedniczkowe,

Zapalenie nerek (ostre zapalenie kłębuszkowe i odmiedniczkowe,

martwica nerki)

martwica nerki)

–

Angiopatie nerkowe (zator, zakrzep, guzkowe zapalenie naczyń, toczeń

Angiopatie nerkowe (zator, zakrzep, guzkowe zapalenie naczyń, toczeń

rumieniowaty, wybrocznica anafilaktyczna)

rumieniowaty, wybrocznica anafilaktyczna)

–

Czynniki infekcyjne (bakterie, wirusy)

Czynniki infekcyjne (bakterie, wirusy)

–

Hemoglobinuria, mioglobinuria

Hemoglobinuria, mioglobinuria

–

Ostra niezapalna niewydolność nerek (wstrząs, alergia, niedotlenienie,

Ostra niezapalna niewydolność nerek (wstrząs, alergia, niedotlenienie,

hipowolemia, zatrucie związkami chemicznymi, nefrotoksycznymi)

hipowolemia, zatrucie związkami chemicznymi, nefrotoksycznymi)

–

Wewnątrznerkowe zablokowanie odpływu moczu – wytrącenie się

Wewnątrznerkowe zablokowanie odpływu moczu – wytrącenie się

kryształów sulfonamidóww kanalikach nerkowych

kryształów sulfonamidóww kanalikach nerkowych

–

Jad węży

Jad węży

–

Hiperkalcemia lub hiperwitaminoza D

Hiperkalcemia lub hiperwitaminoza D

3

3

–

Hiperbilirubinemia (żółtaczka mechaniczna)

Hiperbilirubinemia (żółtaczka mechaniczna)

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

nerkowa

nerkowa



Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

–

objawy choroby podstawowej

objawy choroby podstawowej

–

depresja

depresja

–

anoreksja

anoreksja

–

uremiczny zapach z jamy ustnej

uremiczny zapach z jamy ustnej

–

oliguria lub anuria

oliguria lub anuria

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

nerkowa

nerkowa



Badania laboratoryjne:

Badania laboratoryjne:

–

Mocz:

Mocz:



ciężar właściwy moczu 1,007-1,024

ciężar właściwy moczu 1,007-1,024



białkomocz (++lub++++)

białkomocz (++lub++++)



Osad:

Osad:

–

liczne komórki nabłonkowe z nerek

liczne komórki nabłonkowe z nerek

–

wałeczki szkliste, nabłonkowe, ziarniste

wałeczki szkliste, nabłonkowe, ziarniste

–

Krew:

Krew:



wzrost stężenia mocznika

wzrost stężenia mocznika

- kreatyniny

- kreatyniny

- potasu (hiperkaliemia)

- potasu (hiperkaliemia)



zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej

zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej

- kwasowo-zasadowej

- kwasowo-zasadowej

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

nerkowa

nerkowa

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:



Leczenie w okresie skąpomoczu lub bezmoczu:

Leczenie w okresie skąpomoczu lub bezmoczu:

–

Furosemid 2-4mg/kg m.c i.v.

Furosemid 2-4mg/kg m.c i.v.

(uruchomić diurezę)

(uruchomić diurezę)



Brak diurezy w ciągu 30 min. zwiększamy dawkę 4-8

Brak diurezy w ciągu 30 min. zwiększamy dawkę 4-8

mg/kg m.c.

mg/kg m.c.



Gdy brak reakcji – podajemy i.v.

Gdy brak reakcji – podajemy i.v.

mannitol

mannitol

20% (1-2g/kg

20% (1-2g/kg

m.c) przez 3-10 min.

m.c) przez 3-10 min.



Jeśli brak odpowiedzi –

Jeśli brak odpowiedzi –

dopamina

dopamina

2-5

2-5

µ

µ

g/kg m.c. w

g/kg m.c. w

roztworze 0,45%NaCl i 2,5% glukozy i.v.

roztworze 0,45%NaCl i 2,5% glukozy i.v.

(NIE PRZEKRACZAĆ

(NIE PRZEKRACZAĆ

TEJ DAWKI – WYŻSZE niż 20

TEJ DAWKI – WYŻSZE niż 20

µ

µ

g/kg POWODUJE ZMNIEJSZENIE

g/kg POWODUJE ZMNIEJSZENIE

WYTWARZANIA MOCZU)

WYTWARZANIA MOCZU)

–

Płyn Ringera z 5% glukozą (w stosunku 2:1)

Płyn Ringera z 5% glukozą (w stosunku 2:1)

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

nerkowa

nerkowa

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:

–

Zwalczanie hiperkaliemii:

Zwalczanie hiperkaliemii:



glukonian sodu 0,5ml/kg m.c.

glukonian sodu 0,5ml/kg m.c.



20-24% glukozy z insuliną (0,5-1j.m./ kg m.c.; w proporcji 1j.m. na

20-24% glukozy z insuliną (0,5-1j.m./ kg m.c.; w proporcji 1j.m. na

3g glukozy)

3g glukozy)

–

Zwalczanie kwasicy metabolicznej

Zwalczanie kwasicy metabolicznej



NaHCO

NaHCO

3

3



Mleczan wapnia i cytrynian sodu (obrzęki)

Mleczan wapnia i cytrynian sodu (obrzęki)

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

pozanerkowa

pozanerkowa

(nefropatia kanalikowo-śródmiąższowa)

(nefropatia kanalikowo-śródmiąższowa)



Zespół objawów, charakteryzujący się szybko narastającym

Zespół objawów, charakteryzujący się szybko narastającym

we krwi stężeniem ciał azotowych niebiałkowych, któremu

we krwi stężeniem ciał azotowych niebiałkowych, któremu

nie towarzyszą trwałe morfologiczne zmiany w nerkach.

nie towarzyszą trwałe morfologiczne zmiany w nerkach.

Przyczyny:

Przyczyny:

–

Niedrożność dróg wyprowadzających mocz, trwająca dłużej niż

Niedrożność dróg wyprowadzających mocz, trwająca dłużej niż

24 godz., jako skutek wzrostu ciśnienia w drogach moczowych i

24 godz., jako skutek wzrostu ciśnienia w drogach moczowych i

przez to spadku GFR (kamienie moczowe, skrzepy krwi,

przez to spadku GFR (kamienie moczowe, skrzepy krwi,

nowotwór, powiększenie gruczołu krokowego)

nowotwór, powiększenie gruczołu krokowego)

–

Pęknięcie dróg wyprowadzających mocz (po wypadkach

Pęknięcie dróg wyprowadzających mocz (po wypadkach

samochodowych, nieumiejętne postępowanie lekarskie).

samochodowych, nieumiejętne postępowanie lekarskie).

Azotemia spowodowana jest wchłanianiem rozpuszczonych w

Azotemia spowodowana jest wchłanianiem rozpuszczonych w

moczu produktów przemiany materii z jamy otrzewnowej

moczu produktów przemiany materii z jamy otrzewnowej

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

pozanerkowa

pozanerkowa



Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

–

Objawy niedrożności

Objawy niedrożności



anuria

anuria



dysuria

dysuria



ból (tzw. ostry brzuch)

ból (tzw. ostry brzuch)



parcie na mocz - tenesmus vesicae urinariae

parcie na mocz - tenesmus vesicae urinariae



nadmiernie wypełniony pęcherz moczowy

nadmiernie wypełniony pęcherz moczowy

–

Objawy pęknięcia dróg moczowych:

Objawy pęknięcia dróg moczowych:



anuria lub oliguria

anuria lub oliguria



dysuria

dysuria



hematuria (czasami)

hematuria (czasami)

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK

pozanerkowa

pozanerkowa

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:

OGÓLNE ZASADY LECZENIA:



Udrożnienie dróg moczowych

Udrożnienie dróg moczowych

–

Środki przeciwbólowe i rozkurczające

Środki przeciwbólowe i rozkurczające

–

Założenie cewnika

Założenie cewnika

Po usunięciu przeszkody w odpływie moczu – czynność nerek powraca do normy

Po usunięciu przeszkody w odpływie moczu – czynność nerek powraca do normy



Pęknięcie dróg moczowych – zabieg chirurgiczny

Pęknięcie dróg moczowych – zabieg chirurgiczny

LEKI STOSOWANE W LECZENIU

LEKI STOSOWANE W LECZENIU

ONN

ONN

LEK

LEK

Działanie

Działanie

Dawkowanie

Dawkowanie

Działana

Działana

niepożądane

niepożądane

Przeciw-

Przeciw-

wskazania

wskazania

Leki nasilające diurezę

Leki nasilające diurezę

Furosemid

Furosemid

Diuretyk

Diuretyk

pentlowy

pentlowy

↑ RBF

↑ RBF

2-3mg/kg iv. co 6-8

2-3mg/kg iv. co 6-8

godz.,

godz.,

2-6mg/kg iv. co 30-

2-6mg/kg iv. co 30-

60 min.

60 min.

1mg/kg/h iv. w

1mg/kg/h iv. w

ciągłym wlewie

ciągłym wlewie

Zmniejszenie obj.

Zmniejszenie obj.

krwi krążącej

krwi krążącej

Hipokaliemia

Hipokaliemia

Nefrotoksyczność

Nefrotoksyczność

przy stosowaniu

przy stosowaniu

gentamycyny

gentamycyny

Dopamina

Dopamina

↑

↑

RBF, ↑ GRF

RBF, ↑ GRF

zwiększa

zwiększa

wydalanie Na z

wydalanie Na z

moczem

moczem

1-5

1-5

µ

µ

g/kg/min. iv.

g/kg/min. iv.

w ciągłym wlewie

w ciągłym wlewie

Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu

serca,

serca,

Nadciśnienie

Nadciśnienie

Wymioty

Wymioty

Mannitol

Mannitol

Diureza

Diureza

osmotyczna,

osmotyczna,

zmniejszenie

zmniejszenie

obrzęku kom.

obrzęku kom.

Zmiatacz wolnych

Zmiatacz wolnych

rodników

rodników

0,5-1,0ml/kg iv. W

0,5-1,0ml/kg iv. W

powolnym

powolnym

wstrzyknięciu

wstrzyknięciu

(jako 10-20%r-r) w

(jako 10-20%r-r) w

1 dawce

1 dawce

Obrzęk płuc

Obrzęk płuc

Objawy

Objawy

żołądkowo-

żołądkowo-

jelitowe

jelitowe

Przewodnienie

Przewodnienie

choroby serca

choroby serca

Glukoza

Glukoza

(10-20%)

(10-20%)

Diureza

Diureza

osmotyczna,

osmotyczna,

wsparcie

wsparcie

energetyczne

energetyczne

25-50ml/kg iv. w

25-50ml/kg iv. w

powolnym wlewie

powolnym wlewie

co 8-12 godz.

co 8-12 godz.

Zwiększenie

Zwiększenie

objętości krwi

objętości krwi

krążącej,

krążącej,

Hipreglikemia,

Hipreglikemia,

hiperosmolarniść

hiperosmolarniść

LEK

LEK

działanie

działanie

dawkowanie

dawkowanie

Działana

Działana

niepożądane

niepożądane

Przeciw-

Przeciw-

wskazania

wskazania

Leki zwalczające hiperkaliemię

Leki zwalczające hiperkaliemię

Glukonian

Glukonian

wapnia

wapnia

(10% r-r)

(10% r-r)

kardioprotektant

kardioprotektant

0,5-1,0m/kg iv. w

0,5-1,0m/kg iv. w

powolnym

powolnym

wstrzyknięciu w

wstrzyknięciu w

1 dawce

1 dawce

Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu

serca

serca

Wodorowęglan

Wodorowęglan

sodowy

sodowy

Alkalizacja

Alkalizacja

płynu

płynu

zewnątrzko-

zewnątrzko-

mórkowego

mórkowego

0,5-1,0mEq/kg

0,5-1,0mEq/kg

iv. w powolnym

iv. w powolnym

wstrzyknięciu

wstrzyknięciu

Hipernatremia;

Hipernatremia;

zmniejszenie stęż.

zmniejszenie stęż.

we krwi zjon. Ca;

we krwi zjon. Ca;

Hipokaliemia

Hipokaliemia

hipokalcemia

hipokalcemia

Glukoza

Glukoza

Zwiększenie

Zwiększenie

wydzielania

wydzielania

insuliny

insuliny

0,1-0,5g/kg iv.

0,1-0,5g/kg iv.

(1-2ml/kg 25% r-

(1-2ml/kg 25% r-

ru)

ru)

Hiperglikemia;

Hiperglikemia;

hiperosmolarność

hiperosmolarność

Insulina/

Insulina/

glukoza

glukoza

Przesunięcie

Przesunięcie

potasu do

potasu do

komórek

komórek

0,25-0,5U/kg

0,25-0,5U/kg

insuliny, 1-2g

insuliny, 1-2g

glukozy na

glukozy na

jednostkę insuliny

jednostkę insuliny

Hipoglikemia

Hipoglikemia

Leki zwalczające kwasicę

Leki zwalczające kwasicę

Wodorowęglan

Wodorowęglan

sodowy

sodowy

Alkalizacja

Alkalizacja

j.w.

j.w.

j.w.

j.w.

LEK

LEK

działanie

działanie

dawkowanie

dawkowanie

Działana

Działana

niepożądane

niepożądane

Przeciw-

Przeciw-

wskazani

wskazani

a

a

Leki znoszące nudności i wymioty

Leki znoszące nudności i wymioty

Cymetydyna

Cymetydyna

Antagonista

Antagonista

receptorów

receptorów

H

H

2

2

2,5-5,0mg/kg iv.

2,5-5,0mg/kg iv.

co 8-12godz.

co 8-12godz.

Wpływ na

Wpływ na

mechanizm

mechanizm

innych leków

innych leków

Ciężka

Ciężka

niewydolność

niewydolność

nerek lub

nerek lub

wątroby

wątroby

Ranitydyna

Ranitydyna

Antagonista

Antagonista

receptorów

receptorów

H

H

2

2

2mg/kg iv. co 8-

2mg/kg iv. co 8-

12 godz.

12 godz.

Ciężka

Ciężka

niewydolność

niewydolność

nerek lub

nerek lub

wątroby

wątroby

Metoclopramid

Metoclopramid

Antagonista

Antagonista

dopaminy

dopaminy

0,2-0,4 mg/kg

0,2-0,4 mg/kg

im., iv. lub

im., iv. lub

1-2mg/kg/24h iv.

1-2mg/kg/24h iv.

w ciągłym wlewie

w ciągłym wlewie

Zaburzenia OUN

Zaburzenia OUN

Interakcja z

Interakcja z

dopaminą,

dopaminą,

zaparcia

zaparcia

Niedrożność

Niedrożność

przewodu

przewodu

pokarmowego;

pokarmowego;

Drgawki

Drgawki

Misoprostol

Misoprostol

Analog

Analog

prostagla-

prostagla-

ndyny

ndyny

1-5

1-5

µ

µ

g/kg p.o. co

g/kg p.o. co

6-12 godz.

6-12 godz.

Objawy

Objawy

żołądkowo-

żołądkowo-

jelitowe, skurcz

jelitowe, skurcz

macicy

macicy

Ciąża;

Ciąża;

Nadciśnienie?

Nadciśnienie?

Drgawki?

Drgawki?

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

NEREK

(innsufficientia renum chronica)

(innsufficientia renum chronica)



Zespół chorobowy, który rozwija się jako następstwo

Zespół chorobowy, który rozwija się jako następstwo

postępującego niszczenia wszystkich struktur nerek

postępującego niszczenia wszystkich struktur nerek

przez przewlekłe choroby tego narządu.

przez przewlekłe choroby tego narządu.

Charakteryzuje się stopniowym narastaniem

Charakteryzuje się stopniowym narastaniem

upośledzenia funkcji nerek, która prowadzi do

upośledzenia funkcji nerek, która prowadzi do

zaburzeń homeostazy ogólnoustrojowej.

zaburzeń homeostazy ogólnoustrojowej.

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

NEREK

(innsufficientia renum chronica)

(innsufficientia renum chronica)



Przyczyny i etiopatogeneza:

Przyczyny i etiopatogeneza:



przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek

przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek



przewlekłe śródmiąższowe niebakteryjne i bakteryjne

przewlekłe śródmiąższowe niebakteryjne i bakteryjne

/odmiedniczkowe/ zapalenie nerek

/odmiedniczkowe/ zapalenie nerek



zespół nerczycowy

zespół nerczycowy



marskość nerek

marskość nerek

W wyniku tych chorób dochodzi zaburzeń ich funkcji:

W wyniku tych chorób dochodzi zaburzeń ich funkcji:

–

Utraty zdolności zagęszczania moczu

Utraty zdolności zagęszczania moczu

(niski c. wł. moczu)

(niski c. wł. moczu)

–

Upośledzenia zdolności wydalniczej (azotemia)

Upośledzenia zdolności wydalniczej (azotemia)

–

Zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej (odwodnienie,

Zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej (odwodnienie,

↓stęż. we krwi poziomu K, Na, Ca, Mg – o. wielomoczu, lub

↓stęż. we krwi poziomu K, Na, Ca, Mg – o. wielomoczu, lub

wzrostu K, P, Mg – o. skąpomoczu i mocznicy)

wzrostu K, P, Mg – o. skąpomoczu i mocznicy)

–

Upośledzenie funkcji wewnątrzwydzielniczych - ↓ wytwarzania

Upośledzenie funkcji wewnątrzwydzielniczych - ↓ wytwarzania

erytropoetyny oraz 1,25-dihydroksycholekalciferolu

erytropoetyny oraz 1,25-dihydroksycholekalciferolu

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

NEREK

(innsufficientia renum chronica)

(innsufficientia renum chronica)



Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

–

Ogólne osłabienie, szybkie męczenie się

Ogólne osłabienie, szybkie męczenie się

–

Spadek masy ciała

Spadek masy ciała

–

Chudnięcie

Chudnięcie

(mimo zachowanego apetytu)

(mimo zachowanego apetytu)

–

Wymioty

Wymioty

–

Anemia

Anemia

–

CTO – w granicach normy

CTO – w granicach normy

–

Polidypsja, poliuria

Polidypsja, poliuria

(częste moczenie nocne , rzadziej wyst. u

(częste moczenie nocne , rzadziej wyst. u

kotów)

kotów)

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

NEREK

(innsufficientia renum chronica)

(innsufficientia renum chronica)



Rozpoznanie:

Rozpoznanie:

–

Wywiad

Wywiad

(w/w objawy od dłuższego czasu)

(w/w objawy od dłuższego czasu)

–

Badanie kliniczne

Badanie kliniczne

–

Badanie moczu:

Badanie moczu:



barwa – wodojasna

barwa – wodojasna



ciężar właściwy 1,010-1,011 lub niższy

ciężar właściwy 1,010-1,011 lub niższy

–

Badanie krwi:

Badanie krwi:



wzrost stężenia mocznika

wzrost stężenia mocznika

- kreatyniny

- kreatyniny

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ

NEREK

NEREK

(innsufficientia renum chronica)

(innsufficientia renum chronica)



Rokowanie

Rokowanie



ostrożne

ostrożne



Dla celów terapeutycznych i rokowania wyróżnia się trzy

Dla celów terapeutycznych i rokowania wyróżnia się trzy

postacie kliniczne mocznicy:

postacie kliniczne mocznicy:

–

Niewydolność łagodna

Niewydolność łagodna

– stężenie kreatyniny poniżej

– stężenie kreatyniny poniżej

2,5mg/dl.

2,5mg/dl.

Granicą pojawienia się objawów mocznicowych jest

Granicą pojawienia się objawów mocznicowych jest

stężenie mocznika na poziomie 60-80 mg/dl. Jeśli przestrzegane są

stężenie mocznika na poziomie 60-80 mg/dl. Jeśli przestrzegane są

zasady prawidłowego żywienia i leczenia objawowego, czas przeżycia

zasady prawidłowego żywienia i leczenia objawowego, czas przeżycia

może wynosić nawet 2 lata.

może wynosić nawet 2 lata.

–

Niewydolność średnio zaawansowana

Niewydolność średnio zaawansowana

– stężenie

– stężenie

kreatyniny między 2,5-5,0mg/dl.

kreatyniny między 2,5-5,0mg/dl.

Czas przeżycia liczony jest w

Czas przeżycia liczony jest w

miesiącach do 1 roku

miesiącach do 1 roku

–

Niewydolność ciężka

Niewydolność ciężka

– stężenie kreatyniny powyżej 5mg/dl. Czas

– stężenie kreatyniny powyżej 5mg/dl. Czas

przeżycia liczony w tygodniach, czasami miesiącach.

przeżycia liczony w tygodniach, czasami miesiącach.

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

Leczenie w okresie wielomoczu

Leczenie w okresie wielomoczu

(przewlekła

(przewlekła

niewydolność nerek i II okres ONN)

niewydolność nerek i II okres ONN)



Zapewnienie stałego nieograniczonego dostępu do wody .

Zapewnienie stałego nieograniczonego dostępu do wody .

Jeżeli pacjent nie jest w stanie uzupełnić strat wody, należy

Jeżeli pacjent nie jest w stanie uzupełnić strat wody, należy

podawać płyny pozajelitowo

podawać płyny pozajelitowo



Leczenie dietetyczne – z uwzględnieniem pokarmów o

Leczenie dietetyczne – z uwzględnieniem pokarmów o

ograniczonej zawartości białka i fosforu. Stosowanie diety

ograniczonej zawartości białka i fosforu. Stosowanie diety

niskobiałkowej prowadzi do:

niskobiałkowej prowadzi do:

–

Poprawy stanu klinicznego (zmniejszenie nasilenia objawów

Poprawy stanu klinicznego (zmniejszenie nasilenia objawów

chorobowych)

chorobowych)

–

Obniżenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi

Obniżenie stężenia mocznika i kreatyniny we krwi

–

Zmniejszenia kwasicy metabolicznej przez ograniczone

Zmniejszenia kwasicy metabolicznej przez ograniczone

obciążenie produktami przemian białkowych

obciążenie produktami przemian białkowych

Ograniczenie podaży fosforu w diecie hamuje rozwój

Ograniczenie podaży fosforu w diecie hamuje rozwój

niewydolności nerek

niewydolności nerek

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

Leczenie w okresie wielomoczu

Leczenie w okresie wielomoczu

(przewlekła

(przewlekła

niewydolność nerek i II okres ONN)

niewydolność nerek i II okres ONN)

Psy z niewydolnością nerek , której towarzyszy wielomocz –

Psy z niewydolnością nerek , której towarzyszy wielomocz –

bez objawów azotemii

bez objawów azotemii

(prawidłowy poziom mocznika i

(prawidłowy poziom mocznika i

kreatyniny we krwi) – powinny otrzymywać dietę o

kreatyniny we krwi) – powinny otrzymywać dietę o

normalnej zawartości białka i fosforu

normalnej zawartości białka i fosforu

Gdy

Gdy

występuje azotemia

występuje azotemia

(brak objawów klinicznych) –

(brak objawów klinicznych) –

ograniczyć podaż fosforu aby zapobiec hiperfosfatemii i

ograniczyć podaż fosforu aby zapobiec hiperfosfatemii i

rozwojowi wtórnej nadczynności przytarczyc. Podaż białka

rozwojowi wtórnej nadczynności przytarczyc. Podaż białka

może być prawidłowa

może być prawidłowa

U psów

U psów

z azotemią i klinicznymi objawami

z azotemią i klinicznymi objawami

konieczne jest

konieczne jest

ograniczenie podaży białka i fosforu

ograniczenie podaży białka i fosforu

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

Leczenie w okresie wielomoczu

Leczenie w okresie wielomoczu

(przewlekła

(przewlekła

niewydolność nerek i II okres ONN)

niewydolność nerek i II okres ONN)



Uzupełnienia witamin rozpuszczalnych w wodzie (zwłaszcza

Uzupełnienia witamin rozpuszczalnych w wodzie (zwłaszcza

z grupy B i C)

z grupy B i C)



Podawanie wodorowęglanu sodu aby zmniejszyć kwasicę

Podawanie wodorowęglanu sodu aby zmniejszyć kwasicę

metaboliczną

metaboliczną



Zapobieganie sytuacjom stresowym

Zapobieganie sytuacjom stresowym



Leczyć chorobę podstawową

Leczyć chorobę podstawową



Można zastosować dializę otrzewnową

Można zastosować dializę otrzewnową

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

Leczenie w okresie wielomoczu

Leczenie w okresie wielomoczu

(przewlekła

(przewlekła

niewydolność nerek i II okres ONN)

niewydolność nerek i II okres ONN)



Na czym polega dializa?

Na czym polega dializa?

Wszystkie postacie dializy oparte są na interakcji pomiędzy wodą

Wszystkie postacie dializy oparte są na interakcji pomiędzy wodą

osocza a roztworem, rozdzielonymi błoną półprzepuszczalną umożliwiającą

osocza a roztworem, rozdzielonymi błoną półprzepuszczalną umożliwiającą

wybiórcze przenikanie substancji z osocza do dializatu i odwrotnie.

wybiórcze przenikanie substancji z osocza do dializatu i odwrotnie.

Przenikanie wody i cząsteczek rozpuszczalnych w wodzie zachodzi zgodnie

Przenikanie wody i cząsteczek rozpuszczalnych w wodzie zachodzi zgodnie

z prawem dyfuzji, osmozy i prawami którymi rządzi zjawisko

z prawem dyfuzji, osmozy i prawami którymi rządzi zjawisko

”przemieszczania rozpuszczonych substancji”

”przemieszczania rozpuszczonych substancji”

–

W dializie

W dializie

otrzewnowej

otrzewnowej

– otrzewna stanowi błonę,

– otrzewna stanowi błonę,

przez którą przenikają związki rozpuszczone lub

przez którą przenikają związki rozpuszczone lub

woda, a przepływ następuje głównie na skutek

woda, a przepływ następuje głównie na skutek

istniejącego gradientu osmotycznego.

istniejącego gradientu osmotycznego.

–

W

W

hemodializie

hemodializie

– przepływ przez sztuczną błonę

– przepływ przez sztuczną błonę

w dializatorze następuje pod wpływem sztucznie

w dializatorze następuje pod wpływem sztucznie

wytworzonego ciśnienia hydrostatycznego oraz pod

wytworzonego ciśnienia hydrostatycznego oraz pod

wpływem dyfuzji, spowodowanej różnicą stężeń.

wpływem dyfuzji, spowodowanej różnicą stężeń.



Podstawowym celem dializy w niewydolności nerek jest usunięcie z krwi

Podstawowym celem dializy w niewydolności nerek jest usunięcie z krwi

pacjenta z mocznicą niepożądanych związków i nadmiaru płynów do

pacjenta z mocznicą niepożądanych związków i nadmiaru płynów do

dializatora.

dializatora.

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

OGÓLNE ZASADY LECZENIA

Leczenie w okresie wielomoczu

Leczenie w okresie wielomoczu

(przewlekła

(przewlekła

niewydolność nerek i II okres ONN)

niewydolność nerek i II okres ONN)

Jakie są wskazania do dializoterapii w medycynie weterynaryjnej?

Jakie są wskazania do dializoterapii w medycynie weterynaryjnej?



Dializa w weterynarii najczęściej wykorzystywana jest:

Dializa w weterynarii najczęściej wykorzystywana jest:

–

ostrej niewydolności nerek (nie poddającej się leczeniu)

ostrej niewydolności nerek (nie poddającej się leczeniu)

–

przewlekła niewydolność nerek

przewlekła niewydolność nerek

–

w okresie okołooperacyjnym zabiegu przeszczepu nerek

w okresie okołooperacyjnym zabiegu przeszczepu nerek

–

oczekiwanie na wynik biopsji

oczekiwanie na wynik biopsji

–

ostre i przewlekłe zatrucia, przewodnienie tła nienerkowego

ostre i przewlekłe zatrucia, przewodnienie tła nienerkowego

oporne na leczenie

oporne na leczenie

MOCZNICA PRZEWLEKŁA

MOCZNICA PRZEWLEKŁA

/PRAWDZIWA/

/PRAWDZIWA/

(uraemia chronica s. vera)

(uraemia chronica s. vera)



PNN nie należy utożsamiać z przewlekłą mocznicą, która

PNN nie należy utożsamiać z przewlekłą mocznicą, która

jest jej końcowym stadium.

jest jej końcowym stadium.

MOCZNICA – zespół chorobowy, w którym obok ciężkich

MOCZNICA – zespół chorobowy, w którym obok ciężkich

zaburzeń metabolicznych wywołanych PNN występują

zaburzeń metabolicznych wywołanych PNN występują

wyraźne objawy kliniczne gł. ze strony przewodu

wyraźne objawy kliniczne gł. ze strony przewodu

pokarmowego, układu nerwowego i krążenia.

pokarmowego, układu nerwowego i krążenia.

MOCZNICA PRZEWLEKŁA

MOCZNICA PRZEWLEKŁA

/PRAWDZIWA/

/PRAWDZIWA/

(uraemia chronica s. vera)

(uraemia chronica s. vera)



Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

–

zaburzenia ze strony przewody pokarmowego

zaburzenia ze strony przewody pokarmowego

(utrata

(utrata

łaknienia i pragnienia)

łaknienia i pragnienia)



wymioty, często biegunka

wymioty, często biegunka

–

na błonie śluzowej jamy ustnej – wybroczyny, nadżerki i

na błonie śluzowej jamy ustnej – wybroczyny, nadżerki i

owrzodzenia (stomatica uraemica)

owrzodzenia (stomatica uraemica)

→ fetor uremicus

→ fetor uremicus

–

układ oddechowy –

układ oddechowy –

–

zaburzenie rytmu oddychania (oddech Kussmaula)

zaburzenie rytmu oddychania (oddech Kussmaula)

–

obrzęk płuc

obrzęk płuc

–

układ krążenia

układ krążenia

–

objawy niewydolności krążenia gł. lewokomorowej

objawy niewydolności krążenia gł. lewokomorowej

–

zaburzenia rytmu

zaburzenia rytmu

–

układ nerwowy

układ nerwowy

–

drżenia mięśniowe

drżenia mięśniowe

→ drgawki uogólnione

→ drgawki uogólnione

–

zaburzenie świadomości

zaburzenie świadomości

–

śpiączka mocznicowa (coma uremicum)

śpiączka mocznicowa (coma uremicum)

MOCZNICA PRZEWLEKŁA

MOCZNICA PRZEWLEKŁA

/PRAWDZIWA/

/PRAWDZIWA/

(uraemia chronica s. vera)

(uraemia chronica s. vera)



Rozpoznanie:

Rozpoznanie:

–

zespół objawów klinicznych

zespół objawów klinicznych

–

Badanie krwi:

Badanie krwi:



hiperazotemia

hiperazotemia



duży wzrost stężenia mocznika

duży wzrost stężenia mocznika

- kreatyniny

- kreatyniny



wzrost stężenia K, Mg, P

wzrost stężenia K, Mg, P



spadek stężenia Ca, Na

spadek stężenia Ca, Na



kwasica metaboliczna – spadek pH krwi

kwasica metaboliczna – spadek pH krwi

- spadek stężenia wodorowęglanu HCO

- spadek stężenia wodorowęglanu HCO

3

3



Leczenie –

Leczenie –

podano wyżej

podano wyżej

Diagnoza różnicowa ostrej niewydolności nerek (ONN),

Diagnoza różnicowa ostrej niewydolności nerek (ONN),

azotemii przednerkowej (APN) i przewlekłej niewydolności

azotemii przednerkowej (APN) i przewlekłej niewydolności

nerek (PNN)

nerek (PNN)

Czynnik różnicujący

Czynnik różnicujący

ONN

ONN

APN

APN

PNN

PNN

Z wywiadu: długotrwała

Z wywiadu: długotrwała

polidypsja/poliuria

polidypsja/poliuria

X

X

Anemia

Anemia

X

X

Podwyższone stęż. mocznika i

Podwyższone stęż. mocznika i

kreatyniny

kreatyniny

X

X

X

X

X

X

Hiperpotasemia

Hiperpotasemia

X

X

X

X

X

X

Hiperfosfatemia

Hiperfosfatemia

X

X

X

X

c.wł. moczu > 1.040

c.wł. moczu > 1.040

X

X

c.wł. moczu ok. 1.010

c.wł. moczu ok. 1.010

X

X

Stęż. Na w moczu < 10 mEq/L

Stęż. Na w moczu < 10 mEq/L

X

X

Stęż. Na w moczu > 25 mEq/L

Stęż. Na w moczu > 25 mEq/L

X

X

Stęż. kreatyniny w moczu/osocza >

Stęż. kreatyniny w moczu/osocza >

40:1

40:1

X

X

Stęż. kreatyniny w moczu/osocza <

Stęż. kreatyniny w moczu/osocza <

15:1

15:1

X

X

Różnicowanie azotemii przednerkowej z pierwotną

Różnicowanie azotemii przednerkowej z pierwotną

azotemią nerkową i współistniejącym zaburzeniem

azotemią nerkową i współistniejącym zaburzeniem

rónowagii kłębkowo-cewkowej

rónowagii kłębkowo-cewkowej

Czynnik

Czynnik

różnicujący

różnicujący

Azotemia

Azotemia

przednerkowa

przednerkowa

Azotemia nerkowa i

Azotemia nerkowa i

zaburzenia i zaburzenia

zaburzenia i zaburzenia

równowagi kłębkowo-

równowagi kłębkowo-

cewkowej

cewkowej

Mocznik

Mocznik

podwyższony

podwyższony

podwyższony

podwyższony

Kreatynina

Kreatynina

podwyższona

podwyższona

podwyższona

podwyższona

Ciężar właściwy

Ciężar właściwy

moczu

moczu

powyżej 1.025

powyżej 1.025

1.015-1.025

1.015-1.025

Proteinuria

Proteinuria

zwykle

zwykle

nieobecna lub

nieobecna lub

ślad

ślad

obecna

obecna

Reakcja na poprawę

Reakcja na poprawę

perfuzji nerek

perfuzji nerek

w ciągu 1-3 dni

w ciągu 1-3 dni

minimalna

minimalna

Różnicowanie ostrej (ONN) i przewlekłej (PNN) niewydolności

Różnicowanie ostrej (ONN) i przewlekłej (PNN) niewydolności

nerek

nerek

Czynnik różnicujący

Czynnik różnicujący

ONN

ONN

PNN

PNN

Objętość moczu

Objętość moczu

oliguria, rzadziej

oliguria, rzadziej

anuria

anuria

poliuria, w stanach

poliuria, w stanach

schyłkowych - oliguria

schyłkowych - oliguria

Zagęszczanie moczu

Zagęszczanie moczu

(c.wł. moczu)

(c.wł. moczu)

wysoki

wysoki

niski z reguły, izostenuria

niski z reguły, izostenuria

Glukozuria

Glukozuria

dość często

dość często

niezwykle rzadko

niezwykle rzadko

Stęż. kreatyniny i

Stęż. kreatyniny i

mocznika

mocznika

znacznie podwyższone

znacznie podwyższone

podwyższone

podwyższone

Ból nerek przy

Ból nerek przy

omacywaniu

omacywaniu

często u psów, rzadko

często u psów, rzadko

u kotów

u kotów

bardzo rzadko

bardzo rzadko

Stęż. albumin

Stęż. albumin

osoczowych

osoczowych

w nomie

w nomie

w normie, ale spadek

w normie, ale spadek

glomerulopatiach i

glomerulopatiach i

uszkodzeniach cewek

uszkodzeniach cewek

Hiperfosfatemia

Hiperfosfatemia

zawsze

zawsze

tylko w zaawansowanej

tylko w zaawansowanej

niewydolności

niewydolności

Hiperkaliemia

Hiperkaliemia

zawsze

zawsze

tylko w zaawansowanej

tylko w zaawansowanej

niewydolności

niewydolności

Leukocytoza

Leukocytoza

czasami

czasami

nie występuje

nie występuje

Zespół nerczycowy

Zespół nerczycowy

(syndrom

(syndrom

nephroticum)

nephroticum)

Zespół objawów klinicznych i biochemicznych

Zespół objawów klinicznych i biochemicznych

wywołanych nadmierną i nieskompensowaną

wywołanych nadmierną i nieskompensowaną

utratą białka z moczem będącą skutkiem

utratą białka z moczem będącą skutkiem

zwiększenia przepuszczalności błony sączącej

zwiększenia przepuszczalności błony sączącej

kłębków. Zespół ten cechuje się dużym

kłębków. Zespół ten cechuje się dużym

białkomoczem, hipoproteinurią,

białkomoczem, hipoproteinurią,

hipercholestrolemią, obrzękami i przesiękami w

hipercholestrolemią, obrzękami i przesiękami w

jamach ciała.

jamach ciała.

Zespół nerczycowy

Zespół nerczycowy

(syndrom

(syndrom

nephroticum)

nephroticum)



Przyczyną

Przyczyną

zespołu nerczycowego jest glomerulopatia

zespołu nerczycowego jest glomerulopatia

ETIOPATOGENEZA:

ETIOPATOGENEZA:



Do białkomoczu dochodzi wskutek uszkodzenia kłębuszków

Do białkomoczu dochodzi wskutek uszkodzenia kłębuszków

nerkowych wywołanych najczęściej przez procesy

nerkowych wywołanych najczęściej przez procesy

immunologiczne w przebiegu kłębuszkowych zapaleń nerek,

immunologiczne w przebiegu kłębuszkowych zapaleń nerek,

które stają się nadmiernie przepuszczalne do cząsteczek

które stają się nadmiernie przepuszczalne do cząsteczek

białka.

białka.



Rozróżnia się

Rozróżnia się

–

białkomocz

białkomocz

selektywny

selektywny

, gdy nadmiernemu przesączaniu ulegają

, gdy nadmiernemu przesączaniu ulegają

tylko albuminy

tylko albuminy

–

białkomocz

białkomocz

nieselektywny

nieselektywny

, gdy oprócz albumin ucieczce

, gdy oprócz albumin ucieczce

ulegają większe cząsteczki białka i lipidy.

ulegają większe cząsteczki białka i lipidy.



Długotrwała utrata białka doprowadza do spadku ciśnienia

Długotrwała utrata białka doprowadza do spadku ciśnienia

onkotycznego i powoduje powstanie przesięków i obrzęków do

onkotycznego i powoduje powstanie przesięków i obrzęków do

jam ciała.

jam ciała.

Zespół nerczycowy

Zespół nerczycowy

(syndrom

(syndrom

nephroticum)

nephroticum)



Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

:

:

–

Błony śluzowe- blade lub bladoróżowe

Błony śluzowe- blade lub bladoróżowe

–

CTO - w normie

CTO - w normie

–

Wychudzenie

Wychudzenie

–

Wodobrzusze, wodopiersie, obrzęki

Wodobrzusze, wodopiersie, obrzęki

przedpiersia

przedpiersia

–

Odwodnienie

Odwodnienie

–

Biegunka

Biegunka



Badanie fizykalne:

Badanie fizykalne:

–

Powiększenie nerek 2-3 krotne

Powiększenie nerek 2-3 krotne

–

Konsystencja nerek - tęga

Konsystencja nerek - tęga

Zespół nerczycowy

Zespół nerczycowy

(syndrom

(syndrom

nephroticum)

nephroticum)



Badania laboratoryjne:

Badania laboratoryjne:

–

MOCZU:

MOCZU:



zwiększony ciężar właściwy moczu

zwiększony ciężar właściwy moczu



proteinuria (+++lub++++)

proteinuria (+++lub++++)



albuminuria (+++lub++++)

albuminuria (+++lub++++)



OSAD:

OSAD:

–

liczne komórki nerkowe, hialinowe,

liczne komórki nerkowe, hialinowe,

tłuszczowe

tłuszczowe

(najpóźniej)

(najpóźniej)

–

wałeczki ziarniste

wałeczki ziarniste

–

nieliczne leukocyty i erytrocyty

nieliczne leukocyty i erytrocyty

Zespół nerczycowy

Zespół nerczycowy

(syndrom

(syndrom

nephroticum)

nephroticum)



Badania laboratoryjne krwi:

Badania laboratoryjne krwi:

–

Hipoproteinemia

Hipoproteinemia

(3,5g%)

(3,5g%)

–

Hipoalbuminemia

Hipoalbuminemia

–

Dysproteinemia

Dysproteinemia

–

Hipercholesterolemia

Hipercholesterolemia

(w 90%przypadków)

(w 90%przypadków)

–

Hyperlipidemia

Hyperlipidemia

(psy)

(psy)

–

Wzrost stężenia mocznika i kreatyniny

Wzrost stężenia mocznika i kreatyniny

(przy niewydolności

(przy niewydolności

nerek)

nerek)

Pies lub kot z w pełni wyrównaną gospodarką wodną nie powinien mieć

Pies lub kot z w pełni wyrównaną gospodarką wodną nie powinien mieć

mniej niż 2,3g/dl albumin, 5,5g/dl białka całkowitego, ale

mniej niż 2,3g/dl albumin, 5,5g/dl białka całkowitego, ale

stosunek

stosunek

albumin do globulin

albumin do globulin

nie powinien być mniejszy od jedności.

nie powinien być mniejszy od jedności.

Zespół nerczycowy

Zespół nerczycowy

(syndrom

(syndrom

nephroticum)

nephroticum)



Leczenie

Leczenie

–

Leczenie choroby podstawowej – najczęściej

Leczenie choroby podstawowej – najczęściej

glomerulonephritis

glomerulonephritis

Leczenie objawowe:

Leczenie objawowe:
–

niewydolność nerek (przwidłowy poziom mocznika i kreatyniny)

niewydolność nerek (przwidłowy poziom mocznika i kreatyniny)

– dieta wysokokaloryczna, bogatobiałkowa, małosolna i

– dieta wysokokaloryczna, bogatobiałkowa, małosolna i

skąpotłuszczowa

skąpotłuszczowa

(dobrej jakości mięso, ryby, jajka, mleko)

(dobrej jakości mięso, ryby, jajka, mleko)

–

przy pojawieniu się obrzęków i przesięków w jamach ciała –

przy pojawieniu się obrzęków i przesięków w jamach ciała –

podać leki moczopędne:

podać leki moczopędne:



Furosemid 2-4mg/kg m.c.

Furosemid 2-4mg/kg m.c.



Spironolacton 2-4mg/kg p.o.

Spironolacton 2-4mg/kg p.o.

(antagonista aldosteronu, oszczędza potas,

(antagonista aldosteronu, oszczędza potas,

ogranicza zwrotne wchłanianie Na, ↓ powstawania obrzęków)

ogranicza zwrotne wchłanianie Na, ↓ powstawania obrzęków)



Dextrany, 20% glukoza

Dextrany, 20% glukoza



Sterydowe leki przeciwzapalne

Sterydowe leki przeciwzapalne

Schemat mechanizmu powstawania obrzęków i przesięków w

Schemat mechanizmu powstawania obrzęków i przesięków w

jamach ciała w przebiegu zespołu nerczycowego

jamach ciała w przebiegu zespołu nerczycowego

Glomerulopatia

Glomerulopatia

(zapalenie kłębków nerkowych, skrobiawica)

(zapalenie kłębków nerkowych, skrobiawica)

↓

↓

Zwiększona przepuszczalność błony sączącej kłębków

Zwiększona przepuszczalność błony sączącej kłębków

↓

↓

Duża utrata białek krwi, zwłaszcza albumin z moczem

Duża utrata białek krwi, zwłaszcza albumin z moczem

↓

↓

Spadek poziomu albumin w surowicy (hipoalbuminemia)

Spadek poziomu albumin w surowicy (hipoalbuminemia)

↓

↓

Spadek ciśnienia onkotycznego osocza

Spadek ciśnienia onkotycznego osocza

↓

↓

Przechodzenie wody z łożyska naczyniowego do przestrzeni międzytkankowej

Przechodzenie wody z łożyska naczyniowego do przestrzeni międzytkankowej

↓

↓

Spadek objętości osocz

Spadek objętości osocz

↓

↓

Zwiększone wydzielanie aldosteronu, ADH

Zwiększone wydzielanie aldosteronu, ADH

↓

↓

Zwiększona retencja Na i wody w cewkach nerkowych

Zwiększona retencja Na i wody w cewkach nerkowych

↓

↓

Dalsze zwiększanie się objętości płynu międzytkankowego

Dalsze zwiększanie się objętości płynu międzytkankowego

↓

↓

Obrzęki, przesięki w jamach ciała (wodobrzusze)

Obrzęki, przesięki w jamach ciała (wodobrzusze)

Literatura

Literatura



Zarys diagnostyki i terapii chorób układu moczowego psów i

Zarys diagnostyki i terapii chorób układu moczowego psów i

kotów – Zbigniew Jarocki

kotów – Zbigniew Jarocki



Jak rozumieć i oceniać czynność nerek – J.A. Nell,

Jak rozumieć i oceniać czynność nerek – J.A. Nell,



C.B. Grindem, Weterynaria po Dyplomie vol.2, nr 5, str. 47-59

C.B. Grindem, Weterynaria po Dyplomie vol.2, nr 5, str. 47-59



Magazyn Weterynaryjny 1’2003 Urologia

Magazyn Weterynaryjny 1’2003 Urologia

KONIEC

KONIEC