„PILOT – REZYDENT”

„Turystyka – wspólna sprawa”

Plan prezentacji:

• Sylwetka zawodowa pilota – rezydenta,

• Umowy,

• Praktyczny kodeks postępowania IHA UFTA,

• Ubezpieczenia,

• Metodyka i technika pracy pilota rezydenta,

• Zachowanie rezydenta w sytuacjach

awaryjnych

• Atrakcje lokalne,

• Zachowanie turystów w krajach o

odmiennych religiach,

• Uwarunkowania lokalne pracy rezydenta w

krajach recepcji turystów z Polski.

Uczestnikami szkolenia powinni być

piloci wycieczek lub absolwenci

kursów pilotów, również pracownicy

biur podróży odpowiedzialni za pracę

rezydentów.

Po przeprowadzeniu szkolenia

uczestnicy uzyskają wiedzę i

umiejętności niezbędne do

wykonywania pracy pilota –

rezydenta.

Sylwetka zawodowa

pilota - rezydenta

REZYDENT – SPECJALIZACJA DLA
DOŚWIADCZONEGO PILOTA

• Tradycje przewodnictwa turystycznego

na świecie i w Polsce

• Piloci wycieczek – tradycje pilotowania,
• Uwarunkowania prawne i organizacyjne

wykonywania funkcji pilota w Polsce i

innych krajach Europy,

• Rezydent organizatora turystyki – kto

może być rezydentem.

Definicja rezydenta:

„Osoba, która na mocy umowy współpracuje

z organizatorem turystyki jako jego

przedstawiciel i reprezentuje jego interesy.

Osiada, pozostaje z reguły przez sezon bądź

zamieszkuje na stałe w kraju recepcji

turystycznej”.

Zadaniem rezydenta jest działanie na rzecz

zatrudniającego go organizatora turystyki.

Rezydent jest szefem komórki, którą sam

formuje i którą kieruje, poprzez polecenia czy

dyspozycje wydawane przez organizację

macierzystą – biuro podróży.

OBOWIĄZKI REZYDENTA
POLSKIEGO ORGANIZATORA
TURYSTYKI

• Obowiązki obywatelskie
• Obowiązki organizacyjno-kontrolne
• Obowiązki opiekuńcze

obowiązki opieki
funkcja tłumacza.

Od zawartej z organizatorem turystyki (OT)
umowy, określającej wymagania względem
tego stanowiska, będą zależały różne funkcje
i obowiązki rezydenta. W tym przypadku
można wymienić zatrudnienie na stanowisku:

– rezydent (obowiązki związane tylko z

rezydenturą),

– pilot – rezydent (obowiązki rezydenta plus pilotaż

wycieczek fakultatywnych),

– pilot imprez objazdowych (czasem pełniący

funkcje rezydenta, np. 3 objazdy tygodniowe,
tydzień rezydentury).

Uprawnienia rezydenta

Po stronie, wynikających zarówno z zawartej

z biurem podróży umowy, jak i z jego statusu

zwyczajowego, wymienić należy następujące:

a) prawo do wynagrodzenia,
b) prawo do zwrotu kosztów poniesionych w związku

z pełnionymi obowiązkami,

c) prawo do korzystania ze świadczeń na równi z

turystami,

d) prawo do używania odznaki i legitymacji pilota (w

przypadku zatrudnienia w charakterze pilota –

rezydenta).

PREDYSPOZYCJE ZAWODOWE

• Psychologiczne i społeczne cechy

jakimi powinien odznaczać się
rezydent,

• Kultura osobista i aparycja
• Program osobistego rozwoju rezydenta

Pożądane cechy pilota, przewodnika,
rezydenta

• być pogodnym, aby swoim przykładem

wprowadzić turystów w dobry nastrój,

• być sympatycznym, grzecznym, troskliwym,

cierpliwym, wyrozumiałym, po prostu

zwyczajnie lubić ludzi,

• być inteligentnym, z szerokimi horyzontem

intelektualnym, z usystematyzowaną wiedzą

profesjonalną,

• być punktualnym, uprzejmym i kulturalnym,
• chętnie udzielać odpowiedzi na pytania

turystów,

• mówić żywo, obrazowo, głośno i

wyraźnie, poprawną polszczyzną lub

w innym języku,

• być elastycznym, umieć zmieniać

program, o ile zajdzie taka potrzeba,

• potrafić przekazać swój entuzjazm do

krajobrazu, przyrody i zabytków,

• posiadać umiejętność

przystosowania się do poziomu

prowadzonej grupy.

PRAWNE UWARUNKOWANIA PRACY
REZYDENTA

• Formy zatrudniania rezydentów,
• Zatrudnienie w ramach umowy o pracę,
• Zatrudnienie w ramach umowy –zlecenia,
• zasady wypłacania diet i innych należności
• z tytułu podróży służbowej,
• odpowiedzialność z tytułu nawiązania

stosunku pracy na stanowisku rezydenta

biura podróży.

• Charakterystyka umów zawieranych przez

organizatora turystyki z klientem:

 umowa o pojedyncze świadczenie usług,
 umowa o pakiet świadczeń, zwana umową o

imprezę turystyczną lub umową o podróż.

UMOWY Z KONTRAHENTAMI

Obowiązkowymi elementy
umowy o imprezę turystyczną są

• określenie organizatora turystyki i numer jego zezwolenia oraz imię i

nazwisko osoby, która w jego imieniu umowę podpisała,

• miejsce pobytu lub trasa wycieczki,

• czas trwania imprezy turystycznej,

• cena imprezy turystycznej wraz z wyszczególnieniem wszelkich

dodatkowych należności, podatków i opłat (np. za wstępy do muzeów),

jeżeli nie są one zawarte w cenie imprezy,

• wyraźne sformułowanie okoliczności, które mogą spowodować

podwyższenie ceny,

• sposób zapłaty,

• ceny, rodzaj i zakres ubezpieczenia zawartego w cenie imprezy

turystycznej oraz nazwę i adres ubezpieczyciela,

• termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu

imprezy turystycznej lub usługi turystycznej z powodu niewystarczającej

liczby zgłoszeń, jeżeli od tego uzależniona jest jej realizacja,

• termin zawiadomienia organizatora o przeniesieniu uprawnień i

przejęciu obowiązków dotyczących klienta na inną osobę,

• sposób i termin zgłaszania reklamacji,

• podstawy prawne i konsekwencje prawne zawartej umowy.

Inne rodzaje umów:

• UMOWY BIUR PODRÓŻY Z

USŁUGODAWCAMI

• UMOWA O WYCIECZKĘ LOTNICZĄ –

CZARTER SAMOLOTU

• UMOWA O ZAKONTRAKTOWANIE MIEJSC

HOTELOWYCH – ALLOTMENT

• UMOWA UBEZPIECZENIA W TURYSTYCE

PRAKTYCZNY ASPEKT UBEZPIECZEŃ NA
PRZYKŁADZIE
TOWARZYSTWA UBEZPIECZENIOWEGO
„SIGNAL IDUNA” S.A.

• Co obejmuje ubezpieczenie kosztów

leczenia (KL) za granicą wg
Towarzystwa Ubezpieczeniowego
Signal Iduna Polska S.A.,

• Dodatkowy pakiet usług w ramach

ubezpieczenia Signal Iduna Polska S.A.

Ograniczenia odpowiedzialności, o
których rezydent powinien wiedzieć, by
nie
wprowadzać w błąd turystów

 usiłowania lub popełnienia przez poszkodowanego

przestępstwa lub samobójstwa,

 umyślnego działania poszkodowanego,

 wypadku w czasie prowadzenia przez poszkodowanego

pojazdu lub innych środków lokomocji po spożyciu

alkoholu, narkotyków, innych podobnie działających

środków odurzających lub bez prawa jazdy,

 działań wojennych, stanu wyjątkowego lub udziału

poszkodowanego w zamieszkach, rozruchach i bójkach,

 wyczynowego uprawiania sportów,

 chorób przewlekłych, chronicznych, zaburzeń

psychicznych, depresji, wad wrodzonych,

 chorób wenerycznych, AIDS.

Ubezpieczeniem kosztów leczenia za
granicą nie są objęte wydatki
dotyczące:

 leczenia przekraczającego zakres niezbędny dla

przywrócenia takiego stanu zdrowia poszkodowanego,

który umożliwia powrót do Polski,

 przerwania ciąży, zakupu środków antykoncepcyjnych,
 operacji plastycznych, kosmetycznych, zakupu protez i

aparatów słuchowych,

 leczenia stomatologicznego zachowawczego, protetyki,
 specjalnego odżywiania ubezpieczonego, szczepionek,

masaży, kąpieli, inhalacji,

 gimnastyki leczniczej, naświetlania (nawet jeśli

zalecone zostały przez lekarza).

Ubezpieczenia bagażu podróżnego

• Ograniczenie odpowiedzialności z tytułu

umowy ubezpieczenia bagażu podróżnego

• Działanie pilota – rezydenta w przypadku

powstania szkody.

Ćwiczenie 1.

• Wypełniamy formularz zgłoszenia szkody z

ubezpieczenia bagażu podróżnego (sprzętu
sportowego) wg standardu Signal Iduna,

• Wypełniamy formularz zgłoszenia szkody z

ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych
wypadków wg standardu Signal Iduna.

(wzory druków w materiałach szkoleniowych na str…)

Opcja dodatkowa – Ubezpieczenie
kosztów imprezy turystycznej

Jeżeli wskutek zachorowania turysta musi zrezygnować z

kontynuowania podróży, może dochodzić zwrotu kosztów za

niewykorzystane świadczenia, jeśli wykupił dodatkowe

ubezpieczenie.

Działanie pilota – rezydenta:

 w terminie natychmiastowym zgłosić zdarzenie do biura

organizatora oraz poinformować towarzystwo

ubezpieczeniowe,

 udostępnić poszkodowanemu do wypełnienia druk

„Zgłoszenie szkody z ubezpieczenia kosztów rezygnacji z

udziału w imprezie turystycznej”, gdzie pilot – rezydent

wpisuje nr polisy ubezpieczonego oraz dla potwierdzenia

zajścia szkody podpisuje się na odwrocie ww. druku w lewym

dolnym rogu.

CZY PILOT – REZYDENT POWINIEN SIĘ
UBEZPIECZYĆ?

• OC w życiu prywatnym,
• OC z tytułu prowadzenia działalności

gospodarczej,

• OC z tytułu wykonywanego zawodu.

REKLAMACJE

Art. 16 b) ustawy o usługach turystycznych określa:
 „jeżeli w trakcie imprezy turystycznej klient stwierdza

wadliwe wykonywanie umowy, powinien niezwłocznie

zawiadomić o tym wykonawcę usługi oraz

organizatora turystyki, w sposób odpowiedni dla

rodzaju usługi”.

 Ustawa nakłada na przedstawiciela organizatora

turystyki obowiązek przyjęcia i ustosunkowania się

do składanej reklamacji - rezydent ma obowiązek

potwierdzić klientowi przyjęcie reklamacji, a w

wypadku jej nie załatwienia, przekazania jej

niezwłocznie organizatorowi turystyki”.

• klient ma prawo wnieść reklamację, jeśli uzna, że

usługi, które wykupił, nie odpowiadają informacjom

podanym w katalogu czy materiałach

uzupełniających, warunkach uczestnictwa, dowodzie

rezerwacji – umowie, voucherze,

• „Reklamacja będzie rozpatrzona pod warunkiem, że

wykonawca usługi oraz organizator zostaną o niej

poinformowani nie później niż w ciągu 30 dni od daty

zakończenia imprezy przewidzianej umową,

• Reklamacja winna być złożona w formie pisemnej,

pod rygorem nieważności,

• Zaleca się, by reklamacja złożona była na ręce

przedstawiciela organizatora (pilota, rezydenta) w

miejscu wakacyjnym, gdyż natychmiastowe

zgłoszenie problemu po jego zaistnieniu pozwoli

przedstawicielowi organizatora na jak najszybsze

zareagowanie na powstałą sytuację”.

ROLA REZYDENTA W
ROZPATRYWANIU REKLAMACJI

• Zasady składania reklamacji,
• Kiedy reklamacja nie zostanie

przyjęta?

• Metodyka przyjmowania reklamacji.
• Wykorzystanie tabeli frankfurckiej w

rozpatrywaniu reklamacji.

TABELA FRANKFURCKA

• W razie nienależytego wykonania umowy o

podróż, przy ustalaniu wysokości
odszkodowania dla klienta stosuje się tzw.
tabelę frankfurcką. Nie jest ona aktem prawnym
i nie posiada mocy wiążącej dla sądów,
jednakże w praktyce jest szeroko stosowana.

• Stanowi także podstawę do polubownego

rozwiązywania sporów na linii biuro podróży –
klient.

ĆWICZENIE 2.

Analiza przykładowych reklamacji

(studium przypadków – tekst reklamacji w

materiałach szkoleniowych na str …)

METODYKA I TECHNIKA PRACY

PILOTA REZYDENTA

• Etap I. Przygotowanie do obsługi

polskich turystów za granicą,

• Etap II. Realizacja imprez, obsługa

turystów za granicą kraju w miejscach
recepcji,

• Etap III. Rozliczenie pracy

Etap I. Przygotowanie do obsługi
polskich turystów za granicą

1. Odprawa rezydenta
2. Działanie rezydenta przed wyjazdem do

kraju recepcyjnego,

3. Działanie rezydenta w kraju recepcyjnym
4. Wizualizacja miejsca pobytu (tablica

ogłoszeń, książka hotelowa)

5. Działanie rezydenta przed przybyciem

nowej grupy.

Książka hotelowa

Zawartość książki

• Powitanie, lokalizacja obiektu, (ów),
• Opieka rezydenta (zakres), dane rezydenta do

kontaktu

• Zasady pobytu w hotelu, regulamin, zakwaterowanie,

wykwaterowanie, posiłki, itp..

• Informacje praktyczne,
• Rady: np.. opalanie, komary, zemsta faraona..,
• Słowniczek potrzebnych zwrotów i terminów w języku

lokalnym,

• Kuchnia lokalna, wina, alkohole,
• Kultura, muzyka, święta,
• Wycieczki fakultatywne (lokalne),
• Opis lokalnych atrakcji,

Ćwiczenie 3.

• Przygotować projekt książki hotelowej

dla wskazanej lokalizacji (obiektu),

Tablice informacyjne

Ćwiczenie 4.

• Przygotować informację na tablice

informacyjną dla wskazanej lokalizacji
(obiektu),

Etap II. Realizacja imprez, obsługa
turystów za granicą kraju w miejscach
recepcji

1. Spotkanie z grupą
2. Przylot (arrival),
3. Transfer do miejsca zakwaterowania,

Powitanie w autokarze
Informacje o trasie przejazdu
Ważne informacje

cd. Etap II

4. Zakwaterowanie
5. Spotkanie informacyjne
6. Działanie rezydenta po spotkaniu
7. Działanie rezydenta przed wycieczka

fakultatywną

8. Działanie rezydenta przed transferem

na lotnisko

WYTYCZNE
DLA PROWADZĄCYCH IMPREZY
FAKULTATYWNE

Potrzebujesz:
• imię i nr telefonu kierowcy,
• pieniądze na przewodnika, obiady,

bilety,

• tel. do przewodnika lokalnego.

• Sporządź listę uczestników.
• Sprawdź nazwiska i ilość turystów według

posiadanych voucherow.

• Zamów pakiety śniadaniowe i przenieś kolację na

późniejszą godzinę – jeżeli jest taka konieczność
(patrz godziny wyjazdu i przyjazdu).

• Przekaż listę i vouchery kierownikowi (dla siebie i dla

kontrahenta zrób kopie).

• Ustal kolejność czytania listy biorąc pod uwagę grupy

najliczniejsze i osoby z małymi dziećmi lub
deklarujące inne problemy. Zarezerwuj miejsca, jeżeli
turyści nie

• wsiadają w danej miejscowości.
• Ustal kolejność zbierania uczestników.

• Sprawdź, czy turyści odebrali pakiety śniadaniowe,
• Głośno ogłaszasz, jaką imprezę reprezentujesz np.:

ORBIS – Saloniki,

• Odczytujesz listę i zbierasz vouchery od osób

wsiadających,

• Przelicz turystów w autokarze! Sprawdź, czy liczba

obecnych zgadza się z listą,

• Podaj liczbę turystów kierowcy,
• Odjazd: przedstaw siebie i kierowcę,
• Podaj ramowy program wycieczki,
• Na zakończenie dziękujesz turystom i kierowcy,
• Po powrocie zdajesz listę ze wszystkimi uwagami

dotyczącymi przebiegu imprezy.

• Pamiętaj:

• na miejsce zbiórki stawiasz się 30 min.

przed godz. zbiórki,

• materiały miej przygotowane wcześniej,
• zawsze podajesz dokładnie czas postoju.

Po każdym powrocie turystów do

autokaru przeliczamy, czy są

wszyscy!!!

Etap II cd.

9. Transfer na lotnisko:

Zbiórka
Informacja

Zasady odprawy lotniskowej
Pożegnanie

Na hali odlotów

REZYDENT W ROLI

PILOTA/PRZEWODNIKA

• Metodyka prowadzenia wycieczek

fakultatywnych:
Wycieczki terenowe:

Rozpoczęcie, powitanie,
Postoje,

Posiłki,
Zwiedzanie, przemarsze,
Metody udzielania informacji,
Współpraca z lokalnym przewodnikiem.

ĆWICZENIA 5. Metodyka
prowadzenia wycieczek

• Formuła powitania, pożegnania
• Autoprezentacja rezydenta
• Objaśnianie atrakcji turystycznych

ćwiczenie w formułowaniu zwrotów w

zależności od okoliczności

Etap III. Rozliczenie pracy

Działanie rezydenta po zakończeniu sezonu
 Sporządzenie raportu
 Przedstawienie planów
 Zebranie i zabezpieczenie materiałów

firmowych

 rozliczenia finansowe
 pożegnanie i podziękowanie kontrahentom
 zadeklarowanie dalszej współpracy.

ZACHOWANIE REZYDENTA

W SYTUACJACH

AWARYJNYCH

Przygotowanie rezydenta do działania
 Przed wyjazdem do kraju recepcji
 Na miejscu w kraju recepcji
 Zebranie informacyjne forma

profilaktyki

Działanie pilota w sytuacjach
awaryjnych

1. Zgon uczestnika,
2. Nagłe zachorowania,
3. Utrata paszportu,
4. Utrata gotówki, karty płatniczej w bankomacie,
5. Aresztowanie turysty,
6. Wyrządzenie szkody przez uczestnika,
7. Konieczność przerwania wypoczynku i powrót do

kraju,

8. Zepsuty autokar,
9. Zmiana zakwaterowania, overbooking,
10. Uczestnik nie pojawił się w hali przylotów,
11. Zaginięcie bagażu.

ĆWICZENIA 6.

Opracowanie w dwóch grupach

scenariusza działania pilota-rezydenta
w wypadku:

a

.

wizyty ambulatoryjnej

b. leczenia szpitalnego, konieczności
zorganizowania transportu do Polski lub
innych poważnych sytuacji losowych.

Ćwiczenie 7.

• Rozwiązywanie w grupach wybranych

sytuacji awaryjnych (opisy sytuacji w
materiałach szkoleniowych),

• Referowanie opracowanych w grupach

rozwiązań postępowania z
uwzględnieniem ich różnych
wariantów.

Atrakcje lokalne

1. Atrakcje turystyczne – pojęcie,

rodzaje atrakcji i ich rola w
budowaniu oferty turystycznej,

2. Czynniki wpływające na odbiór

atrakcji,

3. Formy udostępniania atrakcji dla

turystów

Atrakcje turystyczne:

•

wg

Davidsona

(1996) „każdy

walor (obiekt) przyrodniczy, dzieło
człowieka, urządzenie lub
impreza, które przyciągają gości w
określone miejsce, może być
atrakcją turystyczną”.

Podział atrakcji wg Swarbrooke



naturalne

, związane z fizycznymi

elementami środowiska naturalnego np.

plaże, góry, jaskinie, jeziora, rzeki, lasy,



dzieła stworzone przez człowieka

, ale w

innym celu niż przyciąganie turystów,

stały się atrakcjami samymi w sobie, np.

obiekty prehistoryczne, budynki związane

ze znanymi ludźmi, zespoły pałacowo-

ogrodowe, budowle sakralne, obiekty

przemysłowe



miejsca zaprojektowane i

zbudowane od

podstaw jako atrakcje

, np. parki rozrywki,

kasyna, uzdrowiska, parki safari;



imprezy

kulturalne, sportowe, religijne,

festiwale, igrzyska olimpijskie itp.

Przykłady kreowania nowych
atrakcji turystycznych

• Miejsca historyczne,
• Obiekty poprzemysłowe (turystyka

industrialna),

• Imprezy sportowe, kulturalne, rekreacyjne,
• Poszukiwanie dziwnych miejsc,
• Obiekty i miejsca typu naj.., naj..
• Zjawiska przyrodnicze,
• Cuda świata (stare i nowe),

PARKI ROZRYWKI, DISNEYLANDY



Disneyland w Anaheim w Kalifornii

(pierwszy), Orlando na Florydzie,

Eurodisneyland w Paryżu, West

Edmonton Mall



Parki Wodne, np. w Krakowie



Europejskie Parki Rozrywki (Alton

Towers w Anglii, Asterix Park k.Paryża,

Smurf’s Park, Brupark w Brukseli),

Legoland



Kasyna, hazard – Las Vegas.

Kreowanie na bazie atrakcji produktów
turystycznych

• Atrakcje = jądro produktu

turystycznego,

• Usługi jako niezbędny komponent

produktu,

• Usługa przewodnicka i pilota w

produkcie.

Zachowanie turystów w krajach o
odmiennych religiach

Podstawowe zasady wynikające z
przynależności do określonego
kręgu religijnego

• ISLAM

Obszary występowania: Półwysep Arabski,
Afryka Północna i Środkowa, Zachodnia, i
Wschodnia (w tym Kenia, Tanzania),
Uzbekistan, Turkmenistan, Kirgistan,
Pakistan, Indie (część Radżasthanu),
Indonezja, Malezja, Filipiny, Malediwy itd

typowe problemy, które mogą wystąpić
w krajach muzułmańskiego kręgu
kulturowego

• Alkohol
• Ubranie
• Fotografowanie
• Kobieta – Mężczyzna
• Meczet
• Ramadan

2. BUDDYZM

Obszary występowania: Tajlandia
(hinajana−theravada), Laos,
Kambodża, Sri Lanka, Birma
(hinajana), Wietnam, Chiny, Korea,
Japonia (mahajana), Tybet, Nepal
(mantrajana itd.).

Buddyzm a turystyka

• Zasady buddyzmu,
• Szkoły buddyzmu,
• Najważniejsze odmienności (alkohol,

ubranie, fotografowanie, kobiety-
mężczyźni,
świątynia, zachowanie w domu).

HINDUIZM

Obszary występowania:
Indie, Nepal, Mauritius, Bali
(Indonezja)

Podstawy wyznania:

• Kasty i rodzina,
• Bogowie i bożkowie,
• Pozycja kobiety,
• Paradoksy religijne,
• Sytuacje problemowe (alkohol,

świątynie, święta woda, ubranie,
fotografowanie, kobieta – mężczyzna).

Uwarunkowania lokalne

pracy rezydenta

w krajach recepcji turystów

z Polski

Kraje recepcji polskiej turystyki
wakacyjnej – obsługiwanej przez
pilotów - rezydentów

 Zachodnia część Morza Śródziemnego

(Hiszpania, Francja, Włochy);

 Region Adriatycki (Chorwacja, Czarnogóra),
 Grecja, Cypr;

 Turcja

;

 Kraje Czarnomorskie – Bułgaria, Rumunia;
 Północna Afryka – Egipt, Tunezja, Maroko.

Przykład

Analizy uwarunkowań lokalnych np.
Turcji

1.

Źródła informacji

2.

Podróż do Turcji (paszporty i wizy, czas podróży, środki

transportu, odprawy, bagaż),

3.

Hotele (kategorie, wyposażenie, urządzenia rekreacyjne)

4.

Animacje hotelowe

5.

Formy wyżywienia, rady kulinarne

6.

Usługi medyczne.

7.

Waluta, napiwki

8.

Obyczaje, język ciała,

9.

Etykieta,

10. Rady dla kobiet,
11. Savoir-vivre,
12. Pamiątki, zakupy,
13. Nie można przegapić

Cd. uwarunkowań lokalnych - Turcja

• Historia kraju w zarysie, krajobraz

historyczny,

• Geografia Turcji,
• Regiony turystyczne,
• Atrakcje turystyczne – wycieczki

lokalne,

Źródła informacji o Turcji

• Przewodniki: Pascal, wydanie IV 2001,

Bezdroża – W. Korsak - Kraj czterech mórz,
strony www.

•

www.tourismturkey.org

,

www.turkiye.gov.tr

www.turkishitems.com

• Filmy krajoznawcze: Turcja – Przewodnik

Turystyczny, Turcja – Kapadocja;

• Programy komputerowe – CD Promocyjne;

Katalogi turoperatorów – Pegas, Wezyr,

Bentour,

Wkładka do miesięcznika „Podróże”,

Podróż do Turcji

• Paszporty i wizy:

Ważny paszport ze zdjęciem, także dla dzieci i

niemowląt,
Wizy banderolowa na przejściu granicznym

(lotnisko) – 10 USD lub ER,
Odprawa – 2 godz. wcześniej na lotnisku; system

pilotów – reprezentantów biura na lotnisku.
Bagaż – czartery; 20 Kg + bagaż podręczny
(wymiary – do schowka lub pod fotel),
Pilot – rezydent: oczekuje turystów w hollu

przylotów na lotnisku;
Doba hotelowa – opuszczamy pokoje do 12-tej,

meldujemy się po 14-tej; przechowalnie bagażu,
Czas – godzina do przodu w stosunku do Polski.

Hotele

• Apart Hotel – apartamenty o charakterze

rodzinnym, skromne funkcjonalne, aneksy

kuchenne

• ** Hotele klasy turystycznej
• *** Hotele klasy średniej
• **** Hotele o dobrym standardzie
• ***** Hotele Luksusowe
• De Luxe – atmosfera i obsługa na najwyższym

poziomie, wyszukane dania

• HV1 i HV2– kompleksy hoteli o charakterze

klubowym, obiekty rozproszone na d. terenie,

aktywny wypoczynek np. Blu Sky – pokaz slajdów.

Wyposażenie pokoi

• łazienka: prysznic – wanna, suszarka
• telefon - ? Rzadko korzystamy, za drogie,
• TV SAT, czy są polskie kanały??
• Minibarek – Uwaga dla turystów, sprawdzić

ceny!

• Sejf,
• Wykładzina, terakota
• Balkon,
• Zmiana pościeli i ręczników,
• Klimatyzacja,
• Tip dla sprzątaczki na koniec.

ANIMACJA

• Wszystkie formy animacji:
– gimnastyka, nauka tańca, gry i zabawy

dla dzieci, zawody sportowe – piłka

wodna, plażowa,

- Imprezy kulturalne: pokazy, koncerty,

np.. taniec brzucha, muzyka na żywo,

Organizowane przez hotel cyklicznie –

informacje na tablicach, promocja.

Formy wyżywienia

• B&B – śniadanie w formie bufetu,
• HB – śniadania i kolacje w formie

bufetu,

• FB – śniadanie, obiad i kolacje w formie

bufetu,

• All Inclusiv – wszystkie posiłki w formie

bufetu, przekąski + krajowe napoje
alkoholowe i bezalkoholowe,

• Ultra All Inclusive - + późne śniadania,

wybór a la carte, wszystkie trunki.

Owoce morza

Rady kulinarne

• Restoran – dla turystów i zamożnych

klientów,

• Lokanta – coś na kształt baru mlecznego,

• Kebab Salon,

• Pastahane – słodkości,

• Potrawy narodowe: kebab, dolma –

faszerowane warzywa;

• TRUNKI: - Koran zabrania ale piją;
Anyżówka 45%, Raki – mleko lwa;

Piwa – mało: Efez Pilsen, Marmara, Tuborg,
Wina wytrawne – Kavaklidere, Dikmen.
NARGILE: faja wodna 1 – 2.5$.

Usługi medyczne

• zachorowania gastryczne (odmienność

kuchni i wody),

• Oparzenia na plażach,
• Gabinety lekarskie w hotelach – pracują

w określonych godzinach, ważna jest
umowa ubezpieczenia, (refundacja
kosztów przez ubezpieczyciela).

Waluta

• 1 styczeń 2005 – denominacja. Obcięcie 6 zer

– dawny 1 000 000 zastąpił 1 YTL (nowy lir
turecki), do końca 2005 r. można płacić też
starymi,

• 1 $ = 1.3 YTL, 1 EUR = 1.7 YTL,
• 1 PLN = 0.4 YTL,
• Kurs zmienia się, inflacja, nie wymieniać

dużych sum,

• Można płacić w $ i EUR.

Napiwki

• Zwyczajowe 5 -10% w restauracja,
• Hotelowa obsługa 1 – 2$,
• W taksówkach nie,
• Powszechność bakszyszu!!!

Obyczaje

• Ludzie:

Turcy 84%, Kurdowie – 15-20%, konflikty;

• Religia: 99% muzułmanów, większość

sunnickiego wyznania,

• Zasady:

„Nie ma bóstwo oprócz Boga jedynego a
Mahomet jest jego prorokiem”, zasady
Koranu – 5 x dziennie modły, pielgrzymka
1 x do Mekki, zakaz picia alkoholu i
spożywania wieprzowiny.

Język ciała

• TAK – pochylają głowę w przód i dół
• NIE - podnoszą głowę w górę i do tyłu,

jednocześnie unosząc brwi,

• DZIĘKUJĘ - kładą prawą rękę na piersi

i lekko kiwają głową!!

Opanowanie tych gestów, kilka słów po

turecku – zachwyt!!!

ETYKIETA

• NIETAKTEM JEST;

- wskazywanie kogoś palcem,
- pokazywanie stopy lub podeszwy buta,
- wycieranie nosa w miejscach publicznych,
- publiczne całowanie i ściskanie osoby płci

przeciwnej,
- odrzucenie zaproszenia na herbatę bez
wyraźnego powodu,
- naucz się targować – to sprawa honoru!!
- nie targuj się w sklepach czy domach
towarowych.

Rady dla kobiet

• „Problem blondynek” – aby uniknąć

zaczepiania:

- traktuj mężczyzn z dystansem,
- nie prowokuj np. skąpym lub obcisłym
strojem,
- unikaj kontaktu wzrokowego, nie
uśmiechaj się zalotnie, nie wdawaj w
rozmowy,
- nie pozwalaj się dotykać (nawet
przyjacielskie poklepywanie),
- nie kłóć się z mężczyznami.

Savoir-vivre

• Kobiety w chustach – sprzeciwy, zapytać!,

pozowanie – spodziewana zapłata,

• Strój Turków Europejski w miastach, na

prowincji tradycyjny,

• Meczety – długie spodnie, zasłonięcie

ramion i nóg, chusty na głowie u kobiet,

buty zostawiamy na zewnątrz albo

wnosimy w plecaczku.

• Fotografowanie obiektów wojskowych

zabronione,

Pamiątki, zakupy

• Szklany amulet „oko proroka” 1 – 15$,

• Fez (damskie i męskie 13 – 25$,

• Ceramika,

• Skarpety, wełniane narzuty,

• Lokum, baklawa, chałwa – baaardzo słodkie

tureckie smakołyki,

• Onyks – zwłaszcza w Kapadocji,

• Wyroby z miedzi i brązu, laleczki z tykwy,

• Fajka wodna 13 – 130 $,

• Wyroby skórzane.

Nie można przegapić

• Taniec wirujących derwiszów (Konya);
• Taniec brzucha, z szablami, łyżek;
• Zapasy;
• Turecka łaźnia od 1.5$ na prowincji do

15$ w miastach (kapiel, masaż) -
kobiety osobno!!

Imprezy fakultatywne

• Pamukkale,
• Kapadocja,
• Stambuł,
• Wycieczki objazdowe: Szlakiem Sułtanów,

Anatolijskie Podróże Apostola Pawła, Demre –

Myra – Kekova, Kościoły Apokalipsy Świętego

Jana, Antalya,

• Turystyka aktywna: rafting, jeep safari, rejs

statkiem („Błękitny rejs”),

• Noc turecka, Piknik z łowieniem ryb,
• Nurkowanie, paintball,
• Aqualand i delfinarium.

Pammukale

Teatr rzymski w Hierapolis

Stambuł

Rejs po Morzu Egejskim

Rafting na Manavgat

Phaselis

Regiony turystyczne Turcji

• Region stambulski,

• Region egejski
• Region Śródziemnomorski

• Region Centralny
• Region armeńsko-kurdyjski
• Region północny.

Rejon stambulski

• Stambuł,

założony w VII w. p.n.e., od 330 r.

do 1453 r. stolica Bizancjum

(Konstantynopol). Miasto leży po obu

stronach Bosforu,
zabytki: mury miejskie z V w. i akwedukty

z IV w., Hagia Sophia (najpierw świątynią

bizantyjską (od VI do XV w.), później meczet),

pałac Topkapi – rezydencja sułtańska z XV w,
Błękitny Meczet – jedyny na świecie meczet

z sześcioma minaretami i meczet Sulejmana

Wspaniałego, Wielki Bazar.

• Bursa

założona w II w. p.n.e. - zabytki:

Zielony Meczet, Emir Sultan Camii –

meczet, przykład osmańskiego rokoko,

Zielone Mauzoleum z sarkofagiem

Mehmeda I, uzdrowisko,

• Troja

z l wykopaliskami sięgającymi III

tysiąclecia p.n.e.; Iznik - ruiny bizantyjskie,

rzymskie, hellenistyczne oraz Zielony

Meczet; Edirne – najbardziej znane miasto

Tracji z przepięknym meczetem Selimiye

Camii z XV w. i pałacem sułtańskim – Eski

Saray,

• Centra turystyki wypoczynkowej tego

rejonu to: Çanakkale, Yalova, Gemlik.

Rejon egejski

• Efez

– najlepiej zachowane antyczne

miasto greckie na świecie, z XI w. p.n.e.,-

pochodzący z VI w. p.n.e. Artemizjonem

(jeden z siedmiu cudów świata), biblioteka

Celeusa, liczne świątynie, teatr, agora.

• Selcuk

, - Muzeum Efeskie, bazyliką św.

Jana, twierdza z VI w.,

• Bergama

z ruinami świątyń, teatru,

asklepejonu; znane z wielkiego ołtarza,

(rekonstrukcja w Berlinie – Pergamon);

• Milet

, - Wielki Teatr, gimnazjon, łaźnie

i buleuterion

• Didima

z ruinami świątyni Apollina z IV w.

p.n.e

• centrum rejonu jest

Izmir

– trzecie co

do wielkości miasto Turcji, interesujące

muzea archeologiczne i etnograficzne,

• Pamukkale

– słynne wapienne tarasy

na górskim zboczu, Hierapolis – ruiny

starożytnego uzdrowiska,

• Sardes

, stolicy dawnej Lidii, ruiny

świątyni Artemidy i Marmurową Drogę.

• Kuşadasi

– główny port morski

regionu, Bodrum z zamkiem św. Piotra –

słynną XV-wieczną twierdzą joannitów;

• w pn. części wybrzeża

Ayvalik,

Edremit, Çesme, Foça.

Rejon śródziemnomorski

• Riwiera Turecka

odcinek wybrzeża

pomiędzy Antalyą i Alanyą,

• Antalya centrum regionu- Brama Hadriana

z II w. - liczne antyczne miasta: Perge,

Aspendos, Side ze znanym teatrem

rzymskim oraz świątyniami Ateny i Apollina,

• Alanya

jest XIII-wieczna twierdza z ruinami

bizantyjskiego kościoła,

• Anamur

– słynie z Mamure Kale, twierdzy

krzyżowców z XIII w. i ruin Anamurium z III

w.

• wodospad Manavgat, jaskinie Piekło i Niebo.

• Antakya

– dawna Antiochia,

muzeum z jedną z najbogatszych
kolekcji mozaik na świecie, najstarszy
kościół chrześcijański – Grotę św.
Piotra,

• starożytne miasto

Dafne

– dziś

Harbiye.

Kizkales

Przykłady dalsze:

Wybór kraju do zaprezentowania lokalnych

uwarunkowań wg preferencji

uczestników szkolenia (schemat

prezentacji jak Turcja):

np. Grecja, Cypr, Egipt, Tunezja, Maroko,
Bułgaria, Rumunia, Chorwacja,
Włochy

Hiszpania, Francja

RADY KOŃCOWE DLA PILOTÓW –
REZYDENTÓW

Zawsze należy pamiętać, że:

 przyjacielskie kontakty ze wszystkimi współpracownikami to

połowa sukcesu,

 przewidywanie problemów to ich brak,

 lepszy brak informacji niż informacja błędna,

 jesteś do dyspozycji turystów w razie potrzeby i o każdej porze,

 punktualność to twoja domena,

 dyżury hotelowe stanowią ważny element komunikacji z

klientami,

 nigdy nie należy obiecywać, jeśli nie masz 100% pewności,

 nigdy nie powinieneś mówić, że nie można czegoś załatwić

(nawet jeśli to wiesz),

 odpowiadaj, że postarasz się to załatwić,

 dobrze przeprowadzone spotkanie informacyjne pozwala

zaoszczędzić wielu problemów.

Dziękuję za uwagę!

www.tws.org.pl