Zaburzenia tożsamości
Zaburzenia tożsamości
płciowej
płciowej
u dzieci i młodzieży
2
Rosenhan i Seligman wyróżniają w
strukturze tożsamości seksualnej 3
elementy:
• Tożsamość płciową – świadomość
przynależności do płci:
żeńskiej/męskiej (identyfikacja z
rodzicami)
• Role płciowe
• Obiekty seksualne
3
Zaburzenia okresu dziecięcego:
• Zaburzenia tożsamości płciowej
• Kompulsywne masturbowanie się
• Przedwczesna aktywność seksualna
4
Zaburzenia tożsamości
Zaburzenia tożsamości
płciowej
płciowej
A. Silna i trwała identyfikacja z płcią przeciwną (nie
tylko pragnienie bycia)
•
Pragnienie i przekonanie, że jest się osobnikiem
płci przeciwnej
•
Chłopcy preferują styl ubierania się dziewcząt, a
dziewczęta chłopców
•
Preferowanie w zabawach ról typowych dla płci
przeciwnej, uporczywe fantazjowanie na temat
przynależności do płci przeciwnej
•
Pragnienie uczestnictwa w stereotypowych grach i
zabawach przynależących do płci przeciwnej
•
Preferowanie rówieśników płci przeciwnej
5
cd.
B. Trwałe poczucie niezadowolenia z
posiadania własnej płci lub brak
akceptacji roli związanej z płcią
C. Zaburzenie nie wynika z fizycznych
odchyleń od normy
D. Zaburzenie to wywołuje klinicznie
znaczący dystres
6
Kompulsywne masturbowanie
Kompulsywne masturbowanie
się
się
• Ta forma aktywności seksualnej
jest nieadekwatna do normy
rozwojowej
• Ma charakter kompulsywny,
dziecko traci kontrolę nad tą
czynnością
• Dokonywana jest publicznie
7
Przedwczesna aktywność
Przedwczesna aktywność
seksualna
seksualna
• Przybiera różną formę w zależności
od wieku rozwojowego
• Każdy okres życia związany jest z
jakąś formą aktywności seksualnej
• Aktywność ta jest zbyt silna lub
częsta w stosunku do rówieśników
Zaburzenia osobowości
Zaburzenia osobowości
DSM-IV i ICD-10
DSM-IV i ICD-10
9
DSM-IV zaburzenia osobowości
DSM-IV zaburzenia osobowości
•
Wiązka A
(dziwaczność, ekscentryczność) –
paranoidalne, schizoidalne i schizotypowe
zaburzenia osobowość
• Wiązka B
(dramatyczność) - antysocjalne,
borderline (pograniczne), histrioniczne i
narcystyczne zaburzenia osobowość
• Wiązka C
(lękliwość) - osobowość lękowa,
zależna,
anakastyczna
(obsesyjno-
kompulsywna) i bierno -zależna
10
ICD-10
ICD-10
zaburzenia osobowości
• swoiste
-
paranoiczna, schizoidalna, dyssocjalna,
chwiejna emocjonalnie, histrioniczna, anankastyczna,
lękowa (unikająca), zależna;
• mieszane i inne zaburzenia osobowości
,
tj. jest takie
zaburzenia, które sprawiają ogromne trudności
diagnostyczne, gdyż nie wyrażają się w określonych
wzorcach zachowania się czy cechach opisanych w
klasyfikacji swoistych zaburzeń osobowości (coś w
rodzaju worka);
• trwałe zmiany osobowości
na tle organicznego
uszkodzenia oun oraz bez takiego uszkodzenia a także
dwie podkategorie: trwałe zmiany osobowości po
katastrofach (po przeżyciu ekstremalnej sytuacji) oraz
trwałe zmiany osobowości po chorobie psychicznej
.
11
Kryteria rozpoznania ZO – DSM
Kryteria rozpoznania ZO – DSM
IV
IV
Zaburzenie osobowości to trwały
Zaburzenie osobowości to trwały
wzorzec wewnętrznych doświadczeń
wzorzec wewnętrznych doświadczeń
i zachowań, które w znaczącym
i zachowań, które w znaczącym
stopniu odbiegają od oczekiwań
stopniu odbiegają od oczekiwań
występujących w kulturze, w której
występujących w kulturze, w której
żyje dana osoba.
żyje dana osoba.
12
Kryteria rozpoznania ZO
Kryteria rozpoznania ZO
A.
Wzorzec ten ujawniać się w co najmniej dwóch
spośród czterech następujących obszarów:
1.
poznawczym (tzn. w sposobach postrzegania i
interpretowania siebie, innych ludzi i zdarzeń);
2.
afektywnym (tzn. sile, stopniu zmienności i
adekwatności reakcji emocjonalnych);
3.
funkcjonowaniu interpersonalnym;
4.
kontroli impulsów;
13
Kryteria rozpoznania ZO
Kryteria rozpoznania ZO
• B.
Wzorzec ten jest sztywny i przejawia się w wielu sytuacjach
osobistych i społecznych.
• C. Wzorzec ten prowadzi do klinicznie znaczącego cierpienia lub
ograniczenia w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym bądź
innych sferach funkcjonowania osoby.
• D. Wzorzec ten jest stabilny i trwa długo, a jego powstanie
zaznacza się przynajmniej w okresie adolescencji lub wczesnej
dorosłości.
• E.
Przyczyny wystąpienia tego wzorca nie mogą być wyjaśnione
jako manifestacja lub konsekwencja innego zaburzenia.
• F. Wzorzec ten nie jest spowodowany fizjologicznymi skutkami
używania substancji (np. narkotyków bądź lekarstw) lub ogólnym
stanem somatycznym (np. urazem głowy).
14
OSOBOWOŚĆ
OSOBOWOŚĆ
SCHIZOTYPOWA
SCHIZOTYPOWA
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na braku społecznych
interpersonalnych zdolności, przejawiający się poczuciem dyskomfortu i
ograniczonymi zdolnościami do tworzenia bliskich związków, jak i
zaburzeniami poznawczymi i ekscentrycznymi zachowaniami.
1) idee odniesienia (myśli ksobne);
2) dziwaczne przekonania lub magiczne myślenie, które wyznaczają
zachowania niezgodne z normami społecznymi;
3) niezwykłe doświadczenia percepcyjne;
4) dziwaczne myślenie i sposób mówienia(np. manieryzm);
5) podejrzliwość lub idee paranoiczne;
6) nieadekwatny, zawężony afekt;
7) zachowania lub wygląd ekscentryczny lub dziwaczny;
8) brak osób zaufanych i przyjaciół;
9) silny niepokój w sytuacjach społecznych, który nie zmniejsz się wraz z
trwaniem znajomości.
15
OSOBOWOŚĆ
OSOBOWOŚĆ
SCHOZOIDALNA
SCHOZOIDALNA
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na wycofaniu z relacji
społecznych oraz słabej ekspresji emocji w sytuacjach
interpersonalnych.
Najważniejsze kryteria dla rozpoznania tego wzorca to:
1.
brak pragnienia i przyjemności z kontaktów z bliskich relacji z
innymi;
2.
samotna aktywność w różnych sferach życia;
3.
brak lub niewielkie zainteresowania kontaktami seksualnymi;
4.
czerpanie przyjemności z niewielu obszarów życia;
5.
poza krewnymi, brak bliskich osób;
6.
okazywanie obojętności na pochwałę i krytykę
7.
chłód emocjonalny
16
OSOBOWOŚĆ PARANOICZNA
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na braku zaufania i podejrzliwości
wobec innych oraz interpretowaniu ich motywów jako wrogich.
1. uporczywie, bez podstaw, podejrzewa, że inni go wykorzystują i
oszukują
2. poddaje w wątpliwość i podważa lojalność i wiarygodność bliskich;
3. niechętnie zwierza się innym z lęku przed użyciem przez nich tych
informacji przeciwko niemu;
4. w życzliwych uwagach doszukuje się gróźb i prób poniżenia;
5. uporczywie chowa urazy tzn. nie wybacza krytyki czy zniewagi;
6. dostrzega ataki na siebie i swoje dobre imię, nawet tam gdzie ich
nie ma, reagując gniewem i kontratakiem;
7. permanentnie, pomimo braku podstaw, podważa wierność
małżonka lub partnera seksualnego
.
17
OSOBOWOŚĆ BORDELINE
OSOBOWOŚĆ BORDELINE
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na braku stabilności w relacjach
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na braku stabilności w relacjach
z innymi, w obrazie Ja i stanach afektywnych
z innymi, w obrazie Ja i stanach afektywnych
1.
1.
gorączkowe wysiłki, aby uniknąć rzeczywistego lub
gorączkowe wysiłki, aby uniknąć rzeczywistego lub
wyobrażonego porzucenia;
wyobrażonego porzucenia;
2.
2.
niestabilne relacje z innymi przechodzące od idealizacji do
niestabilne relacje z innymi przechodzące od idealizacji do
dewaluacji;
dewaluacji;
3.
3.
zaburzenia tożsamości;
zaburzenia tożsamości;
4.
4.
wyniszczające, impulsywne zachowania seksualne, nadużywanie
wyniszczające, impulsywne zachowania seksualne, nadużywanie
substancji psychoaktywnych, rozrzutność i itp.;
substancji psychoaktywnych, rozrzutność i itp.;
5.
5.
powtarzające się zachowania samobójcze i samookaleczanie się;
powtarzające się zachowania samobójcze i samookaleczanie się;
6.
6.
chroniczne poczucie pustki;
chroniczne poczucie pustki;
7.
7.
niestabilność afektywna spowodowana zmieniającym się
niestabilność afektywna spowodowana zmieniającym się
nastrojem;
nastrojem;
8.
8.
nieadekwatnie intensywny gniew i trudności w jego kontroli;
nieadekwatnie intensywny gniew i trudności w jego kontroli;
9.
9.
objawy dysocjacyjne i związane ze stresem myśli paranoidalne
objawy dysocjacyjne i związane ze stresem myśli paranoidalne.
18
OSOBOWOŚĆ ANTYSPOŁECZNA
OSOBOWOŚĆ ANTYSPOŁECZNA
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na braku poszanowania i
gwałcenia praw innych ludzi, pojawiający się po 15 roku życia.
1.
nie podporządkowywanie się normom społecznym i prawnym;
2.
kłamanie, używanie pseudonimów przestępczych,
oszukiwanie innych dla zysku i przyjemności;
3.
impulsywność, niezdolność do planowania;
4.
agresja ze skłonnością do bójek i napaści;
5.
brak troski o bezpieczeństwo własne i innych;
6.
brak odpowiedzialności w pracy zawodowej i
niedotrzymywanie zobowiązań finansowych;
7.
brak poczucia winy wyrażający się obojętnością lub
racjonalizowaniem krzywdzenia innych.
19
OSOBOWOŚĆ NARCYSTYCZNA
OSOBOWOŚĆ NARCYSTYCZNA
Wzorzec funkcjonowania jest oparty na potrzebie bycia
podziwianym, braku empatii i pretensjonalności (w
zachowaniu i fantazji).
1.
wyolbrzymianie swoich osiągnięć w stosunku do dokonań;
2.
fantazjowanie o powodzeniu, doskonałości, urodzie;
3.
przekonanie o własnej szczególności i niepowtarzalności;
4.
wymaganie skrajnego podziwu dla własnej osoby;
5.
poczucie posiadania specjalnych praw;
6.
wykorzystywanie i instrumentalne traktowanie innych;
7.
brak empatii; niechęć do rozpoznawania i uwzględniania
potrzeb innych;
8.
zazdrości innym lub uważa, że inni mu zazdroszczą;
9.
zachowuje się arogancko i wyniośle.
20
OSOBOWOŚĆ HISTRIONICZNA
OSOBOWOŚĆ HISTRIONICZNA
Utrzymujący się wzorzec nadmiernej emocjonalności i poszukiwania
uwagi, pojawiający się już we wczesnym okresie życia.
1.
Doświadcza dyskomfortu, gdy nie jest w centrum uwagi
2.
Kontakty z innymi charakteryzują się uwodzeniem seksualnym
lub prowokacyjnymi zachowaniami
3.
Nagłe zmiany i powierzchowna ekspresja emocjonalna
4.
zwraca uwagę innych poprzez swój wygląd zewnętrzny
5.
Impresyjny styl mówienie, przy barku dbałości o szczegóły
6.
Dramatyzowanie, teatralność i przesada w ekspresji emocji
7.
Podatność na sugestię, tj. łatwe uleganie wpływom innych
8.
Uważanie związków za bardziej intymne niż w rzeczywistości są
21
OSOBOWOŚĆ UNIKAJĄCA
Zahamowanie społeczne, nieadekwatność odczuć i
nadwrażliwość na negatywną ocenę.
1. unikanie działalności zawodowej wymagającej kontaktów z
innymi ludźmi, w obawie przed krytyką, dezaprobatą lub
odrzuceniem;
2. nie angażowanie się w relacje z innymi ludźmi, chyba że
osoba jest pewna ich akceptacji i lubienia;
3. powściągliwość w kontaktach intymnych, z powodu lęku
przed zawstydzeniem lub wyśmianiem;
4. uporczywe myślenie o krytyce lub odrzuceniu ze strony
innych;
5. zahamowanie w sytuacjach społecznych, z powodu
poczucia własnej nieadekwatności;
6. postrzeganie siebie jako osoby o niskich kompetencjach
społecznych, nieatrakcyjnej i gorszej od innych;
7. niechętnie podejmuje nowe działania, bo mogą się one
okazać zawstydzające.
22
OSOBOWOŚĆ ZALEŻNA
OSOBOWOŚĆ ZALEŻNA
Nadmierna potrzeba, prowadzącej do uległości i odczuwanie silnych
lęków separacyjnych.
1. trudności w podejmowaniu decyzji, korzystanie z wielu porad
ze strony innych;
2. potrzeba posiadania osób, które poczują się odpowiedzialne;
3. trudności w wyrażaniu sprzeciwu, z obawy przed utratą
oparcia ze strony czy ich dezaprobatą;
4. trudności w wykonywaniu czegoś samodzielnie, nie tyle z
powodu braku motywacji, co braku pewności swoich
możliwości i umiejętności;
5. robienie z własnej woli rzeczy nieprzyjemnych, w celu
zyskania miłości, troski i wsparcia
6. w samotności czuje się bezradna w opiekowaniu się sobą;
7. gdy jedna relacja się kończy, szybko nawiązuje inną relację, z
obawy przed brakiem wsparcia i opieki;
8. koncentruje się na lękach, że w sytuacji opuszczenia będzie
musiała sama o siebie zadbać.
23
OBSESYJNO-KOMPULSYWNA
OBSESYJNO-KOMPULSYWNA
Zaabsorbowanie porządkowaniem, perfekcjonizmem, kontrolą umysłową i
interpersonalną kosztem elastyczności, otwartości i skuteczności.
1. osoba jest pochłonięta porządkowaniem, planowaniem,
ustalaniem szczegółów;
2. wykazuje perfekcjonizm upośledzający jej efektywność działania;
3. nadmiernie poświęca się pracy i wydajności, wyrzekając się
rozrywek i kontaktów z innymi;
4. jest nadmiernie sumienna, skrupulatna i zupełnie sztywna w
kwestiach moralności i zasad;
5. nie jest w stanie pozbyć się starych, zużytych przedmiotów,
nawet wtedy gdy nie mają wartości sentymentalnej;
6. niechętnie zleca zadania innym;
7. wykazuje skąpstwo a pieniądze traktuje jak zabezpieczeni przez
ewentualną katastrofą;
8. przejawia sztywność i upór.
ZABURZENIA
SOMATOFORMICZNE I
DYSOCJACYJNE
25
Zaburzenia somatoformiczne
przejawiają się:
• Skargami na dolegliwości fizyczne, głuchotę,
ślepotę, niedowład
• Nieznaną przyczyną neurologiczną czy
fizyczną
• Dowody na temat tego, że u podłoża
dolegliwości somatycznych występują
problemy natury psychicznej
• Obojętność na symptomy fizyczne - pacjenci
nie odczuwają w związku z posiadanymi
symptomami leku
• Brak świadomej kontroli nad objawem, czyli
nie symulują i świadomie nie oszukują
26
Zaburzenia dysocjacyjne:
• Polegają na rozpadzie poczucia
tożsamości, tracą orientację „Kim
jestem?”
• Dysocjacja osobowości polega na
rozdzieleniu, w której jakaś część Ja i
Świata staje się autonomiczna, nie
jest uświadamiana i nie podlega
kontroli głównej osobowości
• Czasami tracą orientację w miejscu i
czasie
27
Zaburzenia dysocjacyjne
polegają na:
Współistnieniu lub przemienności kilku
procesów psychicznych bez ich
wzajemnej świadomości i bez
wzajemnego na siebie oddziaływania.
Jakieś części własnego Ja funkcjonują
poza świadomością ego
28
Klasyfikacja ICD-10
Klasyfikacja ICD-10
•
Zaburzenia somatoformiczne (czyli pod postacią
Zaburzenia somatoformiczne (czyli pod postacią
somatyczną) i dysocjacyjne należą do grupy zaburzeń
somatyczną) i dysocjacyjne należą do grupy zaburzeń
nerwicowych F-40 – F-48
nerwicowych F-40 – F-48
•
Obok zaburzeń lękowych, obsesyjno-kompulsyjnych, PTSD
Obok zaburzeń lękowych, obsesyjno-kompulsyjnych, PTSD
umieszczono zaburzenia dysocjacyjne: amnezja, fuga,
umieszczono zaburzenia dysocjacyjne: amnezja, fuga,
osłupienie dysocjacyjne, trans i opętanie, dysocjacyjne
osłupienie dysocjacyjne, trans i opętanie, dysocjacyjne
zaburzenia ruchu, drgawki dysocjacyjne, dysocjacyjne
zaburzenia ruchu, drgawki dysocjacyjne, dysocjacyjne
znieczulenia i utrata uczucia zmysłowego i inne (np.
znieczulenia i utrata uczucia zmysłowego i inne (np.
Zespół Gensera, osobowość mnoga, konwersje wieku
Zespół Gensera, osobowość mnoga, konwersje wieku
dziecięcego i adolescencji)
dziecięcego i adolescencji)
•
Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną:
Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną:
zaburzenia somatyzacyjne, hipochondryczne, dysfunkcje
zaburzenia somatyzacyjne, hipochondryczne, dysfunkcje
autonomiczne pod postacią somatyczną, bóle
autonomiczne pod postacią somatyczną, bóle
psychogenne
psychogenne
29
DSM –IV
Zaburzenia somatoformiczne to:
• Konwersja
• Zaburzenia somatyczne
• Zaburzenia bólowe
• Hipochondria
• Dysmorficzne zaburzenia ciała
30
Konwersja (zwana histeryczną):
A.
A.
Jeden lub więcej objawów (deficytów) obejmujących
Jeden lub więcej objawów (deficytów) obejmujących
czynności ruchowe, czuciowe, sugerujący
czynności ruchowe, czuciowe, sugerujący
schorzenia neurologiczne lub/i zaburzenia fizyczne
schorzenia neurologiczne lub/i zaburzenia fizyczne
B.
B.
Występuje związek pomiędzy stresorami a
Występuje związek pomiędzy stresorami a
pojawiającymi się objawami
pojawiającymi się objawami
C.
C.
Objawy nie są wywołane celowe lub udawane
Objawy nie są wywołane celowe lub udawane
D.
D.
Źródeł zaburzeń nie można wyjaśnić chorobą,
Źródeł zaburzeń nie można wyjaśnić chorobą,
zachowaniem usankcjonowanym kulturowo czy
zachowaniem usankcjonowanym kulturowo czy
użyciem substancji
użyciem substancji
E.
E.
Znaczne upośledzenie funkcjonowania
Znaczne upośledzenie funkcjonowania
F.
F.
Nie ogranicza się do bólu czy dysfunkcji seksualnej i
Nie ogranicza się do bólu czy dysfunkcji seksualnej i
nie można wyjaśnić innymi zaburzeniami
nie można wyjaśnić innymi zaburzeniami
psychicznymi
psychicznymi
31
Zaburzenia
Zaburzenia
somatyzacyjne:
somatyzacyjne:
A.
Wielorakie skargi i długotrwałe schorzenia przed 30
r.ż., są powodem ciągłego korzystania z porad
lekarskich, upośledzają funkcjonowanie
B.
Muszą być spełnione jedno z kryteriów, a objawy
mogą występować w różnych okresach
1.
Cztery objawy bólowe
2.
Dwa objawy żołądkowo-jelitowe (mdłości, wymioty,
krwawienia, biegunka)
3.
jeden objaw seksualny (oziębłość, zaburzenia
erekcji i wytrysku, nieregularne miesiączki)
4.
Jeden objaw pseudoneurologiczny (miejscowe
porażenia, nieczułość na dotyk lub ból, omdlenia,
padaczka
32
Zaburzenia somatyzacyjne cd.
C. Warunek 1 lub 2: 1) po wnikliwym
badaniu żaden z objawów nie ma podłoża
somatycznego i nie może być wyjaśniony
chorobą lub przyjmowaniem substancji
2) Jeśli występuje związek to ból i
upośledzenie funkcjonowania są
niewspółmierne do tych dolegliwości
D. Objawy nie są wywoływane celowo i nie
są udawane
33
Psychalgia czyli zaburzenia
Psychalgia czyli zaburzenia
bólowe:
bólowe:
A. Ból w jednym lub kilku miejscach, którego
intensywność wymaga interwencji lekarskiej
B. Ból wywołuje klinicznie istotne pogorszenie
samopoczucia albo upośledzenie funkcjonowania
C. Zauważa się znaczenie czynników psychicznych
D. Objaw czy deficyt nie jest wywołany celowo ani
udawany
E. Ból nie da się wytłumaczyć innymi zaburzeniami
psychicznymi
34
Hipochondria:
Hipochondria:
A. Strach przed zachorowaniem lub przekonanie, że
jest się chorym na jakąś poważną chorobę na
podstawie błędnej interpretacji objawów
B. Objawy nie ustępują mimo pozytywnej diagnozy
C. Przekonanie o chorobie nie osiąga siły złudzeń i
nie ogranicza się do troski o wygląd
D. Objawu nie można wyjaśnić lękiem uogólnionym,
o-k, lękiem panicznym, depresją, lękiem
separacyjnym itp.
35
Dysmorficzne zaburzenia ciała:
Dysmorficzne zaburzenia ciała:
A. Zaabsorbowanie wyimaginowanym
defektem wyglądu. Drobne braki
fizyczne są zdecydowanie
wyolbrzymiane i obejmowane troską.
B. Niezadowolenie jest przyczyną
istotnego pogorszenia samopoczucia i
funkcjonowania
C. Niezadowolenie nie można wyjaśnić
innymi zaburzeniami np. anoreksją
36
Zespół nadpobudliwości
Zespół nadpobudliwości
psychoruchowej
psychoruchowej
• W klasyfikacji
DSM-IV wyróżnia się 3
zespoły deficytu
uwagi/nadpobudliwości ruchowej
w
zależności od dominujących objawów
• W klasyfikacji
ICD 10 2 zespoły
:
zaburzenia hiperkinetyczne
(zespoły
nadpobudliwości ruchowej);
zaburzenia aktywności i uwagi
37
Kryteria diagnostyczne
Kryteria diagnostyczne
zespołów DSM
zespołów DSM
A. 1) Przynajmniej 6 (lub więcej) z
wymienionych objawów, dłużej niż 6 m-cy w
stopniu większym niż przewidzianym na
dany okres rozwojowy:
Zaburzenia uwagi
Zaburzenia uwagi
1. Dziecko nie zwraca uwagi na szczegóły lub
bezmyślnie popełnia błędy w nauce, pracy
lub innej aktywności
2. Często ma trudności w skupieniu uwagi na
wykonywanych zadaniach lub zabawach
3. Często sprawia wrażenie, że nie słucha
tego, co do niego mówi
38
4. Często nie przestrzega poleceń, nie kończy
zadań i obowiązków (co nie wynika z
przeciwstawiania się czy ich niezrozumienia)
5. Często ma trudności z organizacją
wykonywanych zadań i innych form aktywności
6. Często unika lub z dużym oporem angażuje się
w realizację zadań wymagających większego
wysiłku umysłowego
7. Często gubi przedmioty potrzebne do zajęć
8. Często rozprasza się na skutek działania S
9. Często nie pamięta o wielu sprawach na co
dzień
39
2)
6 lub więcej objawów
6 lub więcej objawów
nadpobudliwości i impulsywności w
nadpobudliwości i impulsywności w
ostatnich
ostatnich
6 miesiącach
Nadpobudliwość ruchowa
Nadpobudliwość ruchowa
1.
Często niespokojnie porusza rękami i
nogami lub „wierci się” podczas siedzenia
2.
Często wstaje z miejsca, gdy ma siedzieć
3.
Często biega lub wspina się w sytuacjach, w
których jest to niewłaściwe
4.
Często ma trudności ze spokojnym
uczestnictwem w zabawach lub aktywności
rekreacyjnej
5.
Często jest w ruchu i zachowuje się jakby
było „pobudzane jakimś motorem”
40
6. Często jest nadmiernie gadatliwe
Impulsywność:
Impulsywność:
7. Często odpowiada, zanim ktoś skończy pytanie
8. Często nie może doczekać się swojej kolejności
9. Często przerywa lub przeszkadza innym) np. w
rozmowach, grach)
B. Pewna część objawów występowała już przed
B. Pewna część objawów występowała już przed
ukończeniem 7 roku życia zakłócając
ukończeniem 7 roku życia zakłócając
funkcjonowanie dziecka
funkcjonowanie dziecka
C. Objawy zakłócają funkcjonowanie osoby w
C. Objawy zakłócają funkcjonowanie osoby w
dwóch lub więcej środowiskach np. szkole, domu
dwóch lub więcej środowiskach np. szkole, domu
41
Trzy typy
Trzy typy
zespołu
zespołu
1. Zespół deficytu uwagi/nadpobudliwości
ruchowej z przewagą zaburzeń uwagi
2. Zespół deficytu uwagi/nadpobudliwości
ruchowej z przewagą zaburzeń
nadpobudliwości i impulsywności
3. Zespół deficytu uwagi/nadpobudliwości
ruchowej typu łącznego
42
Uwarunkowania
Uwarunkowania
1. Badania rodowodowe wskazują na
uwarunkowania biologiczne
2. Mikro uszkodzeniach w okolicach
czołowych i czołowo-limbicznych
3. Brak ustrukturalizowanego
środowiska rodzinnego i
pozarodzinnego