PORAŻENIE PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

PORAŻENIE PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

W czasie porażenia prądem człowiek znajduje się w
obwodzie elektrycznym.
Siłę działania prądu, która zależna jest przede wszystkim od

napięcia i oporu elektrycznego, określa prawo Ohma.

Mokra skóra stanowi bardzo słaby opór dla prądu

elektrycznego dlatego szczególne zagrożenie panuje w
obiektach, do których dochodzi woda oraz wilgoć.

Natężenie prądu

(nazywane potocznie prądem elektrycznym)

jest wielkością fizyczną charakteryzujacą przepływ

prądu

elektrycznego zdefiniowaną jako stosunek ilości

ładunku

elektrycznego przepływającego przez wyznaczoną

powierzchnię do czasu przepływu ładunku.

W przypadku przewodników powierzchnią jest

przekrój

poprzeczny przewodnika.

PORAŻENIE PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

Decydujące znaczenie dla powstania

uszkodzeń

prądem elektrycznym mają:

o napięcie ( przy niskim napięciu < 1000 V

mamy do czynienia przede wszystkim z
miejscowym drażniącym działaniem na
tkanki; z kolei przy wysokim napięciu
powyżej 1000 V występuje głębokie i
groźne zniszczenie skóry oraz tkanek),

o natężenie,
o opór ( skóra, tkanki, ubranie ),
o częstotliwość ( gdy wzrasta to

następuje wzmożone wydzielanie
ciepła, częstotliwość 50 Hz jest bardzo
groźna zwłaszcza dla mięśnia
sercowego),

o czas działania,
o droga przechodzenia przez ciało ( np.

mięsień sercowy, mózg )

Intensywność porażenia wzmagają:
 podeszły wiek
 płeć żeńska,
 ogólny stan zdrowia,
 spożycie alkoholu,
 wzmożona wilgotność otoczenia,
 odporność poszczególnych tkanek,
 pobudzenie emocjonalne.

Uszkodzenie prądem elektrycznym jest przede wszystkim

porażeniem

cieplnym, wywołanym

łukiem elektrycznym

, którego temperatura

może dochodzić do 2500°C.

Przypomina ono tzw. zespół zmiażdżenia z uszkodzeniem nerek

(w wyniku wstrząsu i uwolnienia mioglobiny), zatruciem wskutek

przedostania się do krwi cząsteczek mięśni oraz zakażeniem.

Uszkodzenia wewnętrzne są zwykle znacznie większe niż

zewnętrzne.

Występują następujące objawy

patologiczne:

OGÓLNE
olśnienie, niepokój, nadmierna pobudliwość, bóle

mięsni, lęk,

SKÓRA
niedokrwienne rany pokryte białym skrzepem,

oparzenia o

małej bądź dużej powierzchni, zwęglenie.

Przepływający prąd

powoduje powstawanie okrągłych lub owalnych

zmian w

miejscu kontaktu (są to tzw. oparzenia Joule’a).
Podobne zmiany występują w miejscu „wyjścia”

prądu,

UKŁAD MIĘŚNIOWY I KOSTNY
obrażenia układu mięśniowego i kostno-

stawowego wskutek

skurczów tężcowych, złamania kości w

następstwie skurczu

mięśni, pęknięcie mięśni wskutek ich destrukcji,

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY
zaburzenia świadomości, zawroty głowy, drgawki

pochodzenia

mózgowego, może także wystąpić pierwotne

porażenie

oddychania, zaburzenia pamięci i uszkodzenie

nerwów

obwodowych,

SERCE
zaburzenia rytmu serca, kołatanie serca,

możliwość migotania

komór, zatrzymanie krążenia ( nawet do 24 h ),

bóle

wieńcowe,

NERKI
niewydolność nerek,

- wzrost ciśnienia tętniczego,
- wstrząs,
- w późniejszym okresie może wystąpić zaćma i

jaskra

Dla dokładniejszego zrozumienia reakcji ludzi

porażonych

prądami zmiennymi o częstotliwości 50 herców

przedstawia

się przyjmowane w piśmiennictwie medycznym

zestawienie:

przy natężeniu 0,7 - 0,9 mA

przepływ prądu jest

słabo wyczuwalny. Zaczyna się mrowienie,
stopniowe drętwienie i przykurcz ręki,
sukcesywnie przesuwający się ku ramieniu.

W razie

prądu o natężeniu 3,2 - 7,2 mA

obserwujemy sztywnienie ręki, bolesne
skurcze ramienia, kłucie na całej powierzchni
ręki. Oderwanie się od elektrod Jest ledwo
możliwe. Kobiety są bardziej wrażliwe na ten
rodzaj prądu i znoszą zwykle najwyżej prąd o
mocy 7 mA, mężczyźni zaś do 10 mA.

W przypadku

prądu o natężeniu 7-18 mA

obserwuje się skurcz barków. Wypuszczenie
elektrod jest niemożliwe. Przepływ takiego
prądu człowiek wytrzymuje przez kilkanaście
sekund. Powstają trudności w oddychaniu,
wzmaga się ból i niemiarowość akcji serca.
Możliwe jest jeszcze przywrócenie czynności
serca. Pojawia się utrata przytomności.
Rażony umiera, jeżeli
nie nastąpi przerwanie dopływu prądu i nie
otrzyma on natychmiast pomocy doraźnej.

Gdy zadziała

prąd o natężeniu 50 - 70 mA

,

następuje migotanie komór, utrata
przytomności i zgon. Obserwuje się ślady
lekkiego oparzenia ciała.

PIERWSZ POMOC W URAZACH ZWIĄZANYCH
Z PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

W pierwszym rzędzie należy usunąć przyczynę

porażenia.

Należy pamiętać, że ratownik powinien być

zawsze dokładnie

izolowany

(musi

dbać

o

własne

bezpieczeństwo).

Nie wolno chwytać ratowanego przedmiotem

przewodzącym

elektryczność lub gołymi rękami za ciało!
Najpierw należy przerwać źródło prądu,

najczęściej przez

wyciągnięcie wtyczki z gniazdka lub wykręcenie
bezpiecznika.

PIERWSZ POMOC W URAZACH ZWIĄZANYCH
Z PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

1.

Gdy to nie jest możliwe, ratownik oddziela

porażonego od

obwodu elektrycznego przez odciągnięcie za

odzież.

Sam izoluje się od podłoża przy pomocy suchej

deski lub

suchej tkaniny, względnie innego materiału

izolacyjnego,

PIERWSZ POMOC W URAZACH ZWIĄZANYCH
Z PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

2. W drugiej kolejności należy ocenić parametry

życiowe.

Kontroluje się oddech oraz tętno. Przy podejrzeniu

urazu

kręgosłupa szyjnego należy pamiętać o stabilizacji

głowy,

3.Następnie należy wezwać karetkę pogotowia,

PIERWSZ POMOC W URAZACH ZWIĄZANYCH
Z PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

4.W przypadku utraty przytomności, ale przy zachowanym

oddechu i przy prawidłowym krążeniu stosuje się tzw.

bezpieczne ułożenie na boku i przytrzymuje go, aby wskutek

bezładnych ruchów nie doszło do opadnięcia języka i

zatkania

wejścia do krtani

PIERWSZ POMOC W URAZACH ZWIĄZANYCH
Z PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

5.W razie zatrzymania oddechu stosuje się sztuczne

oddychanie

zgodnie zasadami obowiązującymi przy prowadzeniu

reanimacji.

Podać tlen (4-6 l/min), w razie konieczności wykonać

intubację

dotchawiczą i stosować wentylację mechaniczną,

6.W razie zatrzymania akcji serca należy natychmiast

wykonać

zewnętrzny masaż serca,

Rzadką odmianą porażenie prądem jest tzw.
„

porażenie krokowe

” np. na skutek podejścia do

leżącego na ziemi kabla wysokiego napięcia
oderwanego od słupa.

Pomiędzy stopami idącego wytwarza się wówczas
różnica potencjałów, dochodząca nawet do kilku
tysięcy woltów.

Pozdrawiamy Dominika i
Magda ! ;)