BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE

TEMAT: Bezpieczeństwo

międzynarodowe

ZAGADNIENIA:

• Definicja bezpieczeństwa międzynarodowego.
• Bezpieczeństwo międzynarodowe a narodowe.
• Bezpieczeństwo międzynarodowe jako proces

wielopłaszczyznowy.

• Wzbogacenie treści bezpieczeństwa międzynarodowego o

potrzebę utrzymania pokoju.

• Bezpieczeństwo międzynarodowe jako podstawowy warunek

istnienia i rozwoju wspólnoty międzynarodowej.

• Siła zbrojna w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego.
• Teoretyczne koncepcje organizowania systemu

bezpieczeństwa międzynarodowego.

ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

Swobodny

rozwój

Pokojowa

współpraca

międzynarodowa

Przetrwanie

(wzrost zakresu przedmiotowego i przestrzennego,

względność, dynamiczny charakter, subiektywizm i

obiektywizm )

BEZPIECZEŃSTWO

MIĘDZYNARODOWE

Studium o koncepcjach bezpieczeństwa 26 sierpnia 1985 r. ,

którego autorami jest 13 ekspertów rządowych, określa
bezpieczeństwo międzynarodowe jako stan, w którym państwa
uważają, że nie zagraża im atak militarny, presja polityczna lub przymus
gospodarczy i wobec tego są zdolne do swobodnego rozwoju i postępu.

Wedle studium „bezpieczeństwo” stanowi wynik i sumę

bezpieczeństwa każdego i wszystkich państw – członków wspólnoty
międzynarodowej; odpowiednio do tego międzynarodowe
bezpieczeństwo nie może być zapewnione bez pełnej współpracy
międzynarodowej. Niemniej bezpieczeństwo międzynarodowe jest
pojęciem względnym niż absolutnym”.

„Bezpieczeństwo międzynarodowe- stwierdzają autorzy

studium – wymaga określonej równowagi między elementami
wojskowymi i pozawojskowymi oraz między interesami narodowymi i
międzynarodowymi”.

KONCEPCJE ORGANIZOWANIA SYSTEMU

BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

 SOJUSZE POLITYCZNO-WOJSKOWE,

 RÓWNOWAGA SIŁ

 BEZPIECZEŃSTWO ZBIOROWE

 „RZĄD ŚWIATOWY” LUB „PAŃSTWO ŚWIATOWE”

 ROZBROJENIE

 POLITYKA NIEZAANGAŻOWANIA

DWA RODZAJE SYSTEMÓW

MIĘDZYNARODOWYCH WEDLE RAYMONDA

ARONA

HOMOGENICZNY:

PAŃSTWA NALEŻĄ DO TEGO SAMEGO

TYPU, SĄ POSŁUSZNE TEJ SAMEJ KONCEPCJI
POLITYKI.

HETEROGENICZNY:

PAŃSTWA SĄ ZORGANIZOWANE ZGODNIE

Z RÓZNYMI ZASADAMI I ODWOŁUJĄ SIĘ DO
SPRZECZNYCH WARTOŚCI

TRZY RODZAJE POKOJU WEDLE

RAYMONDA ARONA



RÓWNOWAGA



HEGEMONIA



IMPERIUM

POKÓJ JEST BARDZIEJ LUB MNIEJ TRWAŁYM ZAWIESZENIEM,

OPARTYCH O PRZEMOC FORM RYWALIZACJI MIĘDZY JEDNOSTKAMI
POLITYCZNYMI.

DIALEKTYKA ANTAGONIZMU TO:

a) ODSTRASZANIE,
b) PERSWAZJA,
c) DZIAŁANIA WYWROTOWE

DEKLARACJA O UMOCNIENIU

BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO, UCHWALONA NA

XXV SESJI ZO ONZ 16 XII 1970 r.



POTWIERDZA POWSZECHNĄ I BEZWARUNKOWĄ MOC OBOWIĄZUJĄCĄ CELÓW KARTY NZ,
JAKO PODSTAWY STOSUNKÓW MIĘDZY PAŃSTWAMI,



POTWIERDZA ZASADĘ ZAKAZU UŻYCIA SIŁY
I NIEDOPUSZCZALNOŚCI ZDOBYWANIA SIŁĄ TERYTORIÓW INNYCH PAŃSTW,



POTĘPIA KOLONIALIZM ORAZ APELUJE O UDZIELENIE POMOCY NARODOM WALCZĄCYM O
WYZWOLENIE SPOD DOMINACJI KOLONIALNEJ,



WZYWA MOCARSTWA ATOMOWE DO POŁĄCZENIA WYSIŁKÓW
W CELU ZAHAMOWANIA WYŚCIGU ZBROJEŃ i ROZPOCZĘCIA PROCESU ROZBROJENIA,



POTWIERDZA ZASADĘ UNIWERSALNOŚCI ONZ,



UWYPUKLA KLUCZOWĄ ROLĘ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ
RB ONZ ZA UTRZYMANIE POKOJU I BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO ORAZ
KONIECZNOŚĆ WYKONYWANIA JEJ REZOLUCJI,



POTWIERDZA POPIERANIE WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ, REGIONALNEJ,
SUBREGIONALNEJ I DWUSTRONNEJ MIĘDZY PAŃSTWAMI, STOSOWNIE DO POSTANOWIEŃ
KARTY NZ,



POTWIERDZA UZNANIE ZASADY RÓWNOŚCI, SUWERENNOŚCI
I NIEPODLEGŁOŚCI PAŃSTW ZA JEDEN Z NAJWAŻNIEJSZYCH CZYNNIKÓW UMACNIAJĄCYCH
BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE.

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA

MIĘDZYNARODOWEGO

Istota:

Czynniki kreatywne

Czynniki destruktywne

podstawy

Kompromis

(możliwość ewolucji

względna stabilizacja)

Interesy państw

Zdolności

adaptacyjne

Interesy państw

Dynamika

wewnętrzna

Polityczno-

terytorialne

Status quo

Regulacje

stosunków

międzynarodowych

Mechanizmy

ochrony

bezpieczeństwa

Interesy uczestników stosunków międzynarodowych to

pożądane stany rzeczywistości międzynarodowej, dla

których osiągnięcia podejmują oni działania i mobilizują

środki. Interesy te są zawsze skierowane na zewnątrz,

poza systemy wewnętrzne, a ich realizacja zależy od

interesów

aktywności

innych

uczestników.

Odzwierciedlają one zależności między uczestnikami a ich

środowiskiem zewnętrznym.

(I. Popiuk Rysińska, uczestnicy stosunków

międzynarodowych, ich interesy i oddziaływania, w:

Stosunki międzynarodowe ... red. Haliżak E., Kuźniar R. )

INTERESY WYRAŻAJĄ TRZY PODSTAWOWE

RELACJE:

Po pierwsze, określają pożądane stany stosunków
między  uczestnikami  a  jego  środowiskiem
(przede  wszystkim    zapewnienie  przetrwania  i
rozwoju).
Po  drugie,  interesy  wyrażają  pożądane  stany
zjawisk  i  procesów  międzynarodowych  oraz
środowiska  międzynarodowego  (np.  ochrona
pokoju)
Po  trzecie,  interesy  określają  pożądane  przez
uczestników

statusy,

pozycje

role

międzynarodowe (właściwe miejsce wśród innych
uczestników i odpowiadające temu funkcje).

TYPOLOGIA

INTERESÓW

DOKONANA

PRZEZ

TYPOLOGIA

INTERESÓW

DOKONANA

PRZEZ

KUKUŁKĘ

1) INTERESY EGZYSTENCJALNE: 2) INTERESY KOEGZYSTENCJALNE
a) CAŁOŚCI,

A) AUTONOMICZNOŚCI,

b) BEZPIECZEŃSTWA,

B) SUWERENNOŚCI,

c) PEWNOŚCI,

C) UCZESTNICTWA,

d) PRZETRWANIA,

D) WSPÓŁŻYCIA,

e) IDENTYFIKACJI,

E) WSPÓŁPRACY,

f) ROZWOJU,

F) KORZYŚCI,

g) PRZYSTOSOWANIA,

G) WZAJEMNOŚCI,

h) PERSPEKTYWY

H) POZYCJI.

I) ROLI,

J) NORMATYWIZACJI

3) INTERESY FUNKCJONALNE:

a)SKUTECZNOŚCI,
b)SPRAWNOŚCI,
c) FORMACJI,
d)REGULACJI,
e)INNOWACJI.

(J. Kukułka, Problemy teorii stosunków międzynarodowych, Warszawa 1978,

s. 265; oraz Wstęp do nauki o stosunkach międzynarodowych, ISM UW,

Warszawa 2003, s. 151-152).

TEMAT: Regionalizm w sferze

bezpieczeństwa.

Instytucjonalizacja bezpieczeństwa

europejskiego.

ZAGADNIENIA:

1. Geneza i ewolucja współpracy w ramach KBWE do 1989 r.
2. Proces instytucjonalizacji bezpieczeństwa i współpracy w latach 90-tych

XX wieku:

a) mechanizm euroatlantycki,
b) mechanizm WNP,
c) mechanizm współpracy subregionalnej,
d) mechanizm paneuropejski.

3. Ewolucja koncepcji Europejskiej Tożsamości Bezpieczeństwa i Obrony

(ESDI):

a) przesłanki koncepcji Europejskiej Tożsamości Bezpieczeństwa i

Obrony,

b) rozwój koncepcji ESDI,
c) redefinicja koncepcji ESDI – proklamowanie Europejskiej Polityki

Bezpieczeństwa i Obrony -ESDP,

d) funkcjonowanie zachodnioeuropejskiego mechanizmu

bezpieczeństwa

4. Nowe wyzwania, zagrożenia i perspektywy bezpieczeństwa

europejskiego u progu XXI wieku.

Document Outline